Kleurproblemen bij
de Jonagold
Weinig appels, vlotte
afzet en hoge prijzen
Weekstaat energieverbruik
Het klimaat was herfst 1981 ongunstig
Zeeland bij de kleur iets in
't nadeel?
Het nieuwe appelras Jonagold benadert ogenschijnlijk het ideale. Als
voor de belangrijkste eigenschappen zoals op school punten werden
gegeven, zouden het bijna allemaal negens en tienen zijn.
Een 10 voor de boom vorm en voor de groei, een 10 voor de vroege
vruchtbaarheid en de zeer hoge produktie. Zeer hoge cijfers voor de
vruchtgrootte, lage dunkosten, de bewaarbaarheid en misschien ook
voor de smaak. Alleen het cijfer voor de kleur van de appel is moeilijk te
bepalen, die varieert van 1 tot 8.
Na optellen en delen zou het gemiddelde cijfer rond de 9 liggen, hoger
dan voor elk ander appelras. Maar die 9 geeft geen goed beeld.
Vooral omdat bij de Jonagold de
smaak sterk gekoppeld aan de kleur
is, lijkt er reden het laaiend enthou
siasme bij nieuwe aanplant iets te
temperen. Overigens geldt dat ster
ker voor België dan voor Nederland.
Bij onze zuiderburen kunnen de
boomkwekers bijna niet aan de
vraag voldoen, zelfs al bestaat hun
aanbod voor 70-80% of meer uit Jo
nagold. Men plant-daar zeer weinig
Cox's, praktisch geen Karmijn of El-
star en hoogstens wat Gloster.
In ons land is er duidelijk meer va
riatie in het sortiment, vooral nu de
Karmijn na een scherpe terugval zich
goed aan het herstellen is. Het "ge
vaar" voor bedrijven met meer dan
de helft Jonagold, zoals indertijd bij
de Golden Delicious, lijkt daarom
niet groot.
Daar'komt bij dat najaar 1981 het
kleurprobleem bij de Jonagold extra
duidelijk werd belicht. Het was een
herfst met niet al te grote verschillen
tussen dag- en nachttemperatuur.
Koude herfstnachten zijn nodig voor de klèur van de Jonagold. De "zachte"
Zeeuwse temperaturen zijn geen voordeel voor dit ras
Konden we vorige week nog schrijven dat het goed ging met de gewasont
wikkeling, nu is het in de steenwolafdelingen mis. In de afdelingen die in de
grond geteeld worden is nog wel hetzelfde goede beeld.
Wat er precies aan de hand is staat nog niet vast. Het beeld in het gewas is een
sterke ontkleuring op de nerven en slap uitziende bladeren. De voeding is
gekontroleerd en die is goed. De mogelijke oorzaak is een potbehandeling
met Aaterra geweest, die wij 2 weken na het uitzetten moesten uitvoeren
omdat er een flinke aantasting van Phytophtera met de geleverde plant
meegekomen was. De Aaterra behandeling is in een veel te hoge koncentratie
uitgevoerd, omdat bij een potbehandeling op steenwol ééntiende varï de
grondkoncentratie aangehouden moet worden en dat is niet gebeurd. Vreemd
blijft wel dat de gewasreaktie zich pas 3 weken na de behandeling vertoonde.
Wat de gevolgen verder zullen zijn is nu nog moeilijk te zeggen, maar op zijn
minst zal er groeivertraging optreden. De steenwolplanten zijn op 21 januari
op de mat gezet, waarvan wij hopen dat dit tevens tot herstel van het gewas zal
leiden. De stooktemperatuur is nu 19 gr.C. op de dag en 15,5 gr.C. 's nachts
met een lichtverhoging van 2 gr.C.
Voor het kleuren van fruit zijn hel
dere koude vruchten nodig en die
waren- zeer schaars. Door zo laat
mogelijk te plukken werd vaak ge-
tracht'toch nog kleur op de appels te
krijgen. Dat lukte onvoldoende.
Bovendien kan bij laat plukken de
houdbaarheid te veel in 't gedrang
komen.
