Uienmarkt onder druk door goede
opbrengsten
PAGV-Handboek bron van
veel informatie
Is goedgekeurd zaaizaad
van wintertarwe duurder
dan eigen zaaizaad?
P.G.F. en handel wil reklame
kampagne voor Nederlandse
uien.
Hoofdafdeling Akkerbouw beraadt zich nog
Er zijn dit jaar in Nederland vrij veel uien uitgezaaid. Bovendien zal
naar alle waarschijnlijkheid de opbrengst per ha hoog zijn. Een en
ander resulteert in een produktie die weliswaar niet het rekord van 1977
zal evenaren, maar die wel heel wat groter zal zijn dan in de twee
voorgaande seizoenen. Onze belangrijkste konkurrent op de interna
tionale markt; Spanje, schijnt ook een zeer redelijke oogst binnen
gehaald te hebben. De Engelsen voorzien daarentegen een kleine pro
duktie. Deze situatie geeft weinig uitzicht op goede prijzen. Op het
moment bewegen de beursnoteringen zich rond een dubbeltje per kilo.
Achter de markt aan gezaaid
We kunnen stellen dat een lage kg-
opbrengst en goede prijzen in hét
seizoen '80/'81 hebben geruselteerd
in een voldoende hoog saldo voor de
uienteler. En die vond daarin aan
leiding om dit ;aar meer uien te
zaaien. Het areaal werd in 1981 m^t
zo'n 7 a 8% uitgebreid t.o.v. de twee
voorgaande jaren.
Het CBS telde in mei j.l. een op
pervlakte van 11.659 ha tegen 10.880
in 1980 en 10.812 ha in het jaar
daarvoor. Ook het aantal bedrijven
waarop uien tot het produktiepakket
behoren, nam voor het eerst weer
wat toe. De uitbreiding van het
areaal met 7% was de resultante van
2% meer bedrijven en gemiddeld 5%
meer uitzaai per bedrijf.
Regio's
De uitbreiding van de teelt doet zich
zowel op de Zeeuwse Eilanden als in
de IJsselmeerpolders voor. Daaren
tegen bleef het areaal op de Zuid
hollandse Eilanden praktisch gelijk
terwijl het in Noord-Holland afnam.
In Zeeland nam het areaal met 12%
toe tot ruim 3.800 ha. Dat is zelfs nog
enkele procenten meer dan in 1978.
Zowel het aantal bedrijven als de
uitzaai per bedrijf nam toe met 6%.
Dit laatste ligt in Zeeland met 2,30 ha
rond het landelijk gemiddelde.
43,5 ton per ha
De produktie van uien wordt be
paald door de uitzaai ên door de op
brengst per ha. En dat beschot komt
dit jaar hoog uit. Over het hele land
gezien is de opbrengst per ha ge
raamd op 43,5 ton. Dat is slechts
weinig minder dan in 1978 en 1977
toen resp. 44,0 en 45,5 t/ha werd ge
oogst. T.o.v. de 38 t/ha in 1980 kun
nen we dit jaar zeker spreken van een
mooi beschot.
In de polders denkt men dooreenge-
nomen 50,5 t/ha te oogsten (vj 42,9).
Daarbij is Zuidelijk Flevoland zoals
gewoonlijk de absolute topper met
55 t/ha (45). Op de Zeeuwse en
Zuidhollandse Eilanden wordt de
opbrengst geraamd op 38,5 t/ha
(32,8) en in de rest van het land op
41,0 t/ha (41,1).
507.000 ton zaai-uien 1981
De ruim 7% grotere uitzaai t.o.v. vo
rig jaar en het 14% hogere beschot
zullen resulteren in een ruim 22%
grotere produktie van zaaiuieo in
1981. De oogst werd per 8 september
jl. geraamd op 507.000 ton. Dat is
minder dan in 1978 (522') en in 1977
(590') maar het is zeker een grote
produktie. In 1979 en 1980 werd
resp. 457' en 415.000 ton geoogst.
Het gaat daarbij overigens om de
verhandelbare hoeveelheid - van
zaai-uien (bewaarverliezen niet in
mindering gebracht). Plant- en zil
veruien zijn daarbij niet inbegrepen.
Zilveruien
Het areaal zilveruien nam dit jaar
opnieuw toe. Het CBS registreerde in
mei jl. 960 ha tegen 875 ha in 1980 en
855 ha in 1979. De beteelde opper
vlakte was dit jaar dus 10% groter
dan vorig jaar. T.o.v. 1978 (1.085 ha)
was het nog wel 12% minder.
De opbrengst per ha lijkt in 1981
goed geweest te zijn. Het Ministerie
raamde het beschot op 35 t/ha (vj 30,
vvj 25). De produktie zal dit jaar
evenals in 1977 en 1978 waarschijn
lijk de 30.000 ton hebben overschre
den. In de twee voorgaande jaren
werd minder dan 25.000 ton geoogst.
