„WIJZE* 'DE BRABANTSE
TUINBOUW' O P
w ij kunnen nog zo goed en effi
ciënt produceren, als de afzet stag
neert dan zijn wij nog even ver van
huis. Nu is het met veel van onze
produkten zo dat de markt hiervoor
al bijna of soms geheel verzadigd is.
Dit legt een extra druk op de pro-
duktie, omdat alleen produkten van
zeer goede kwaliteit bevredigende
prijzen zullen kunnen halen. Ook
dient er aan de presentatie erg veel
zorg te worden besteed. Daarnaast
kan verbreding van het sortiment,
het telen van "nieuwe" gewassen,
vaak zinvol zijn, daar voor deze pro
dukten soms meer ruimte in de
markt is of geschapen kan worden.
Nog geen kontrakten
afsluiten voor
konservenpeulvruchten
v.
W anneer wij de ontwikkelingen van de laatste jaren bekijken, moe
ten wij konstateren dat wij de tijd van groei achter ons hebben en wij
duidelijk terecht gekomen zijn in een periode van stabilisatie, en dit
geldt in grote lijnen voor alle bedrijfstakken. Dit wil niet zeggen dat er
in bepaalde gevallen van individuele bedrijven geen plaats is voor uit
breiding, maar in zijn totaliteit moeten wij toch rekening houden met
een stilstand in de groei.
N iemand ontkomt aan de enorme
stijging van de kosten, ook de tuin
bouw niet. Het meest spektakulaire
voorbeeld is natuurlijk de stijging
van de prijs van energie. Met name
bij de teelten onder glas geeft dit
grote problemen. Energiebesparing
is een woord dat steeds weer opduikt
en de inhoud van dit woord zullen
wij toch wel heel serieus moeten ne
men, willen wij de glastuinbouw, ook
in Brabant, overeind houden. .Eén
van de middelen is gebruik maken
van de regelingen die hiervoor zijn
geschapen! Het is trouwens niet al
leen de energieprijs die zorgen baart.
LEVERBOTVOORSPELLING VOOR
NAJAAR EN WINTER 1981-1982
D e tuinbouw vormt een onderdeel
van de maatschappij. Een maat
schappij die steeds meer invloed gaat
krijgen op het gehele agrarische ge
beuren en dus ook op de tuinbouw.
Kostenstijging
Afzet -
Advies Landbouwschap:
Invloeden van buitenaf
Ten slotte
ir. J.A. van den Berg,
Konsulent voor de Tuinbouw -
Tilburg
In de loop van dit voorjaar is
"Wijzer naar 1985" aan de
pers gepresenteerd en op be
scheiden schaal verspreid. Het
was toen al de bedoeling om in
het komende vergaderseizoen
1981-1982 met elkaar van ge
dachten te wisselen over de
inhoud van deze nota. Met el
kaar wil zeggen: boeren en
tuinders met een bedrijf en
aankomend boerinnen en
tuindersvrouwen en de mede
werkers van de organisaties en
van de Rijkslandbouwvoor-
lichtingsdiensten.
Bovenstaande titel suggereert, dat er in dit stukje wel even uit de
doeken gedaan wordt hoe de tuinbouw zich de komende jaren zal
ontwikkelen en wat wij er aan kunnen doen om die ontwikkeling in
de juiste banen te leiden. Helaas, het voorspellen van de toekomst is
een hachelijke zaak, zodat wij ons zullen moeten beperken tot het
signaleren van ontwikkelingen die zich reeds hebben ingezet en het
aangeven van richtingen waarin wij denken dat de tuinbouw moet
gaan om hier zo goed mogelijk op in te spelen.
i
i
Ons streven zal er de komende tijd dan ook op gericht moeten zijn deze
stilstand geen achteruitgang te laten worden. Hierbij zullen nogal wat
knelpunten opgelost dienen te worden. Het is goed om eens enkele van
die knelpunten de revue te laten passeren.
Kostenstijging komt op alle terreinen
vöor en het einde hiervan is nog niet
in zicht. Het belangrijkste wapen
hiertegen is steeds geweest de pro-
duktieverhoging per man en per op
pervlakte-eenheid. Ook voor de toe
komst zal dit voor het individuele
bedrijf van groot belang blijven en
zullen alle mogelijkheden daartoe
moeten worden uitgebuit.
