f ONDERWIJS
Leerkrachtendag
Ck NOTITIES
Z.L.M.
i
Het LBO-LAVO besluit - een stap terug
of een stap vooruit?
Kursus "niet meer, maar beter"
ONDERWIJSKOMMISSIE Z.L.M.
SPRAK OVER MEDEZEGGENSCHAP
j
L
U
H nnnüT* VI* i o uan
\_jm_iM .S LJllLlt;JL icUaALlti Van
Anderson
Bovenstaande kernvraag sloot de leerkrachtendag 1981 der Z.L.M. af, die op 7 oktober in Hotel Britannia te
Vlissingen werd gehouden. Ruim 140 leerkrachten en genodigden kwamen op de vroege ochtend van een
winderige woensdagmorgen bijeen om zich bezig te houden met de wijzigingen in het LBO-LAVO besluit
(Lager Beroepsonderwijs - Lager Algemeen Voortgezet Onderwijs).
De ruwe zee bood een fascinerende aanblik maar veel tijd om er naar te kijken was er niet. De dag werd
voornamelijk in beslag genomen door korte inleidingen, groepsdiskussies en plenaire zittingen.
De leiding berustte bij drie medewerkers van het Algemeen Pedagogisch Studiecentrum (A.P.S.) te weten:
Mevrouw Drs. W. Crouwel, Drs. D.S. Nierop en de heer G. Westerlaken.
Wegens afwezigheid van Mr. J. Og-
gel opende mejuffrouw van der Lee
den de bijeenkomst met het welkom
heten van direkties, docenten en
gasten. Zij stond stil bij enkele hui
dige ontwikkelingen in het onderwijs
n.l. de wet op de medezeggenschap
en het proefprojekt voortgezet
onderwijs in Zeeland.
Nadat de drie medewerkers zich
hadden voorgesteld werden de uit
gangspunten voor deze dag nader
gepreciseerd. Het zou gaan om alge
meen onderwijskundige principes;
de dag was informatief en menings
vormend en niet besluitvormend
terwijl als uitgangspunt werd aan
vaard, dat de situatie per school ver
schillend is.
Veranderingen
Het Lager beroepsonderwijs heeft de
laatste 10 jaar vele veranderingen
ondergaan. In de eerste plaats was dit
het gevolg van een aantal wettelijke
maatregelen te beginnen bij de
Mammoetwet in 1968 tot en met de
laatste wijziging van het LBO-LAVO
besluit en het eindexamenbesluit.
Vervolgens veranderde het onder
wijs inhoudelijk door het vormen
van scholengemeenschappen, de
veralgemening, de vakinhoudelijke
vernieuwing, het projektonderwijs,
het schoolwerkplan en de leerling
begeleiding. Ook de wederzijdse af
stemming van de vakken van ver
schillende schoolsoorten (harmoni
satie) en het zoeken naar samenhang
tussen de verschillende vakken (in
tegratie) eisten veel aandacht op.
Een niet aflatende stroom van arti
kelen, boeken en circulaires moet
worden bestudeerd, terwijl van de
leerkrachten wordt verwacht dat ze
zich voortdurend bijscholen. Ten
slotte dragen de maatschappelijke
veranderingen ook al niet bij aan de
rust in het onderwijs. Wat is de
waarde van een LBO diploma bij een
steeds toenemende jeugdwerkeloos
heid? De keuze voor het LBO heeft
soms meer weg van een afvalrace
dan van een bewust gaan volgen van
die bepaalde vorm van voortgezet
onderwijs.
Vanzelfsprekend rijst de vraag
waartoe al deze veranderingen
moesten dienen. Uiteindelijk ging
het om verbeteringen in het onder
wijs, maar werd ook bereikt wat
beoogd werd?
Knelpunten
Na deze inleiding werd aan de deel
nemers van de konferentie gevraagd
in één of twee groepen per school
aan te geven op welke knelpunten
men stuit bij de verzorging van het
onderwijs, terwijl de gasten zich met
dezelfde opdracht- in een aparte
groep bezig hielden.
Na een klein uur praten werden de
wanden van "Ruyterzaal" behangen
met vellen volgeschreven met knel
punten.
Mevrouw Crouwel en de heren Nie
rop en Westerlaken maakten een sa-
menvatting en brachten de gesigna
leerde problemen zoveel mogelijk
onder bij zes aandachtspunten.
Achtereenvolgens waren dit de vol
gende:
16
Een uurtje sport tussen de lessen door
geeft goede ontspanning.
1veralgemenisering tegenover
meer beroepsgericht onderwijs
2. waarde van de LBO opleiding
(speciaal het LHNO diploma)
3. motivatie problematiek van de
leerling
4. de docenten
5. uitbreiding taak van de school
6. specifieke Zeeuwse problemen
Stellingen
Na de lunch werden de aanwezigen
ingedeeld in 12 "gemengde" groe
pen, die als opdracht meekregen
over elk van genoemde aandacht
spunten een stelling te formuleren.
Al gauw kwamen de eerste stellingen
binnen, waarna de APS medewer
kers aan de slag gingen de uitspraken
onder het aangegeven punt samen te
vatten.
