Energiebesparing in de
varkensfokkerij
grootouderzeug
Bestuur Landbouwschap
akkoord met Algemene
Voorwaarden
Varkenskontrakten
Brandstofkosten
Samenvatting:
Aanpassingen
Versteviging positie Euribrid in de kalkoenfokkerij
De energie staat de laatste tijd sterk in de belangstelling als gevolg van
sterk stijgende prijzen. De energie brengt in de varkenshouderij bij de
overwegend gebruikte systemen een hoge kostenpost met zich mee. In
de varkensfokkerij is reeds veel aandacht besteed aan ventilatie en
verwarming met de bedoeling een beter klimaat en mede daardoor een
beter technisch ekonomisch resultaat te verkrijgen. In dit artikel gaan
we in op een aantal aspekten van energieverbruik en de besparingsmo
gelijkheden.
We beginnen met een overzicht van
de energiekosten.
In tabel 1 zijn de prijzen vermeld van
aardgas, HBO I, propaan en elektri
citeit gedurende de periode 1976 en
sept. 1981, alsmede de stookwaarde
van deze energiebronnen. Uit de
vermelde gegevens blijkt dat elektri
citeit de laatste vijf jaar het minst
snel is gestegen. Een verklaring hier
voor is dat deze prijs voor slechts een
gedeelte afhankelijk is van de
brandstofkosten van de elektrici
teitsmaatschappij. De rest van de
prijs zijn zgn. vaste kosten, welke
weinig zijn gestegen en soms zelfs
zijn gedaald.
Tabel 1
Om de prijzen onderling goed te
kunnen vergelijken is niet alleen de
stookwaarde belangrijk, maar vooral
ook de nuttige warmte die vrijkomt
bij c.v.-installaties. Bij gasstralers is
de nuttige warmte nagenoeg gelijk
aan de stookwaarde, ómdat alle ver
brandingsgassen in de te verwarmen
ruimte komen.
De nuttige warmte bij gebruik van
een c.v.-installatie is de stookwaarde
vermenigvuldigd met rendement van
de installatie.
Bij goed afgestelde c.v.-ketels kan
het stookrendement van de ketel bij
oliestook op 80 en bij aardgas ver
branding op 85 procent liggen.
In tabel II zijn de energiebronnen in
prijs vergeleken op basis van nuttige
warmte voor centrale verwarniings-
installaties (prijspeil sept. 1981)
Tabel II
Uit deze tabel blijkt dat aardgas de
goedkoopste brandstof is en dat
propaan tweemaal zo duur is dan
aardgas.
Om meer inzicht te krijgen in de
energieproblematiek in de varkens
fokkerij is in het C.V.P.-Tilburg een
enqute gehouden over de verwar-
mingskosten op 139 bedrijven met
totaal ruim 16.400 produktieve zeu
genplaatsen. In tabel III zijn de
brandstofkosten per produktieve
zeug in relatie tot de bedrijfsgrootte
weergegeven.
Tabel III
De bedrijven dfe strooisel gebruiken
geven gemiddeld 15,— uit aan
strooisel. Dit bedrag is niet bij de
gem. energiekosten per produktieve
zeug geteld. Op grotere bedrijven
wordt verder meer met c.v. gestookt
en op kleinere meer met andere ver
warmingssystemen.
Verder is gebleken dat, naarmate de
bedrijven groter worden, aardgas als
energiebrok toeneemt en propaan en
in mindere mate olie als energiebron
afnemen. De genoemde andere ver
warmingssystemen kunnen zijn:
gasstralers, pancake, heteluchtkanon
etc.
Belangrijk is om te weten hoe de
brandstofkosten liggen bij bedrijven
met c.v. en bedrijven met andere
verwarmingssystemen in relatie tot
de vloeruitvoering in de kraamhok-
ken.
Tabel IV
In deze tabel heeft de vloeruitvoe
ring betrekking op de kraamhokken
en de hokken voor gespeende big
gen.
Uit deze tabel volgt:
bij vergelijking van C.V. en A.V.
zijn grote verschillen in energie
kosten
De direkties van Hybrid Turkeys Li
mited, Canada en van Euribrid B.V.,
Boxmeer, Nederland, hebben het ge
noegen mee te delen dat een over
eenkomst is getekend die zal leiden
tot de overname door Euribrid van
Hybrid Turkeys, onder voorbehoud
van goedkeuring door de Canadese
Foreign Investment Review Agency.
