"Biotechnische procédés
kunnen champignonteelt
ongekende impulsen geven
Proefstation
champignonkuituur
25 jaar
Produktie fruit vertoont in
Frankrijk enige teruggang
Een perceel asperge op de
Floriade
99
Ir. P.L. Lardinois bij jubilerend Proefstation Champignonkuituur:
Eenzijde import
Bijna een kwart van de produktie
paddestoelen in West-Duitsland
uit de natuur
Raming Italiaanse
kersenoogst 1982
10% minder
Ir. W.L.A.G. Tacken, adjunct-directeur
Marktordeningsvraagstukken
Nieuwe ontwikkelingen
"Bij de ontwikkeling van de champignonteelt moet niet alleen gekeken
worden naar ontwikkelingen op het gebied van de land- en tuinbouw
maar ook naar tendensen en innovaties in de biochemische en bio
technische sfeer. Daarbij kan dan bijvoorbeeld gedacht worden aan
ontwikkelingen bij gistprodukties die toch veel verwantschap hebben
met de procestechniek bij champignons. Als men als champignonon-
derzoek, dat in het totale landbouwkundig onderzoek is ingebed, (di-
rekte) kontakten weet te leggen met ander biotechnisch onderzoek
vormt dit een van de speerpunten die de champignonsektor een nog
hechtere basis kan geven. Dit verklaarde ir. P.L. Lardinois, voorzitter
van de hoofddirektie van Rabobank Nederland tijdens een feestrede die
hij uitsprak bij gelegenheid van het 25 jarig bestaan van het Proefsta
tion voor de Champignonkuituur.
De heer Lardinois refereerde in zijn
feestrede aan het rapport "Wagner"
over industriële vernieuwing. Een
van de daarin genoemde speerpun
ten die de Nederlandse ekonomie
nieuwe impulsen zouden moeten ge
ven is de biotechniek. Biotechniek is
werken met een cel alsof het een chip
is. De gist- en penicilline-industrie
heeft jarenlang ervaring met bio
technieken. Om het champignonon-
derzoek struktureel verder te ont
wikkelen en tot vernieuwing van
produktieprocessen in ons land te
komen zouden ervaringen uitgewis
seld kunnen worden. Dat zou de
champignonteelt wellicht ongekende
impulsen geven en een doorbraak
aan het eind van deze eeuw of anders
in het begin van de 21e eeuw kunnen
betekeken. Biotechnische procédés
openen in feite een nieuwe wereld op
het gebied van de plantenveredeling.
De champignonsektor noemde hij
een van de veelbelovende sektoren
waar nieuwe produktieprocédés met
name in de biotechnische sfeer hun
intrede zullen kunnen doen.
De heer Lardinois waarschuwde voor
een te eenzijdige export naar West-
Duitsland. Om de champignonexport
gezonder te maken moet de aandacht
ook meer en meer op andere landen
gericht worden. Tenslotte is de
champignon een hoogwaardig pro-
dukt dat beslist voor verdere ver
spreiding in aanmerking komt. De
laatste toepassingsmogelijkheid van
doorgroeide kompost leidt tot een
verlaging van de kostprijs.
Dit geeft ons land een sterke uit
gangspositie waardoor op de duur
ook in een opener handel met be
trekking tot de derde landen zal
kunnen worden geopereerd. Als men
er namelijk in slaagt, nieuwe mark
ten aan te boren, door middel van
nieuwe produktietechnieken en het
scherp houden van de kostprijs,
kunnen volgens de inleider ook der
de landen er voor in aanmerking ko
men.
Op het gebied van champignonkon-
serven neemt Nederland een be
langrijke plaats in. In Europa is ons
land Frankrijk onlangs voorbijges
treefd als exporteur van champig-
nonkonserven. Als de huidige ten
dens zich voortzet zal dit jaar Taiwan
en binnen een paar jaar ook China
gepasseerd worden en zal ons land
de grootste champignonexporteur
ter wereld zijn, zo voorspelde ir.
Lardinois.
Ir. P.L. Lardinois.
siasme wordt gewerkt. In vergelij
king met andere sektoren van de
land- en tuinbouw is dit eigenlijk een
geweldig iets, aldus de spreker. Be
langrijk is dat goede resultaten van
het onderzoek bijzonder snel bij de
praktijk komen. Het bedrijfsleven
Nieuwe biotechnieken kunnen een enorme ontwikkeling in de champignon
teelt tot gevolg hebben.
