Maximumprijs zware stookolie vervalt
Ruime aandacht voor
groenbemesters
Eerste zomerappels geveild
In de olie (1)
De spotmarkten
Vrije prijzen
Dagelijkse notering
A Is het plan van minister Terlouw
(Economische Zaken) doorgaat,
wordt per 1 augustus a.s. het hui
dige systeem van maximumprijzen
voor olieprodukten losgelaten. Het
Landbouwschap gaat de ontwik
kelingen rond die afschaffing op de
voet volgen. In de publiciteitsme
dia zal vooral het verloop van de
benzineprijzen in het brandpunt
van de belangstelling staan. Hoe
het zit met de prijsontwikkeling
van zware stookolie onder het
nieuwe prijsregiem zal niet of
nauwelijks ter sprake komen. Ze
ker voor de sector glastuinbouw is
die ontwikkeling van zeer groot
belang. Denk maar aan de koppe-
ling met de gasprijs, de binding met
de elektriciteitstarieven en het di
recte gebrvik van olie in de tuin
bouw.
De heer drs. P. van der Struijs, se
cretariaatsmedewerker van de
hoofdafdeling Tuinbouw van het
Landbouwschap, is goed thuis in
het wereldje van energieprijzen.
Eén keer in de twee maanden zal
hij aandacht besteden aan recente
prijsontwikkelingen van zware
stookolie op de vrije markt volgens
Platts oilgram (zie bijgaand arti
kel) en de zware stookolieprijzen
voor de diverse groepen afnemers
in ons land. Uiteraard kunnen in
zijn rubriek "in de olie"ook ande
re onderwerpen op het terrein van
de energie aan de orde komen. In
een volgend artikel zal hij wat die
per ingaan op de voorgenomen
koppeling van de tuinbouwgasprijs
aan de zware stookolieprijs.
A Is plan minister Terlouw doorgaat:
Minister Terlouw
De gasprijs voor grootverbruikers is
in Nederland gekoppeld aan de prijs
van zware stookolie. Vóór de ener
giecrisis van 1973 was de tuinbouw
gasprijs met enige vertraging ook di
rect gekoppeld aan de zware stook
olie. Bij de aanpassingen van de
tuinbouwgasprijs na 1973 heeft de
prijs van de zware stookolie vanzelf
sprekend een belangrijke rol ge
speeld, maar de binding met deze
energiedrager was toch vele jaren
aanzienlijk minder sterk dan vóór die
tijd.
Onlangs zijn Gasunie, Vegin en
Landbouwschap overeengekomen
dat uiterlijk op 1 april 1983 de tuin
bouwgasprijs weer met enige vertra
ging (ongeveer een half jaar) de prijs
van de zware stookolie zal gaan vol
gen. In dat verband lijkt het nuttig
nog eens uiteen te zetten, op welke
wijze de prijsvorming van de zware
stookolie tot stand komt.
Tot nu toe stelt de Minister van Eco
nomische Zaken iedere veertien da
gen (de le en de 16e van de maand)
voor de verschillende aardoliepro-
dukten maximumprijzen vast. Hij
ontleent deze bevoegdheid aan de
Prijzenwet. Het is niet toegestaan om
de olieprodukten boven de vastge
stelde maximumprijzen te verkopen
(daar beneden wel). De maximum
prijzen voor de aardolieprodukten
worden om de veertien dagen teza
men met een korte toelichting in de
Staatscourant gepubliceerd.
Hoe bepaalt de Minister nu of de
maximumprijs, in dit geval voor de
zware stookolie, al of niet moet wor
den aangepast? Een dergelijke voor
de economische bedrijvigheid zeer
belangrijke beslissing hangt af van
het prijsverloop van de zware stook
olie op de Europese vrije oliemark-
ten, ook "spotmarkten" genoemd.
Gelet op de belangrijke rol die de
vrije markten spelen in het prijsvor
mingsproces lijkt het goed wat die
per in te gaan op het karakter van
dergelijke spotmarkten.