De afzetstruktuur in Brabant is niet
optimaal. Daar is iedereen het wel
over eens. Wij hebben veel veilingen,
wat mede gezien de verspreide lig
ging van de bedrijven veel voordelen
biedt, omdat de afstand tot de veiling
van de meeste bedrijven relatief kort
is. Aan de andere kant vindt daar
door geen konsentratie van het aan
bod en ook geen konsentratie van de
vraag plaats, waardoor de prijsvor
ming vergeleken met andere (grote
re) veilingen wel eens in de knel
komt.
Deze problematiek vraagt om een
oplossing. Een oplossing die niet te
lang op zich moet laten wachten. Een
konstruktieve inbreng van alle be
De Konservenpeulvruchten-kom-
missie van het Landbouwschap is op
basis van de inbreng van de vertrou-
wenskommissie uit de verschillende
regio's tot de slotsom gekomen, dat
de telersprijs van konservenpeul-
vruchten met netto 12% moet wor
den verhoogd voor het teeltseizoen
1982. Bij de bepaling van de prijs is
evenals in voorgaande jaren het uit
gangspunt gehanteerd dat de plaats,
die de konservenpeulvruchten inne
men, wordt bepaald door de renta
biliteit van deze teelt in vergelijking
tot die van wintertarwe.
Op basis van dit uitgangspunt is
vastgesteld dat de rentabiliteit van de
konservenpeulvruchten achterblijft
bij de teelt van wintertarwe. Ook dit
jaar is weer naar voren gekomen dat
de teler van konservenpeulvruchten
een behoorlijk opbrengst- en kwali-
teitsrisiko draagt, terwijl de kosten
verder stijgen. Het gunstige groeisei
zoen, de teeltmethoden, de sterk
verbeterde rassen etc. hebben daar
entegen bij tarwe geleid tot behoor
lijke opbrengsten. Met het oog op de
kontinuïteit van de teelt van konser
venpeulvruchten is een netto-prijs
verhoging van 12% ter ëerbetering
van het rendement van deze teelt
beslist noodzakelijk.
Dit standpunt heeft de Konserven-
peulvruchten-kommissie in een brief
aan de Vereniging der Nederlandse
Groenten .en Fruitverwerkende In
dustrie en de Bond van Verzend-
handelaren in Groenten en Fruit
kenbaar gemaakt. De Konserven-
peulvruchten-kommissie zal geen
pogingen doen om landelijk met de
ze Organisaties te onderhandelen
over de kontraktprijzen voor 1982.
Dit heeft de laatste jaren geen effekt
gesorteerd. Een eventuele uitnodi
ging van de Vereniging en/of Bond
zal positief worden benaderd.
Deze aanpak betekent dat - nu niet
meer gewacht hoeft te worden op de
afloop van het landelijk overleg - de
vertrouwenskommissies in de ver
schillende teeltgebieden eerder kun
nen gaan onderhandelen met de af
nemers, zodat de telers vóór de in
zaai van de wintertarwe weten waar
ze aan toe zijn. In afwachting van
eventuele resultaten doen de telers er
goed aan geen overeenkomsten met
de afnemers af te sluiten voordat hun
vertrouwenskommissie daartoe het
sein heeft gegeven.
Het Landbouwschap adviseert de telers van konservenpeulvruchten
nog geen kontrakten met de industrie en de handel af te sluiten voor het
teeltseizoen 1982. De afnemers en de regionale vertrouwenskommissie
dienen eerst overeenstemming te bereiken over de prijsverhoging. Naar
de mening van het Landbouwschap moet de prijs met netto 12% worden
verhoogd.
De uitgangspositie voor het ontstaan van een 'leverbotjaar' in 1981 was
aanwezig na de natte herfst van 1980. Daar kwam bij dat in de maand
maart meer regen viel dan in de laatste 140 jaar in deze maand het geval
was. Gelukkig was daarna de maand april abnormaal droog. De maan
den mei en juni waren iets natter dan normaal. Daarna was echter juli
gemiddeld iets droger en vooral augustus en begin september aanzien
lijk droger dan normaal. Door de droogte van deze laatste periode werd
de jonge generatie leverbotslakjes sterk gedecimeerd.
