II
SYMPOSIUM OVER
COMPUTERS IN DE
VEEHOUDERIJ
Hinderwet vaak rem op
ontwikkeling intensieve
veehouderij
Perspektief zuivelmarkt gunstig
IN HET
K.N.L.C.
INTUSSEN
Jaarverslag Produktschap voor
Zuivel verschenen
Astonex 4 G tegen
vliegenplagen in de
veehouderij
Kaascontrölestations op
helling
Uit onderzoek LEI blijkt:
Het herstel van de zuivelmarkt van de laatste twee jaar wordt niet
bedreigd aldus drs. H. Schelhaas, voorzitter van het Produktschap voor
Zuivel in de openbare vergadering van het bestuur van dit schap op 19
augustus. Hij noemde het van groot belang dat de zuivelvoorraden nog
steeds zeer laag zijn, met name de botervoorraden.
Half augustus was er slechts 14.000 ton boter in openbare opslag
vergeleken met 213.000 ton vorig jaar. Weliswaar is de opslag onder de
partikuliere opslagregeling met 230.000 ton ongeveer 60.000 ton groter
dan vorig jaar, doch aangenomen mag worden dat in principe reeds
afzet gevonden is voor deze "partikulier opgeslagen boter".
Een buffervoorraad van 100.000 ton
is geenszins ongewenst, aldus Schel
haas, zowel uit een oogpunt van
marktbeheer als met het oog om in
akute noodsituaties onmiddellijk te
kunnen helpen, waarbij hij Polen als
voorbeeld noemde. Hij achtte het
onwaarschijnlijk dat de interventie-
voorraden dit jaar nog tot 100.000
ton zouden oplopen.
Afgewacht dient wat het effekt zal
zijn van de verkoop van Amerikaan
se surplus-boter aan Nieuw Zeeland
tot een hoeveelheid van 100.000 ton.
Ontwikkeling melkproduktie in
Europa
De melkproduktie in de Gemeen
schap is minder sterk gestegen dan
verwacht was en dit zal in sterke
mate de ontwikkeling van de zuivel
markt bepalen.
In feite geldt dan ook voor slechts 6%
van de bedrijven een duidelijke be
perking van de uitbreidingsmoge
lijkheden; voor 7,5% van de bedrij
ven gelden beperkende voorschrif
ten, waarvoor vrijstelling kan wor
den verleend. Op de overige bedrij
ven hebben de beperkingen geen
praktische betekenis. Nieuwvesti-
ging van bedrijven met intensieve
veehouderij is in 16% van het bui
tengebied geheel verboden. Dit be
treft vooral gebieden waar behoud
van natuur en landschap voorop
staat.
In ruim 60% van het buitengebied is
vestiging van nieuwe bedrijven in
beginsel mogelijk, maar er is wel
toestemming van B.& W. vereist. Dit
geldt in het bijzonder voor die ge
bieden waarvan de bestemming pri
mair agrarisch is, maar waar soms
ook het landschap van belang is. In
Shell Nederland Chemie B.V. heeft
een nieuwe vorm van vliegenbestrij-
ding in stallen op de markt gebracht
met Astonex 4 G, een strooikorrel,
dat speciaal gericht is tegen vliegen-
maden. Tot dusver werken de meeste
vliegenbestrijdingsmiddelen tegen
de volwassen vliegen. Het effekt is
weliswaar bevredigend maar slechts
van betrekkelijk korte duur. Voort-
dyrend komen nieuwe vliegen uit
broedplaatsen. De bestrijding van de
vliegenmaden biedt daarom een veel
doeltreffender en ook meer effektie-
ve oplossing. Om de stal vrij van
vliegen te houden moet de behande
ling om de 5 k 6 weken worden her
haald.
De ruwvoederoogst in de Gemeen
schap is gunstig geweest. De hoge
krachtvoerprijzen zullen stellig geen
stimulans betekenen voor een op
voering van de melkproduktie.
De Landbouwraad droeg indertijd
de Kommissie op om, indien de
melkproduktie in 1981 meer dan 1%
ten opzichte van 1980 zou stijgen,
een aantal maatregelen te bestude
ren.
De marktontwikkeling heeft zo'n
studie tot nu toe niet nodig gemaakt.
Van belang is hoe de Franse regering
een mogelijk wat veranderde opstel
ling zal aannemen.
