Bij beleid staat onder
nemerschap centraal
v
Vervolg vergadering Hoofdbestuur
Weekstaat energieverbruik
H et Z.L.M.-bestuur diskussieerde naar aanleiding van een desbe
treffende landbouwschapsnota uitvoerig over de problematiek van de
kleine bedrijven, Een diskussie overigens die binnen de Z.L.M. al
geruime tijd aan de gang is. Het onderwerp werd ter vergadering inge
leid door het hoofd van de sociale-ekonomische voorlichtingsdienst van
de Z.L.M., de heer J. Markusse. De eindkonklusie van het Z.L.M.-
bestuur was dat er bij het beleid niet zozeer naar de bedrijfsomvang
moet worden gekeken als wel naar het ondernemerschap. Dat wil
zeggen: het ondernemerschap moet centraal staan.
D,
D,
D,
I n de rundveehouderij wordt nu al
enige tijd getracht een identifikatie-
regeling tot stand te brengen. Doel
van een dergelijke regeling is ten al
len tijde de herkomst van een dier te
kunnen achterhalen. De voordelen
komen zowel ten goede aan de
volksgezondheid als aan het be
drijfsleven.
D,
B
Problematiek kleine bedrijven
Akkerbouw
Presentielijst
hoofdbestuur
7 september 1981
Veehouderij
De hormonenproblematiek
I
Identifikatie Runderen
Uniform slachten en wegen
van slachtrunderen
Tuinbouw
Britse graanoogst
stelt teleur
e kleinere bedrijven moeten na
drukkelijk bij het beleid worden be
trokken, bijvoorbeeld via ontwikke
lingskernen; groepjes kleine bedrij
ven die met de nodige ondersteuning
(nieuwe) mogelijkheden onderzoe
ken op het gebied van bedrijfsont
wikkelingen innovatie. De gevonden
mogelijkheden moeten getoetst wor
den aan b.v. de afzetmogelijkheden.
Met name ook inzake de innovatie
zou een meer stimulerend beleid
ontwikkeld moeten worden.
In de diskussie bleek al duidelijk dat
de kleinere bedrijven niet in de steek
mogen worden gelaten. Ook werd
benadrukt dat onze landbouw per
definitie kleinschalig is en dat de
(relatief) grote bedrijven van van
daag de kleine bedrijven van morgen
zijn gezien de na-oorlogse ontwikke
lingen. In alle gevallen zal de
boer(in) uiteindelijk de beslissing
over de voortzetting van het bedrijf
moeten nemen dat wil zeggen men
moet het echt zelf willen. In de
praktijk blijkt dan dat er ook op
kleine bedrijven een gezonde ont
wikkeling mogelijk is. Overigens had
Markusse al aangegeven dat volgens
de huidige normen ruim de helft van
de bedrijven tot de zogenaamde
kleinere bedrijven behoort.
e voorzitter van de Z.L.M.-ak-
kerbouwkommissie de heer H.C. van
dér Maas gaf vooruitlopend op een
vergadering van zijn kommissie een
korte (persoonlijke) beschouwing
over het te kiezen suikersysteem.
Van der Maas zei te willen vasthou
den aan het kontraktenstelsel mits
dit op dezelfde wijze wordt uitge
voerd zoals dit nu funktioneert. Zo
niet damwil Van der Maas de keuze
opnieuw overwegen dat wil zeggen
er mag geen sprake zijn van een ver
kapt mengprijssysteem en/of op an
dere wijze oneigenlijke bestandelen
in het kontraktenstelsel worden in
gebouwd. In meerderheid kon het
Z.L.M.-bestuur met deze visie in
stemmen met de aantekening dat er
ook een heroverweging moet komen
als de externe omstandigheden zich
sterk zouden wijzigen. Voor het
overige zal het advies van de akker-
bouwkommissie worden afgewacht.
A.J.G. Doeleman, voorzitter; Mr. J. Og-
gel. algemeen-sekretaris; R. Hoiting.se-
kretaris; L.J. van Gastel, kring Schou-
wen-Duiveland: M.C.J. Kosten, kring
Tholen-St. Philipsland; H.C. v.d. Maas.
kring Noord-Beveland; K. Dees, kring O.
Zuid-Beveland: J. Nieuwenhuyse. kring
W. Zuid-Beveland: C.J. Bierens. kring
Walcheren: I.A. de Hullu (plv.), kring W.
Zeeuws-V laanderen; M. Boogerd. kring
Axel: J. Scheele, kring Hulst; J.L. v.d.
Slikke (plv.). kring West- Brabant: W. v.
Veldhuizen, kring O. en M.-Brabant:
G.A. Knaap, kring Langstraat: G.J. de
Jager, kring Altena-Biesbosch: P.A.