De besmettingspercentages van de door schapen en jongvee te worden
slakjes met tussenstadia van lever-
botten zijn wisselend, maar over het
algemeen laag. De afkeuringsper
centages van lammerlevers zijn dit
jaar tot nu toe laag: in Friesland 1,5%
en in Noord-Holland ongeveer 4% in
de maand augustus. Toch kan er in
die gebieden waar de regenval in juli
hoger was dan het landelijk gemid
delde -afhankelijk van de neerslag in
de herfst- een leverbotinfektie ont
staan. Advies
a. Beweiding: lage en natte percelen
dienen in de herfst voor beweiding
gemeden. De dieren dienen zoveel
mogelijk te worden geweid op droge
percelen.
b. Behandeling: een behandeling
van schapen of rundvee is over het
algemeen voorlopig niet nodig.
Daarmee kan worden gewacht op de
definitieve leverbotvoorspelling die
ongeveer half november zal worden
gepubliceerd. Op bedrijven waar
voorgaande jaren een flinke lever-
botbesmetting werd gekonstateerd
dient met nu wel met het behandelen
van de schapen aan te vangen.
trokkenen is hierbij van het grootste
belang.
Wij behoeven alleen maar te denken
aan zaken als struktuurnota's, bes
temmingsplannen, hinderwet, wet
bodembescherming enz. enz. om te
beseffen dat de tijd van "vrijheid -
blijheid" voorgoed voorbij is. Wij
leven nu eenmaal met zeer velen in
een klein land. Het is dan logisch dat
er regels komen ter bescherming van
een ieders belang, zodat ons land
leefbaar blijft, ook voor ons nage
slacht. Sommige van deze regels zul
len wij wel eens ervaren als belem
meringen voor een optimale be
drijfsvoering. Wij mogen dan ook
„i..
Kwaliteitsverbetering, produktiebeheersing, energiebesparing, milieuvriendelijke teeltmethoden.
wel kritisch staan tegenover al dit
soort zaken, maar dan wel positief-
kritisch, met de bereidheid kon-
struktief mee te denken en te praten.
Een dergelijke houding rechtvaar
digt de verwachting van soortgelijke
benadering door anderen. Naast dit
soort regels worden er ook steeds
meer eisen gesteld vanuit volksge
zondheid. In de eerste plaats kunnen
wij hierbij denken aan het komend
verbod op het gebruik van methyl
bromide, terwijl daarnaast de inner
lijke kwaliteit van onze voedingsge
wassen veel aandacht zal vragen,
zoals de gehalten aan zware metalen
en nitraat. Allemaal zaken waarvan
wij ons enige jaren geleden nog niet
of nauwelijks bewust waren, maar
waarop wij nu wel op een juiste ma
nier moeten inspelen.
orenstaande punten zijn geen
volledige opsomming, maar het zijn
wel zaken die zwaar hun stempel
drukken op de ontwikkeling van de
tuinbouw. Een en ander houdt ook in
dat er aan de individuele onderne
mer zeer hoge eisen worden gesteld
ten aanzien van vakmanschap, maar
zeer zeker ook ten aanzien van on
dernemerschap.
Het is en blijft de ondernemer die de
beslissingen neemt voor zijn bedrijf.
De taak van de voorlichting in deze is
adviserend, het aangeven van wegen.
Dat willen wij ook de komende pe
riode weer doen, wanneer de moge
lijkheid bestaat bovenstaande en an
dere zaken die van belang zijn voor
de ontwikkeling van de tuinbouw in
Brabant aan de orde te stellen, aan
de hand van de struktuurnota
"Wijzer naar 1985".
Om U nu al vast wat aan het denken
te zetten willen wij eindigen met twee
vragen, vragen die straks in diskus-
sies ook zeker aan de orde komen:
1. wat is naar Uw mening de beste
oplossing voor de afzetproblema-
tiek in Brabant;
2. zijn er in het kader van de toe
komstige struktuurwijzigingen
mogelijkheden de voorlichtings
dienst met de haar beschikbare
middelen nog effektiever in te
zetten?
Wilt U met ons meedenken?