Melkproduktie Oost Europa
In de periode 1977-1980 is in de
Sovjet-Unie, door een tekort aan
veevoeder, de melkproduktie met 4%
gedaald.
In het eerste halljaar zou in de Sov-
deze gebieden zal de ontwikkeling
van de intensieve veehouderij als
produktietak door de voorschriften
nauwelijks worden beperkt.
In 23% van het buitengebied - uit
sluitend in Noord-Brabant en Lim
burg gelegen - is vrije vestiging van
agrarische bedrijven mogelijk. Het
betreft hier gebieden met primair
een agrarische functie.
Hinderwet
De invloed van de Hinderwet op de
uitbreidingsmogelijkheden van de
intensieve veehouderij is aanmerke
lijk groter dan die van het bestem
mingsplan. Bij een strikte hantering
van deze wet zou 34% van de bedrij
ven met intensieve veehouderij geen
hinderwetvergunning krijgen en 6%.
niet kunnen uitbreiden. De bedrij
ven die geen hinderwetvergunning
zouden kunnen krijgen, zijn voor een
groot deel gelegen in en nabij de be
bouwde kom.
Op 60% van de bedrijven met inten
sieve veehouderij zou deze bedrijfstak
kunnen worden uitgebreid zonder
problemen met de Hinderwet, maar
de mate waarin nog kan worden uit
gebreid, is voor diverse bedrijven
slechts gering. De Hinderwet kan
derhalve een beperking betekenen
voor de ontwikkeling van de inten
sieve veehouderij, en aan vele boeren
met een gemengd bedrijf en relatief
weinig cultuurgrond de mogelijkheid
ontnemen via uitbreiding van deze
bedrijfstak hun inkomen op peil te
houden.
In 1976 beschikte 36% van de bedrij
ven met intensieve veehouderij over
een hinderwetvergunning.
LANDBOUW-ECONOMISCH IN
STITUUT
Deze publikatie kan uitsluitend
worden besteld door overschrijving
jet-Unie de melkproduktie 2,1%
kleiner zijn geweest dan vorig jaar en
in Polen zelfs 20% kleiner. Ook deze
situatie is mede bepalend voor de
toekomstige ontwikkeling van de
zuivelmarkt, evenals de ontwikke
ling van de zuivelmarkt in de Ver
enigde Staten, waar de regering de
uitbreiding van de produktie wil be
teugelen.
Gunstig is de aanhoudend krachtige
vraag uit de derde wereld. Hoewel
enige zorg omtrent de toekomstige
ontwikkeling van de zuivelmarkt
steeds op zijn plaats is, zijn geen
dramatische ontwikkelingen te ver
wachten.
Kosten Europees zuivelbeleid
De kosten van het Europese zuivel
beleid zullen naar raming dit jaar 3,7
miljard ECU bedragen dat is onge
veer 10 miljard.
Vorig jaar was dat 4,7 miljard ECU
en in 1979 4,5 miljard ECU. In per
centages van de totale begroting van
de Gemeenschap is dit 18,5% verge
leken met resp. 27,1% en 29,3% in
twee voorgaande jaren.
Restituties
De verbetering van de zuivelmarkt
weerspiegelt zich ook in de hoogte
van de restituties.
Momenteel bedraagt de resitutie bij
uitvoer van vol melkpoeder nog 29%
van de Officiële Nederlandse Zuivel-
notering, die voor mager poeder
24,5% die voor boter 30%, vergeleken
met 50 tot 80% twee jaar geleden.
vdw
van 18,75 op giro no. 41 22 35 ten
name van het Landbouw-Econo-
misch Instituut, Den Haag. Vermeld
dient te worden: "Zend publikatie
No. 2.145".
Volgens mededelingen van het Mi
nisterie van Landbouw zal nog dit
jaar de Landbouwkwaliteitswet ge
realiseerd worden, aldus mededelin
gen van ir. J.M. van der Bas, direc
teur van de in Leusen gevestigde
zuivelkwaliteitsstations.
