Ongeveer 260 ha fruit 50
ha bij buurman
Afzet
Vroegheid zeer sterke troef
Granny Smith als
uitblinker
Vrouwen doen het meeste
werk
Aanvankelijk geen deskundige op
het gebied van de appelteelt heeft hij
toch geleidelijk de nodige deskun
digheid verworven. Hij is ijverig,
vakbekwaam, leergierig en staat voor
de zaak. Het is dus een zeer belang
rijk man, die meer is dan een gewone
bedrijfsleider en vergeleken kan
worden met een direkteur.
Jan Vogelaar gaat elke maand naar
het bedrijf voor overleg, waarbij de
voornaamste zaken en beslissingen
worden besproken. Ook Theo Voge
laar, mededirekteur van Vogelaar
Vredehof, gaat 5-6 maal per jaar
naar Monte Branco voor advies be
treffende teelttechnische onderwer
pen. Maar de heer Pierre, zoals de
man uit Marokko heet, heeft de da
gelijkse leiding. Dat vraagt veel or
ganisatievermogen en dat is Pierre
toevertrouwd.
Arbeidskrachten zijn goedkoop naar
Nederlandse maatstaven gerekend.
Vrouwen verdienen ca. 20,— per 8
Er is thans 180 ha met appels be
plant. Het plantverloop was als
volgt:
1969 50 ha
1979/1980 38 ha
1980/1981 72 ha
1981/1982 20 ha
180 ha
In de komende jaren zal nog 70 ha
met fruitbomen worden beplant,
waardoor de oppervlakten op 257 ha
wordt gebracht. Het oorspronkelijke
plan gaat bij de verdere uitbreiding
uit van 57 ha appels (waarvan 25 ha
Granny en 32 ha Ozark) en 20 ha
amandelen op minder goede grond.
Nu wordt gedacht om in plaats van
amandelen toch ook maar appels te
planten, om het eenvoudiger te hou
den.
Bedrijvigheid rond de bedrijfsgebouwen, met op de achtergrond links het dak
van het koelhuis en rechts het dak van het pakstation.
De situatie is nu zo, dat eerst een
voorfiltering plaats vindt, daarna de
intensieve behandeling via de ge
noemde 60 filters en dat tenslotte nog
een laatste filtering plaats vindt op de
percelen, voor het in de bevloeiings-
slangen komt.
Eigenlijk is alles wat zich rond de
druppelbevloeiing heeft afgespeeld
eerr verhaal apart. Het is in dit artikel
zeer beknopt en onvolledig weerge
geven. Tevens vereenvoudigd want
de materie is erg ingewikkeld.
uitgevoerd door vrouwen en meisjes
uit nabijliggende plaatsen. Die zijn
bijna ongelimiteerd beschikbaar.
Tijdens ons bezoek waren er maar 12
aanwezig, maar in de seizoensdrukte
zijn er zo'n 70. En zo nodig komen er
meer. In elk dorp is een oudere
vrouw die voor het gevraagde aantal
zorgt. De mannen rijden o.a. op de
trekkers en geven leiding aan de
vrouwen die zelfs bij de snoei wor
den ingeschakeld.
De topleiding is in handen van een
Fransman, die jarenlang in Marokko
werkzaam was op een bedrijf met
clementines. Via de vorige eigenaar
van Monte Branco was hij naar Por
tugal als bedrijfsleider gekomen en
met de bedrijfsoverdracht ging hij
over in dienst van de firma Vogelaar.
het Frans met Pierre (let wel: de
achternaam van de man) en met de
andere personeelsleden ook aardig in
het Portugees uit de voeten.
Het bedrijf wordt in snel tempo vol-
geplant. Dat gebeurd vooral in ver
band met het rendement van be
paalde investeringen. De hoofdlei
ding van het bevloeiingssysteem is
b.v. berekend voor 260 ha en als men
daar maar een beperkte oppervlakte
dat weinig fruitbedrijven telt e,
nogal wat kan gebruiken. Dit ja.
komt de produktie van 38 ha die in
het derde groeijaar is er bij met naar
onze schatting 20 ton per ha.
