Landbouwbeleid moet
gezinsbedrijf blijven
steunen
Terug naar
pootgoedverwerking op
eigen bedrijf?
Zuiveringsslib
Elkaar opvangen in moeilijke tijden"
Goede administratie
Reserveren
Ontspanning
Import maisgluten
in de Gemeenschap
Ierland hervat
kalverenexport
In ons land wordt de landbouw voor het overgrote deel uitgeoefend op
gezinsbedrijven. Hieronder verstaan we bedrijven waar de arbeid in
hoofdzaak door het bedrijfshoofd - eventueel bijgestaan door één of
meer gezinsleden - wordt geleverd en waar het bedrijfshoofd tevens over
het benodigde kapitaal moet beschikken. Ook de risiko's van het vak
worden gedragen door het gezin van de ondernemer.
Een gezinsbedrijf moet een inkomen op kunnen leveren voor het gezin
dat er op leeft en werkt. De omvang, dus niet alleen de oppervlakte in
ha, zal dan ook van dien aard moeten zijn dat dit inkomen verdiend kan
worden. De mechanisatie en de arbeidsorganisatie zal in de meeste
gevallen in samenwerking met loonwerker en/of kollega's dienen te
gebeuren.
De financiering zal ekonomisch ver
antwoord moeten zijn, passend bij
het bedrijf en het gezin. Indien we er
niet in slagen de kostenontwikkeling
op een effektieve wijze te lijf te gaan.
dan zal de omvang van het gezins
bedrijf moeten blijven toenemen.
Immers, de' inkomensmogelijkhe
den staan onder druk; de prijsont
wikkeling volgt de kostenontwikke
ling slechts op een afstand. Er wordt
getracht de afzet van de produkten te
vergroten, maar niet van alle pro
dukten die we telen kunnen we re
kenen op een stijgende vraag. Van
daar de leuze: "Niet meer, maar be
ter".
Van een ondernemer wordt erg veel
verwacht op een gezinsbedrijf. Hij
moet ondernemer zijn,- hij is zijn ei
gen arbeidskracht, hij moet kunnen
samenwerken met anderen, hij moet
kunnen organiseren. Verder wordt
van hem verwacht dat hij zijn admi
nistratie goed bijhoudt, hij moet
verstand hebben van financiering en
hij moet kunnen handelen. Dat hij
daarnaast planteteler moet zijn en
oog moet hebben voor gewasbe
schermingsmiddelen, liefde voor
plant en dier weet iedereen. Ook
moet hij risiko's kunnen en durven
dragen, terwijl scholing om bij te
door Ing. J. Marcusse
blijven beslist niet op de laatste
plaats mag komen. Het is van groot
belang dat op een gezinsbedrijf de
echtgenote en de kinderen naast de
ondernemer staan, dat ze bereid zijn
mee te denken, en te sturen en waar
mogelijk man en vader tot steun zijn.
Elkaar opvangen in moeilijke situa
ties is altijd belangrijk maar zeker op
een gezinsbedrijf. Hoe wordt het
werk verdeeld, bij welke taken van
de ondernemer kan de vrouw in
springen? Vul het samen eens in! Er
zullen bij dat invullen verschillen
zijn, afhankelijk van of het een be
drijf is met vee, tuinbouw of zuiver
akkerbouw.
Een bedrijfsverzorgingsdienst kan
ongetwijfeld door gezamenlijk één of
meer bedrijfsverzorgers in dienst te
nemen een positieve bijdrage leveren
aan het bedrijf bij ziekte, ongeval of
vakantie. Ieder bedrijf zou er daar
Het hoofd van de Sociaal Economische Voorlichtingsdienst van de ZLM, de
heer J. Markusse achter z'n bureau. Hij heeft uit de aard van zijn funktie veel
te maken met het gezinsbedrijf.
om ook terwille van zijn gezin lid van
moeten zijn. Het inkomen op een
gezinsbedrijf komt anders tot stand
en heeft een andere funktie dan dat
van een loontrekkende. Het bedrijfs-
inkomen kan van jaar tot jaar zeer
wisselend zijn, athankelijk van op
brengsten en prijzen van produkten.
Omdat dit inkomen zo wisselend kan
zijn moet het gezin reserveren voor
slechtere tijden. Het belastingsys
teem laat daartoe weinig ruimte. Het
inkomen van een gezinsbedrijf heeft
ook een funktie ten aanzien van ver
vanging, vernieuwing of uitbreiding.
Daarbij blijkt heel vaak dat uit de
afschrijvingen door de sterke inflatie
alleen geen nieuwe machines of ge
bouwen kunnen worden gekocht dan
wel aanplant kan worden vernieuwd.