Hij deed deze mededeling tijdens
een vergadering van het Kaascon-
tröle-station voor Boerenkaas en de
Bond van Kaasproducenten. De
realisering van de landbouwkwali-
teitsvoorschriften betekent dat er
binnenkort ook eisen gesteld worden
aan de kwaliteit van boerenkaas en
van (wei)boter. Het beleid zal daar
bij gericht zijn op het voorkomen van
kaas van slechte kwaliteit, aldus de
heer van der Bas. Er zijn daartoe
globale normen opgesteld. De tot
standkoming van de nieuwe voor
schriften betekent dat de taak van
het Kaascontrölestation voor boe
renkaas komt te vervallen. De con
trole op naleving van de voorschrif
ten en de advisering omtrent voor
schriften wordt overgenomen door
speciale tuchtrechtcolleges.
vdw
vXv!>;
bespraken de kommissies Vee
houderij en Veredelingslandbouw
het Landbouw-Ekonomisch Bericht
1981. Het slechtst bleek het in var
kens- en kalverhouderij; het is de
ongunst van de prijzen/kostenver-
houding die grote zorgen baart; waar
dan nog de prijzen redelijk waren,
bleven of worden, werken gestegen
voer- en energiekosten en rente ave
rechts.
bogen die beide kommissies zich
ook weer over de graanvervangende
produkten (waarvoor een "kontin-
gentering" van goedkopere import-
hoeveelheden in diskussie is); alleen
als wij in de EG op enigerlei wijze
"gestraft" zouden worden, mag aan
verdere invoerbelemmering worden
gedacht, want onze handelsrelaties
met derde landen vereisen grote be
hoedzaamheid; en het nadeel van
zulke maatregelen is voor de Neder
landse (intensieve) veehouder veel
groter dan het voordeel voor de Ne
derlandse graanteler.
moest de veredelingslandbouw
niets hebben van de ruimere maten
in de Ontwerp-EG-richtlijn Legbat-
terijkooien; vastgehouden moet
worden aan maximaal 400 cm2 en 10
cent voergootlengte per kip; ook de
bij geruchte te vernemen boxmaten
in het nieuwe Nationale Mestkalve-
renbesluit die de praktijk bij aan
houding van individuele gewichten
dwingen tot 70 x 170 cm werden
Wat de Europese zuivelproblema-
tiek betreft wordt onder meer in dit
verworpen: nekslag voor de vlees-
kalverhouderij.
kon de kommissie Veredelings
landbouw .de opgestelde algemene
voorwaarden Contracten Varkens
aanvaarden; de begeleidende Land-
bouwschapsbrief die attendeert op
een mogelijke bedenktijd en op no
dige eigen beoordeling van prijzen
en dergelijke, moet er echter wel
goed zichtbaar bij aangeboden wor
den aan de varkenshouder.
werd een eventuele landbouw-
vestigingswet (raamwet met daarna
vestigingsbesluiten, te beginnen in
de varkenshouderij) heel kritisch be
keken in de veredelingslandbouw-
kommissie; het blijkt vooral te moe
ten gaan om het weren van toetre
ding en zeggenschap van buiten de
landbouw en juist op dat punt is een
sluitende regeling moeilijk denk
baar; als men dan bovendien grote
uitbreiding op bestaande landbouw
bedrijven er ook onder wil laten val
len, wordt zo'n wet onaantrekkelijk.
werd de veehouderijkommissie
de tegenwerking van vlees- en vee
handel bij de runder-identifïkatiere-
geling zat; als niet zeker is dat tu-
berculinatie achterwege kon blijven,
hoeft van haar de (tijdelijke) pro-
duktschapsoormerkenregeling niet
meer; een "eigen" vaste-oormerken-
regeling via de gezondheidsdiensten
die nu werd geopperd, mag wel eerst
goed bestudeerd worden; hoeveel
gaat dat kosten en wat draagt de
overheid bij?
was de veehouderijkommissie het
er mee eens dat een verplichte rege
ling slachting en weging slachtrun-
deren is gevraagd in plaats van de
vrijwillige die nu leeg loopt; maar de
kansen in het produktschap lijken
niet groot, zodat helaas verwacht
moet worden dat de "jungle" terug
keert.
jaarverslag gekonstateerd, dat in
1980 sprake was van een spektaku-
laire afbotrw van de Europese zuive-
loverschotten. Over de vraag, of er in
de E.E.G. een kontingenteringssys-
teem zou dienen te worden inge
voerd ter beteugeling van de Euro
pese melkproduktie, vond geduren
de het verslagjaar in het Bestuur van
het produktschap overigens een
diepgaande diskussie plaats.
