RJ.ZUID
G
P.J.Z.-afdeling op
Walcheren?
VOO It m:
Vit OIIW
Onze reis naar Indonesië
Boeiende kursus
'Landbouw in Frankrijk"
V
E erst iets over Jakarta. Een grote,
w,
VIERWEEKSE:
Een plattelandsjongerenkursus
voor je leven...
Souvenirs
Schrille tegenstelling
Langzame opbouw van de
republiek
Herinneringen...
P.J. G.N. -nieuws
uit de
p.j.z.-agenda
onder redaktie van de Redaktiekommissie Bond
van Plattelandsvrouwen voor Zeeland en Bra
bant
Redaktieadrfs:
Mevr. L.J. de Regt-van \1aldegem.
Anna Mariaweg 1. 4494 PB Geersdijk.
We bezochten de botanische tuin in
Bogor en maakten een tocht naar de
Tangkuban-Prahu. Dit was een au
totocht over de hoogste autoweg van
Indonesië, smal en bochtig. Wij
maakten een afdaling in de kra(er
onder leiding van gidsen en kwamen
bij de pruttelende zwavelbronnen.
Een heel aparte gewaarwording.
oms gebeuren er dingen, die je absoluut niet voorzien hebt. Dan maak je iets mee, waarvan je dacht dat het
altijd een sluimerende wens zou blijven. Dat gold in dit geval niet zozeer voor mij als voor mijn man. Mijn
man heeft n.l. als zoveel anderen, drie jaar in de West doorgebracht als militair in de periode 1946-1949.
.Naast alle spanningen, nare ervaringen en veel leed, bleef er toch een herinnering achter aan een prachtig
land met veel mogelijkheden en eén volk dat toch wel recht op zelfstandigheid had.
Na ruim 30 jaar kregen we gelegenheid om samen "de reis van ons leven" te maken. We hadden ons goed
voorbereid, met verjaardagen kregen we boeken over Indonesië en verder haalden we lektuur uit de biblio
theek. Het is een groepsreis geworden door Java, Bali, Sumatra en Singapore. Een onvergetelijke 24-daagse
reis. Ik ga geen verslag geven van de reis, maar ik wil proberen iets van de opgedane indrukken bij U over te
brengen. Dit zal moeilijk zijn want het is een totaal andere wereld.
O nze eerste ervaring met die "an
dere wereld" was de tussenlanding in
Dubai in de vroege nacht. We stap
ten uit het vliegtuig naar buiten in
een hitte van 42 graden Celsius! Hier
zagen we de eerste Oosterse typen en
kleding.
We zijn de hele reis in luxe hotels of
appartementen ondergebracht. Voor
ons gevoel soms overdadig. Maar de
moeilijkheid is dat er weinig mid
denklasse hotels zijn en dat alleen de
grote hotels aan de gestelde eisen van
hygiëne voldoen. Deze hotels zijn
veelal met buitenlands kapitaal op
gezet. Dit luxe leven van ons was in
schrille tegenstelling met de leven
somstandigheden van de Indonesi
sche bevolking.
dichtbevolkte stad (8.500.000 inwo
ners) met intensief autoverkeer. Ons
hotel lag aan een verkeersweg met 10
rijstroken. Jakarta is een stad van
kontrasten. Luxe hotels en prachtige
gebouwen (wolkenkrabbers en mo
numenten) en daarnaast krotten-
kampongs. Een groot aantal paupers
leeft nog in de achterbuurten en in de
kampongs aan de rand van de stad in
optrekjes van afvalhout en zonder
sanitair.
Tijdens onze reis hebben we kennis
kunnen nemen van het leven in ver
schillende kampongs. Gedurende
ons 10-daags verblijf op Java hadden
we een charmante Javaanse vrouw
als gids. Zij geloofde in de (langza
me) opbouw van de republiek, maar
was toch eerlijk in haar uitleg over de
verschillende toestanden, die nog al
les behalve rooskleurig zijn. Wij
hebben ons verwonderd over de ma
nier van leven in de kampong, vaak
mensonwaardige behuizing zonder
gas, elektriciteit, waterleiding en rio
lering, stinkende greppels en hopen
afval. Maar ondanks alle primitivi
teit had de dessakampong (op het
platteland) iets vriendelijks en er
bestaat een groot gemeenschapsge
voel onder de bevolking. De bevol
king zag er niet ondervoed uit. Het
gevaar zit er natuurlijk altijd in dat
wij het teveel met westerse ogen be
zien. Onze gids sprak een gezegde
wat me bijgebleven is:"God geeft
ons wat we nodig hebben, maar niet
alles wat we verlangen".
