Struktuurrapport
Zeeuwse Fruitteelt 2
Kort geleden verscheen het Struktuurrapport „Zeeuwse Fruitteelt 2",
een publikatie van de Z.L.M., met als rapporteur de heer A. van Oos
ten, die indertijd ook de redaktie van het eerste struktuurrapport ver
zorgde. Hoewel de tekst uiteraard veel cijfers bevat, is het rapport toch
goed leesbaar. In het voorwoord wordt opgemerkt dat het commentaar
bij de gegevens een optimistischer ondertoon heeft dan in het vorige
rapport. Er kon nu worden gewezen op moedgevende ontwikkelingen
zoals de doorbraak van nieuwe rassen (Jonagold, Karmijn, Elstar, e.d.),
de voordelen van de zeer intensieve plantsystemen, het streven naar
verbetering van kwaliteit en presentatie en vooral ook de zeer positieve
invloed van de ruilverkavelingen. „De PoelHeinkenszand" en „Kapel-
le-Wemeldinge". Verder wordt ook gewezen op de unieke positie die de
pereteelt (i.e. de Conference) in zuid-west Nederland inneemt. Het is te
hopen dat het bakterievuur hierbij niet als spelbreker zal optreden.
Hieronder volgt de samenvatting van het rapport.
Zuidelijk Halfrond fruit echter de
laatste jaren zo hoog opgelopen, dat
waarschijnlijk in jaren met een grote
E.E.G. appeloogst de importbeper
king vrijwillig tot stand zal komen.
E.E.G. appelproduktie
De appelproduktie in de E.E.G. is in
de laatste jaren niet gedaald en zal
waarschijnlijk ook in de komende
periode niet afnemen. Eerder is eni
ge toename te verwachten omdat een
seizoen met hoge prijzen (1981-1982)
vaak wordt gevolgd door uitbreiding
en vernieuwing. Speciaal de telers in
Italië en Frankrijk hadden een goed
Dieptepunt 1978-1980
De Nederlandse fruitteelt maakte in
1978/80 weer een crisis mee met zeer
lage fruitprijzen. In die jaren moest
zelfs ca 20% van de totale appelpro
duktie door interventie uit de markt
worden genomen. Zorgwekkend was
dat in die situatie het aandeel op de
binnenlandse markt terugliep ten
koste van duurder importfruit en dat
de eigen uitvoer in hoofdzaak fruit
van mindere kwaliteit betrof dat lage
prijzen opbracht. Dat alles wees op
een slechter wordende concurrentie
-positie in binnen- en buitenland.
Keerpunt 1980
Hierdoor gealarmeerd kwam het tot
een aktie uitmondend in „Keerpunt
1980", een plan dat ten doel had te
streven naar verbetering van de
kwaliteit van de Nederlandse appels
en naar een betere verpakking en
presentatie van het produkt. Als eer
MP
In de ruilverkavelingsgebieden kwamen er moderne, intensieve bedrijven, soms
met druppelbevloeiing zoals op deze foto.
verkleining van het areaal verliep
vooral door het rooien van verou
derde boomgaarden met een lage
opbrengst. Doordat dit proces nu
grotendeels achter de rug is zal de
stijging van de produktie per ha in de
toekomst minder spektakulair verlo
pen.
Zeeland slaat goed figuur.
In Zeeland is de oppervlakte appels
en peren veel minder verkleind dan
landelijk. Het areaal peren bleef zelfs
op peil. Het aandeel in de totale lan
delijke oppervlakte steeg bij de ap
pels van 8% in 1952 tot 16% in 1981
en bij de peren zelfs van 10% in 1952
tot bijna 26,5% in 1981. Bij de peren
speelt Zeeland, samen met West
Noord-Brabant en de Zuid-Hol
landse eilanden thans een toonaan
gevende rol.
Zeer gunstig effect van
ruilverkavelingen
De ruilverkavelingen "De Poel
Heinkenszand" en "Kapelle-We-
meldinge" hadden een bijzonder
positieve invloed op het hele fruit-
braak plaats van een aantal nieuwe
rassen. Vooral de Jonagold kan als
zeer produktieve, goed smakende
winterappel een belangrijke concur
rent worden voor de Golden Deli
cious, ook op de buitenlandse markt.
Een voordeel kan zijn, dat het ras in
West Duitsland al een zekere be
kendheid geniet. Het vaak moeilijk
op kleur komen van de appels kan
een groot bezwaar zijn. De Gloster
maakt als rode bewaarappel ook een
redelijke kans, mede omdat dit ras in
West Duisland bij de handel popu
lair schijnt te zijn. Verder komt de
uitstekend smakende Karmijn sterk
naar voren als vroege winterappel en
lijkt er op wat beperkter schaal ook
een plaats voor de Elstar als appel
van hoge kwaliteit te zijn. De laatste
twee rassen genieten buiten Neder
land overigens nog nauwelijks enige
bekendheid. Bij de vele nieuwe zo-
merappels heeft de Summerred mo
menteel enige voorsprong. Een
verdere opmars kan ten koste van de
James Grieve gaan. De kansen op
een rendabele fruitteelt zijn door de
nieuwe rassen toegenomen.
De Cox's Orange blijft bij de consument populair wegens de prima smaak.
teeltgebeuren. Vooral Kapelle en
omgeving was een verouderd gebied.