Het is ondoenlijk in een verkort ver
slag alle uitspraken op te nemen,
maar ze leverden een interessante
bloemlezing op van alle meningen
die momenteel in het onderwijsveld
leven.
Toen kwam de laatste opdracht -
rondjes plakken! Ieder kreeg 4 groe
ne rondjes voor "eens" en 4 rode
rondjes voor "oneens" met een be
paalde stelling.
Dit leverde het volgende beeld op.
In het kader van de veralge
mening dient deze beperkt te
blijven tot de onderbouw; in
de bovenbouw kan het LBO
een meer beroepsgericht ka
rakter krijgen. De stelling dat
ook de onderbouw meer be
roepsgericht zou moeten wor
den werd met grote meerder
heid afgewezen (3 stemmen
voor - 79 tegen).
Een beroepsgerichte boven
bouw geeft meer status aan
het onderwijs.
Sprekend over de motivatie-
problematiek bij de leerlingen
werd gesteld dat geïnspireerde
docenten ook geïnspireerde
leerlingen krijgen. Of dit altijd
opgaat? Niemand waagde het
deze stelling tegen te spreken
en 17 groene rondjes wezen op
een klein aantal voorstem
mers.
Men was het er wel over eens
dat een betere planning van
het onderwijsbeleid de moti
vatie bij de docenten zou be
vorderen. De veranderingen
zijn niet meer "bij te scholen"
luidde een volgende uit
spraak.
Met betrekking tot de uitbrei
ding van de t.aak van de
school werd gesteld dat er
meer tijd vrijgemaakt moet
worden voor de leerlingbeger
leiding. De uitspraak dat do
centen in de eerste plaats
aangesteld zijn om les te ge
ven (het zijn geen maatschap
pelijk werkers) ondervond
weinig waardering. Twee
groene rondjes (ten slotte,
kwam hij ergens vandaan!) en
66 rode vormden het bewijs
dat de meesten hun taak veel
breder zien.
Komend bij de specifieke
Zeeuwse situatie was er louter
"groen" te zien rondom de
stelling dat kleine scholen een
wezenlijke funktie hebben en
daaraan hun bestaansrecht
ontlenen - een belangrijke
uitspraak gezien in het licht
van het proefprojekt voor het
voortgezet onderwijs in Zee
land. Op de stelling van dit
proefprojekt in goed overleg
oplossingsmogelijkheden zal
bieden werd nauwelijks ge
reageerd. Kennelijk wil men
eerst "de kat nog uit de boom
kijken".
Trends
Aan het eind van de dag gaf de heer
Nierop nog aan welke trends zijn te
bespeuren in het besluit LBO-LA
VO. Hij onderscheidde daarbij de
volgende ontwikkelingen:
le. De vakkenscheiding. Zo valt ken
nis der natuur uiteen in biologie,
natuurkunde en scheikunde. Ook
aardrijkskunde en geschiedenis
kunnen voortaan apart worden
gegeven. Hierdoor kan een gro
tere samenhang met het alge
meen voortgezet onderwijs wor
den verkregen en wordt een ge
lijkschakeling van verschillende
schooltypen vergemakkelijkt. De
vraag kan gesteld worden of de
prijs, die hiervoor moet worden
betaald niet te hoog is voor alle
LBO leerlingen. Waarom moet
het A.V.O. model staan voor het c
beroepsonderwijs? Lijden we aan
"veravoing"?
2e. Verbreding van het onderwijsaan
bod. Het vak gezondheidskunde
(ontleend aan het LHNO) kan in
het gehele LBO in het eerste
brugjaar ingevoerd worden. Het
cijfer 0 in de lessentabel geeft
echter aan dat het niet verplicht is
en wat zal er in de praktijk dan
van terechtkomen?
3e. Harmonisatie. Er is één tabel
voor het eerste leerjaar van het
individueel beroepsonderwijs.
Hoe staat het echter met de har
monisatie lbo-ibo? Kunnen scho
len samen de drempels voor de
hogere leerjaren verlagen? Kun
nen docenten werken met hete
rogene groepen?
4e. Profilering bovenbouw. Voor het
LHNO worden 5 afstudeerrich
tingen aangegeven. Is dat nu een
stap vooruit of een stap terug?
Bij alle vragen, die het nieuwe besluit
oproept meende de heer Nierop toch
te kunnen konstatereir, dat er meer
wegen worden geopend dan dat er
worden afgesloten. Het is echter aan
ge scholen zelf om aan de hand van-
de nieuwe mogelijkheden hun eigen
gezicht te bepalen.
Mevr. A. van der Leeden
Aan het einde van een dag hard
werken door iedereen richtte mejuf
frouw van der Leeden zich allereerst
met een woord van dank tot de me
dewerkers van het APS.
Door hun grondige voorbereiding en
hun deskundige begeleiding wisten
zij van het programma een interes
sant en een inspirerend gebeuren te
maken.
Mevrouw Crouwel en de heren Nie
rop en Westerlaken waren met kilo's
papieren naar Vlissingen gekomen,
maar kregen enkele kilo's Zeeuws
fruit mee terug. Ook alle aanwezigen
werden bedankt voor hun inzet en
hun medewerking bij de diskussies
en de schriftelijke rapportage.
