Waar komen de bloembollen vandaan?
Ledenraad Z.L.M. op exkursie door
boeiend en bloeiend Noord-Beveland
Kring en "Eiland"
Noord-Beveland
Latere bloeiers
Vroege bloeiers
Samenwerkingsverband
De tocht door dit akkerbouwge
bied bij uitstek waar men - in
tegenstelling tot wat in agrarische
kringen algemeen gedacht wordt
- naast veel zware grond ook toch
best wel lichte grond aantreft van
10% afslibbaar, werd de volgende
stop gemaakt bij het bedrijfsge
bouw van het Samenwerkings
verband van de heren Breure, De
Regt en Schippers te Kats. Als
samenwerkingsvorm bestaat deze
gesubsidieerde instelling officieel
6 jaar, zo vertelde de heer Schip
pers: "In 1975 is alles op één hoop
gegooid en sindsdien onjvat de
lijst van gezamenlijke werktuigen
een 80-tal nummers variërend
van diverse slepen en rollen tot
een 4-wiel aangedreven 100 pk
trekker en een zelfrijdende
sproeimachine." Het bouwplan
van de kombinatie omvat 190 ha
(70 ha wintertarwe, 40 ha aard
appelen, 35 ha suikerbieten, 15 ha
uien, 13 ha graszaad, 8 ha droge
erwten, 7 ha blauwmaanzaad en 4
ha lucerne) en het zwaartepunt
van de werkzaamheden valt in
het najaar. Overigens zijn de 3
boeren voor de oogst van bieten
aangesloten bij een bietenrooi-
kombinatie. Het bedrijf zit met 2
vaste arbeidskrachten en drie
boeren nog betrekkelijk ruim in
het volk. De toekomst zal, aldus
de heer Schippers, leren of dat
niet té ruim is. Over de motivatie
om tot een dergelijke vorm van
samenwerking te komen vertelde
hij dat het uit sociaal oogpunt een
goede zaak is daar de samenwer
king bij bijvoorbeeld ziekte werkt
als een bedrijfsverzorgingsdienst.
Ook ekonomisch gezien kan een
dergelijke kombinatie volgens
hem voordelen opleveren o.m.
omdat twee altijd meer weten dan
één en omdat door een betere
benuttingsmogelijkheid van de
machines jaarlijks enige duizen
den guldens worden bespaard en
"als dat al niet zo is dan wordt er
in ieder geval een kwalitatief be
ter produkt mee geoogst". De
heer Schipper besloot zijn toe
spraakje met op te merken dat er
volgens hem op het gebied van de
samenwerking nog uitgebreide
mogelijkheden zijn.
Op het schema achtergeraakt
werd tenslotte nog een kort be
zoek gebracht aan Proefboerderij
Rusthoeve.
J. Wierenga
De kring Noord-Beveland heeft
340 leden waarvan 200 agrarische
en 140 niet-direkt agrarische.
Ruim 90% van de agrarische be-
drijfsgenoten is lid van de Vereni
ging voor Bedrijfsvoorlichting. De
kring omvat 5 afdelingen te weten
Colijnsplaat (87), Kamperland
(83), Kort gene (74), Wissenkerke
(61) en Kats (35).
Noord-Beveland bevat als "ei
land" 27polders en de kadastrale
oppervlakte is 7556 ha. Er is 106
km binnendijken en 26 km bui
tendijken. Sinds 1800 hebben zich
er 250 oever- en dijkvallen voor
gedaan. Er is één waterschap dat is
gefuseerd met het waterschap
Zuid-Beveland. De waterschap
slasten bedragen f 125,— per ha.
In de tweede helft van de 60-er ja
ren is een ruilverkaveling uitge
voerd waarbij een groot deel van
het gebied opnieuw is gedraineerd
De gemiddelde kavelgrootte ging
van 6,3 ha naar 14,5 ha en het
aantal kavels per bedrijf van 4,3
naar 2,8. De gemiddelde bedrijfs-
grootte is van 27 naar 43 ha ge
gaan.
De 6500 ha kultuurgrond is als
volgt verdeeld: ca. 150 ha fruit
teelt, ca. 300 ha weiland en ca.
6000 ha akkerbouw. Ca. 43% van
de grond is eigendom. De rest
wordt gepacht.
