Wordt het fruit van
oogst 1981 erg duur?
PRIJ SVERGELIJKIN G
RUND VEEVOEDERS
Bedwelming in mengmestkelders
gemakkelijk te voorkomen'
Verwarrend beeld
Verkoop op 't hout.
Ventilatie
Nuchter blijven.
Touw
-
In "Markt-Info" van het Pro-
duktschap voor Groenten en
Fruit wordt zeer optimistisch ge
schreven over het te verwachten
prijspeil van appels en peren,
oogst-1981. Men rekent zelfs op
minimaal 1 gulden per kg!
De berekening is in wezen zeer sim
pel. In 1977/78 was er ook in de EEG
een kleine fruitoogst en toen was de
middenprijs bijna 90 ct. per kg. Nu is
de oogst - althans volgens de voorlo
pige ramingen - nog kleiner. Dus zal
ook de prijs hoger zijn dan genoem
de 90 cent.
Het is inmiddels algemeen bekend
dat er in Nederland, België en W.
Duitsland naar een "halve" appel-
oogst is. In Zuid-Frankrijk en Italië is
het beter, maar men schat daar toch
ook niet hoger dan 80%. Al met al is
er 'in geen 25 jaar zo'n kleine appel-
oogst geweest.
Bij de peren is de situatie iets gunsti
ger, maar ook deze fruitsoort zal een
aanzienlijk kleinere fruitoogst geven
dan normaal. Vooral 'het topras
Conference laat het vaak zitten, ter
wijl deze peer juist bekend staat als
weinig nachtvorstgevoelig.
Vcor Nederland gelden de volgende
cijfers.-
Appels
1977 390 milj.kg
1978 630 milj.kg.
1979 570 milj.kg.
1980 590 milj.kg.
1981 (raming) 285 milj. kg.
Per ras bekeken geeft speciaal de
Goudreinette een misoogst: Het is de
vraag in hoeverre dit terug te voeren
is tot nachtvorst, want ook op be
drijven met weinig nachtvorstschade
is het vaak fout met deze appel.
Opmerkelijk is dat de nieuwe rassen
als Jonagold, Elstar, e.d. veelal vrij
goed voor de dag komen. Dat kan
een ander jaar echter geheel ver
schillend uitpakken. Karmijn en in
mindere mate ook Jonagold bleken
in vorige jaren soms flink gevoelig
voor nachtvorst.
Overigens is het totaalbeeld erg ver
warrend. Het is bijzonder moeilijk
om een goed overzicht te krijgen van
de nieuwe oogst. De situatie verschilt
per gebied, per bedrijf, per ras en
zelfs per boom. Wie rondrijdt en
daarbij globale indrukken probeert
te vormen denkt de ene keer dat het
mee gaat vallen en de andere keer
dat het inderdaad toch niet best is.
We hebben gelezen dat in de IJssel-
meerpolders de laatste weken veel op
't hout is verkocht voor 1,— tot
1,25 per kg. Voor Golden Deli-
Peren
1977
1978
1979
1980
1981 (raming)
105 milj.kg.
125 milj.kg.
135 milj.kg.
130 milj.kg.
75 milj.kg.
99
Arbeidsinspectie en Consulentschap Boerderijbouw
.99
"Triest en volslagen onnodig". Dat
zegt ing. G.A. Toren van het Consu
lentschap boor Boerderijbouw en -in
richting in Wageningen over het on
geluk in het Friese Nijelamer, waarbij
enkele weken geleden een boerin in
een mengmestkelder om het leven
kwam.
De vrouw raakte bedwelmd toen ze
haar man wilde redden die door de
gasontwikkeling in de kelder al eer
der het bewustzijn had verloren.
