Door mechanisatie slagvaardiger
Arminda aan de kop
De struktuur heeft veel te lijden gehad
Donkere wolken boven de landbouw
Laatste oogstperikelen
Meer lucht voor de varkenshouders
Het veldwerk 1981 zit er vrijwel op.
Nog onverwacht vlot konden begin
november de rooivruchten het veld
ruimen. Vrijwel alle geplande winter
tarwe zal wel gezaaid zijn.
Zo viel het op NOORD-BEVELAND
allemaal nogal mee na de zeer natte
oktobermaand, waarin gedurende een
periode van vijf weken vrijwel niets
gedaan kon worden.
Herinneringen werden opgeroepen
aan 1974, in de pers - ook in de
landbouwpers - verschenen weer be
richten, als zou de oogst in gevaar
komen, doordat de machines op het
veld wegzakten. Vroeger ging het
wel, maar nu, met die zware machi
nes, zijn we zo kwetsbaar; een buitje
en het lukt niet meer. Wij willen die
mening ver van ons houden een veel
eer beweren dat, dankzij de inder
tijd uitgevoerde verkaveling en niet
ondanks, maar dankzij ons arsenaal
aan machines, het ons weer gelukt is
om de produkten, zij het met meer of
minder kwaliteitsverlies, binnen te
krijgen.
Moest "schrijver rond de schelde"
zich enkele weken geleden afvragen,
of zé het vroeger beter deden, wan
neer hier de oude kollega's - we ken
nen er enkele van zeer nabij - op het
veld komen, konstateren ze dat het
nu maar een "angaen" is vergeleken
met vroeger. En inderdaad, als we de
oiide filmpjes bekijken en we zien
drie spanpaarden tot aan de buik in
de slik trekken aan een voer bieten
van wel duizend kilo, dan gaan we
toch twijfelen aan die betere berijd
baarheid van vroeger. Hoeveel mak
kelijker ging het nu niet dan in I960,
toen u nog op twee wielen met uw
Fergusonnetje van het land moest
zien te komen met een drie tons op-
leggertje. Na een paar droge dagen
en de rooimachines leverden weer
redelijk werk. Met de hand ging men
vroeger dag in dag uit door om bie
ten voor Sinterklaas uit te krijgen en
overigens, als je het moest doen, was
het nou ook weer niet zo'n leuk werk.
Is het bij de aardappels niet zo dat de
kwetsbaarheid zit in het uitstellen
van de doodspuitdatum om een zo
hoog mogelijke opbrengst te krjjgen.
Dit risiko is alleen te nemen in de
wetenschap dat de ontwatering goed
is en dat er steeds betere machines
klaar staan om, ook als het tegen
loopt, de weinige kansen te kunnen
benutten om de aardappels binnen te
krijgen. Vroeger kon men natuurlijk
altijd nog de, door de werpradrooier
blauw geslagen, aardappels van tus
sen de slik rapen, als ze tenminste al
niet verrot waren.
Werden twintig jaar geleden de
zaaiuien nog opgemeten in kilo's van
de roe nu gaat dat in tonnen van de
bunder. Dit toont al duidelijk de
verschuiving aan, die zich bij die
produkt heeft voltrokken. En ook
deze "goudballen" houden we zo
lang groen, dat sommigen zich ge
noodzaakt zien de pongerboom van
de zolder te halen om de halsjes te
knikken. Als het weer tegenzit, zoals
dit jaar, kunnen we ze toch nog,
dankzij de machines, in rekordtempo
binnenhalen en bij een goede opslag
valt de kwaliteit nog mee ook.
We lazen dat sommige percelen er na
het rooien als een .schorrenland
schap bij lagen. We hebben het ook
anders gezien. Zondag de uien van
het veld - 200 ton op een dag -
maandag overdwars geploegd en
dinsdag weer andersom de tarwe ge
zaaid. Er is bij het tarwe zaaien wel
wat gemodderd, maar als we de ver
schillen in opbrengst zien tussen de
tarwe en de zomergerst dan mogen
we best een beetje modderen. Dat
betekent in 82 geen tien ton maar
misschien toch wel negen, zonder dat
er groene pruikjes op de "stukken"
komen.