T.a.v. de mechanisatie kan nog
worden opgemerkt dat van de
Noord-Bevelandse akkerbouwbe
drijven op enigerlei wijze deel uit
maakt van een samenwerkings
verband op het gebied van arbeid
en mechanisatie. Er zijn 20 ge
subsidieerde samenwerkingsver
banden waarbij 60 bedrijven zijn
betrokken.
achtig purper. Deze irisjes ver
langen een beschut plekje in de
tuin. Scilla siberiaca, met haar
diepblauwe kleur, die tot ver in
Noord-Perzië te vinden is bloeit
in april en is uitstekend geschikt
voor verwildering tussen strui
ken. Iets minder bekend is scilla
tubergeniana pas in 1931 in
Noord-Perzië ontdekt. - met
prachtige porseleinblauwe bloe
men in lichte trosjes. Deze soort
verwildert eveneens gemakkelijk
in de tuin en behoort tot de aller
vroegst bloeiende bolgewassen.
De porseleinblauwe kleur komt
in april terug bij Puschkinia liba-
notica (uit Libanon dus, maar het
wordt ook in Oost-Turkije ge
vonden), een bolgewas, dat zowel
in de zon als de half schaduw
groeit en verder weinig eisen stelt.
Uit de Kaukasus komen de blau
we druifjes (Muscari armenia-
cum), die in 1878 werden ontdekt.
Nu kan men ze van april tot half
mei met duizenden tegelijk in
Keukenhof bewonderen. In de
zon of schaduw, op alle soorten
grond zullen zij bloeien.
De brochures bieden ook een
dubbelbloemige soort aan (Blue
Spike) een variëteit van het ge
wone blauwe druifje en een aar
dige z.g. witte druif (Muscari bo-
tryoides album) die al in april
bloeit en jaar in, jaar uit terug
komt. Dit witte druifje groeit in
Zuid-Europa en de Balkan in het
wild; de Engelsen noemen het
ook wel Spanish pearls (Spaanse
parels).
In mei bloeit de knikkende vo-
gelmelk (Ornithogalüm nutans)
en de gewone vogelmelk (Ornit
hogalüm umbellatum), beide
oorspronkelijk Zuideuropees.
Vooral de friswitte kleur van de
gewone, vogelmelk fleurt de tuin
op. Tezelfder tijd bloeit ook Ip-
heion uniflorum (Triteleia uni-
flora), afkomstig uit Uruguay en
Argentinië, eën goedkoop bolge
was met stervormige zachtblauwe
bloemen, dat zich in het Neder
landse klimaat uitstekend thuis
voelt. Het wordt speciaal aanbe
volen voor beplanting in groepjes
tussen heesters, maar ook in de
volle zon zal het uitstekend
bloeien. De bloeitijd begint in
maart en eindigt in juni.
In mei en juni bloeit Osalis ade-
nophylla, die uit Argentinië en
Zuid Chili komt. In de volle zon
ontwikkelt deze klaversoort zich
met zacht lila-rose bloemen, die
voortkomen uit een zeer harig
knolletje. Hoe men deze ook
plant, bloeien zal hij altijd.
Ixiolirion pallassii is ook een soort
die uit Centraal-Azië komt en het
prima doet in de Nederlandse
tuin. Het is een sierlijk bolgewas,
dat in juni bloeit met vele diep
blauwe openstaande bloemen op
slanke stengels. Het wordt onge
veer 30 cm. hoog.
Alle hier behandelde bolgewas
sen zijn bestand tegen strenge
winters en bloeien jaar in, jaar uit.
Het zijn dus echt planten voor
zorgeloos tuinplezier.
Wie in het voorjaar de bollenvel
den ziet, zou bijna denken dat alle
bollen oorspronkelijk wel ergens
in Nederland in het wild voor
kwamen en dat ze later in cultuur
gebracht zijn. Niets is echter
minder waar. Alle bol- en knolge
wassen (met uizondering van de
daslook, bosanemoon en kievits
bloem) zijn afkomstig uit andere
landen: de hyacint bijvoorbeeld
uit Griekenland, de narcis uit
landen rond de Middellandse zee,
de tulp uit Klein- en Midden-Azië,
het sneeuwklokje uit Zuid-Europa
de vrolijke kleinbloemige ane
moon (Anemone Blanda) en het
winteraconietje uit Turkije.
Bij de opkomst van de Renais
sance, aan het einde van de 16e
eeuw, werden de eerste verschil
lende soorten bolgewassen naar
Nederland vervoerd over de
handelswegen, die West-Europa
verbonden met Zuidoost-Europa,
Turkije en Perzië. Voor zover
men heeft kunnen nagaan, werd
de crocus voor het eerst in 1561 in
Nederland gezien, de bostulp
(Tulipa sylvestris) in 1568 en de
winteraconiet in 1570. Het
sneeuwklokje was toen al bekend.
