l^trÜ
Toekomstige bezuinigingen toetsen
aan lastenverlichting bedrijfsleven
Om het belang bij
land- en tuinbouw
Boeren in de knel door
gedrag overheid
Buitenstaander
Maandelijks gesprek
minister-landbouwschap
Aktuele zaken
20 miljoen
Tuinbouw
Aktieplan bakterievuur
Juli-vergadering Landbouw-Komité
EG-bel$id
KNLC werkbezoek Noord-Drenthe:
Bestemming 20 miljoen
Legbatterijen
Bedrijfsbezoek
Imponerend
*1*
Agrarisch Nederland zal er rekening mee moeten houden dat de land
en tuinbouw ook in volgende jaren haar aandeel zal moeten leveren in
de bezuinigingen op de overheidsuitgaven. Minister De Koning van
Landbouw en Visserij heeft dat op 7 juli j.l. gezegd in zijn maandelijkse
gesprek met het dagelijks bestuur van het Landbouwschap. De opvat
ting als zou de land- en tuinbouw van verdere bezuinigingen uitgezon
derd moeten worden, heeft volgens de bewindsman geen politieke rea
liteitswaarde.
Het Landbouwschap is bang dat
toekomstige verdere bezuinigingen
de kontinuïteit van het landbouwbe
leid zullen aantasten. Voorzitter Jaap
van der Veen noemde nieuwe bezui
nigingen ook nauwelijks verantwoord
als er geen lastenverlichtingen voor
het landbouwbedrijfsleven tegenover
staan. Tot dusver is daarvan geen
sprake. Het Landbouwschap zal
eventuele nieuwe bezuinigingen
steeds nadrukkelijk toetsen aan las
tenverlichtingen.
In dit laatste gesprek tussen Land
bouwschap en minister voor de zo
mervakantie kwamen een groot aan
tal aktuele zaken aan de orde. Afge
sproken is dat het ministerie het
Landbouwschap zal informeren over
de voortgang van de vestigingswet
geving. Het Landbouwschap vindt
dat een eventuele vestigingswet al
leen op excessen moet worden ge
richt. Minister De Koning wees er op
dat de vestigingswetgeving wordt
voorbereid op uitdrukkelijk verzoek
van de Tweede Kamer.
Het Landbouwschap en de minister
delen hun reserve ten aanzien van
het plan van de Europese Kommissie
om zogenaamde lange termijnkon-
trakten af te. sluiten met derde lan
den. Overigens is het niet duidelijk
wat de Kommissie nu precies voor
ogen staat. Zowel het Landbouw
schap als het ministerie vinden dat
de lange termijnkontrakten geen
konkurrentievervalsing mogen ver
oorzaken en het bestaande export
apparaat van ons land niet mogen
aantasten.
Minister De Koning vindt dat de f 20
miljoen die beschikbaar is voor kleine
melkveehouders gebruikt moet wor
den voor verbetering van werk- en
produktieomstandigheden. Binnen het
Landbouwschap zitten de Centrale
Landbouworganisaties eveneens op
deze lijn. De Voedingsbonden zijn
echter voorstander van direkte inko
menstoeslagen. Het Landbouwschap
zal beide mogelijkheden nader uit
werken en begin september met een
definitief advies komen. A Is doelgroep
ziet het Landbouwschap melkveehou
ders met een produktie van minder dan
30 a 40 koeien per jaar. Minister De
Koning wil de doelgroep beperken tot
nog kleinere bedrijven.
Het dagelijks bestuur van het Land
bouwschap pleitte opnieuw voor ex
tra steun voor de glastuinbouw. In de
komende weken en maanden moet
duidelijk worden welke mogelijkhe
den er zijn op het punt van financie
ringsregelingen en inkomensonder
steuning via een kombinatie van
Borgstellingsfonds en Rijksgroepsre
geling Zelfstandigen. Daarnaast wil
het Landbouwschap een partiële af
braakregeling, een werknemersrege
ling analoog aan die voor Midden
Delfland en een beter invoerbeleid.
Het ministerie stelt zich ten aanzien
van de partiële afbraak en de werk
nemersregeling terughoudend op.
Minister De Koning verklaarde te
willen afwachten in hoeverre er
straks ruimte blijft binnen het sek-
torprogramma. De aanmelding hier
voor sluit op 1 oktober a.s. Over het
invoerbeleid van bloemen in de EG
komt een rapport van de Europese
Kommissie.
Het Landbouwschap heeft bij de be
windsman opnieuw aangedrongen
op verlaging van de zogenaamde
30.000 m3 grens voor glastuinders.
Daardoor zouden ook kleine gasaf-
nemers in de tuinbouw gaan profite
ren van het gunstiger tuinbouwgas-
tarief.
Een werkgroep van het Landbouw
schap en het ministerie zal een aktie
plan uitwerken voor de bestrijding van
bakterievuur. De Plantenziektekun-
dige Dienst heeft hiervoor een eerste
aanzet gegeven. Het Landbouwschap
vindt het daarin voorgestelde beleid
overigens onvoldoende. Voor het fi
nancieren van de bestrijding denkt de
overheid aan een fifty-fifty regeling, zo
maakte minister De Koning duidelijk.