Gebruik makend van de gezamen
lijke kennis op het gebied van inter
nationale marketing en fokkerij, zal
bij C.V.-bedrijven wordt voor ca.
23,— meer verstookt dan bij
andere verwarmingsbedrijven
bij andere verwarmingssystemen
zien we voor 75% strooiselbedrij-
ven (strooisel of strooisel
rooster) tegenover 21% bij de
centrale verwarmingsbedrijven.
het huidige Canadese management
de verantwoording krijgen voor alle
aktiviteiten van Euribrid in de kal-
koensektor. Zowel voor wat betreft
de internationale verkoop als de
ontwikkeling van nieuwe lijnen.
Door bundeling van krachten zullen
Euribrid en Hybrid hun positie in de
markt voor hybride-kalkoenouder-
dieren gaan verstevigen. Een markt
die vanwege de goede eigenschap
pen van het kalkoenevlees in de toe
komst verder zal groeien.
De varkenshouder, die een getoetst
kontrakt afsluit, kan dit direkt zien
aan het stempel dat erop staat.
Bovendien dient de boer een bijbe
horende aanbiedingsbrief te ontvan
gen en een boekje waarin de alge
mene voorwaarden met toelichting
en arbitrage-reglement zijn opgeno
men.
Enige tijd geleden was er met het
betrokken bedrijfsleven al in grote
lijnen overeenstemming over de
tekst van de algemene voorwaarden
voor varkenskontrakten. Op aanwij
zing van het bestuur werd vervolgens
een werkgroep ingesteld, die de
voorwaarden nog eens onder de loep
heeft genomen. Naast enkele redak-
tionele wijzigingen zijn een paar es
sentiële veranderingen aangebracht,
die nog duidelijker aangeven op
welke wijze de rechten en plichten
aan de kontraktpartners zijn toebe
deeld. Voorts is een duidelijke be
leidskeuze gedaan om bepaalde
kontrakten te weren. Daarbij gaat
het om kontrakten, die te hoge ver
wachtingen wekken of bij de finan
ciering een onverantwoorde aanslag
plegen op de draagkracht van de
kontraktnemer/varkenshouder.
De doorgevoerde aanpassingen heb
ben betrekking op de bedenktijd (14
dagen) die voor de varkenshouder
beschikbaar is na ontvangst van de
kontraktvoorwaarden. Hij kan zich
dan laten adviseren over het kon
trakt en daartoe de hiervoor in het
leven geroepen regionale Kontrak-
tenadvieskommissies raadplegen om
de financiële kant van het kontrakt te
bekijken. Uitdrukkelijk moet ver
meld worden dat de algemene voor
waarden niet ingaan op de bedrijf-
sekonomische konsequenties van de
kontrakten en dat de varkenshouder
hierover advies en informatie kan
krijgen bij de S.E.V.'s de konsulent-
schappen of de regionale advies
kommissies.
Een andere aanpassing van de voor
waarden betreft de toegestane be
perking van de vergoedingen en/of
garantiebedragen in relatie tot op
tredende handels- en afzetbelemme-
ringen. In de voorwaarden is nu op
genomen, dat deze belemmeringen
geen reden mogen zijn om verplich
tingen niet na te komen. Voorts is
een aanpassing aangebracht in ver
band met de beperking van de ze
kerheidsstelling van varkens en voe
ders bij overeenkomsten met finan
cieringsmaatschappijen.
Bij de Algemene Voorwaarden be
hoort een Arbitragereglement. De
hierin genoemde instellingen en or
ganisaties ontvangen binnenkort een
verzoek een voordracht te doen voqt
te benoemen arbiters. De afdeling
Juridische Aangelegenheden van het
Landbouwschap zal worden betrok
ken bij de toetsing van kontrakten
aan de nu vastgestelde Algemene
Voorwaarden. Het Bestuur van het
Landbouwschap sprak de hoop uit,
dat varkenshouders op ruime schaal
van de getoetste kontrakten gebruik
gaan maken, nadat het bedrijfsleven
deze kontrakten ter toetsing heeft
aangeboden. Tevens heeft het be
stuur besloten om te bezien of er in
overleg met de NCR niet gekomen
kan worden tot modelegalisatiekon-
trakten in de varkenshouderij, dit
naar aanleiding van het door het be
stuur van de NCR uitgebrachte rap
port "Bedrijfsgrootte, Produktiebe-
heersing en Kontraktproduktie".
De kontraktadvieskommissie voor
Noord-Brabant en Zeeland is geves
tigd aan de Spoorlaan 350, 5038 CC
Tilburg, tel.:013 -352425.