Onze konklusie is dat, hoewel er in de
herfst en met name oktober van 81
geknoeid - achteraf altijd makkelijk
te zeggen - is, de schade door de nat
tigheid beperkt zal blijven. Door de
verbeterde ontwatering, de vérgaande
mechanisatie en enige, wat men
noemt, overmechnisatie, zijn we niet
kwetsbaarder, maar veel slagvaardi
ger geworden.
Overigens ben ik van mening dat,
wanneer sommigen door de vele lange
- soms dubbele - werkdagen, wat ges
pannen en geprikkeld raakten, zij er
wellicht nog aan moeten wennen dat
de tijd voorbij is dat we alleen wan
delstokken versleten.
In onze afdeling in de WESTHOEK,
hadden wij onze ledenvergadering.
De opkomst viel niet tegen. De spre
ker was uit de eigen gelederen:
Hoofdbestuurder uit de akkerbouw-
sektor. We hoorden cijfers en getal
len. Boeiend was het betoog, maar
niet hoopvol. Liefst 60van de Ne
derlandse akkerbouwers heeft geen
opvolging.
De bedrijven moeten naar 90 ha wil
er nog een boterham inzitten. Een
boer van 30 tot 40 ha moet aan een
deeltijdbaan gaan denken en dat in
deze tijd, waar er al te weinig werk is,
ook nog een groep uit de landbouw
bij dé werkzoekenden?!
"Donkere wolken boven de land
bouw", deze kreet heb ik ook 20 jaar
geleden boven een kop in een land-
bouwkrant zien staan. Wij zijn er nog
steeds, al was het altijd niet even ge
makkelijk. Wij ploegen, zaaien en
oogsten. Dan is daar de spreker die
zegt dat gaat zo niet langer: Er wordt
te weinig verdiend, dus het moet an
ders. Dat anders zou dan bestaan uit
grote bedrijven. Als we het op een
rijtje gaan zetten komen we er hele
maal niet uit. Met welk een enorm
kapitaal moet die jonge boer die dan
het geluk heeft te kunnen gaan boe
ren, beginnen? Wat moet de rest van
de boerenstand gaan doen? Als wij
(dat is de landbouw) nu nog maar 5%
van de bevolking omvatten, dan
roept het weerstanden op om dit lage
percentage ook nog eens te halveren.
Er wordt over solidair zijn gepraat.
Laten wij het in de landbouw eens
zijn. Eens zijn over dat op een bedrijf
van 40 ha de kost te verdienen is
bij een normale bedrijfsvoering. La
ten we daar achter staan en niet di-
rekt zeggen "dat moet er een groep
boeren maar ander werk opzoeken",
want dat werk is er helemaal niet.
Ondertussen is in de Westhoek het
werk ver klaar. Het ploegen ging
overal niet even gemakkelijk. Heel
wat P.K. kwamen er aan te pas, voor
de vette klei op lange blinkende rie
men lag. Het is te hopen dat er een
flink wintertje over zal gaan met
weinig sneeuw, anders geeft het pro
blemen in het voorjaar.
Er zit toch wel iets van waarheid in
het gezegde "Zaai tarwe in de modder
en gerst in de kluiten. Dan heb je
tarwe in de schuur en de schelve
daarbuiten". Tarwe hebben we in de
modder gezaaid en ze piept er al uit.
Voorzichtig maar ze is er. Voor gerst
is er een goede struktuur nodig. Van
daar die hoop op een paar dagen flin
ke vorst. Als u dit leest zitten we in de
maand december. De maand van de
gezellige familiefeesten. Ook de
maand om de erven en tuinen wat op
te knappen. Dit is alles landbouw,
huis en hof het hoort erbij.
De problemen van oogsten en het
wachten op droog weer, zijn ook in
het LAND VAN HULST, voor het
oogstjaar 1981 weer bijna opgelost.
Na de toch wel zeer natte oktober
maand. hebben we een iets minder
natte maand november gekregen.