Tot eind september jl. werd 15.500
ton zilveruien geëxporteerd. Dat is
17% meer dan in 1980 en zelfs 30%
meer dan in 1979.
door ing. GJ. Bagerman
Al veel geëxporteerd
In het huidige seizoen werden tot en
met september bijna 20% meer Ne
derlandse uien geëxporteerd dan in
dezelfde periode van 80/81Het ging
daarbij om ruim 90.000 ton. Tot be
gin september bestond de uitvoer
voornamelijk uit plantuien. Daarvan
bleef de export sterk achter bij voor
gaande jaren. Een en ander is in
middels in de maand september
ruimschoots gekompenseerd door de
uitvoer van (groene) zaai-uien.
Daarvan werd tot begin oktober
ruim tweemaal zoveel geëxporteerd
als vorig jaar. T.o.v. dezelfde periode
in het seizoen 79/80 was het tot nu
toe altijd nog bijna 70% meer. Vooral
West-Duitsland, maar ook de diverse
afnemers in Midden-Afrika impor
teerden belangrijk meer dan in de
twee voorgaande seizoenen.
Dit jaar nam areaal uien in Zeeland met 12% toe!
'De beursnoteringen in Goes waren
aanvankelijk (begin augustus) even
hoog of hoger dan in het vorige sei
zoen. In september zakten de prijzen
echter tot rond een dubbeltje per kg.
Op dat niveau lagen ze in de eerste
weken van oktober nog. Vorig jaar
werd rond deze tijd 20 cent betaald en
het jaar daarvoor 15 cent. In die twee
seizoenen liepen de prijzen na okto
ber alsmaar op. Daar ziet het in het
huidige seizoen helaas nog niet zo
zeer naar uit.
(uit: Marktoverzicht P.G.F.)
Geduldig wachten is nu beloond, want zojuist hebben wij van het
Proefstation voor de Akkerbouw en de Groenteteelt in de Vollegrond
het PAGV-Handboek ontvangen.
Bij het samenstellen van dit Handboek is een grote hoeveelheid zeer
gevarieerde gegevens bijeengebracht, gegevens die tot nu toe verspreid
waren over tientallen boeken, folders en vlugschriften of nog niet ge
publiceerd waren. Dit bijna tweehonderd bladzijden dikke boekwerk is
daarmee een vraagbaak geworden voor iedereen die betrokken is bij de
akkerbouw en de vollegrondsgroenteteelt.
Enkele onderwerpen die in deze uit
gave ter sprake komen:
Weerkundige gegevens: termen
uit het weerbericht, uitgebreid
verklaard met voorbeelden; tem
peratuur, neerslag, uren zon,
straling en verdamping per
maand en per jaar vanaf 1961;
Bodem en bemesting: bodem-
kundige indeling van de gronden,
horizontbenamingen, grondon
derzoek, gebreksziekten, kalkba-
lans, uitspoeling meststoffen,
onttrekking van voedingsstoffen
door akkerbouwgewassen en vol-
legrondsgroenten, samenstelling
en werking van organische mest.
organische-stofbalans, bemes
tingsnormen.
Vruchtwisseling: vruchtopvol-
gingsschema vollegrondsgroen-
ten, aaltjesschema.
Waterhuishouding en waterbe
heersing: verdampingscijfers, op
neembaar vocht bij verschillende
profielen, vochtkarakteristieken
voor diverse grondsoorten, capil
laire opstijging uit grondwater,
zoutgehalten van water in relatie
tot beregening, drainage, berege
ning met verschillende installa
ties.
Landbouwwerktuigen: vermogen
aan de aftakas en aan de trekhaak
bij traktors, koppel, banden en
gronddruk, banden en trek
kracht, profielsoorten, smeer
middelen.
Landbouwwerktuigen: voor
schriften en wenken.
Bedrijfsgebouwen: bouwmateria
len, dakbedekking, isolatie,
werktuigenberging en werk
plaats, bewaring van produkten.
Daarnaast is uitgebreid aandacht ge
schonken aan aardappelen, granen,
suikerbieten, droge peulvruchten, ve
le groentegewassen, handelsgewas
sen, voeder- en groenbeinestingsge-
(Gezien de veelheid aan informatie die in
dit Handboek is opgenomen, zullen de
praktijk, de voorlichting en het Land-
bouw-onderwijs een goed gebruik van
deze uitgave kunnen maken. U kunt dit
nieuwe PAGV-Handboek bestellen door
25,— over te maken op girorekening
2249700 van het PAGV in Lelystad, met
vermelding van "Handboek". De
PAG V-abonnees hebben deze uitgave
inmiddels al ontvangen.)
KONSULENTSCHAP VOOR DE AKKERBOUW EN
DE RUNDVEEHOUDERIJ TE GOES
Om op de zaaizaadkosten van win
tertarwe te besparen is het gebruik
van eigen zaaizaad de laatste jaren
toegenomen. De geringe verschuivin
gen tussen de rassen maken dit mo
gelijk. De vraag is echter of de kosten
van goedgekeurd zaaizaad per ha veel
hoger zijn en of we met het gebruik
van eigen zaaizaad op de goede weg
zijn bij de optimalisering van de tar-
weteelt. Naast een globale kosten-
vergelijking willen we in dit artikeltje
even stilstaan bij de voor- en nadelen
van goedgekeurd en eigen zaaizaad
van wintertarwe.
