Vogelaar Vredehof B.V.
Granny Smith munt uit door vroege en hoge produktie
Alles wordt bevloeid
Vierhonderd hektare
Indrukwekkende cijfers
Monte Branco
Verstopte filters
Vogelaar Vredehof is een onder
neming met als aandeelhouders de
heren G. Kistemaker, J.A. Voge
laar, Th. A. Vogelaar en mevrouw
C. Vogelaar-van Malde gem.
De heer Kistemaker is /commissa
ris en speelt in die funktie een be
langrijke rol bij de bepaling van
het beleid.
J.A. Vogelaar heeft als direkteur
de leiding bij het sorteer- en pak-
station te Krabbendijke, waarin
vooral fruit in kleinverpakking
voor A Ibert Heyn wordt klaar ge
maakt. Dat zou men de "handels-
poot" van het bedrijf kunnen
noemen.
Th. A. Vogelaar is eveneens di
rekteur, doch als man van de teelt.
Hij heeft de leiding bij de exploi
tatie van ruim 100 ha fruitteelt en 6
ha boomkwekerij.
De kombinatie van teelt en handel,
die kenmerkend is voor de onder
neming, biedt bepaalde voordelen,
o.a. door wisselwerking, uit een
oogpunt van risiko en ook door
meer gelijkmatigheid wat betreft
het exploitatiesaldo.
Het bedrijf in Portugal richt zich
in hoofdzaak op produktie, doch
ook daar ontbreekt het handelse
lement niet, zoals uit het artikel
blijkt.
"We hebben vorig jaar afgesproken dat je een keer mee zou gaan naar
ons bedrijf in Portugal. Kun je morgen?" Aldus een telefoontje van Jan
Vogelaar, direkteur van Vogelaar Vredehof b.v. te Krabbendijke. We
konden de volgende dag (donderdag 29 april) en dus gingen we mee.
Eerst per auto naar het vliegveld bij Brussel, daarna per vliegtuig naar
Lissabon en vervolgens per huurauto naar Juromenha, het doel van de
tocht.
van de bevloeiingsinstallatie krijgt
een kapaciteit van 20.000 m3 per et
maal. Met zo'n plas water kun je een
flink aantal zwembaden vullen. Al
die cijfers zijn indrukwekkend als je
gewoon bent aan fruitbedrijven van,
zeg maar, 4 tot 20 ha.
Het water wordt hier opgepompt uit de Guadinarivier. Aan de andere zijde van
de rivier ligt Spanje.
De reis verliep zeer vlot. Om half 11
's morgens vertrek vanuit Krabben-,
dijke, om halfeen de lucht in, om drie
uur in Lissabon en om 6 uur (na een
rit van 230 km) op de plaats van
bestemming. Omdat Portugal een
andere tijd heeft, was het daar trou
wens pas 5 uur. Vroeg genoeg voor
Vogelaar om gesprekken te voeren
met het personeel en voor een eerste
tocht door het bedrijf.
In Nederland was het koud en win
derig toen we vertrokken. In Portu
gal was het zonnig en met een tem
peratuur van 20-25 graden heerlijk
weer. Dat was alvast meegenomen!
Een klein deel van het 400 ha grote bedrijf, met op de achtergrond de bedrijfs
gebouwen.
Monte Branco werd 2 Vi jaar geleden
overgenomen van een eigenaar uit
Frankrijk. Deze had omstreeks 1969
al 50 ha intensief met appels beplant
(3 x 1 m) en daarvoor een redelijk
vlak perceel uitgezocht langs de ri
vier. Die aanplant werd beregend
met sprinklers. Op de hoogten en in
de dalen elders op het bedrijf is be
regenen wegens erosie echter niet
mogelijk. Daarom werd door Voge
laar voor druppelbevloeiing geko
zen.
Er wordt nu 180 ha bevloeid, met bij
elke boom een druppelaar van het
systeem Netafim. Voor het zover was
heeft men echter heel wat problemen
moeten overwinnen. Trouwens, alle
Onderweg was door ons uiteraard al
over het bedrijf gepraat. Aan de
hand van die informatie hadden we
geprobeerd een voorstelling te ma
ken van hetgeen we te zien zouden
krijgen. "Hoe groot is het bedrijf?"
vroegen we. "Vierhonderd hektare",
was het antwoord. Doch daarvan kan
maar ongeveer 260-270 ha met fruit
bomen worden beplant, de rest is ri
vier en minder goede of slechte
grond".
Vierhonderd ha is duizend gemet,
dus een hele hap. Dat wisten we en
we hadden een groot stuk Wilhelmi-
napolder voor ogen. Maar toen we
aankwamen bleek dat ons voorstel
lingsvermogen toch te kort was ge
schoten. Het bedrijf was groter en
anders dan we in gedachten hadden.
In feite kun je het nauwelijks een
bedrijf noemen. Het is een brok
Portugal, met alles er op en er aan.
Hoogten en laagten, een deel van een
grote, brede rivier, een eucalyptus-
bos, een terrein waar grove grind
voor het opscheppen ligt, een verza
meling gebouwen die van enige af
stand aan een klein dorp doen den
ken. En natuurlijk waar het om ging:
hele grote percelen met jonge fruit
bomen, alsmede bouwland dat nog
moet worden beplant.