Een eigen vermogen als buffer voor
bijvoorbeeld uitbreiding of vernieu
wing is daarom noodzakelijk.
Is het niet zo dat door samenwerking
met buren en daardoor misschien
een veer te laten in je zelfstandig
heid, het gezin leefbaarder wordt?
Ontspanning is op zijn tijd nodig,
vooral in de veehouderij waar de
bedrijfsgebondenheid zeven dagen
per week is. Tijd voor sport, liefheb
berijen en het verenigingsleven is
nodig. Ook meedoen in de maat
schappij is zo bijzonder belangrijk,
bijvoorbeeld in je eigen landbouw
organisatie, de gemeente, de provin
cie, de kerk e.d.
Zeg niet: "ze zoeken het maar uit",
want er wordt al te veel uitgezocht.
Wees er bij voor de leefbaarheid van
je gezin, je bedrijf en de maatschap
pij. Het is gebleken dat het gezins
bedrijf een ijzersterke formule is in
onze land- en tuinbouw, het is daar
om van het allergrootste belang dat
ook het landbouwbeleid in de EG en
in ons land dit gezinsbedrijf blijft
steunen.
(uit: Agrarisch Bank Nieuws)
De teelt van aardappelpootgoed is in Nederland tot een hoog niveau
gestegen. Deze teelt is echter ook intensief, wat tot gevolg heeft dat
ziekten harder kunnen toeslaan. Een en ander betekent dat de teelt van
pootaardappelen van begin tot eind veel aandacht vraagt. Dit legt een
zware "druk" op de teler die min of meer gedwongen wordt om kennis te
hebben van alle ziekten. Zo moet hij in ieder geval op de hoogte zijn van
de levenscyclus van de ziekten en tevens de mogelijkheden van ver
spreiding kennen, met name die handelingen en bewerkingen, die ge
vaarlijk zijn voor verspreiding van schimmels of bakteriën.
partij is immers niet door sorteren
gezond te maken, hoe voorzichtig
men dat ook zal doen. Daarom zal in
de eerste plaats door een strenge
keuring en zelf-discipline van de teler
gezond pootgoed moeten worden
verbouwd. De zelf-discipline dient
daarbij geplaatst te worden in het
licht van het nationaal belang (ex
port). De teler zal dit als eerste
scherp in het oog moeten houden.
Strenge hygiënische
maatregelen
Wanneer we even terugkeren naar
de vraag die als kop boven dit arti
keltje is geplaatst (terug naar poot
goedverwerking op eigen bedrijf?)
dan is deze niet zonder meer met ja te
beantwoorden. Zowel centraal als op
het eigen bedrijf zal aan de hygiëne
Een geheel andere ontwikkeling is
die van de ekonomie. Steeds minder
mankracht op de bedrijven dwingt
min of meer tot nog grotere mecha
nisatie, waarbij het woord kapaciteit
vaak een belangrijke plaats inneemt.
Wanneer we deze twee ontwikkelin
gen naast elkaar leggen is in principe
een kombinatie niet mogelijk. Een
hoge intensiteit van de teelt met zijn
gevolgen (ziekten) lijkt niet kombi-
neerbaar met een hoge graad van
gemechaniseerde verwerking met
een minimum aan menselijke arbeid.
Kapaciteit en kwaliteit
Gezien onze ekonomie is koppeling
van deze twee lijnen toch noodzake
lijk Het is eenvoudig niet mogelijk
om de aardappelen van poten tot af
leveren met de hand te verwerken.
De mechanisatie zal dan ook een es
sentiële rol moeten vervullen bij de
teelt van pootaardappelen. Dit bete
kent echter wel dat juist daarom
grote aandacht moet worden besteed
aan de konstruktie van de machines
die worden gebruikt bij de teelt van
pootaardappelen. Deze konstruktie
dient zodanig te zijn dat vrijwel geen
beschadigingen optreden tijdens de
verwerking. Is er de laatste jaren niet
teveel gelet op de kapaciteit van de
machines? In de toekomst zal onge
twijfeld meer aandacht moeten wor
den besteed aan ontwikkelingen die
niet alleen aan de kapaciteit maar
ook aan de kwaliteit van het er mee
Bij opsla.g en transport kan niet voorzichtig genoeg met het produkt pootaar
dappelen worden omgegaan". Aardappelen moet je eigenlijk behandelen als
eieren".
te verwerken produkt hoge prioriteit
geven. Bovendien zullen de machi
nes en werktuigen zodanig moeten
worden gekonstrueerd dat onderde
len gemakkelijk kunnen worden
verwijderd, vervangen of geplaatst
om eventueel te kunnen worden
schoongemaakt. Wij denken hierbij
bijvoorbeeld aan sorteermachines.