Hoogenboom. tuinbouw; D. Hage. tuin
bouw; M.J. Goud. tuinbouw; D. Hanne-
wijk. veehouderij: J. Flikweert. P.J.Z.;
adviserende leden: Ir. M. Sanders. Ir. L.
Eelkema: Ir. E. Talstra: W. Koster; mevr.
C L. Kloet: mevr. J. Donken: Z.L.M.-in
stellingen: Ing. J. Markusse: J. Wierenga
en W.C. Sinke.
Als tweede onderwerp stelde Van der
Maas de problematiek van de invoer
van graanvervangende produkten
aan de orde. Besloten werd dit punt
voor de volgende H.B.-vergadering
te agenderen. Voorzitter Doeleman
gaf aan dat de Nederlandse land
bouw op dit punt voorzichtig zal
moeten manoevreren: voor de ak
kerbouw wordt met name een dui
delijk graanbeleid gemist.
e voorzitter van de veehouderij-
kommissie de heer W. van Veldhui
zen gaf het hoofdbestuur in zijn
overzicht van de situatie in deze sek-
tor eerst een aantal cijfers en kon-
klusies uit het onlangs verschenen
Landbouw Ekonomisch V Bericht
(L.E.B.). Uit dit bericht blijkt aldus
van Veldhuizen, dat de rentabiliteit
van de diverse bedrijven in vergelij
king met voorgaande jaren in de
melkveehouderij iets is toegenomen.
Op de gemengde bedrijven en in de
intensieve veehouderij evenwel ziet
men uitgezonderd pluimvee een
sterke teruggang.
De totale melkveehouderij zal in
'80/'81 een stijging te zien geven van
het netto negatief resultaat met 100
min gulden en voor de veredelings-
sektor een stijging van 500 min gul
den. Hij trok hieruit de konklusie dat
de landbouw funktioneert door ge
ring beloonde arbeid en een laag
rendement van het geïnvesteerde
kapitaal.
n de hormonenaffaire begint thans
meer duidelijkheid te komen. Bij
heronderzoek blijkt thans dat van de
heronderzochte bedrijven 85% ten
onrechte verdacht of besmet was
verklaard. '"Deze 85% verdacht of
besmet verklaarde bedrijven zullen
door de overheid volledig schadeloos
gesteld dienen te worden", zei van
Veldhuizen die stelde dat een ver
scherpte kontrole, maar dan wel op
de goede manier, de Nederlandse
veestapel vrij van hormonen zal
moeten houden.
Voor de E.E.G.-veestapel geldt dit
niet. Het overleg dienaangaande te
Brussel is niet verder gekomen dan
een diskussie over synthetische,
half-synthetische en natuurlijke hor
monen. Daar er geen overeenstem
ming bereikt kon worden is er dus
ook niets geregeld waardoor er offi
cieel geen grens-belemmeringen
mogen zijn voor met hormonen bes
met vlees. Hieraan meende de kom
missievoorzitter de konklusie te mo
gen verbinden dat de lagere kostprijs
door toestaan van bepaalde midde
len buiten Nederland konkurrentie-
vervalsend werkt voor onze vlees
producenten.
De gezondheidsdienst voor dieren,
die een voorname rol speelt in de
totale dierziektebestrijding, zal van
een effektieve identifikatie bij run
deren veel profijt hebben. Naast de
ze positieve zaken zal men volgens
van Veldhuizen echter ook voldoen
de aandacht moeten besteden aan de
uitvoerbaarheid en de kostenfaktor.
De veehouderij heeft zich bereid
verklaard tot een bijdrage zowel in
uitvoering als in kosten, maar dan
zullen andere belanghebbende ook
hun bijdrage moeten leveren", zo
stelde hij.
anuit het Produktschap Vee en
Vlees is een regeling ontworpen be
treffende het slachten en wegen van
runderen. Gezien de kritiek op deze
regeling lijkt het erop dat geen en
kele groepering er voordeel in ziet.
Als producent en toelevering (han
del) zal men zich toch moeten afvra
gen wat er op tegen is dat er uniform
geslacht en gewogen gaat worden.
Het P.V.V. bestudeert thans een ver
plichte regeling voor slachten en we
gen. Indien de kontrolekosten hierbij
in de hand kunnen worden gehou
den zal dit de producent en handel
ten goede moeten komen, meende de
voorzitter van de veehouderijkom
missie.
geding aldus het Z.L.M.-bestuur. In
het kader van. de tuinbouw werd
tenslotte ook nog gesproken over
aantasting van fruit door luchtver
ontreiniging.