Thans behoort het tot de modernste
fruitteeltcentra van ons land! Vooral
door de invloed van genoemde ruil
verkavelingen slaat Zeeland in lan
delijk verband een goed figuur. De
leeftijdsopbouw van de boomop
standen, de beplantingsdichtheid,
het percentage nieuwe appelrassen,
e.d. steken gunstig af ten opzichte
van het landelijk gemiddelde.
Toch op korte termijn
veel verjonging gewenst
Vooral in de gebieden die tot voor
enkele jaren als "jong" bekend ston
den, zoals Oost Zuid-Beveland en
Zeeuws Vlaanderen, zal op korte
termijn vrij veel verjongd moeten
worden. Dat geldt speciaal voor de
appels. Het gaat daarbij veelal om
boomgaarden die nog een flinke
produktie kunnen geven, naar de
huidige jonge, zeer intensieve perce
len hebben zo'n voorsprong als het
gaat over lagere kosten, betere kwa
liteit en hoger betaalde nieuwe ras
sen dat hiermee veel voordeel te be
halen valt.
Veelbelovende nieuwe rassen
Vrij onverwachts vond er een door-
Minder Goudreinette en Golden
Door de opkomst van de nieuwe
rassen zullen er in het huidige, nieu
we sortiment flinke verschuivingen
plaats vinden. De groene Goudrei
nette heeft zijn tijd waarschijnlijk
gehad en zal vrij snel in betekenis
afnemen. De Golden blijft een plaats
waard in de boomgaarden, maar die
plaats zal aanzienlijk kleiner worden
dan thans het geval is. De Winston
wordt direkt bedreigd door de beter
smakende produktievere Jonagold
en de James Grieve zal wellicht ook
iets in betekenis inboeten.
Steeds meer Conference
Bij de peren zal het aanbod van de
Conference nog toenemen. De posi
tie van het ras op de binnen- en bui
tenlandse markt lijkt sterker dan
ooit. De in Zeeland veel geteelde
Beurré Hardy vormt één der zwakste
plekken in het sortiment.
Voldoende koelruimte voor
lange bewaring
Voor lange bewaring is er in Zeeland
en West NoordBrabant voldoende
capaciteit. Wel is er behoefte aan
geconditioneerde opslagruimte voor
korte bewaring, maar in het alge
meen vindt men de kosten te hoog.
jaar. Ook de toetreding van Spanje
tot de E.E.G. kan tot een vergroting
van het aanbod leiden. De concur
rentie zal daarom waarschijnlijk niet
verminderen. De strijd zal zich
voornamelijk afspelen op het gebied
van kwaliteit, presentatie en leve
ringsvoorwaarden.
Oppervlakte fruit in Nederland
60% kleiner
De met fruit beplante oppervlakte in
ons land is de laatste 30 jaar met ca
60% verkleind. Het appelareaal
daalde van 43.000 ha naar 16.000 ha,
de oppervlakte peren liep terug van
14.000 ha naar 5.600 ha. Bij de kersen
en pruimen was de daling procents-
gewijs nog groter.
ste aanzet werd voor een aantal ras
sen voor klasse I gebruik van éénma
lig fust dwingend voorgeschreven.
De start in 1980 had ogenschijnlijk
direkt een gunstig resultaat. On
danks een grote E.E.G. appeloogst
lag de middenprijs 15 ct. hoger dan
het voorgaande jaar. Dat was moed
gevend. De indruk is echter dat er
sprake is van een te groot optimisme.
Er waren meer faktoren dan de betere
presentatie die invloed hadden. Als
er in 1982 weer een grote oogst is kan
wellicht beter worden beoordeeld
hoe we er in werkelijkheid voorstaan.
Voorlopig lijkt het of we op de goede
weg zijn, doch dat het slechts een
eerste stap was in de goede richting.
Er zullen er meerdere moeten vol
gen.
Peren in gunstiger positie
De afzet van peren verliep ook in de
genoemde crisisjaren veel vlotter.
Vooral de Conference lag zeer goed
in de markt.
Fruit van het Zuidelijk Halfrond
In de periode april-juni worden in de
E.E.G. grote hoeveelheden "vers"
fruit ingevoerd van het Zuidelijk
Halfrond, in hoofdzaak het appelras
Granny Smith. De Nederlandse
fruittelers ondervinden hiervan in
jaren met een grote eigen oogst veel
10
Bij de nieuwe ster Jonagold zijn er zorgen om de kleur.
De Conference neemt bij de peren een zeer sterke positie in.
De Golden Delicious blijft voorlopig een hoofdras, maar zal in betekenis afne
men.
concurrentie. Daarom wordt sterk
aangedrongen op import beperking.
Hiervoor is echter steun van de an
dere E.E.G. lidstaten nodig. Omdat
deze de concurrentie als minder hin
derlijk ervaren is niet te verwachten
dat die steun in voldoende mate
wordt gegeven. De kosten van trans
port, verpakking e.d. zijn voor het
Produktie nam toe
Ondanks de drastische verkleining
van de oppervlakte vertoont vooral
de Nederlandse appelproduktie een
stijgende tendens. Dankzij de inten
sieve plantsystemen en hoge op-
brengstgevende rassen nam de pro
duktie per ha met sprongen toe. De