De werkbare dagen waren echter dun
"gezaaid" en zeker voor het rooien
van aardappels en uien.
Moet men dit nu overmechanisatie
noemen, die veel te duur is? In ieder
geval zijn de aardappels en uien in de
schuur terecht gekomen. De bieten
zijn inmiddels ook bijna allemaal ge
rooid; de tarwe gezaaid en het vrijge
komen land geploegd.
We krijgen dus weer tijd om te be
zinnen, om te pompen of verzuipen.
Moeten we ook werkelijk tweede
hands machines kopen? Zijn we dan
een tweedehands landbouw?
Tarra
Bij het rooien van de laatste bieten
waren de omstandigheden zelfs
goed. Het suikergehalte is, evenals de
kg-opbrengst behoorlijk opgelopen.
Jammer genoeg is er door de vele
regen een verdubbeling ontstaan van
het tarra percentage. Ook het risiko
van bevroren bieten en verlies door
bewaren komt er bij, en wordt steeds
groter. Vooral het bewaren is in ver
schillende streken veel te lang. Er
zijn bieten, die nu al 3 weken aan de
hoop liggen, wanneer worden die
verwerkt?
De laatste aardappels en uien zijn
gerooid: de aardappels soms met rug
en al en de uien zo groen als gras.
Tijdens het beetje vorst helaas ten
koste van de kwaliteit, die overigens
verder goed was.
De prijzen zijn rustig, maar toch wel
goed te noemen. Er zijn dan ook al
heel wat kollega's die ja kunnen zeg
gen tegen de bieder, en van winst
word je nu eenmaal niet slechter.
De tarwe, die nog gezaaid moest
worden, werd op het laatst nog onder
goede omstandigheden aan de grond
toevertrouwd; tussentijds was het
belangrijk minder gunstig. Opval
lend was, dat er zeer veel met de
kunstmeststrooier gezaaid werd en
weinig met de zaaimachine. In onze
streek wordt er steeds meer met aan
gedreven eg-zaaimachine kombina-
tie gezaaid. Het is een snelle manier
van werken, en geeft weinig weer ri
siko. Het ploegen loopt voor dit sei
zoen ook op een eind. Dit jaar is er
veel verschil in trekkracht van per-
Als de bedrijfsverzorger niet
vanwege ziekte of arbeidsonge
schiktheid ergens aan het werk is
kunt u bij een arbeidspiek ook
een beroep op hem doen. Dan
echter tegen het werkelijke uur
loon.
In de praktijk blijkt dat het aantal
verplichte dagen of garantieda-
gen zeer beperkt is. Sommigen
hebben daarvoor angst want dan
vinden ze de verplichte dagen (e
duur. Maar angst is een slechte
raadgever.
In de eerste helft van november is er
op ZUID-BEVELAND gelukkig veel
werk verzet kunnen worden. Na half
november hebben we weer wat regen
gekregen en waren er op een aantal
bedrijven toch nog al wat problemen
met de laatste bieten, aardappelen en
gladiolen.
De suikerbieten zijn nu, 1 december,
wel gerooid. We zijn in september
goed begonnen. Toen werd geleverd
met zeer weinig tarra, nu is het be
hoorlijk wat hoger geworden. Van
wat er begin oktober nog aan aard
appelen in de grond zat, is nog een
deel gerooid. Betreurenswaardig is
het toch wel dat er nog een aantal
percelen in de grond zitten, iedere
dag worden de kansen om deze nog te
rooien kleiner.
De oogst van de gladiolen was bij het
begin van de regenperiode begin ok
tober nog maar nauwelijks begon
nen. En vanaf die tijd is het steeds
gepaard gegaan met grote proble
men. Enkele bedrijven hebben dan
nu ook nog al wat te rooien. Boven
dien is dat dan nog niet op de gun
stigste percelen. De totale oogst heeft
dan ook veel dol en moeite gekost,
veel arbeid, veel trekkracht, veel
droogkosten enz., de verliezen zullen
hier dan ook wel naar zijn. Voor en
kele percelen en/of perceelsgedeel
ten worden de risiko's vanwege ziek
in de bollen iedere dag groter en de
mogelijkheid om deze nog tegen re
delijke kosten gerooid, gedroogd,
gesorteerd en geschoond te krijgen
uiterst klein.