In afwachting van een meerjarenplan
voor de bestrijding van bakterievuur
wil het Landbouwschap zich nog niet
op de financiering voor volgende jaren
vastleggen.
Maandagavond 5 juli jl. aan de vooravond van de jaarlijkse exkursie in
het werkgebied van één van de lid-organisaties, deze keer het Drents
Landbouwgenootschap, kwam het hoofdbestuur van het Koninklijk
Nederlands Landbouw-Komité bijeen te Assen.
Er stond weer een veelheid van zaken op de agenda: we noemen de
belangrijkste.
De zogenaamde Voorjaarsnota en dt
daarin vervatte extra bezuinigingen
op de landbouwbegroting 1982 kon
het hoofdbestuur uiteraard maar
node aksepteren.
De beperkingen in de voor de ruil
verkaveling zo belangrijke SBL-aan-
kopen bijvoorbeeld deden de wenk
brauwen fronsen.
Het hoofdbestuur meende de reali
teit van nog meer bezuinigingen in
de komende landbouwbegroting
echter ook onder ogen te moeten
zien. Het vond het noodzakelijk in
elk geval al enkele, niet aan te tasten
kernstukken van het nationale land
bouwbeleid aan te duiden.
D e grote betekenis van de agrarische
bedrijfstak vond het hoofdbestuur
ook weerspiegeld in het Landbouw-
Ekonomisch Bericht 1982. Er is wat
verbetering in de achtergebleven in
komenspositie te konstateren, maar
hoe duurzaam zal die blijken? Wat
dat LEB betreft gaf het hoofdbestuur
overigens wel lucht aan zijn ergernis
over de wijze waarop het LEI zijn
boekje te buiten ging met zijn sugge
sties inzake melkgarantiekwota per
bedrijf en dergelijke.
Grote zorg had het hoofdbestuur
over de jongste re- en devaluaties
van Europese munten, omdat eruit
spreekt hoe zwak de geldpolitieke
samenwerking in wezen nog is. Ho
gere grenskompensaties beschermen
de Nederlandse richtprijzen wel,
maar die kompensaties moeten
straks ook weer worden afgebroken
geringere prijsaanpassing).
Het EG-graanbeleid is te meer in
Het hoofdbestuur van het KNLC heeft dinsdag j.l. in Noord-Drenthe
kunnen zien hoe de landbouw in problemen raakt als de overheid plan
op plan stapelt en voorbij gaat aan agrarische belangen. "Er kan
tegenwoordig veel in Nederland", zo luidt sarcastisch de laatste zin in
het programmaboekje, dat het Drents Landbouw Genootschap (DLG)
voor het hoofdbestuur had samengesteld.
drukt nu reeds een stempel op dit
gebied. En dat is zichtbaar.
Na gesprekken met vertegenwoordi
gers van het DLG stelde KNLC-
voorzitter Luteijn vast_dat vooral de
jongere boerengeneratie graag via
een ruilverkaveling verandering in
de situatie wil brengen. Volgens Lu
teijn moet het mogelijk zijn binnen
de bestaande verhoudingen van na
tuur en landbouw aanzienlijke
strukturele verbeteringen voor de
landbouw te bereiken, zonder dat het
landschap geweld wordt aangedaan.
Hij vroeg zich af of het wel zo'n goe-
bracht het hoofdbestuur een bezoek
aan het moderne melkveehouderij
bedrijf van de gebroeders De Vries.
Wanneer er een strenge vestigings
wet geweest zou zijn, zouden de bei
de broers nooit de kans hebben ge
kregen boer te worden. Begonnen
met een paar koeien hebben zij hun
bedrijf weten op te bouwen tot een
omvang van 125 melkkoeien en 100
stuks jongvee. Het bedrijfsoppervlak
is 44 ha. Het hoofdbestuur kreeg een
goede indruk van dit jonge, goed ge
leide bedrijf, dat overigens niet re
presentatief is voor het gebied.
diskussie nu akkerbouwkringen zich
bezinnen over een beter alternatief
voor het ongelukkige Brusselse be
sluit om bij overschrijding van de
garantiedrempel de hele bodem in
de markt te laten zakken. Het
hoofdbestuur vond de gedachte om
dan via een heffing extra kosten te
bestrijden het overwegen waard. In
elk geval moet de graanprijs als spil
overeind blijven, anders lijdt door
allerlei verschuivingen de hele land
bouw schade.
Een ander recent EG-besluit vroeg
ook de aandacht van het hoofdbestuur,
namelijk de besteding van de aan Ne
derland toevallende f 20 miljoen
van de voor steun aan kleine melk
veehouders beschikbaar gestelde pot.