'e voorzitter van de Tuinbouw-
kommissie, de heer M.J. Goud gaf
een overzicht van de situatie in enige
sektoren in deze agrarische tak. Zo
zei hij, dat hoewel in het voorseizoen
overwegend in de groenteteelt be
vredigende resultaten- zijn geboekt,
de algemene situatie zich daar nu
heeft gewijzigd. Voor de herfstteel-
ten van groente onder glas is over
heel de linie een lichte afbrokkeling
van het areaal waarneembaar. Deels
heeft dit te maken met de hoge
energiebehoefte in de herfst en win
ter, deels bestaat er, gelet op de
knellende financiële positie van ver
schillende tuinders, behoefte aan
omschakeling of sanering. Hij deelde
verder mee, dat het ook in de andere
tuinbouwsektoren niet allemaal even
rooskleurig is.
Op de uienmarkt wil het momenteel
met de prijsvorming niet vlotten. Het
is volgens hem voor dit produkt
moeilijk voorspellingen te doen in
zake het verdere verloop. Wel is ge
bleken dat Nederland als grootste
exporteur ter wereld zijn plaats op de
ranglijst heeft behouden.
Het hardfruitseizoen is gestart met
een afzet op een lager prijsniveau in
vergelijking met vorig jaar. Dit on
danks een minder aanbod van de
eerste aangevoerde rassen. De
hoofdoorzaken zijn volgens de heer
Goud:
a. sterke druk van import fruit
(vooral van de mindere kwalitei
ten)
b. een te grote voorraad produkt
van de oude oogst.
Ook zei hij zich niet aan de indruk te
kunnen onttrekken, dat het feller
worden van de strijd om de konsu-
mentengulden een rol gaat spelen.
Inzake het bakterievuur stelde het
Z.L.M.-bestuur zich op het stand
punt dat gezien de alarmerende si
tuatie de aantasting - zonder uitzon
dering - rigoreus moet worden aan
gepakt. Dit is niet alleen noodzake
lijk voor de boomgaarden maar ook
voor het behoud van het openbaar
groen. Overigens was er veel waar
dering voor de plantenziektekundige
Dienst (P.D.) die er alles aan doet om
verdere schade te voorkomen. De
P.D. zou echter.beperkt zijn in zijn
budgettaire mogelijkheden zodat
niet alle besmettingshaarden kunnen
worden aangepakt. Deze haarden
kunnen volgend jaar weer voor
nieuwe explosies zorgen. De Z.L.M.
zal daarom aandringen op meer geld
om alle besmettingshaarden op te
ruimen: de gehele boomteelt is in het
e voorzitter van de kommissie
Grondgebruik de heer J. Nieuwen
huyse wees het Hoofdbestuur op een
aantal belangrijke zaken met be
trekking tot het grondbeleid. Daarbij
stelde hij dat de regels die de over
heid in verschillende wetten voor
schrijft, soms ingrijpend zijn en als
belemmerend kunnen worden erva
ren.
De Wet Agrarisch Grondverkeer is
hiervan een voorbeeld door zijn
voorschriften bij aankoop van land
bouwgrond. Thans wordt gewerkt
aan het opstellen van de algemene
maatregelen van bestuur met de
voorwaarden voor deelname aan het
grondverkeer, die voor zover bekend
hoofdzakelijk worden toegespitst op
eisen aan de persoon. De heer Nieu
wenhuyse verwees ook naar belang
rijke stukken op het gebied van
grondbeleid, zoals drie zogenaamde
groene struktuurschema's namelijk
Landinrichting, Openluchtrekreatie
en Natuur en Landschap. Deze lig
gen ter visie gedurende 1981. "Het
beleidsvoornemen in het Struktuur-
schema Landinrichting vormt nu al
enkele jaren de basis voor het voor
bereidingsschema Landinrichting.
Hiermee is de belangrijkheid van
genoemd Struktuurschema bepaald.
Willen wij als landbouw in de ko
mende periode nog ruilverkavelen in
gebieden, die niet zijn aangegeven
(de zogenaamde witte vlekken van
kaart 9), dan zal de mogelijkheid tot
inspraak goed moeten worden be
nut", zo hield hij het Hoofdbestuur
voor. Volgens hem moet er meer
ruimte komen voor aanvullende
voorstellen dan nu is aangegeven en
die zich beperken tot 2.000 ha. "Deze
oppervlakte moet beduidend groter
zijn om ook niet opgenomen gebie
den een kans te geven voor ruilver
kaveling in aanmerking te komen.
De te hanteren doelstellingen voor
deze oppervlakte zullen niet enkel
moeten gelden voor inkomensach
terstanden en verbetering van wer
komstandigheden, maar vooral de
nadruk moeten leggen op verbete
ring van de konkurrentiepositie. Op
deze manier kunnen gebieden die
dreigen achterop te raken, weer
worden bijgewerkt", zo stelde de
heer Nieuwenhuyse.