Het is niet voor het eerst dat er men
sen onwel worden bij het afdalen in
mestkelders, al is de afloop gelukkig
niet altijd fataal. Het verschijnsel
heeft te maken met de ammoniak- en
zwavelwaterstofdampen die vrijko
men door rottings- en omzettings
processen in de mest. Ammoniak
veroorzaakt ademhalingsstoornissen
en vertiftigingsverschijnselen. Zwa
velwaterstof kan zelfs in geringe
concentraties voor mens en dier al
dodelijk zijn. Van beide gassen kun
nen ineens grote hoeveelheden vrij
komen wanneer de mest met behulp
van een mixer in beweging wordt
gebracht. Dat is meestal het geval bij
het periodiek leegrijden van de kel
ders.
Volgens de heer Toren doen de pro
blemen met gasontwikkeling zich
vooral voor bij het leegmaken van
afgesloten mengmestkelders, zoals
die bij de meer traditionele grupstal
zijn te vinden. "Bij de ligboxenstal-
len heb je een ander type kelder en
de boer hoeft daar bovendien vrijwel
nooit te komen. Er zijn installen met
een roostervloer weer wel problemen
geweest doordat het vee de schade
lijke gassen inademt".
Bedwelming bij het werken met mest
in afgesloten ruimten is vrij eenvou
dig te voorkomen door vooraf uit
voerig te ventileren. De Arbeidsin
spectie adviseert om daarmee ten
minste een dag van tevoren te be
ginnen. De heer Toren geeft daar
naast de raad om in mengmestkel
ders met het mixen niet te wachten
tot het laatste moment. "Doe dat ge
woon ruimschoots van tevoren dan
hebben de schadelijke gassen de tijd
om te ontsnappen". Nog beter noemt
hij het om in de kelder een schei
dingsmuurtjes te bouwen waardoor
de mest met behulp van een mixer
beter in beweging kan worden ge
cious apart werd 70 cent genoemd.
Daarbij moet wel bedacht worden
dat het hierbij om jonge percelen
gaat met moderne rassen en top
kwaliteit.
Elders lazen we dat in de Betuwe (of
in midden-Nederland) op 't hout
thans 30-50 ct per kg. minder wordt
geboden dan een aantal weken terug.
Dit als reaktie op de lage prijzen voor
de oude oogst en aansluitend teleur
stellende prijzen voor de eerste ap
pels en peren van de nieuwe oogst.
Vooral het bericht over de sterk da
lende prijs bij verkoop op 't hout
wijst op onzekerheid bij zowel de
handel als de telers. De reaktie is
begrijpelijk. Het loopt voorlopig an
ders dan voorspeld werd. Er zouden
bv. weinig pruimen zijn, maar in
Zeeland is het aanbod groot en
brengen Czar en Ontario lage prijzen
op. Waarschijnlijk zal er een herstel
komen bij de inderdaad vrij schaarse
Victoria.
Er is een kleine pereoogst maar de
Precoce de Trevoux hangt zwaar be
laden en het eerste aanbod op de
veiling noteerde zeer laag. Er is een
enorm zware concurrentie van bui-
De Beurré Hardy hangt op menig be
drijf zwaar beladen, maar het ras
kreeg bij de oogstraming een laag
cijfer.
tenlandse Jules Guyot en dat lijkt
onze Precoce de das om te doen. Er is
nog volop Granny Smith te koop
tegen betrekkelijk lagë prijzen en
daar door was de vraag naar de Ne
derlandse vroege appels ook kleiner
dan normaal.
Samenvattend kan worden gespro
ken van een teleurstellend begin van
de fruitoogst 1981. Het lijkt echter
goed nuchter te blijven en bv. zijn
fruit niet voor twee kwartjes minder
aan te bieden dan een maand gele
den. Wat er gebeurt met de prijzen is
grotendeels verklaarbaar. Er was
veel Czar en dan komt de prijs altijd
onder druk, omdat alles in "korte tijd
verwerkt moet worden. Er is een
grote oogst Jules Guyot in Italië en
dat is altijd funest voor de Precoce.