De heer Ljardinois bepleitte verder
een speciaal, lager elektriciteitstarief
voor de land- en tuinbouw waarbij
hij verwees naar de lagere energie
prijzen in bijvoorbeeld West-Duits-
land en voor een ontkoppeling van
de gas- en olieprijzen. Ook vond hij
noodzakelijk dat de loonkosten aan
banden worden gelegd.
In zijn felicitatietoespraak stelde ir.
W.F.S. Duffhues, direkteur Akker
en Tuinbouw van het Ministerie van
Landbouw en Visserij, dat de cham-
pignontak wordt ondersteund mid
dels een goed onderzoekapparaat
waar met volle inzet en veel enthou-
moet uiterst kritisch zijn in het vol
gen van het onderzoekwerk in al zijn
onderdelen. De samenwerking tus
sen de drie pijlers: onderzoek, on
derwijs en voorlichting is van grote
importantie al mag niet verwacht
worden dat alles steeds even glad zal
kunnen verlopen.
De heer Duffhues kwam niet met le
ge handen naar de nationale cham-
pignondagen. Veel bijval kreeg zijn
mededeling dat het ministerie beslo
ten heeft, vier bedrijfsvoorlichters te
handhaven en daarboven een be-
drijfstakdeskundige aan te stellen.
P. Rongen
In West-Duitsland wordt 20 25%
van de totale paddestoelenproduktie
uit bos of veld geoogst. Bijna de ge
hele oogst van deze natuurpadde-
stoelen wordt normaliter in blik ge-
konserveerd. Het kwantum padde
stoelen dar gesteriliseerd wordt, is
zelfs groter dan het kwantum cham
pignons dat op deze wijze werd ver
werkt.
In 1981 werd er een normale hoe
veelheid "wilde" paddestoelen ge
oogst, nl. 10.500 ton; waarvan 9.000
ton gesteriliseerd produkt, 1.500 ton
vers en 6 ton in gedroogde vorm.
De produktie van gesteriliseerde
cantharellen (hanekammen) was in
1981 met 3.100 ton niet groot, die van
eekhoorntjesbrood met 230 ton was
normaal van omvang en de oogst van
de gemengde paddestoelen wordt
steeds groter; in 1977 nog slechts
2.100 ton en in 1981 al 5.700 ton.
De produktie van gekweekte cham
pignons bedroeg vorig jaar ruim
36.000 ton waarvan 34.000 ton in
verse vorm werd verhandeld en 3.258
ton gesteriliseerd. Bovendien werd er
35 ton oesterzwammen geoogst.
Het IRVAM verwacht dit jaar een
10% kleinere kersenoogst vergeleken
met 1981. Volgens de Eurostat be
droeg de Italiaanse produktie vorig
jaar 125.000 ton (134' ton in 80), zo
dat de oogst in 1982 zoals het er nu
naar uitziet 110' k 115.000 ton zal
worden.
Belangrijkste produktiegebieden zijn
Campania in het zuidwesten met
vorig jaar bijna de helft van de totale
Italiaanse oogst, Venetië en Emilia-
Romagna (in het noorden) met resp.
13% en 10% en het zuidoostelijke ge
leden Puglia met 8% van het totaal.
Vooral in dit laatste gebied schijnt de
oogst van de vroege variëteiten erg
tegengevallen zijn. Men verwacht
aldaar wel een betere oogst van de
late soorten.
Op 9 en 10 juni jl. is de traditie voortgezet met de 18e nationale
champignondagen in een van de hallen van de CVV te Grubbenvorst.
Deze dagen stonden ditmaal vooral in het teken van het 25-jarig jubi
leum van het Proefstation voor de Champignonkuituur. De veiling
Grubbenvorst beleefde daarmee voor de vijfde maal in haar geschie
denis een ware invasie van champignontelers uit alle delen van ons
land en van een aantal buitenlanders die met de champignonteelt te
maken hebben.
Zo waren er afgevaardigden uit Spanje, Italië, Frankrijk, Oostenrijk,
Groot-Brittannië, West-Duitsland, Zwitserland, Denemarken, Joego
slavië en België. Het aantal inzendingen voor de handelsbeurs op beide
dagen was groter dan ooit tevoren. Er waren 58 inzendingen tegenover
46 in 1980 en voor een 6-tal inzendingen was geen expositieruimte
meer beschikbaar. De champignonteler kan en wil dus nog investeren
en dat medio 1982 op een dieptepunt van landsekonomie. Dit bewijst
de vitaliteit van de Nederlandse champignonteelt, aldus de heer dr.