Als alles verloopt zoals men hoopt
kan in de toekomst een produktie
van 12-15 miljoen kg worden ver
wacht. Waarschijnlijk zal dan kon-
takt worden gezocht met buiten
landse grootwinkelbedrijven. Daar
bij heeft men als voordeel dat men
nog vóór Frankrijk aan de markt kan
zijn.
Er valt nog veel meer te vertellen.
Maar dan wordt het artikel te lang.
Misschien is dat nu al het geval.
Daarom beperken we ons tot enkele
laatste impressies.
Als we het geheel overzien dan be
seffen we dat menigeen het Monte
Branco projekt met veel reserve zal
benaderen. Zelfs met veel twijfels.
Dat is begrijpelijk. In Nederland of
België is het vrijwel onmogelijk een
groot bedrijf te kopen (in dit geval
met gebouwen, inventaris enz.), dat
met fruitbomen te beplanten en dan
winstgevend met vreemde arbeids
krachten te eksploiteren. De grote
fruitbedrijven met veel arbeids
krachten in ons land zijn dan ook
bijna alle verdwenen. Waarom zou
het dan in Portugal wel kunnen?
Wel, de omstandigheden zijn in Por
tugal totaal anders dan hier. Men
heeft voor de grond veel minder be
taald en de loonkosten zijn er erg
laag. Dat maakt al zeer veel uit. Te
vens geven de fruitbomen een vroege
en hoge produktie en gedijt het in de
EEG populaire ras Granny Smith er
bijzonder goed. En, wat wellicht het
belangrijkste is: het fruit is er vroeger
rijp dan elders en kan worden gele
verd in een tijd dat de konkurrentie
nog niet aan de markt is of nog
slechts beperkt.
Die vroegheid was in eerste instantie
ook de aanleiding voor het kontakt
dat uiteindelijk tot de koop van het
bedrijf leidde. Jan Vogelaar kocht
van de vorige eigenaar (tegen een re
latief hoge prijs) de appels voor het
pakstation te Krabbendijke omdat ze
zo vroeg waren.
Daarom willen we Monte Branco
positief benaderen. Natuurlijk zijn er
risiko's, maar dat hoort bij onderne
men. Het gaat er om dat er voldoende
winstkansen tegenover staan. En dat
lijkt het geval. Daarom is o.i. het
vertrouwen dat de firma Vogelaar in
de zaak heeft wel gerechtvaardigd.
A. van Oosten
Aanplant van Granny Smith op M 106, 4 x 2Vi m, in het begin van het derde
groeijaar. De bomen zijn zeer goed gegroeid en zullen dit jaar waarschijnlijk al
een produktie geven van ca. 20 ton per ha.
Alles draait op Monte Branco om
water, want zon en warmte is er in
overvloed!
's Zomers kan de temperatuur oplo
pen tot 45 graden, 's Winters is het
nog vaak boven de 10 graden. Vorige
winter werden in januari de jonge
fruitboompjes geplant bij 20 graden;
de trekkers zag men toen van ver
aankomen in een enorme stofwolk.
Overigens was dat ook abnormaal.
Appels hebben 's winters een koude
periode nodig. De temperatuur moet
een bepaald aantal uren onder de 5
graden zijn. Het bedrijf ligt dan ook
op de grens van de zone waarbinnen
appels kunnen worden geteeld.
Honderd kilometer zuidelijker is het
eigenlijk al niet meer verantwoord
voor handelsdoeleinden.
Over Cox's, Goudreinette, Karmijn,
Jonagold enz. hoeft men dan ook op
Monte Branco niet te denken. Zelfs
de Golden Delicious lijkt er niet op
zijn plaats.
Een ras dat het er wel uitstekend doet
is de Granny Smith. Dat is wel be
grijpelijk, want voor die appel ligt
zelfs Zuid-Frankrijk nog iets te
noordelijk.