Op de verschillende percelen - waar
nog zo laat een gewas op geoogst c.q.
afgesleept is - heeft de struktuur veel
te lijden gehad. Dit zullen we - af
hankelijk van hoe nu geploegd zal
worden - het aanstaande voorjaar en
misschien ook nog wel in de groei
van het volgende gewas kunnen zien.
Tevens dienen we erop te gaan letten
dat onder deze omstandigheden de
gewassen op zulke percelen wel wat
meer N nodig zullen hebben. Door
het weer aanmerkelijk duurder wor
den van de N - mede door verhoging
van de aardgasprijs - zullen we toch
ceel tot perceel. Waar het anders
moeilijk ploegen was. ging alles nu
voorspoedig, daarentegen waar het
vroeger makkelijk ging zat het nu
wat tegen.
400ste lid
Tussen hét werk door hebben zo'n 60
leden tijd gevonden en vrijgemaakt
om de algemene vergadering te be
zoeken. Ze hebben een nieuw bes
tuurslid gekozen, de stafleden kun
nen horen en het 400ste lid mogen
begroeten. Een mijlpaal door de
Kring Hulst bereikt, vooral door het
beleid door de jaren heen en hopelijk
ook voor de toekomst.
steeds meer moeten gaan letten op de
omstandigheden die._de struktuur
van onze grond in ongunstige zin
beïnvloeden en op de faktoren die de
struktuur en mede de vruchtbaar
heid van onze grond gunstig kunnen
beïnvloeden.
De laatste 14 dagen is er nog wat
tarwe gezaaid. De wil om te zaaien is
nog duidelijk aanwezig, de moge
lijkheden om te kunnen zaaien, z|jn
echter zeer gering. Er is naar schat
ting zo rond de 85% van hetgeen men
wilde zaaien nu wel gezaaid. Per be
drijf zijn er zeer grote verschillen van
alles wat men op sommige bedrijven
wenste te zaaien is nu gezaaid, an
dere bedrijven hebben nog vrijwel
niets gezaaid.
De percelen^die eind september en
de allereerste dagen van oktober ge
zaaid zijn staan nu boven, van de
later gezaaide »-aog slechts spora
disch wat te zien.
De afvoer van het overtollige regen
water via sloten en grote waterlopen
heeft eigenlijk geen grote problemen
te zien gegeven. We krijgen nu toch
wel de indruk dat er nogal wat pér
celen zijn waar water op het land
blijft staan - mede weer door een
struktuurkwestie. Of nu ook alle ge
zaaide percelen belaagd door de vele
neerslag en wat wateroverlast nu ook
goed voor de dag kunnen komen,
zullen we pas over één of twee
maanden kunnen gaan beoordelen.
Hier en daar is men daar echt niet zo
gerust op. Al met al wordt het dan
weer duidelijk een probleem hoe het
bouwplan er uit zal gaan zien. Vorige
maal heb ik de erwten en stamslabo-
nen reeds genoemd, zal nu soms de
zomergerst weer een wat groter
areaal voor zich gaan opeisen, hoe
wel dit ook een gewas is dat sterk
reageert op de struktuur.
De eerstkomende weken worden weer
al heel wat vergaderingen gehouden.
Een goede opkomst is gewoon nood
zakelijk om te kunnen vernemen wat
er allemaal voor de akkerbouw en de
veehouderij aan prijzen en eventueel
aan extra kosten voor de dag komt.
Zo hoopvol ziet dat er nu niet uit.
Ondanks het feit, dat op SCHOU-
WEN-DUIVELAND het weer in de
2de helft van November ongunstiger
was dan in de eerste helft, is het toch
nog gelukt zaai- en rooiwerk te ver
richten, al ging het niet altijd zonder
problemen. Op de laatste dag van
November, kunnen we stellen dat het
bieten rooien praktisch klaar is. (nog
een paar stukjes). Ook geldt dit t.a.v.