L.J.L.D. van Griensven in zijn welkomstwoord.
De ontwikkeling in de Franse tuinbouw stagneert. Bij de groenten is in
noord- en midden Frankrijk en in het bijzonder in de glastuinbouw een
stabiliserende cq. teruglopende tendens te onderkennen, terwijl de teelt
onder plastic (en ten dele onder glas) in het zuiden zich verder uitbreidt.
Bij de sierteelt heeft bij de snijbloemen en potplanten een omschake
ling plaatsgevonden van vollegrond naar beschermde teelt.
Bij het fruit vertoont de produktie enige teruggang.
De Franse overheid wil met name in
de groente- en sierteeltsektor de or
ganisatiegraad en de produktie-en
verhandelingsstruktuur verbeteren
teneinde ook het handelsdeficit te
beperken.
In dat kader wordt ook de oprichting
van een "Office Fruits et Légumes"
overwogen.
De Spaanse toetredings-onderhan-
delingen worden afhankelijk gesteld
van een aantal wijzigingen van de
EEG-marktordening, die naar ver
wachting in de loop van 1982 hun
beslag zullen krijgen.
Tekort bij fruit
In het handelsverkeer bestaat een
groot tekort bij fruit, de Franse uit
voer is sterk geconcentreerd op ap
pelen.
Bij verse groenten is evenzeer sprake
van een tekort, hoewel dit ten dele
gecompenseerd wordt door de con-
servenexport, de Franse uitvoer van
zgn. kasprodukten is beperkt, de
vollegrondsprodukten voeren de
boventoon. Bij siergewassen neemt
het handelsverkeer snel toe, terwijl
de uitvoer weinig toeneemt.
Op termijn is de heer Tacken weinig
optimistisch over het perspektief van
de Franse beschermde teeltontwik
keling, een confrontatie Span
je/Noord Europese glastuinbouw
zou wel eens een gat kunnen slaan in
de Franse tuinbouw(markt).
Bij het fruit zal Nederland haar con
currentiepositie met kwaliteit, assor
timent en veilingfusie moeten ver
sterken.
Bij groenten kan zij haar positie op de
noordelijke Franse markt verder uit
bouwen en bij sla op de Duitse markt
zal zij beducht moetén zijn voor de
Franse concurrentie.
Bij siergewassen lijkt de Franse
achterstand niet kleiner te worden,
een verdere Nederlandse opmars op
deze markt moet mogelijk zijn, aldus
ir. Tacken in zijn betoog.
Tijdens de Internationale Tuin
bouwtentoonstelling Floriade '82,
zal de bezoeker kennis kunnen ne
men van de teelt van asperges. Er
komt namelijk op het expositieter
rein een aspergeveld van ongeveer
960 vierkante meter, waarop de teelt
in de verschillende stadia te zien zal
zijn'
Men zal er twee grote teeltvakken
aantreffen, die ten tijde van de ten
toonstelling, vanaf ongeveer eind
april, oogstbaar zullen zijn.
Daarnaast zal op een langwerpig
teeltvak een volledig gewas zichtbaar
zijn, zoals dat er bijvoorbeeld in het
tweede groeijaar bij staat.
Aansluitend ligt dan een zaaibed
voor de kweek van aspergeplantjes.
Tenslotte wordt ook aan de teelt on
der glas de nodige aandacht ge
schonken, door het inrichten van een
kleine kas.
Zonder twijfel zal ook dit onderdeel
van de Floriade zich in een grote be
langstelling mogen verheugen want
niet iedereen is wel eens in de gele
genheid geweest van deze bijzondere
en interessante teelt kennis te nemen.
De laatste jaren neemt de belang
stelling voor de teelt van asperges
onder glas sterk toe. Vooral verou
derde kassen, die niet meer voldoen
aan de moderne eisen voor produk-
ten als sla, komkommer en tomaat,
kunnen hiervoor in aanmerking ko
men. Belangrijk is in dit verband ook
de rassenkeuze.
Nieuwe kruisingen op de proeftuin
te Venlo hebben uitgewezen dat
Limbras 18 en Limbras 26 tot nu toe
de beste zijn.
Een nadeel is, dat de produktiekos-
ten van teelt in kassen zó hoog zijn,
dat deze teelt in nieuwbouw com
plexen vooralsnog geen goed renda-
ment belooft.
De kosten van aspergeteelt onder
glas variëren van 10,— tot 18,—
per vierkante meter.
Onderzoekingen om te komen tot
asperge teelt als watercultuur zijn nog
in een beginstadium.
19
