Engelsen zijn in voor Bintje
en Nederlands
handelssysteem
Oostburgs bedrijf komt
met biogasinstallatie
als zelfbouwpakket
Landbouwraad ir. D. Vries:
Eind 1982 te koop
Export
Konstante kwaliteit
Tijdens de onlangs gehouden jaarvergadering van de Venexa heeft de
Nederlandse Landbouwraad in Londen, ir. D. Vries, een inleiding ge
houden over "Aardappelen in Groot-Brittanië". Uit zijn betoog bleek
dat de struktuur van de Engelse landbouw zeer gezond is. Bijna 60
procent van de bedrijven in het V.K. zijn groter dan 20 ha, terwijl weer
de helft hiervan groter is dan 50 ha. Het normale akkerbouwbedrijf in
het V.K. is minimaal tussen de 100 en 200 ha.
Wat betreft het gebruik van het land is er een groot verschil tussen het
V.K. en Nederland. Van het akkerbouwareaal is in Nederland 20 pro
cent met aardappelen beteeld, terwijl het in het V.K. 5 procent be
draagt.
De Potato Marketing Board is vol
gens de heer Vries een organisatie
die door velen verguisd en door ve
len verheerlijkt wordt. Voor mij is
het een voordeel want zij verschaffen
een enorme hoeveelheid gegevens.
Van alle sektoren in de landbouw
heb ik de indruk dat de aardappel-
sektor het meest wordt doorgelicht,
voorgelicht en - moet ik vele leden
geloven - opgelicht. Voor mij is de
PMB het beste bewijs dat men de
aardappelmarkt niet kan regelen.
Net als met appelen: er zijn er teveel
als men ze niet nodig heeft en te
weinig als men erom zit te schreeu
wen. Ondanks de claim van de PMB
dat men de markt kan reguleren, is
men er nooit in geslaagd. Het heeft
geleid tot bevriezen van situaties en
tot een zekere gemakszucht. De PMB
als systeem zie ik dan ook niet ver
schijnen als een Europese marktre
geling," aldus Vries.
Over de Engelse konsumptieaardap-
pelmarkt verschaft hij de volgende
basisgegevens:
Het aantal geregistreerde producen
ten neemt af, hetgeen ook met het
areaal het geval is. De produktie per
ha varieert en ligt in de laatste vijf
jaren tussen de 30 eir 35 ton per ha.
De totale produktie fluktueert nogal.
In de laatste 5 jaren tussen 6 en 7
miljoen ton.
De gegarandeerde prijs is in de af
gelopen 5 jaar steeds iets beneden de
£44 per ton geweest. Wat betreft de
konsumptie-aardappelen zijn Maris
Piper en Pentland-variëteiten de be
langrijkste rassen. Hierna volgen de
Desiree en Record.
Wat de konsumptie betreft stelde de
heer Vries vast dat een vergelijking
met konsumptiegegevens in de rest
van Europa laat zien dat na Ierland
met bijna 110 kilo per hoofd het V.K.
een groot konsument is van aardap
pelen. België met 98 kilo is in de
buurt en de 80 kilo in Nederland laat
zien dat er nog mogelijkheden zijn.
Hoe is het nu met de Nederlandse
aardappelexport op het V.K. ge
gaan? Vries: "Het was voor ons de
eerste keer mogelijk om gedurende
het seizoen 1979/80 weer te exporte
ren. Op een totale invoer van 95.000
ton deden wij 75.000 ton. In het sei
zoen 1980/81 werd door ons van de
24.000 ton 22.000 ton geleverd. Dit
seizoen komen we in de buurt van de
300.000 ton".
Deze grote fluktuaties zijn volgens
Vries als volgt te verklaren: "Bij een
grote thuiskonsumptie, die normali
ter vrijwel geheel gedekt wordt door
thuisproduktie, hebben kleine afwij
kingen grote gevolgen. Op een kon
sumptie van 65 miljoen ton is een
afwijking van 5% 300.000 ton. Het is
natuurlijk nooit precies te regelen.