Witlof, Winterwortelen en Gladio
len. Van de Knolselderij is meer dan
de helft gerooid.
De afgelopen bietencampagne is nu
niet bepaald onder gunstige omstan
digheden verlopen. Dit kwam de
struktuur van de grond niet ten goe
de. Op nog al wat percelen is aan het
ploegwerk te zien wat rooien onder
slechte omstandigheden kan veroor
zaken. De kg. opbrengst per ha. is
veelal erg meegevallen. Het ziet er
naar uit, dat we hier gemiddeld de 53
ton zullen halen. Ook het suikerge
halte is meegevallen en naar om
standigheden toch ook nog het tar-'
rapercentage. Wat de wintertarwe-
zaai betreft heeft het ras Arminda de
meeste belangstelling gekregen.
Ong. 75% van het wintertarweareaal
zal bestaan uit Arminda. Op de 2e
plaats komt Okapi met 20%. Het
ras Marksman maakt ong. 5% van
het areaal uit en ong. 1% komt ten
goede aan het nieuwe ras Saiga. Nu
het weer tegen eind November be
hoorlijk slecht is geworden. Zou het
wel eens uit kunnen zijn met winter
tarwe zaaien. Er moet nogal wat ge
ploegd worden. Natte omstandighe
den zijn plaatselijk spelbreker. Bij
het onderploegen van groenbemes-
ters moet men er om denken ze niet
te diep onder te ploegen. Goed be
dekken is voldoende.
Als het veldwerk gebeurd is, zal het
onderhoud en reparatie van de werk-
tuigen en gebouwen een nuttige en
weibestéde tijd zijn ten gunste van het
bedrijfsresultaat. Zo is het mogelijk
de kosten wat te drukken. Het steeds
hoger wordende kostenpakket is wel
onrustbarend. Het is van groot be
lang na te gaan hoe het mogelijk is
om deze stijging zóveel mogelijk bin
nen de perken te houden.
De winter met zijn druk vergaderpro
gramma staat weer voor de deur. Zo
veel mogelijk deze vergaderingen be
zoeken zou ideaal zijn, maar een
ieder is daartoe niet altijd in de gele
genheid. Wel zijn de meeste onder
werpen dusdanig belangrijk, dat een
bezoek leerzaam is.
Ook in het LAND VAN HEUSDEN
EN ALTERA EN DE BIESBOSCH
begint het buitenwerk klaar te ko
men, maar zoals altijd wegen de laat
ste loodjes zwaar, want we hebben
hier rijkelijk veel neerslag gehad, om
vlot te kunnen werken. Het vee is
opgestald en dat brengt voor de vee
houder toch altijd weer ekstra werk
mee. De krachtvoederprijzen neigen
tot een lichte daling en dat is maar
goed ook, want er wordt ons nu weer
een forse prijsverhoging van de stik
stofmeststoffen voorspeld.
Zo blijkt weer, dat ondanks alle
prognoses, de boer er goed aan doet
zijn bedrijf kontinu te voeren. Dat
wil zeggen: ondanks externe om
standigheden, zoals hoge of lage
prijzen, goed of minder goed weer er
steeds op bedacht te zijn, dat hij het
zelf is die door moet gaan.
Het vergaderseizoen voor onze afde
lingen is begonnen. Verschillende
afdelingen hebben al vergaderd.
Op de kursus voor afdelingsbestuur
ders komt dit ook aan de orde. Zoals
we het funktioneren van de besturen
daar behandelen is een goede zaak,
omdat iedereen bepaald wordt bij
hetgeen we in dit verband moeten
doen en hoe we het moeten doen, om
de afdelingen beter te laten funktio
neren.
Op* onze afdeling hebben we over
"Wijzer naar 1985" gepraat. Dit rap
port geeft geen kant- en- klare- op
lossingen, maar heeft het land- en
tuinbouwgebeuren op een rij gezet en
de knelpunten aangegeven.
18