Het oudste perceel, dat in 1969 door
de vorige eigenaar was geplant, heeft
als rassen Granny Smith, Golden
Delicious en Starkrimson. De Gran
ny geeft jaarlijks hoge opbrengsten
tot 70 ton per ha, de Starkrimson kan
behoorlijk mee, zij het met neiging
tot beurtjaren. De Golden Delicious
valt echter wat uit de toon, zowel wat
produktie als wat kwaliteit betreft. In
Zuid-Frankrijk doet dit ras het dui
delijk beter. De eerste jaren ging het
nog wel met de Golden en in 1977 was
het zelfs een topper, maar daarna was
er steeds een flinke achterstand op de
Granny. Vandaar dat besloten is dat
de Granny Smith het hoofdras moet
worden.
In de komende jaren zal tevens nogal
wat Ozark worden geplant, een nieu
we appel die ter plaatse als proef een
kans kreeg en tot nu toe een bijzon
der goede indruk maakt.
Naast de appels zijn er nog enkele
vrij kleine percelen met perziken,
peren en amandelen. Die groeien en
dragen ook goed. Bij de peren slaat
b.v. de Jules Guyot een goed figuur.
Maar toch gaat de voorkeur uit naar
appels.
Behalve voor de eerste "eigen" aan
plant in 1979/1980 zijn en worden de
fruitboompjes ter plaatse opge
kweekt. Voor winter 1982/1983 zullen
er bijv. 50.000 appelb. ter beschikking
komen en als alles naar wens ver
appelboompjes en 15.0000 amandel
boompjes.
Er komen meer appelb. beschikbaar
dan nodig is voor Monte Branco
maar dat is ook de bedoeling. Er is
namelijk afgesproken op het bedrijf
van een buurman 50 ha in een vorm
van deelteelt te eksploiteren waarbij
Vogelaar Vredehof voor de bomen
zorgt en later de sortering, verpak
king en afzet voor zijn rekening zal
nemen. Dat betekent dus in de toe
komst fruit van meer dan 300 ha.
Uit het voorgaande valt af te leiden
dat er veel werk te verzetten valt. Dat
is ook zo. Toch is er thans nog maar
een vaste staf van 8 man personeel.
Verreweg het meeste werk wordt
Vrouwen en meisjes bezig met het leggen van de bevloeiïngsslangen. Dedames
zijn tegen zon en hitte goed beschermd; de standaardkleding is een lange
broek, een korte rok, een wollen trui of vest, een zwart hoedje en een kleurige
halsdoek waarachter de nek en een groot deel van het gezicht schuil gaat.
water geeft wordt dat duur. Er is nu
één grote gewichtssorteermachine,
maar er moet binnen niet te lange
tijd een grote machine voor zowel
sorteren als verpakken komen. Die
machine moet een grote kapaciteit
hebben, maar is ook slechts verant-
Omdat het de bedoeling is de vroeg
heid uit te buiten zal er weinig wor
den gekoeld. Er is een koelhuis aan
wezig met een kapaciteit van 1 mil
joen kg en er zijn geen plannen voor
uitbreiding. Het streven zal zijn om
het kort na de pluk, die voor de
Golden in Augustus begint en voor
de Granny in september, aan de man
te brengen. Na oktober wil men de
markt liever overlaten aan de meer
noordelijk gelegen landen. Daarbij
stelt Vogelaar dat 10-15 kg appels
weliswaar veel is voor één bedrijf,
maar in EEG verband erg weinig
voorstelt in verhouding tot de enor
me hoeveelheden die o.a. Frankrijk
en Italië produceren.
De mannen zitten op de trekkers, de vrouwen mogen meerijden.
4-urige werkdag en mannen 25,—
30,— per dag. Dat is dan 't hoogste
wat in de omgeving wordt betaald.
Zou men meer geven dan krijgt men
ruzie met de boeren in de buurt zoals
te begrijpen valt. Vogelaar praat in
woord als er grote hoeveelheden fruit
zijn. Zo zijn er meer voorbeelden.
Vorige jaren was alleen de 50 ha ou
dere aanplant in produktie, met een
paar miljoen kg per jaar. Die gingen
vlot weg, in hoofdzaak in Portugal,
13