En met de afzet van de Granny
Smith is het fout gelopen, waardoor
onze vroege appels in de knel kwa
men. Maar later in 't seizoen krijgen
we een heel andere situatie, als de
Jules Guyot en de Granny Smith van
de markt zijn verdwenen.
De oogst van appels en peren is in de
E.E.G. dit jaar klein en dat zal vooral
bij de latere rassen duidelijk in de
prijs tot uitdrukking komen.
bracht. "Als de mest goed is ge
mengd hoefje als boer de kelder niet
meer in omdat je hem zonder pro
blemen leeg kunt zuigen".
Om een mengmestkelder goed te
kunnen ventileren moeten er'eigen
lijk minimaal twee openingen zijn.
Bij kelders met maar één luik is het
verstandig er een tweede bij te ma
ken. De ventilatie kan desnoods
worden geforceerd door op één van
de openingen èen ventilator te leg
gen. Meerdere luiken hebben
bovendien het voordeel dat de kelder
beter kan worden gemengd.
Voor wie toch de kelder in moet
heeft ing. Toren een paar eenvoudige
regels. Zorg, zegt hij, dat er buiten
altijd even iemand op wacht staat als
je naar beneden gaat. Nog beter is
een touw om je middel te knopen en
dat te laten vasthouden door degene
die buiten staat. Voor werknemers is
zo'n touw op grond van het land-
bouw-veiligheidsbesluit zelfs verp
licht. Wie het helemaal goed wil
doen kan een masker opzetten. Er
zijn persluchtmaskers, maar ook
goedkopere vluchtmaskers met een
filter tegen ammoniakgas.
Zowel de Arbeidsinspectie als ing.
Torèn waarschuwen tegen het ge
bruik van een kaars om na te gaan of
men al dan niet veilig een mestkelder
in kan. De kaars geeft, ook als hij
blijft branden, geen enkele garantie
dat er géén schadelijke dampen aan
wezig zijn. Er bestaat wel goede
meetapparatuur om ammoniak en
zwavelwaterstof aan te tonen, maar
die is met een kleine 1000,— te
duur voor toepassing op de bedrij
ven.
Het Ministerie van Landbouw en
Visserij heeft al in 1979 een vlug
schrift uitgegeven over de veiligheid
in en om landbouwbedrijfsgebou
wen. Daarin wordt ook aandacht
besteed aan mest en schadelijke gas
sen. Het vlugschrift (nummer 309) is
gratis verkrijgbaar bij alle Consu-
lentschappen. De Arbeidsinspectie
werkt momenteel aan een herziening
van het publicatieblad over land
bouwbedrijfsgebouwen. Ook daarin
zullen nadere regels worden gegeven
voor het werken in mestkelders.
Pers en Voorlichting
Landbouwschap
Uit de door het C.V.B. berekende voederwaardeprijs bleek dat per 22 juli de kVEM-prijs 0,44 en de
eiwittoeslagprijs 0,73 bedroeg. Ten opzichte van de maand juni een daling van de kVEM-prijs en een
stijging van de eiwittoeslagprijs. Alle prijzen zijn excl. BTW.
RUVVOEDERS
Produkten
Voeder-
waarde
VEM VRE
Markt
prijs p.
100 kg.
Verlies
bij bew,
Aardappelen 231 13 11,00 5 11,58 11,11 104
Bierbostel 215 5^ 11,50 15' 13,53 13,11 103
Aard.afv. I5$ds 150 6 4,50 20 5,63 704 80
Mix 50/50 20^bds 195 28 10,75 15 9» 12,05 10,62 119-
Mis 70/30 20^s 192 20 9,00 15 10,59 9,91 107
Spoeling 77 16 3,50 5 3,68 4,56 81
Fruit 90 - 3,50 10 3,89 3,96 98
Snijmais 24^3 220 13 9,25 15 10,88 10,63 102
Perspulp 20^bds 200 10 8,00 10 'jó 8,89 9,53 93
Het aanbod van aardappelen is klein en ze zijn ook duur.