De vrije internationale oliemarkt
bestaat uit een netwerk van contac
ten tussen oliehandelaren over de
gehele wereld. Dagelijks worden op
deze onzichtbare markt via telefoon
en telex ruwe olie en olieprodukten
verhandeld. Rotterdam neemt in dit
netwerk een belangrijke plaats in.
Dit is niet zo vreemd gezien de ves
tiging daar van het grootste raffina-
gecomplex ter wereld. Vele handela
ren hebben in Rotterdam een kan
toor en de zogenaamde Rotterdamse
markt speelt in de vrije oliehandel
een belangrijke rol. De transakties
op de vrije markt maken slechts een
klein deel uit van de totale handel in
olieprodukten (zo'n 5 a 10%). Het
overgrote deel der oliehandel loopt
via niet-openbare, veelal langlo
pende contracten. Het resterende
deel van vraag en aanbod komt te
recht op de vrije oliemarkt. Er wordt
ook wel gesproken van "restmarkt",
omdat immers 90 a 95% van de olie
op basis van contracten wordt ver
handeld. Het is dan ook niet ver
wonderlijk dat sterke prijsfluktuaties
een vertrouwd beeld zijn op deze
markten. De verbruikersprijzen voor
de olieprodukten in Nederland en de
andere landen van West-Europa
worden in belangrijke mate door de
ontwikkelingen op de vrije markt
bepaald. De vrije marktnoteringen
hebben ook een belangrijke invloed
op de eerder genoemde contractprij
zen en zelfs weer op de prijsstelling
van de ruwe olie door de olieprodu
cerende landen. Het gehele prijsvor
mingsproces van de olie (en daarvan
afgeleid het gas en de elektriciteit)
wordt in belangrijke mate bepaald
op een ondoorzichtige en instabiele
restmarkt. In feite blijft dit een on
bevredigende gang vam zaken.
In overleg met de oliemaatschap
pijen «n de oliehandel heeft het Mi
nisterie van Economische Zaken
vanaf maart j.l. het maximumprij
zensysteem versoepeld. Dit houdt in
dat de ontwikkelingen op de vrije
markten sneller en vollediger in de
verbruikersprijzen doorwerken. De
ze stap is genomen vooruitlopend op
een strukturele wijziging van het
systeem. Het is de bedoeling van
Minister Terlouw dat per 1 augustus
a.s. het huidige maximumprijzensys
teem voor olieprodukten wordt los
gelaten. Alleen nog in bepaalde om
standigheden zal de overheid zich
het recht voorbehouden om in het
prijsvormingsproces in te grijpen.
Wat de betekenis hiervan zal zijn
voor de prijzen van de olieprodukten
in Nederland is niet direct aan te ge
ven. De ervaringen van landen met
een vrijwel geheel vrije prijsvorming
zoals West-Duitsland, wijzen uit dat
ook hier de spotmarkten een zwaar
stempel drukken op de binnenlandse
prijzen. In het algemeen werken de
prijsbewegingen van de vrije markt
in landen zonder overheidsingrijpen
sneller en sterker door in het bin
nenlandse prijsniveau. De ene keer is
dat een voordeel, dan weer een na
deel ten opzichte van een strakker
prijsbeleid.
De noteringen van de olieprodukten
op de vrije markten worden dagelijks
bijgehouden door het internationaal
befaamde "Piatt's oilgram report".
Een keer in de veertien dagen bekijkt
Economische Zaken aan de hand
van Piatt's oilgram wat de gemiddel
de notering van de zware stookolie
op de Europese spotmarkten is ge
weest. Daarvoor is Rotterdam de
belangrijkste markt, maar Duitse en
Italiaanse spotmarkten spelen een
rol. Een belangrijk aspect is dat de
prijzen van de olieprodukten in
Amerikaanse dollars zijn genoteerd.