De energie is de laatste jaren belangrijk in prijs gestegen. Daardoor is de
belangstelling voor energie sterk toegenomen. Hoewel er wordt gezocht naar
alternatieve energiebronnen zullen wij voorlopig nog wel zijn aangewezen op
onze brandstoffen.
In de varkensfokkerij kunnen de energiekosten oplopen van 50,— tot
150,— per produktieve zeug.
Er is een aantal mogelijkheden om op energieverbruik te besparen. We zullen
echter daarbij toch voorzichtig moeten zijn, om niet toe te geven op de tech
nische resultaten. In overleg met de voorlichtingsdienst moet het mogelijk zijn
om de voor uw bedrijf best passende oplossing te vinden.
Tabel I: Prijzen van energiebronnen
In de tabel zijn de prijzen van aardgas, HBO I, propaan en elektriciteit
weergegeven van 1976 en sept. 1981 alsmede de stookwaarde van elke ener
giebron.
1976 sept. 1981 stookwaarde
aardgas
24 ct/m3
48 ct/m3
7550 k.cal
HBO I
37 ct/1
88 ct/1
8550 k.cal
propaan
40 ct/1
75 ct/1
5550 k.cal
elektra
13 ct/kwh
19 ct/kwh
860 k.cal
Deze prijzen zijn inkl. b.t.w. en exkl, vastrecht-tankhuur etc.
Tabel II: In deze tabel zijn de energiebronnen in prijs vergeleken op basis van
nuttige warmte voor centrale verwarmingsinstallaties (prijspeil sept. 1981)
prijs (inkl. btw) kosten p^r 1000 k.cal
nuttige-warmte
aardgas 48 ct/m3
7,5 ct
olie 88 ct/1
12,8 ct
propaan 75 ct/1
16,0 ct
Tabel III:
Groep Aantal
Aantal
Gem.brand-
strooisel
bedrijven
stofk./
bedrijven
prod .zeug
1 50
15
62,85
67%
II 50 - 75
18
63,98
78%
III 76- 100
28
67,70
46%
IV 101 - 125
36
83,03
36%
V 125
42
66,93
24%
Totaal
139
69,55
50%
Tabel IV: Energiekosten per produktieve zeug bij bepaald verwarmingssys
teem en vloeruitvoering
aantal
gem .aan
energie
bedrij
tal prod.
kosten per
ven
zeugen
prod.zeug
strooisel rooster
16
115
83,74 25,-
half rooster
half rooster
11
116
74,69
half voll.rooster
46
150
79,49
voll.rooster
voll.rooster
4
169
86,02
Totaal centr.verw.
77
139
80,01
strooisel
19
52
51,03 22,—
strooisel rooster
20
85
63,52 21,-
half rooster
half rooster
5
63
61,55
half voll.rooster
8
118
54,70
Totaal andere verw.
52
76
57,40
TOTAAL
129
113
70,91 22,-
ing. J.J.H. Huijben
Konsulentschap v.d. Varkens- en Pluimveehouderij te Tilburg
Deze "Cofok-grootouderzeug 5 - NL - 4, is geboren 21-3-1973 en telt in ruim 7
jaar 16 worpen, dat is per jaar 2,08. Grootgebracht per worp 10,5. Grootge
bracht gem. per jaar 21,84 biggen. De zeug is thans voor de 17e keer dragend en
zoals de foto laat zien nog bijzonder vitaal. Geen wereldwonder maar vader en
zoon Keurentjes in Doetinchem zijn toch trots op hun zeug."
Ook kontrakten voorfokvarkens
Varkenshouders kunnen nu behalve voor mestvarkens ook voor fok
varkens kontrakten afsluiten op basis van algemene voorwaarden. Dit
is mogelijk geworden, nadat het Besluit van het Landbouwschap op
voordracht van de afdeling Varkenshouderij op woensdag 4 november
j.l. de "Algemene Voorwaarden Varkenskontrakten 1981" heeft vast
gesteld. In deze voorwaarden zijn de rechten en plichten van beide
kontraktpartners op een duidelijke en evenwichtige wijze geregeld,
zodat beide partijen weten waar ze aan toe zijn. De namen van bedrij
ven, die de varkenshouders getoetste kontrakten aanbieden, zullen
regelmatig worden gepubliceerd. Het bestuur benadrukte, dat de alge
mene voorwaarden geen enkele financiële zekerheid bieden aan de
varkenshouder, die een kontrakt afsluit.
17