Herfst 1981 was dus uitzonderlijk
ongunstig voor de vruchtkleur. In de
meeste andere jaren zullen de pro
blemen kleiner zijn. Maar anderzijds
is de ervaring dat het kleuren ook in
"normale" jaren moeilijker wordt als
de bomen ouder worden. Nu zijn alle
bomen namelijk nog jong en in
principe betekent dat roder appels.
Heel misschien is het klimaat in
Zeeland voor kleuren wat minder
gunstig dan verder van de kust, dus
landinwaarts. In 't algemeen is het
klimaat hier mild, met beperkte ver
schillen tussen koud en warm. Prima
voor b.v. peren; het is niet toevallig
dat deze vruchtsoort hier zoveel
meer wordt geteeld dan in 't oosten
van ons land. Maar 't is geen voor
deel als het gaat over de vruchtkleur.
Dan is er sprake van enig nadeel. We
hebben kunnen lezen dat de Jona
gold in Zuid Frankrijk niet op zijn
plaats is omdat de nachten er niet
koud genoeg zijn. Dat deed ons goed.
Maar in 't zuidwesten van Nederland
hebben we daar- soms ook nog
enigszins mee te maken.
Dat moet men niet al te zwart-wit
zien in de geest van prima gekleurde
Jonagold in Limburg tegenover de
helft ongekleurde in Zeeland. Waar
schijnlijk is het verschil beperkt.
Denk aan het cijfer 7 voor het oosten
van ons land tegen een 6 voor Zee
land. Maar natuurlijk, andersom zou
beter zijn, althans' voor onze provin
cie.
Het (misschien) iets minder gunstige
klimaat moet geen reden zijn om af
te zien van aanplant van Jonagold.
Maar wel kan het een reden zijn ex
tra aandacht aan het klei^probleem
te schenken. Daarbij zal onderzoek
een belangrijke bijdrage moeten le
veren. De heer Wertheim van het
proefstation te Wilhelminadorp
kreeg aanwijzingen dat de verhou
ding vrucht-blad een rol speelt; veel
blad per vrucht leek gunstig voor de
kleur. Dat zou wijzen naar sterk
snoeien en eventueel flink dunnen.
Anderzijds is er ook ervaring dat
zwakgroeiende bomen ook een hoog
percentage gekleurde appels geven,
wat ogenschijnlijk met het voor
gaande in strijd is. In België kreeg
men enige verbetering \net Alar bes
puitingen en werd ook Ethrel gepro
beerd. Een afgerond advies is er nog
niet, maar men mag vertrouwen dat
er binnen afzienbare tijd meer dui
delijkheid komt. Het zou de positie
van het veelbelovend appelras Jona
gold versterken.
Het energieverbruik bedroeg deze week 11.914 m3 gas bij een bedrijfsomvang van 10.000 m2. Het gasverbruik is
alsvolgt te verdelen:
SDP-acrylplaten
futurist.kas
kontrole-objekt
Week: 15/1-22/1
grond
steenwol
grond
steenwol
grond
steenwol
totaal verbruik deze week in m3
1541
1439
1795
1746
2743
2649
verbruik in m3/100 m2
91
85
106
103
161
156_
energieverbruik in m3/100 m2
vanaf 14-12-1981
689
645
784
754
1156
1146
energiebesparing t.o.v. kontrole (grond)
40,4%
44,2%
32,1%
34,7%
0,9%
oogst in kg/100 m2
gemiddeld vruchtgewicht in gram
Eindelijk een jaar met bevredigende appelprijzen. De fruittelers kijken weer
wat optimistischer.
Het marktoverzicht van het P.G.F. betreffende het Europese appelge-
beuren bevat w^eer wel interessante gegevens.
Wat de oogstgrootte betreft valt niet alleen op dat de EEG produktie in
het laatste seizoen klein was, maar tevens dat de schaarste zeer onge
lijk was verdeeld. Italië had bijna een normale oogst. Frankrijk zat ook
relatief goed, maar vooral West-Duitsland en België zakten flink onder
de rode streep. Vooral de lage produktie in West-Duitsland blijkt van
enorm belang voor het afzetverloop.