De prijs van de zware stookolie moet
eerst worden omgerekend in Neder
landse guldens. Het is van belang om
te bedenken dat alleen al een koers
wijziging van de Amerikaanse dollar
t.o.v. de Nederlandse gulden de
olieprijzen in Nederland kan beïn
vloeden. Na de omrekening van de
prijs van de zware stookolie in gul
dens op basis van een zwavelpercen-
tage van 2% worden accijns, andere
heffingen en de handelsmarge
35,— k 40,— per ton) hierbij
geteld. Dan is het moment gekomen
dat de Minister van Economische
Zaken de uitkomst van deze reken
som gaat vergelijken met de op dat
moment geldende maximumprijs. In
beginsel worden eventuele verschil
len tussen de geldende maximum
prijs en de vrije marktprijs direct in
de maximumprijs tot uitdrukking
gebracht.
De eerste zomerappels van betekenis
zijn deze week aangevoerd op de
Zeeuwse veilingen. Benoni is in onze
streek een belangrijk appelras ge
worden. Een appel waar ontzettend
veel arbeidsuren aan besteed moet
worden. De bloemdunning, gevolgd
door vruchtdunning is een zeer in
tensieve bezigheid. De appels dienen
allemaal op één te hangen om een
voldoende maatsortering te verkrij
gen. Als het dunnen goed is gedaan,
heeft men daar bij het plukken veel
plezier van. De vruchten zijn dan op
de goede maat. Doorplukken is bij
Benoni de beste manier om vruchten
met voldoende kleur te plukken. De
jodiumtest wordt dit jaar wederom
toegepast. Een goede zaak, omdat in
het verleden dikwijls brokken zijn
gemaakt door grasgroene appels op
de markt te brengen. James Grieve
werd vaak eerder geveild dan Benoni,
terwijl Benoni juist een zomerappel
is, die iets eerder rijpt dan James
Grieve. De appelmarkt is leeg, zodat
we tot september een goed prijspeil
mogen verwachten.
De pruimetelers kunnen tot nu toe
redelijk tevreden zijn dit jaar. De
twee belangrijke rassen voor onze
streek, Czar en Opal zijn geplukt en
verkocht tegen prijzen tussen de 1,50
en 2,50 op de topdagen. Met een re-
kordoogst als dit jaar is de pruime-
teelt met de huidige prijzen renda
bel.
Het bacterievuur blijft onze aan
dacht vragen. Nu de pluk voor de
meeste fruittelers is begonnen, wordt
het moeilijk de pere-aanplant regel
matig te controleren. Het vergt ont
zettend veel tijd en inspanning.
Wanneer de pluk in volle gang is
hebben de fruittelers handen tekort,
zodat de controle iets zal verminde
ren. Door onze protestacties en het
actieve optreden van onze standor
ganisaties is veel bereikt. De meest
betrokken instanties zijn druk aan
het rooien en hier en daar zijn alle
meidoorns rondom fruitaanplanten
radicaal afgezaagd. Eindelijk is men
ervan overtuigd dat er iets moet ge
beuren. Op lange termijn zullen we
op moeten letten en blijven eisen dat
alle meidoorns in een straal van 500
m. rondom fruitaanplanten gerooid
dienen te worden. Om de pereteelt te
redden op Zuid-Beveland is het
rooien van alle meidoorns in de
buurt van fruitpercelen noodzake
lijk.
In de maanden Juli en augustus wordt
er in ons THOOLSE distrikt weer
veel leeggekomen land bezaaid met
een groenbemester. Naar behoefte en
inzicht is er een ruime keus in de
verschillende hiervoor in aanmerking
komende gewassen zoals: gras, wik
ken, bladramenas of Siletta.
In ons voorlaatste Z.L.M. blad werd
er hiervoor in de rubriek "in de
maand augustus op het landbouw
bedrijf', ruim aandacht aan besteed.