In alle scholen zal er nog veel ge
dacht en gepraat moeten worden
voor het "eigen gezicht" klaar is. En
bij dit alles dient dan in de eerste
plaats het belang van de leerling
voorop te staan.
Geen geringe opdracht!
A. v.d. Leeden
Het Konsulentschap voor de Ak
kerbouw en de Rundveehouderij
te Goes organiseert komende
winter de kursus "niet meer, maar
beter". Het pittige, maar interes
sante programma omvat 10 theo
rielessen en één praktijkles,
waarin de ekonomie van de melk
veehouderij belicht wordt.
Bedrijfsvoorlichters en specialis
ten stellen naast algemene be-
drijfsekonomische begrippen alle
belangrijke facetten van invloed
op de rentabiliteit van de melk
veehouderij, aan de orde. Voor
deelname en/of inlichtingen over
deze kursus, die op 4 a 5 plaatsen
in Zeeland gehouden wordt, kan
men zich vóór 10 november a.s.
wenden tot de bedrijfsvoorlich
ters:
- J.MJ. van Aerts, Banker-
straat 31, 4571 BS Axel, tel.
01155- 1980
- ing. R. van der Meer, Dorps
straat 12, 4365 AM Melisker-
ke, tel.01186-1512
- ing. G. Slob, Schuurbeque
Boevestraat 2, 4301 KK Zie-
rikzee, tel. 01110 - 4334.
Daarnaast bestaat de mogelijk
heid om deel te nemen aan een
kursus schapenhouderij, waarin
een aantal onderwerpen behan
deld worden zoals: voeding, gras-
landgebruik, gezondheidszorg,
huisvesting, kruisingen e.d.
Voor deelname en/of inlichtingen
over deze kursus, die gehouden zal
worden op maandagavond in de
"Groene School" te Kapelle, kunt
U zich vóór 14 november a.s.
wenden tot het Konsulentschap
voor de Akkerbouw en de Rund
veehouderij, t.a.v. ing. M. West
huis, Westsingel 58, 4461 DM
Goes, tel.01100- 16440.
De onderwijskommissie der Z.L.M. vergaderde op 8-10-1981 te Hoog-
erheide. Uitvoerig werd de situatie aan de diverse scholen besproken.
Het wetsontwerp invoering m.d.g.n.o. (middelbaar diensten-, gezond
heids- en nijverheidsonderwijs) is nog niet in de 2e kamer behandeld.
Onduidelijk is daarom nog steeds welke de gevolgen zullen zijn bij de
ontkoppeling van het m.h.n.o. (middelbaar huishoud- en nijverheids
onderwijs) met betrekking tot de positie van de leerkrachten, de admi
nistratie en de huisvesting.
De eventuele mogelijkheid van dislokatievorming verdient de grootst
mogelijke aandacht, omdat dan goed bereikbare onderwijsvoorzienin
gen gehandhaafd zouden kunnen blijven. Voor de HNO school te
Zierikzee van groot belang!
Aandacht werd ook geschonken aan
de toekomstige Wet op de medezeg
genschap, welke door de 2e kamer is
aanvaard, maar nog door de le ka
mer moet worden behandeld. Door
de Alg. Besturenbond is een kom
missie gevormd, die een koncept-
reglement zal samenstellen. De wet
telt een 26-tal punten, waarbij de
medezeggenschapsraad kan worden
betrokken. De kommissie was van
oordeel, dat in elk geval gestreefd
moet worden naar een praktisch
goed uitvoerbare regeling, omdat
anders het besturen van scholen -
met name bij meerdere scholen on
der één bevoegd gezag - een bijzon
der tijdrovende zaak wordt.
Jnzake het Proefprojekt Voortgezet
Onderwijs in Zeeland werden van d^
zijde van de vertegenwoordigers in
de regionale begeleidingsgroepen
diverse kritische geluiden vernomen.
Door de Beheerskommissie van de
Groene School te Kapelle is voorge
steld om te komen tot oprichting van
een afdeling ILO (individueel land
bouwonderwijs). Er valt dan in elk
geval ook een lokalenprobleem op te
lossen; het schoolgebouw is thans
volledig bezet.
Kursusonderwijs
Door het ZLM-bestuur is aan de Di-
rektie Landbouwonderwijs verzocht
om een provinciaal koördinator voor
het kursusonderwijs te benoemen.
Deze funktionaris zou hieraan een
halve dagtaak hebben. De onlangs
verschenen nota "Kursorisch onder
wijs in de agrarische sektor" van de
Direktie L.O. opent hiertoe in prin
cipe de mogelijkheid. Tevens is ge
pleit voor een versterking van de ad
ministratieve staf.
Tenslotte Oostkapelle: Door het Mi
nisterie is het licht (tijdelijk?) op
groenrgezet. Aan de architekt is toe
stemming verleend een ontwerpte
kening gereed te maken, opdat deze
school in de voorbereidingsfase zo
ver mogelijk komt met het oog op het
eventueel vrijgeven van een aantal
projekten in de naaste toekomst.