Gelukkig zijn er ook al kampongs,
waar de toestand gunstiger is. Daar
staan ook al stenen huisjes.
Opvallend was de schooljeugd, die in
uniform naar school gaat (gekleurd
rokje of broekje met wit bloesje), en
die er dan fris en vrolijk uitziet.
Leerplicht is er niet, maar we hebben
toch heel veel scholen gezien en
massa's kinderen die er gebruik van
maken. De basisschoolkinderen zijn
verplicht padvinder te zijn, dit om
een bepaald sociaal gevoel bij te
brengen.
anuit Yogjakarta brachten we
een bezoek aan de Borobudur. Heel
groots, maar te groot om alles te
overzien. Andere tempels, zoals de
Mendut en de Prambanan maakten
meer indruk op ons. In Yokja heb
ben we zilversmeden en batikwerk
sters bezig gezien in hun eenvoudige
ateliers en werkplaatsen. Heel mooi
ambachtelijk werk. Hier bezweken
we dan ook voor enkele mooie sou
venirs. Na 10 dagen verlieten we Ja
va. Even terugzien wat ons op Java
boeide of verwonderde: 1. Mooi na
tuurschoon: o.a. de Puncakpas en de
Preanger met de theeplantage's. 2.
De bevolkingsdichtheid: overal
mensen en kinderen. 3. De straat
handel met alle soorten karretjes,
stalletjes, warongs en artikelen. 4.
Het kampongleven. 5. De prachtige
sawa's.
e vlogen naar Bali. Dit is een
paradijselijk eiland, hoewel de toe
ristische stroken aan de Indische
Oceaan weer sterk afsteken bij de
rest van het eiland. Een schitterend
hotel vlakbij de oceaan met een
prachtige palmentuin was ons on
derkomen. Hier ook exkursies over
het eiland gemaakt en Balinesche
dansen bijgewoond: een boeiende,
opzwepende kecak of apendans en
de mooie barongdans. En dat ge
beurde in een prachtige entourage in
de open lucht onder een sterrenhe
mel en een oude waringinboom tus
sen de palmen. Exotisch!
redaktie:
Harrie Wijc
Frankrijk is na de V.S. het grootste
exportland voor landbouwproduk-
ten ter wereld. Frankrijk valt op door
de enorme verschillen in het land
zelf:
Het rijke Noorden met de grote
akkerbouwbedrijven van 100-600
.ha. en rondom Parijs ook tuin
bouw.
Normandië enBretagne, met snel
rationaliserende veehouderij.
Het arme Zuiden, met fruit,
groenten, bloemen en vooral
wijnbouw. Veel kleine bedrijven
en leegloop van het platteland. In
deze streken doen zich de meeste
boerenopstanden voor.
Overgangsgebieden met voorna
melijk gemengde bedrijven.
In ieder geval is Frankrijk een land
dat uitdaagt om er meer van te weten
én te zien. Nu, die kans heb je.
Wat houdt zo'n kursus nu in?
Het doel van de kursus is kort ge
zegd: door middel van bezoeken aan
bedrijven en gesprekken met (jonge)
boeren inzicht te krijgen in de land
bouw van dit grote land. Inzicht dat
je van pas kan komen bij het naden
ken van de oplossingen voor de grote
problemen waar de land- en tuin
bouw de komende jaren in de E.G.
voor komen te staan. In de gesprek
ken met Franse boer(inn)en zul je
merken dat de Fransen daar hun ei
gen kijk op hebben en een eigen be
leid voeren.
Op zaterdag 28 november zul je om
ongeveer 28 uur per bus afzakken
naar een, vlakbij Parijs gelegen, kas
teel: Chateau de Méridon. Je wordt
verwelkomd met een heerlijk Frans
diner waarna het programma met
elkaar besproken wordt. Naast alle
exkursies en gesprekken zijn er na
tuurlijk ook momenten van ont
spanning. Een feestelijke afsluiting
behoort tot de tradities. Maar van
zelfsprekend wordt Parijs ook niet
overgeslagen. Een bruisende stad die
allerlei mogelijkheden voor ont
spanning biedt.