Het beste bewijs daarvoor is wat er
gebeurd is met het oogstjaar 1981. In
1980 waren de prijzen als gevolg van
een overaanbod zeer laag. De reaktie
van de producenten was verminde
ring areaal. Er was bovendien nog als
gevolg van een nogal droge zomer
een lage produktie per ha, als gevolg
van een slechte winter is zo'n 4% in
de bewaarplaatsen bevroren en de
konsekwentie was een tekort op de
markt, waarvan wij goed geprofi
teerd hebben. Ik heb bovendien de
indruk dat de aardappelteelt in het
V.K. ook minder interessant aan het
worden is. Veel producenten ver
trouwen het niet. In de afgelopen 5
jaren is het "safety net" t.w. de ge
garandeerde prijs gehandhaafd op
nog geen £44 per ton, ofwel tussen de
16 en 20 cent per kilo. De inflatie was
in de afgelopen 5 jaren tussen de 10
en 15% per jaar. Het geld was duur
en de loonkosten zijn drastisch ge
stegen.
Het is bovendien niet van belang
ontbloot te weten dat m.n. de aard-
appelverwerkende industrie van de
Nederlandse aardappel houdt. De
Engelsen zijn IN voor het Bintje en
vermoedelijk nog belangrijker, zijn
IN voor het Nederlandse handelssys
teem. "Wij zijn in staat grote hoe
veelheden konstante kwaliteit op
ieder gewenst moment te leveren en
dit is waar fabrikanten van houden.
Voor 1982 zijn de voortekenen dat er
veel aardappelen komen. Het uitge-
plant areaal is aan de hoge kant, de
oogst vooruitzichten zijn goed en
men verwacht geen tekorten. Over
onze exportkansen voor de toekomst
wilde hij geen voorspellingen doen.
Het enorme streven van de Britse
regering om de vermarkting van
Britse produkten te verbeteren mag
niet onderschat worden. De juist in
het leven geroepen nieuwe organisa
tie "Food from Britain" is hiervan
ook weer een bewijs. De P.M.B. heeft
in maart een plan onthuld voor het
op de markt brengen van konsump
tie-aardappelen van hoge kwaliteit
onder de naam "Great Brits". Wil
men mee doen, dan is hoge kwaliteit
gesteund door effektieve reklame de
enige mogelijkheid en last but not
least: prijs".
De Oostburgse firma Verstraeten BV komt eind dit jaar met een biogas
installatie op de markt die als bouwpakket gekocht kan worden en door
de landbouwer ook zelf in elkaar kan worden gezet. Daartoe zijn alle
onderdelen van het zelfbouwpakket genummerd en is het geheel zeer
eenvoudig uitgevoerd. De biogasinstallatie van Verstraeten werkt vol
gens het diskontinusysteem zulks in tegenstelling tot de reeds op de
markt zijnde types die volgens het kontinue systeem werken. Een be
langrijk verschil is dat bij het diskontinue systeem er 20 gistingstanks
telt terwijl dat er bij het kontinue maar één is. Volgens de heer de Smet
van Verstraeten BV is het voordeel van het diskontinue systeem dat met
hogere drogestofgehaltes kan worden gewerkt waardoor een grotere
gasproduktie (wel 50% meer!) kan worden verkregen.
Goedkoop
Het gebouw, waar deze installatie
wordt ondergebracht, is klein en kan
zeer goedkoop uitgevoerd worden.
Op de betonnen vloer, waarin buty-
leenslangen worden gelegd voor de
verwarming, worden houten spanten
geplaatst.
Op deze vloer komt centraal een ro
tor te staan met er rond twintig gis
tingstanks en één voorverwarmtank,
terwijl in een aparte ruimte de pomp,
de verdeelklep, de gasgenerator, de
C.V.-ketel en de bedieningskast
worden ondergebracht. Tegen de
houten spanten wordt een gaas en
een plastikfolie gespijkerd. De tanks
worden geïsoleerd door er stro, kaf of
isoleerparels tussen te strooien, zodat
praktisch geen warmteverliezen
kunnen optreden.
Het gebouw (eigenlijk niet meer dan
een kleine houten loods) en de in
stallatie zijn eenvoudig uitgevoerd
om de landbouwer de kans te geven
zijn niet-produktieve uren toch ren
dabel te maken door de montage van
het geheel zelf te doen.
Twintig tanks
De werking van de installatie is een
voudig regelbaar en volledig auto
matisch. Eén tank is uitgerust met
een verwarmingsspiraal om de mest
binnen vierentwintig uren op een
temperatuur te brengen van 33-35
gr.C. Vierentwintig uur later wordt
deze opgewarmde mest, welke onge
veer 18% droge stof bevat, via een
verdeelklep en de rotor naar één van
de twintig gistingstanks gepompt en
de gisting in deze tank kan beginnen.
De voorverwarmtank wordt nu op
nieuw gevuld met verse stalmest, of
andere biomassa, en deze wordt weer
opgewarmd tot 33-35 gr.C.