In dit verband merkte hij tenslotte
nog op dat de door de Gewestelijke
Raad voor Zeeland van het Land
bouwschap voorgestelde kavelruil
bij overeenkomst opnieuw in over
weging wordt genomen.
Het Hoofdbestuur liet zich informe
ren over de stand van zaken met be
trekking tot de diverse ruilverkave
lingen in het werkgebied. Herhaal
delijk blijkt weer dat een goede
voorlichting veel misverstanden kan
voorkomen en dat omgekeerd slech
te informatie veel misverstanden kan
oproepen. Aan de voorlichting kan
dan ook volgens het Z.L.M.-bestuur
niet genoeg aandacht worden bes
teed. De belanghebbenden kunnen
zich echter ten allen tijde via de
landbouworganisatie (S.E.V.) laten
informeren.
esloten werd om in 1983 wede
rom een Z.L.M.-tentoonstelling te
organiseren. De voorbereidingen
daartoe hebben inmiddels een aan
vang genomen. Deze winter zal er
weer een vraagpunt worden opges
teld onder de titel "Wat kunnen we
er zelf nog aan doen, zowel op het
bedrijf als maatschappelijk". Aan dit
vraagpunt zal evenals vorig jaar een
studiedag worden gekoppeld. Op de
algemene vergadering van de Z.L.M.
op maandag 7 december a.s. zal een
inleiding worden gehouden door K.
Wassenaar, direkteur van de Stich
ting Beheer Landbouwgronden
(S.B.L.), over de nieuwe wet agra
risch grondverkeer.
Het Z.L.M./R.P.C.Z.-scholenpro-
jekt zal ook het komende jaar weer
worden voortgezet: er worden be
drijven gevraagd die een keer een
schoolklas willen ontvangen (zie el
ders in dit blad). Tenslotte werd be
sloten de kadertraining voor afde
lingsbestuursleden voort te zetten en
tevens een kursus voor kringbes
tuursleden te starten.
Evenals in andere landen stelt de
graanoogst, vooral qua omvang te
leur, ook in Groot Brittannië. Wat
gerst betreft is dè kwaliteit niet min
der dan die van vorig jaar, doch de
opbrengst ligt rond 10 tot 15% lager.
Er zal waarschijnlijk 300.000 ton
gerst worden ingeleverd bij het in
terventiebureau. Een belangrijk deel
daarvan gaat naar Polen, in het
kader van de hulpaktie voor dat
land. Ook voor de andere graan
soorten is het perspektief niet al te
gunstig. Ook zal er minder tarwe ge
oogst worden dan vorig jaar, zij het
dat er toch nog wel van een export
overschot sprake zal zijn.
Bij dit warme zonnige weertype is het energieverbruik minder belangrijk dan
in de winter. De gewasreakties zijn echter in de verschillende kastypen nu
zeker zo interessant, omdat nu een gewas wordt opgebouwd dat onder lich-
tarme omstandigheden nog produceren moet.
Het gewas in de glazen kontrolekas blijft smal van vorm en ziet er taai uit,
hetgeen in oktober wel eens erg plezierig kan zijn. In de acrylplatenkas heeft
het gewas wat meer volume gemaakt en ligt in snelheid duidelijk voor op de
glazen kas, zodat we daar een iets vroegere produktie verwachten. De futu
ristische kas laat een plantvorm zien, die er tussenin zit.
Het zonnige weer zorgde er wel voor dat we te maken kregen met brandkop-
pen, die in alle kastypen voorkomen; in de glazen kas tellen we er echter de
meeste. De komkommerplanten zijn - op de glazen kas na - overal aan de
draad en gekopt. Volgende week kunnen we dus het begin van de produktie
verwachten.
De klimaatsinstellingen zijn:
een dagtemperatuur van 23 gr.C. en een nachttemperatuur van 20,5 gr.C.
bij een RV van 90% een minimumbuis van 35 gr.C. (in nanacht en
ochtend)
op de dag een minimumventilatie van 5%, in de acrylplatenkas overdag
een minimumventilatie van 10% en 's nachts van 5%.
Het energieverbruik bedroeg deze week 4546 m3 gas bij een bedrijfsomvang
van 10.000 m2. Het gasverbruik is alsvolgt te verdelen:
SDP
futurist.kas
Week 28/8-4/9 acrylduoplaten acryl glas
verbruik in m3/100 m2 38 m3 37 m3
vanaf 10 augustus (4 weken) 108 m3 107 m3
energiebesparing t.o.v. kontrole 46,8% 47,2%
kontrole-
objekt
glas
62 m3
203 m3
0
De buitenomstandigheden waren deze week:
gemiddelde buitentemperatuur 16,6 gr.C.
gemiddelde windsnelheid 1,2 m/sek.
DENAR-KAJ
L. Koo|
18