Tijdens de week op Méridon wordt
de groep begeleid door de twee kur-
susleiders Magda van de Ster en Jan
Wentink, die als taak hebben het
verschaffen van de meest uiteenlo
pende inlichtingen over Frankrijk en
de Fransen, het inbrengen van dis-
kussiepunten, het vertalen van alles
dat er vertaald moet worden. Een
minder goede of geen kennis van de
Franse taal, hoeft dus geen reden te
zijn om niet mee te doen.
Zaterdagmiddag, 5 december zul je
om ongeveer 16.00 uur weer op Ne
derlandse bodem staan.
Een voorbereidingsbijeenkomst
wordt gehouden op donderdagavond
19 november a.s. om het programma
globaal te bespreken.
De kosten zullen voor leden van een
plattelandsjongerenorganisatie
425,— en voor niet leden 475,—
bedragen.
(Bij extra CRM-subsidie zal dit resp.
350,— en 400,— bedragen.)
Voor nadere inlichtingen en opgave
kun je terecht bij de P.J.G.N., Anton
Olthaar, Prins Mauritsplein 23, 2582
ND Den Haag, telefoon 070-512541.
Veel jonge mensen van het platte
land twijfelen. Weten het nog niet
Emigreren?
Bedrijfsverzorgingsdienst?
Toch maar boer worden?
(G)Een baan buiten de land-/tuin-
bouw zoeken?
Juist de vierweekse kursus helpt je bij
't nemen van belangrijke beslissin
gen, helpt je om te kiezen en om mee
te denken watje nu wél kan en wilt.
Want óók plattelandsjongeren wor
den dagelijks gekonfronteerd met
vragen, waar ze niet gelijk een ant
woord op hebben.
Veel jongeren durven ook niet te
praten, te diskussiëren. Zijn bang en
onzeker om kontakten te leggen. In
de yierweekse wordt daaraan veel
aandacht besteed. Dus leren je mond
open te doen!
De kursus richt zich op plattelands
jongeren tussen 17 en 27 jaar, zowel
jongens als meisjes.
Vier weken, 1 maand, lijkt lang. En
het is een hele stap om er naar toe te
gaan. Daarom hebben Volkshoge
school Bergen en Volkshogeschool
Allardsoog een uitgebreide folder
gemaakt, die zij je graag toesturen.
Ook kunnen zij je per telefoon alle
informatie geven, die je nodig hebt
om te beslissen of je meedoet.
De prijs van de kursus bedraagt
850,— (inkl. alles!) en 425,—
voor (max. 20) leden van platte
landsjongerenorganisaties.
Informatie en aanmelding:
Volkshogeschool Allardsoog, Ja
rig v.d. Wielenwei 32, 9243 SH
Bakkeveen Fr. tel. 05169-241,
vragen naar Gerard Wieffer.
Volkshogeschool Bergen, Postbus
94, 1860 AB Bergen N.H. tel.
02208-4541, vragen naar Arie van
den Brand.
Een aantal jaren terug bestond er op
Walcheren ook een afdeling van de
P.J.Z. Door allerlei oorzaken is deze
destijds opgeheven. In de afgelopen
jaren zijn er echter regelmatig gelui
den gehoord uit diverse bronnen
over de mogelijke heroprichting van
deze P.J.Z.-afdeling. Voor de zo
mervakantie is er een eerste bijeen
komst geweest met vertegenwoordi
gers van het R.A.K.-Walcheren, de
Z.L.M.-kring Walcheren, bestuur
sleden van de P.J.Z.-afdelingen Goes
en Noord-Beveland en enkele dage
lijks bestuursleden van de P.J.Z.
Doel was het bekijken van de moge
lijkheid én wenselijkheid van een 12e
Van Bali naar Sumatra gevlogen. In
Medan had mijn man het grootste
deel van zijn verblijf in Indië "gele
gen". Hier hadden wij weinig tijd,
maar toch wilden we graag de plaat
sen opzoeken, waar zo menig zweet
druppeltje gevallen is. We zijn 's
morgens heel vroeg samen met een
taxi naar de plaats gegaan, waar de
herinneringen weer boven kwamen.