Er kan wel onderscheid worden ge
maakt tussen pootgoed. Zo is het
verstandig om het (basis) elite poot
goed op het eigen bedrijf (teler) te
sorteren, om als het ware alle moge
lijkheden van een eventuele besmet
ting van buiten uit te sluiten. Bedrij
ven die zowel konsumptie-aardap-
pelen als pootgoed verwerken kun
nen het best voor elk een aparte sor-
teer-(lijn)-afdeling gebruiken, zodat
geen machines en materiaal (kisten)
van de konsumptie-afdeling worden
gebruikt bij de verwerking van het
pootgoed.
Konklusie
De teelt van pootgoed moet in de
eerste plaats gericht zijn op het
telen van een gezonde parfTj.
In de tweede plaats in een hygië
nische verwerking van belang
waarbij besmetting van de ene
naar de andere partij moet worden
voorkomen, zowel bij centraal ge
sorteerde partijen als op het eigen
bedrijf gesorteerde partijen.
Een ieder (van teler tot handelaar)
heeft daarbij de taak om er alles
aan te doen een gezond produkt te
leveren.
A.J. Lamse
J. Meems
Gezond pootgoed
Van groot belang blijft evenwel het
téien van gezond pootgoed. Een zieke
immers alle aandacht moeten wor
den besteed. Er mag geen besmetting
van de ene naar de andere partij
overgaan door middel van de sor-
teerlijn. Gezien de hoeveelheid te
verwerken partijen ligt er bij de cen
trale sorteerbedrijven (handelshui
zen) een grotere verantwoordelijk
heid dan bij de individuele teler die
êén of enkele partijen verwerkt.
In principe geldt echter voor beide
hetzelfde. Bij het sorteren zullen dus
zeer stringente hygiënische maatre
gelen moeten worden genomen.
De Duitse minister van Landbouw
heeft zich uitgesproken voor een be
perking van de invoer van naisgluten
uit de Verenigde Staten in de Ge
meenschap tot 3 miljoen ton 's jaars.
De Amerikaanse export van maisg
luten naar de Gemeenschap is geste
gen van 314.000 ton in 1967 tot een
kleine 3 miljoen ton thans. Duitsland
is hiermee tegemoetgekomen aan de
Franse wens de vrije import te be
perken tot 3 miljoen ton 's jaars.
Van Amerikaanse zijde is bij herha
ling te kennen gegeven dat men een
limitering van de vrije import van
maisgluten in de Gemeenschap niet
zal aksepteren. Een limitering van de
import zal tot forse Amerikaanse
tegenmaatregelen leiden.
De diskussie over het gebruik van
zuiveringsslib in de landbouw is weer
in volle gang. Aanleiding is het enkele
maanden geleden uitgegeven jaaro
verzicht 1980-1981 van het Bedrijf-
slaboratorium voor Grond- en Gewa-
sonderzoek. Gebleken is, dat zuive
ringsslib in de landbouw terechtkomt
dat er absoluut niet thuishoort. Er
bestaan normen voor acht zware me
talen en deze bleken in diverse geval
len al te zijn overschreden. Zuive
ringsslib is een produkt dat ontstaat
bij de zuivering van afvalwater. Als
meststof kan het in de landbouw
goed worden benut doordat er orga
nische stof, stikstof, fosfaat en ka
lium inzit. Aan het gebruik in de
landbouw zitten ook nadelige kan
ten: de aanwezigheid van zware me
talen die zich ophopen in de grond.
Op de langere duur kan het gehalte
in de grond zo hoog worden, dat het
gevaar oplevert voor de bodem
vruchtbaarheid en voor de samen
stelling en kwaliteit van het produkt.
Daarnaast vormen ook chemische
afvalstoffen, zoals de beruchte po-
lychloorbifenylen (pcb's) in het slib
een bron van grote zorg.
Het dagelijks bestuur van het Land
bouwschap is zeer verontrust over
het slibgebruik. Als het aan de beide
voedingsbonden ligt wordt het ge
bruik ervan zo snel mogelijk verbo
den.
De landbouworganisaties gaat dit nu
althans nog te ver: via overleg met de
Unie van Waterschappen wil men
eerst proberen tot meer bevredigende
spelregels te komen. Daarbij gaat het
op de eerste plaats om de kwaliteit
van het slib. De kontrole zal verbe
terd moeten worden, enkele normen
voor zware metalen zullen mogelijk
scherper gesteld moeten worden en
tevens is het niet uitgesloten dat het
aantal normen (zoals voor pcb's)
moet worden uitgebreid.
Nadat bijna gedurende een jaar de
kalverexport uit Ierland geblokkeerd
was, is deze thans weer hervat.
Een eerste luchtzending van 599
stuks vond deze dagen plaats naar
Italië.
15