De prijs van eigen'zaaizaad bestaat
uit de opbrengstprijs van comsump-
tietarwe van de bruto-hoeveelheid
vermeerderd met de schoningskos-
ten en gedeeld door het aantal kg
zaaizaad dat na schoning overblijft.
Bij schoningskosten van 10,
per 100 kg. en een uitschoningsper-
centage van 15 A 725% bedraagt de
zaaizaadprijs van eigen zaaizaad
75,— a 80,— per 100 kg. Als het
schonen minder scherp gebeurt blij
ven er meer kleine korrels en soms
zelfs onkruidzaden in de partij
achter. In de praktijk blijkt dit helaas
voor te komen, om van ongeschoond
uitzaaien maar niet te spreken. De
zaaizaadprijs van goedgekeurd zaai
zaad bedraagt 108,— per 100
kg. In beide gevallen zijn geen onts-
mettingskosten berekend. Zonder
met andere factoren rekening te
houden is dit dus een direct voordeel
voor eigen zaaizaad van 30,—
per 100 kg. Bij 150 kg. zaaizaad per
ha. is het voordeel dus niet meer dan
45,— per ha.
Hierbij is geen rekening gehouden
met kwaliteits verschillen van het
zaaizaad. Bovendien wordt van ei
gen zaaizaad veelal meer gebruikt,
waardoor het verschil in zaaizaad-
kosten per ha kleiner wordt.
Van goedgekeurd zaaizaad is de
kiemkracht en thans ook het dui-
zendkorrelgewicht op de label ver
meld. Met behulp hiervan kan de
gewenste zaaizaadhoeveelheid
nauwkeuriger berekend worden.
waardoor we het gewenste aantal
planten per m2 in het voorjaar beter
zullen kunnen bereiken. Ook is
goedgekeurd zaaizaad door scherpe
schoning vrij van onkruidzaden,
waarvan we bij eigen zaaizaad min
der zeker zijn. Kiemkracht en dui-
zendkorrelgewicht zijn bij gebruik
van eigen zaaizaad niet bekend. Bij
een gunstige opkomst betekent een
grotere hoeveelheid zaaizaad nogal
eens een te dichte stand, waardoor de
aantasting door ziekten bevorderd
wordt. Bij de keuze van eigen of
goedgekeurd zaaizaad dient men dus
niet alleen de directe kosten van het
zaaizaad te bekijken, doch dient men
ook met bovenstaande punten reke
ning te houden.
Meent men echter toch eigen zaai
zaad te moeten gebruiken dan is een
zeer scherpe schoning zeker een eer
ste vereiste. Zaaizaadontsmetting
dient uiteraard zowel bij goedge
keurd als eigen zaaizaad altijd plaats
te vinden.
Th. P. Hiel.
Het Produktschap voor Groenten en Fruit is met de Bond van Ver-
zendhandetaren in Groenten en Fruit, een aantal landhandeiaren te
vens houders van sorteer- en pakstations in het Zuidwesten, en met de
Hoofdafdeling Akkerbouw van het landbouwschap in overleg getreden
om te komen tot het starten van een onpersoonlijke reklamekampagne
voor de Nederlandse uien. Het produktschap voor Groenten en Fruit
meent dat de daarvoor benodigde financiële middelen voor een deel
beschikbaar kunnen komen wanneer per 1 januari a.s. de Produkt-
schapsheffing en de KCB-heffing worden verlaagd. Deze verlaging zou
niet effektief doorgevoerd kunnen worden en dit geld kan dan voor
prijsdoelen worden aangewend.
Op tot nu toe gehouden besprekin
gen met de landhandeiaren in het
Zuidwesten en met de exporteurs
heeft men in het algemeen positief
op het initiatief van het produkt
schap gereageerd. Er zijn reeds
meerdere suggesties gedaan voor het
opzetten van een reklamekampagne.
Het produktschap zal ze in overwe
ging nemen. Gesteld werd verder dat
gezien het belangrijke aandeel van
de export van uien in onze devie
zenpot, de overheid ook best een
bijdrage kan leveren in het te vormen
fonds. Ook was men van mening dat
van telerszijde een bijdrage in de
reklame-aktiviteiten mag worden
verwacht. Inmiddels is er ook overleg
geweest tussen het Produktschap
voor Groenten en Fruit en de
Hoofdafdeling Akkerbouw van het
Landbouwschap. Bij het Land
bouwschap staat men bepaald niet
afwijzend tegenover de ondersteu
ning van een reklamekampagne voor
uien.
Men heeft zich evenwel voorlopig
nogal voorzichtig opgesteld omdat in
het verleden wel eens uien zijn geëx
porteerd waarvan de kwaliteit te
wensen overliet. "Als we meewerken
aan een reklameaktie, zo liet een
woordvoerder van de Hoofdafdeling
weten, dan moeten we daar volledig
achter kunnen staan. Men zal zich
toch nog es over de hele kwaliteitsre
geling van uien moeten buigen". In de
Novembervergadering van de Hoofd
afdeling Akkerbouw van het Land
bouwschap zal deze materie aan de
orde komen.
6