Het hoofdgebouw van het hospitaal,
waar m'n man administrateur was,
stond er nog. De paviljoens waren
afgebroken. De huizen, waar ze ge
woond hadden, stonden er ook nog.
Je gedachten gaan weer terug naar
die tijd en je probeert een schakel te
leggen tussen toen en nu. Jammer,
dat het op deze manier gebeurd is...
We hebben het ereveld in Jakarta
bezocht: stil, mooi, zwijgzaam.
Sumatra is heel anders dan Java en
Bali. Het is ruiger en woester. Het is
minder dicht bevolkt en de natuur is
er groots. We logeerden op het eiland
Samosir aan het Tobameer. We
maakten hier kennis met de Batak-
stammen, die nog primitiever leven
dan de bevolking op Java. Ook hun
kunst is primitiever. Op dit eiland
hebben we een paar heerlijke dagen
gehad met vaarexkursies op het meer
met bezoek aan verschillende Ba-
takdorpen. De autotochten Medan-
Tobameer en terug (verschillende
routes) waren interessant en afwisse
lend. We reden door een weelderige
plantengroei: sawa's, rubber- en
palmolieplantages, bananenbomen
en ananasvelden. O, wat smaakte die
ananas verrukkelijk! Het natuur
schoon is rond het Tobameer onwe
zenlijk mooi. De tocht van Medan
naar Brastagi is onvergetelijk. Een
smalle weg door oerwoud, een kron
kelweg door een grootse bergwereld.
Een fascinerende tocht.
Helaas hebben we in dit mooie ge
bied nogal regen gehad. Dat was niet
in het reisprogramma opgenomen,
maar ook hier hield Pluvius zich niet
helemaal aan de regels.
Vanaf vliegveld Medan vertrokken
naar Singapore onder een tropische
regen. Het vertrek uit Indonesië
kreeg hierdoor een beetje triest ka
rakter. Ook ga je nadenken over
hetgeen je gezien hebt. Wat zal het
lang duren voordat de bevolking van
de republiek Indonesië op een beter
levenspeil komt. Het volk heeft nog
een lange weg te gaan.
De laatste dagen waren we in Singa
pore, een mooie, schone stad, die
bruist van leven.
Nu ik dit overlees kom ik tot de kon-
klusie dat je een dergelijke reis on
mogelijk kunt samenvatten in een
halve pagina. Het is maar een greep
geweest. Het land heeft veel gezich
ten: heel mooi en fijn wat kunst, kui
tuur en natuur betreft, maar aan de
andere kant de armoe, verwaarlozing
en de korruptie. Onvoorstelbare
tegenstellingen.
Er is natuurlijk ook een middengroep,
maar die valt niet op. Daarom is het
zo moeilijk om objektief iets over een
land te schrijven.
Vaak zeggen we als we thuis komen:
"we hebben een heerlijke vakantie
gehad. Nu zeggen we: we hebben een
geweldige reis gemaakt".
R. Mouthaan-Mantel
PJ.Z.-afdeling op Walcheren. Af
gesproken werd dat er een aantal
mensen gezocht zouden worden die
mogelijk zitting willen nemen in een
initiatiefgroep P.J.Z.-Walcheren.
Op dinsdag 27 oktober a.s. is de eer
ste bijeenkomst van deze groep,
waarvoor ook personen uit de eerder
genoemde organisaties zijn uitgeno
digd.
Andere belangstellenden zijn bij de
ze bijeenkomst uiteraard ook wel
kom.
De vergadering wordt gehouden in
café de Huifkar Markt 19 te Middel
burg en begint om 20.00 uur.
23 oktober: P.J.Z. afd. 's-
Heerabtskerke-Nisse: filmavond;
PJ.Z. afd. Goes-Noord-Beveland:
bowlingavond in "de kruitonden" te
Middelburg; PJ.Z. afd. Sprang-Ca-
pelle: bowlingavond in Kaatsheuvel;
PJ.Z. afd. West-Zeeuws-Vlaande-
ren: schaatsen in Brugge. Vertrek om
19.15 uur vanaf de Markt in Oost
burg.
27 oktober: Bijeenkomst over een
PJ.Z.-Walcheren i.o. om 20.00 uur
in café de. Huifkar - Markt 19 in
Middelburg.
30-31 oktober en 1 november: Le
denweekend afd. Tholen/St. Phi-
lipsland in het v. Eeghenhuis te Aar
denburg.
17