Produktie in EEG ruim 30%
lager dan jaar tevoren
Dit alles komt duidelijk tot uiting in
de volgende cijfers:
Produktie (x milj. kg)
1980/81
1981/82
Italië 1966 1790 91
Frankrijk 1909 1551 81
W.Duitsland 1880 779 41
Nederland 450 260 58
Engeland 321 200 62
België 322 131 41
Denemarken 63 45 71
Overige 19 12 63
Totaal EEG 6930 4758 69
Er wordt vlot geruimd
Als de prijzen rond het interventie-
peil hangen, is het begrijpelijk dat de
animo om te ruimen niet erg groot is.
Dit winterseizoen liggen de prijzen
zo gunstig dat velen het zekere voor
het onzekere nemen en de winst in
casseren. Weliswaar is er weinig ge
vaar voor dalende prijzen, maar als
er nu sprake is van uitval of slechte
houdbaarheid dan zijn er peperdure
appels mee gemoeid.
Hoe 't ook zij, van de eerder ge
noemde EEG produktie van 4758
miljoen was per 31 december reeds
67% ofwel twee-derde geruimd. Dat
betekent dat de voorraden per 1 ja
nuari 1982 relatief erg klein waren:
1 jan.1980
1 jan.1981
.1 jan.1982
2600 milj.kg.
2572 milj.kg.
1826 milj .kg.
De buitenomstandigheden waren deze week:
gemiddelde buitentemperatuur 3,6 gr.C.
gemiddelde windsnelheid 1,2 m/sek.
DENAR-KAS
L. Koop
Globaaj imljoen kg appels
minder in voorraad dan voorgaande
jaren. In Nederland is bovendien de
voorraad nog weer extra klein, na
melijk slechts de helft van het voor
gaande jaar!
Rekord prijzen
Dat zal waarschijnlijk tot gevolg
hebben dat de prijzen nog verder
zullen oplopen. In verhouding met
voorgaande jaren (toen het prijspeil
overigens veel te laag was) zien we
het volgende:
middenprijs van alle appels in de
periode augustus-half januari:
1978/79 38 ct per kg
1979/80 35 ct per kg
1980/81 49 ct per kg
1981/82 117ctperkg
In de eerste helft van januari van dit
jaar was de middenprijs zelfs al op
gelopen tot 1,50 per kg., tegenover
0,53 in het jaar tevoren.
Import Zuidelijk Halfrond
Verwacht wordt dat er meer vanuit
het Zuidelijk Halfrond ingevoerd zal
worden. Vooral uit Chili en Z.-Afri-
ka wordt meer verwacht dan andere
jaren.
In 1980 en 1981 werd in de EEG 365
miljoen kg appels van het ZHR
geïmporteerd, in hoofdzaak Granny
Smith. Zelfs al zou dit nu 25% meer
zijn, ofwel 100 miljoen kg, dan zal
dat nog maar een beperkte invloed
hebben, gezien de 750 miljoen kg la
gere EEG voorraden. Appelen zullen
dit voorjaar betrekkelijk schaars zijn
en blijven.
Appelgebruik nauwelijks kleiner
Ondanks de hoge prijzen en de da
lende koopkracht is het appelver-
bruik nauwelijks kleiner. Het was
namelijk slechts 2% lager dan het
voorgaande seizoen. Wel ging het
binnenlandse aandeel 10% naar be
neden, zodat er dus meer import fruit
werd gekonsumeerd.
Opmerkelijk was ook de vlotte ex
port. Bij een 40% kleinere produktie
werd slechts 5% minder uitgevoerd.
Nog meer opmerkelijk was, dat er
ondanks de misoogst van Goudrei-
nette, van dit ras toch 16% meer werd
uitgevoerd dan in 1980/81 en zelfs
twee maal zoveel dan in 1979/80.
Hoe moeilijker iets te krijgen is, hoe
begeerlijker het wordt.
Overigens lijkt het goed dat ieder
zich realiseert dat er normale jaren
nog altijd sprake is van overproduc
tie van appelen in de EEG. Het sei
zoen 1981/82 heeft door klimaat
somstandigheden in en rond de bloei
een uitzonderlijk verloop. Straks
moeten we terugkeren tot de werke
lijkheid en dat wordt weer even
wennen.
19