Omdat differentiatie verschil maken)
in de melkheffing nu en straks wordt
afgewezen, kan dit geld niet worden
gebruikt als verlaging van de melk-
heffing voor een eerste hoeveelheid
melk. Het beste zou volgens het
hoofdbestuur zijn het geld te bestem
men voor steun aan kleinere investe
ringen ter verbetering van vooral ar
beidsomstandigheden, eventueel voor
bevordering van bedrijfsbeëindiging
op termijn.
Het hoofdbestuur moet niets hebben
van het initiatiefwetsontwerp tot na
tionale regeling van minimumeisen
voor legbatterijkooien. Alleen een
EG-regeling is aanvaardbaar, met de
opzet dan om op den duur wel de
batterijkooien, eventueel aangepast,
te handhaven.
In de tuinbouwsektor was het het
bakterievuur dat de gemoederen be
roerde. Alleen als de overheid de
waardplanten goed aanpakt en de
zaak opschoont, valt te praten over
een ruimere bijdrage van het be
drijfsleven in de kosten van de be
strijding.
Het hoofdbestuur vernam met In
stemming dat het Landbouwschap
zijn vroegere positieve houding ten
opzichte van een vestigingswet zou
willen herzien. Het KNLC vindt dat
nu alleen nog een afwijzend stand
punt past; tegen mammoet- en part
time bedrijven in de intensieve vee
houderij kunnen aparte maatregelen
worden overwogen.
Eens per jaar brengt het hoofdbe
stuur van het Landbouw-Comité een
werkbezoek aan een van de tien le
den. Het DLG was dit jaar aan de
beurt en benutte de gelegenheid om
aandacht te vragen voor grote struk
turele problemen in het noorden van
de provincie. "De landbouw raakt
daar achterop, als er geen maatrege
len worden genomen", zo betoogde
DLG-voorzitter Nysingh. Bepaalde
landbouwgebieden dreigen zelfs
verloren te gaan. Waar in Noord-
Drenthe ruilverkavelingen zijn uit
gevoerd, kan de landbouw goed
meekomen. Daar evenwel dreigt het
gevaar - tussen Norg en Donderen -
dat de overheid een militair oefen
terrein wil aanleggen, waarmee dan
650 ha natuurterrein zou vrijkomen.
Dat tegelijkertijd een optimaal inge
richt landbouwgebied verloren gaat.
telt kennelijk niet. Voor de overheid
telt dat het betreffende landbouwge
bied relatief goedkoop als militair
terrein kan worden ingericht en dat
het weinig natuurwetenschappelijke
en landschappelijke waarden verte
genwoordigt...
Waar nog geen ruilverkaveling is
gehouden stagneert de bedrijfsont
wikkeling. Boven op de problemen
die voortvloeien uit streek en be-
Het gezelschap bekijkt de ruilverkavelingskaart
stemmingsplannen, komen voor de
agrariërs de zorgen omtrent de
struktuurschema's "Openluchtre-
kreatie" en "Natuur- en Land
schapsbehoud". Daar komen dan
nog eens bij de beleidsvoornemens in
"Relatienotagebieden, Grote Land
schappelijke Eenheden". Dat alles
de gedachte is het hele gebied in
Noord-Drenthe in één plan onder te
brengen.
In Nieuw-Roden, een ontginnings-
gebied met relatief grotere bedrijven
Een klacht van de landbouw is dat
men al jarenlang ten onrechte een
slechte naam heeft bij het grote
publiek. Boeren worden gezien als
verpesters van het landschap, ze
kosten de gemeenschap handenvol
geld en hun produkten worden
maar half en half vertrouwd.
Tegen deze achtergrond is het lo
gisch dat de landbouw dezer dagen
best een beetje trots is op zichzelf
nu het Landbouw-Ekonomisch
Bericht 1981 is verschenen. Het
zelfde grote publiek moet thans
verbaasd vaststellen dat de land
bouw zo 'n beetje de enige sektor is,
waar het nog goed gaat.
"Nog" goed - boeren zullen zeg
gen: "eindelijk een beetje goed".
Maar dat terzijde.
Wat een buitenstaander het meest
opvalt, zijn de cijfers over de bij
drage van de agrarische sektor aan
ons aller welvaart, althans wat
daarvan nog resteert. Een stijging
van 10% van de hoeveelheid uitge
voerde landbouwprodukten ge
voegd bij een fikse verhoging van
de uitvoerprijzen zorgde in één jaar
tijd voor een imponerende groei
van 25% van de waarde van de
agrarische export; "onze" agrari
sche export schreef ik bijna.
A Is de landbouw er in de komende
jaren ook nog in zou slagen meer
werkgelegenheid te scheppen, bij
voorbeeld via het invoeren van
werkweken van 40 uur, zal de boer
ongetwijfeld het standbeeld krijgen
dat hij voor zichzelf al een beetje
aan het oprichten is.
Maar alle gekheid op een stokje:
ik kan mij levendig voorstellen dat
deze hernieuwde waardering van
de buitenwereld een plezierige er
varing is en bovendien goed om het
in de afgelopen jaren enigszins ge
deukte gevoel van eigenwaarde
weer wat op te vijzelen.
Buitenstaander
I f