In totaal hebben we donderdag 29
april en vrijdag 30 april globaal 8 uur
per auto kris-kras over de farm
rondgereden, regelmatig uitstap
pend om alles van dichtbij te bekij
ken. Door de grote variatie in het
landschap, waardoor elke blok an
De heer Vogelaar (links) in gesprek met monsieur Pierre, de zaakvoerder op
Monte Branco. Op de voorgrond enkele filters van de 60 die het komplex
omvat.
dere kenmerken heeft, leek het be
drijf soms nog groter te worden. Het
richtingsgevoel liet ons in de steek.
Nu en dan lieten we alles een poosje
over ons heen komen omdat we niet
in staat waren alles vlug genoeg te
verwerken.
Bij dit alles is ook van invloed dat je
plotseling in een heel andere wereld
komt. De appels waren al uitge
bloeid, je zag bloemen die hier pas in
juli bloeien. Kortom, alles was an
ders, in elk opzicht.
Er was niet alleen tijd nodig om te
wennen aan de grootte en de aard
van het bedrijf. Ook andere bedrijfs-
aspekten hebben andere dimensies
dan we gewoon waren. Een paar
voorbeelden.
In de toekomst is een produktie van
12-15 miljoen kg appels per jaar te
verwachten. Het is de bedoeling dat
die hoeveelheid in een paar maan
den tijd geplukt, gesorteerd en afge
zet wordt. Waarschijnlijk zal het er
op neer komen dat per dag zo'n 150
ton gesorteerd, verpakt en naar de
plaatsen van bestemming wordt ge
bracht, in hoofdzaak buiten Portu
gal. Dat is niet niks. De hoofdleiding
Bij tijd en wijle voel je je enigszins als
het bestuurslid van een koöperatie,
dat goed kan meepraten over de prijs
van een nieuwe stoel voor de direk
teur maar het overzicht kwijt raakt
als er een grote investering moet
worden gedaan in uitbreiding van de
gebouwen.
Maar alles went. Ook het massale.
Denk maar aan de miljardendans
rond de rijksbegroting, die maakt
ook op niemand meer indruk. En
bovendien hebben we geleerd dat
niet alles wat we zien ook doorgrond
moet worden.
Het bedrijf dat Monte Branco (Witte
Berg) heet, ligt in de zuidelijke helft
van Portugal, tamelijk dicht bij de
hoofdweg van Lissabon naar Ma
drid. Lang de zuid-oostkant stroomt
de Guadiana, één van de 5 grote ri
vieren van Spanje en Portugal. De
rivier is een paar honderd meter
breed en vormt hier de grens tussen
de twee genoemde landen.
Ook in de droogste jaren is er volop
water voor bevloeiing. Hoewel ta
melijk verontreinigd door de 30 km
verder stroomopwaarts gelegen
Spaanse stad Badajoz is de kwaliteit
ruim voldoende om voor de vocht-
voorziening van de fruitbomen te
dienen.
Het filterkomplex dat voor de hoofdzuivering van het rivierwater moet zorgen.
puzzels zijn nog niet geheel opgelost.
Druppelbevloeiing is nog vrij jong.
Wel is er intussen wat ervaring maar
die is meestal op kleinere opper
vlakten opgedaan en onder steeds
wisselende omstandigheden.
Deskundigen hebben met zeer uit
gebreide berekeningen uitgemaakt
hoe het water opgepompt en via
hoofdbuizen met afnemende diame
ter naar de druppelslangen moest
worden gevoerd. Dat verliep alles
volgens schema. De aanleg was een
heel karwei want er was 475 kilome
ter slangen en buizen bij betrokken,
maar het geheel verliep vlot. De
tegenvaller kwam vorig jaar toen
men voor 't eerst op grote schaal aan
't draaien ging. Weliswaar had on
derzoek uitgewezen dat het water
goed van kwaliteit was, maar men
zoog fijn zand en een biologische
verontreiniging mee dat de filters
verstopte en de leidingen vervuilde.
Door twee man doorlopend filters te
laten schoonmaken kon men toch
voldoende water geven, maar dat
was een noodoplossing.
Weer werden vele deskundigen ge
raadpleegd, die met zeer uiteenlo
pende plannen kwamen ter verbete
ring Er werd bijv. gedacht over be-
zinkingsbassins, maar die zouden
een paar ha moeten beslaan en veel
algengroei opleveren. Uiteindelijk
werd besloten tot een aanpak die het
probleem van twee kanten benadert.
Ten eerste werd de plaats van op
pompen verlegd. Toevallig zat men
boven een zandbank. Nu onttrekt
men het water op een plek waar de
ondergrond vast is. Waarschijnlijk is
De Granny groeit steil, met kale tak-
gedeelten. Toch is vruchtbaarheid
goed. Op deze foto, genomen op 30
april 1982, buigt de linkse tak al sterk
door vanwege het gewicht der jonge
vruchtjes.
men daarmee al 70-80% kwijt van het
zand dat men voorheen had. Verder
is een heel komplex met 60 filters
gebouwd, waarin het water door
zand wordt geperst. De filters ston
den eerst afzonderlijk opgesteld bij
begin van de percelen. Omdat mees
tal niet alles gelijk wordt bevloeid,
werden ze niet optimaal benut. Door
ze te koncentreren is dat nu wel het
geval, terwijl bovendien het filterop-
pervlak is vergroot.