Na vierentwintig uur wordt de rotor
automatisch in verbinding gesteld
met een volgende tank. In deze tank
is de mest na twintig dagen volledig
uitgegist. Via de rotor en de verdeel
klep wordt de mest voor 70% uit deze
tank weggepompt naar het bassin
voor de afgewerkte mest. Daar er
niet geroerd wordt bestaat de reste
rende 30% hoofdzakelijk uit besmet
te vloeistof, dus bijna geen organi
sche stof. Deze methode bevordejt
de herbesmetting van de volgende
lading en de gisting zal dan ook vlug
starten.
De verdeelklep wordt automatisch
omgeschakeld en de mest uit de
voorverwarmtank wordt nu in de
gedeeltelijk ledige tank gepompt.
Door het inpompen wordt het verse
materiaal intensief gemengd met de
achtergebleven vloeistof en kan men
aan een twintig dagen tellend gis
tingsproces beginnen.
Het vrijgekomen gas bestaat uit on
geveer 75% methaan en ongeveer
25% koolstofdioxide. Dit gas wordt
opgevangen in een kuntstof gaszak
van 100 m3, die verzwaard is met
zandzakjes om een druk te kreëren.
Naargelang de toepassing kan het
gas gefilterd worden om de verbran-
dingswaarde te verhogen, doch
noodzakelijk is dit niet altijd.
Overproduktie
Met dit gas kan een gasgenerator
gevoed worden die dan elektriciteit
en warmte produceert. De warmte is
afkomstig van de koeling van de
motor en tevens van de afkoeling van
de uitlaatgassen. Deze warmte wordt
gebruikt om het systeem op tempe
ratuur te houden.
Daarnaast kan het gas ook in een
C.V.-ketel verbrand worden, en dit
om het woonhuis of de stallingen te
verwarmen. De C.V.-ketel bij de in
stallatie moet het systeem op tempe
ratuur houden wanneer de gasgene
rator niet draait. Het is gunstig de
gasproduktie en de gasbehoefte op
elkaar af te stemmen, daar men an
ders bij een overproduktie het gas
moet affakkelen.
Deze installatie biedt verschillende
voordelen:
een éénvoudige regeling en be
sturing.
éénmaal aan het gisten is er geen
ommezien naar.
men verkrijgt een volledig uitge-
giste mest met een hoogwaardige
kwaliteit (de stikstofkoncentratie
stijgt) en bovendien reukloos.
bijna alle organische afvalstoffen
zijn verwerkbaar (als ze in goede
koolstofstikstofverhouding wor
den toegevoegd).
het mestoverschot waarmee veel
veehouders te kampen hebben
wordt grotendeels weggewerkt,
zonder afbreuk te doen aan de
bemestingswaarde van de mest.
1. rnestke/der
2. vcorverwarmtark
3. pomp
4. verdeelklep
5. rotor
6. gsnng slanks
7. bassin afgewerkte mest
de installatie is onderhoudsvrij
door het gebruik van kunststof.
de installatie is gemakkelijk uit te
breiden door enkel de tanks te
vergroten.
de gasproduktie is kontinu, daar
er wordt gewerkt met twintig
tanks, dus iedere dag komt er gas
vrij uit negentien tanks.
Tijdschakelklok
Met deze installatie is het mogelijk
de gasproduktie te regelen. Daar de
meeste drijfmest na 18 dagen bijna
volledig uitgegist is, en er twintig
tanks aanwezig zijn, is het mogelijk
de produktie te versnellen of te ver
tragen door de tijdschakelklok, wel
ke normaal op 24 uur staat, naar 16
uur te schakelen, of te vertragen door
de klok op 36 uur te schakelen, zodat
de cyclus van de besturing zich om de
1,5 dag herhaalt. Dit is zeer belang
rijk om de gasproduktie af te stem
men op de gasbehoefte, vooral in
perioden wanneer er meer gas (win
ter) of minder gas (zomer) nodig is
voor het eigen gebruik.
Biogaswinning is een techniek die
toelaat energie te halen uit een aantal
eindeloze bronnen. Mest zal er blij
ven, doch men kan ook biogas pro
duceren uit afvalwaters, groentenaf-
val en andere organische stoffen, zo
lang de omstandigheden waarin de
bakteriën moeten leven maar gunstig
zijn.
8. gaszak
9. CV-ketel
IC. gasgenerator
11. vloerverwarming
12. gasleiding
"3- gas9/phons
ma Qio^asinstolLot ie