Naast vele goede tips over zaaitijden
en zaaizaaabehoefte, konden wij het
echter met de zaaizaadbehoefte van
bladramenas niet erg ééns zijn. Vol
gens het landbouwblad was de zaad
behoefte voor bladramenas 40 kg per
ha, terwijl mijn zaadleverancier vol
gens zijn boekje, 15-20 kg. per ha
voorschreef. Dit nu is een groot ver
schil en de één of andere opgave zal
vermoedelijk dus fout zijn. Van
voorlichting en zaadleveranciers kan
men toch verwachten dat zij het be
lang van land- en tuinbouw zullen
dienen. Degene die pas begint met
bladramenas als groenbemester,
komt hierdoor gemakkelijk in de
fout, want daarvoor is het verschil te
groot. Het is van een teler wél de
bedoeling om een goed gewas te te
len, maar niet om onnodig geld uit te
geven, of een te dunne stand van het
gezaaide.
Het ziet er echter wel naar uit dat
door het groeizame zomerweer met
nu en dan een behoorlijke regenbui,
de groenbemesters goed van start
kunnen. Steeds meer gaat men inzien
dat men de grond in een zo goed
mogelijke konditie moet zien te
houden, om een volwaardige oogst te
mogen verwachten. Door de steeds
zwaarder wordende oogstmachines
en afvoer van de produkten, krijgt de
struktuur van de grond het dikwijls
zwaar te verduren, en zeker onder
wat natte omstandigheden. Door de
vlotte groei van de diverse gewassen,
zijn verschillende groenten, en in
bijzonderheid bonen en bloemkool,
zéér laag in prijs. Het is altijd triest
wanneer een mooi produkt voor een
te lage prijs geveild of vernietigd
wordt. Hopelijk is dit van voorbij
gaande aard, want de grenzen van
overschot en tekort, liggen dikwijls
kort bij elkaar. De prijs van de plant-
uien is ook nog van dien aard, dat
het nauwelijks de oogstkosten kan
dekken. Aardappelen worden echter
tot nu toe voor redelijke prijzen ge
veild. Ieder jaar is het echter zo, dat
in de maanden augustus en septem
ber door het grotere landelijke aan
bod de prijzen regelmatig naar be
neden gaan. De vroege telers zijn
dan echter meestal met hun produkt
al een eind op stap. Gemiddeld is het
roegeld goed geweest en de werk
zaamheden vestigen zich nu meer op
het oogsten van diverse zaden. De
opkomst van de winterzaden stag
neert in sommige soorten, wat zijn
oorzaak kan hebben in te hete grond
met temperaturen van rond 25 - 30
graden C. Het zaad is dikwijls wél
gekiemd, maar verbrandt zijn neus
tegen de hete korst en zo blijft men in
de zorgen.
Groenten in de
volle grond
De andijvie heeft een goede stand.
Het gewas is de laatste weken vlot
gegroeid. Indien het oogsttijdstip
wordt uitgesteld onder invloed van
lagere prijzen, kan dit enig kwali
teitsverlies tot gevolg hebben. Hoge
opbrengsten worden gehaald.
De augurken zijn in het algemeen
gezond en staan er goed bij. Het ge
was heeft rijk gebloeid en heeft een
goede vruchtzetting.
De verwachting is dat de uitbreiding
van het areaal spersiebonen voor de
verse markt gedeeltelijk toegeschre
ven kan worden aan de opkomst van
de machinale pluk. De spersiebonen
hebben een goede stand, met een
flinke zetting. De stamsperziebonen,
bestemd voor industrie, die gezaaid
worden als nateelt, konden vroeg
gezaaid worden vanwege de vroege
doperwtenoogst. De stand van de
sperziebonen is in het algemeen
goed.
De stoksnijbonen staan er goed bij en
zijn de laatste weken vlot gegroeid.
De zomerkroten nemen snel in ge
wicht toe, waardoor een opbrengst-
schatting zeer afhankelijk is van het
tijdstip.
De verwachting is dat de gemiddelde
produktie per are waspeen wat lager
kan uitvallen, omdat door een uit
breiding van het areaal ook wordt
geteeld op daarvoor minder geschik
te gronden. Het gewas heeft een
goede stand en ontwikkeling.
De sluitkool is de laatste weken sfiel
gegroeid. De kooltjes nemen snel in
gewicht toe.
15