Tot de eerste gewassen, die in het
begin van de Renaissance uit
Oost-Turkije en Perzië werden
ingevoerd, behoren de statige
keizerskroon (Fritillaria imperia
lis) en de purperkleurige Perziche
keizerskroon (Fritillaria persica).
De gewone keizerskroon wordt
nu in 2 kleuren aangeboden, n.l.
Bloembollen in grote verscheidenheid
geel en rood. De beide soorten
worden 90-100 cm hoog en hou
den van zon. Zij groeien ook uit
stekend op licht beschaduwde
plaatsen en verlangen vooral een
zeer voedzame grond. De bloei
tijd valt eind april-begin mei.
De sneeuwroem (Chionodoxa)
met de vele blauwe stermvormige
bloemetjes, stamt uit West-Tur-
kije en vertoont haar rijke bloei al
(Foto: Ab Westerbeek)
in maart, tesamen met de
sneeuwklokjes en de winteraco-
nieten. Dit gewas kan dan ook
uitstekend in het wild, op scha
duwrijke plekken, verder groeien.
Tegelijkertijd bloeit dan de heer
lijk geurende Iris reticulata (uit
Centraal-Turkije tot in de Kau
kasus), een kleine lage irissoort,
die tegenwoordig in allerlei kleu
ren blauw, violét, en paars ver
krijgbaar is. Heel mooie afstam
melingen zijn de hemelsblauw
Harmony en de J.S. Dijt (rood
Het voormalige eiland Noord-
Beveland scheen zich vrijdag 28
mei in meerdere opzichten opge
maakt te hebben voor het "in-
spektiebezoek" van de Leden
raad van de Zuidelijke Land
bouw Maatschappij, die te gast
was bij de kring Noord-Beveland.
Onder bijzonder fraaie weersom
standigheden kon men na een
rondrit in twee bussen niet om
deze konklusie heen: "Noord-
Beveland mag dan synoniem zijn
met grootschalige akkerbouwbe
drijven en grote percelen maar er
is veel meer: de gastheren van de
kring Noord-Beveland hadden
een route uitgezet die leidde langs
enige veeteelt bedrijven en langs
dikwijls iets buiten de overbe
kende routes liggende lage na
tuurgebiedjes als de inlagen waar
schapen worden gehouden. Via
de in witte kragen van fluitekruid
gehulde smalle dijken leidde de
tocht ook om het westelijk deel
van het kringgebied waar de
landbouw rond Kamperland
vooral tijdens het vakantiesei
zoen moet harmoniëren met de
duizenden genieters van de wa-
terrekreatie langs het Veerse
Meer. Terug bij het dorpshuis
"De Brug" te Colijnsplaat had
Noord-Beveland zijn faam van
een goed akkerbouwgebied te
zijn zonder meer waar gemaakt.
De gewassen stonden er uitste
kend en verzorgd voor (een buitje
zou welkom zijn) terwijl de be
drijfsgebouwen omgeven door
een dicht gebladerte van omrin
gende singels en tuinbeplantin-
gen vaak een lust voor het oog
zijn.
Groenvoederdroogbedrijf
Op de rondrit werd o.m. een be
zoek gebracht aan het Groenvoe
derdroogbedrijf van de heer J.G.
Timmerman die de leden na een
korte toelichting ook het bedrijf
liet zien. Hij vertelde o.m. dat de
Met belangstelling volgt men de diskussies
drogerij zeer recent is overge
schakeld van gas op steenkolen.
Dit uit energiebesparingsoog
punt. Want kolen komen het be
drijf, dat voor de overschakeling
1 miljoen op tafel heeft moeten
leggen, op de helft van de gas
kosten inklusief de aanvoer uit
Amerika via Amsterdam. Vooral
de konkurrentie uit Frankrijk
waar al veel eerder is overge
schakeld op kolen heeft het
Kortgeense bedrijf tot de over
schakeling gedwongen. De heer
Timmerman zei verder dat het
bedrijf dit jaar 1100 ha lucerne
onder kontrakt heeft, op basis
van kilo-prijs en ha-prijs waarbij
de boer, zo zei hij, op niet-ver
drogende grond tot een opbrengst
per ha van ca. 2000,— kan ko
men. Timmerman BV hoopt het
volgend jaar ca. 1500 ha lucerne
op kontrakt te kunnen krijgen.
De ledenraad op het terrein van het groenvoederdroogbedrijf Timmerman
15