Het Bestuur van het Produktschap,
dat zich regelmatig buigt over pro
blemen en regelingen aangaande de
voor de Nederlandse ekonomie en
werkgelegenheid belangrijke zuivel-
bedrijfstak, heeft dit jaarverslag on
langs goedgekeurd. In het negen
hoofdstukken tellende jaarverslag
wordt verder o.m. aandacht besteed
aan: de financiën van het produkt
schap; de melkproduktie en de be
stemming van de melk; het algemeen
zuivelbeleid; de produktie en afzet
van de zuivelprodukten boter, kaas,
kondens, melkpoeder, konsumptie-
melk en konsumptiemelkprodukten.
Daarnaast is er een weergave in op
genomen van de door het Bestuur
genomen besluiten, alsmede van de
aan de nationale Overheid en aan de
Brusselse beleidvoerende instanties
uitgebrachte adviezen met betrek
king tot de zuivel.
Onder de titel "Met computer nog meer veehouder" organiseren het
Landbouwschap en de Stichting Toekomstbeeld der Techniek op
dinsdag 13 oktober a.s. in Wageningen een symposium over het
gebruik van computers in de veehouderij. Aan het woord komen
deskundigen uit het bedrijfsleven, de onderzoeksektor en de over
heid. Het symposium wordt besloten met een forumdiskussie onder
leiding van de heer P.W. Blokland, voorzitter van de afdeling Melk
veehouderij van het Landbouwschap.
In de melk- en rundveehouderij is het gebruik van computers de
afgelopen jaren sterk toegenomen. Dat geldt niet alleen voor ad
ministratieve toepassingen maar ook voor het beheersen en regelen
van processen op de bedrijven zelf. Op zo'n 1500 bedrijven krijgen
de koeien hun krachtvoer al via de computer.
De Stichting Toekomstbeeld der Techniek, een onderdeel van het
Koninklijk Instituut voor Ingenieurs, heeft een studie gemaakt over
de mogelijke toepassingen van micro-elektronika in de rundvee
houderij. Het symposium is onder meer bedoeld om de resultaten
daarvan op de sektor over te dragen. De bijeenkomst op 13 oktober
begint om 9.30 uur en vindt plaats in de Junushof. Belangstellenden
moeten zich vooraf aanmelden bij de afdeling Melkveehouderij
van het Landbouwschap.
Het Landbouw-Economisch Instituut heeft een onderzoek ingesteld
naar de invloed van bestemmingsplannen buitengebied en de Hinderwet
op de ontwikkelingsmogelijkheden van de intensieve veehouderij.
Dit onderzoek is uitgevoerd in Overijssel, Gelderland Utrecht, Lim
burg en Noord-Brabant. Het betreft de situatie in 1976. Aangenomen
mag worden dat de beperkingen voor de bedrijven dat in het buitenge
bied voor ruim 20% van de bedrijven met intensieve veehouderij voor
schriften in bestemmingsplannen gelden, die beperkend kunnen zijn.
Deze voorschriften betreffen de maximale bouwhoogte en de uitbrei
ding van de intensieve veehouderij. De voorschriften ten aanzien van de
bouwhoogte zijn alleen beperkend voor de varkenshouderij, terwijl B.&
W.in vele gevallen - via vrijstelling - een grotere bouwhoogte of uit
breiding toestaan.
De ontwikkeling van de Nederlandse zuivelsektor in 1980 kan globaal
als volgt worden samengevat:
- de melkaanvoer nam toe met 2%;
- de uitbetaalde melkprijs steeg van 57,— naar 59,— per 100 kg;
- de opbrengst van de zuivelexport groeide van 4,7 naar 5,2
miljard;
- de produktie van volle melkprodukten nam als gevolg van de goede
vraag op de wereldmarkt toe, waardoor geen interventie plaatsvond
van boter en mager melkpoeder;
- de werkgelegenheid in de zuivelindustrie nam - vergeleken met
andere bedrijfstakken - slechts in geringe mate af en
- een konsumptiemelkmarkt, welke niet geheel bevredigend was.
Aldus het jaarverslag over 1980 van het Produktschap voor Zuivel te
Rijswijk, dat vandaag is verschenen.
12