Aardappelafvallen en spoeling zijn de goedkoopste voedermiddelen. Koop deze produkten op droge
stofgehalte. In verband met het vetgehalte van de melk oppassen met het voeren van grote hoeveelheden.
De mix-produkten blijvèh aan de hoge kant. Ook snijmais komt niet zo voordelig uit. Perspulp ligt vrij
aantrekkelijk. Let bij grote voedergiften wel op het totale mineralen-gehalte in het rantsoen.
Doperwtenloof wordt ook wel aangeboden. De voederwaardeprijs is 45,— per ton. Het produkt
bevat nogal eens wat grond. Als voedermiddel staat het dan ook niet zo best bekend.
Marktpr
incl
verl
Voederw
pr. per
100 kg.
Marktpr. in
v.d. voeden
prijs
Hooi en stro
Weidehooi Ie snede
Weidehooi 2e snede
Veldbeendgrasz. hooi
Raaigrasz. hooi
Zwenkgrasz. hooi
Tarwestro
Gerstes tro
Havers tro
Marktpri.js per ton
300,» tot 325,=
275,= tot 300,=
210,= tot 240,
150,= tot 160,=
140,tot 150,=
135,= iJ
i 175,= 'J
150,» 'J
Voederwaardeprijs bij
gem, kwaliteit..
320,
220,,
165,=
195,=
t 195,=
Verwachte prijzen nieuwe oogst.
De verschillen in kwaliteit tussen de soorten hooi is gemiddeld qua voederwaarde niet groot, doch de
kwaliteit wordt geheel bepaald door de veldperiode en de ouderdom van het gewas bij maaien. Hier is
geen exacte richtlijn voor te geven.
Uitgaande van gemiddelde cijfers zijn de hooi en stro-soorten niet duur. Roodzwenkgrasz. hooi wordt
minder graag gegeten.
GRANEN E.D.
Produkten
Voederwaarde
VEM VRE
Marktprijs
per 100 kg.
Voederwaarde
pr.p. 100 kg.
Marktpr. in v.<
voederw. prijs
Maismeel
1053
54
66', 50
50,27
132
Tarwemeel
1068
82
62,50
52,98
1 18
Gers temeel
971
87
57,00
49,08
1 1b
Havermeel
865
87
59,50
44,41
134
Tapioca
918
46,95
40,39
116
Bfcetepulp
939
59
46,75
45,62
103
Ci truspulp
980
26
43.30
45,02
96
Maisvoermeel v.a.
1027
61
53,50
49,64
108
De pulpsoorten zijn de goedkoopste eiwitarme stoffen. De granen zijn duur, evenals tapioca.
EIWITRIJKE GRONDSTOFFEN.
Produkten
Voederwaarde
Marktprijs
Voederw
pr.
Marktpr. xn
V.
VEM
VRE
per 100 kg.
per 100
kg.
d. voederw.
prijs
Li jnschilfers
1020
282
74,50
65,47
1 14
Soyaschroot
1014
385
77,65
72,72
107
Maisgl. voermeel
983
163
51,65
55, 15
94
Kokosschilfers
1078
164
56,90
59,40
96
Tarwegries
835
130
49,00
46,23
106
Tarwegrint
762
123
48,00
42,51
113
Lucernebrok
688
118
42,00
38,89
108
Grasbrok
750
1 12
43,00
41, 17
104
Kokosschilfers en maisglutenvoermeel zijn de goedkoopste eiwitrijke grondstoffen. Lijnschilfers en
tarwegrint zijn duur.
MENGVOEDERS
Produkt
Voederwaarde
VEM VRE
Voederwaardeprijs
per 100 kg.
A-brok
Eiwirijke brok
Energiebrok
940
940
940
50,12
52,31
47,20
P.van Nes
15
