Toekomstmuziek van
micro-elektronica
al hoorbaar
v
M,
A
M,
B
v
Micro-elektronica
mim m wm
Aktueel nieuws
Praten met de computer
tl en tweede systeem dat zijn intre
de begint te doen is viditel. Ook bij
Viditel wordt het gewone televisie
toestel gebruikt, maar om hiervoor
geschikt te zijn, moet het een "vidi-
teldecoder" bevatten. Een televisie
toestel dat geschikt is voor viditel is
automatisch óók geschikt voor tele
tekst. Het omgekeerde is echter niet
waar!
Onderzoek naar de
behoefte
Agrarisch
televisieprogramma
Relatief grote apparaten.
Wie een viditelaansluiting heeft
en nummer 240 oproept, kan zich
laten bedelven onder de groene
informatie. Onder de verzamel
naam "Voedsel en Bloemen"
schotelt de Nederlandse land- en
tuinbouw en daarmee verwante
handel en industrie de kijker een
duizendtal beelden voor met
nieuws, achtergrondinformatie
en gebruikerstips. Ook als het
gaat om nieuwe informatietech
nieken is agrarisch Nederland er
als de kippen bij. Hoe het alle
maal zit met nieuwe ontwikke
lingen als viewdata, teletekst, de
beeldplaat en microprocessors
wordt uit de doeken gedaan door
de terzake deskundige drs. Chriet
Titulaer.
(Deze bijdrage verscheen eerder
in 19NU, uitgave van de Stichting
Public Relations van de Land- en
Tuinbouw.)
ijn ouders zijn nooit echt op
vakantie geweest. In een tuinbouw
bedrijf was dat vroeger niet mogelijk,
juist in de zomer was er veel werk en
dan kon je een bedrijf niet alleen la
ten. Eén van mijn zussen, Mia,
trouwde met een tuinder uit ons ge
boortedorp Hout-Blerick (bij Venlo).
Zij hebben nog steeds een tuin
bouwbedrijf, een modern, groot en
goed georganiseerd bedrijf. Hun
omzet is erg veel groter dan de omzet
in het bedrijfje van mijn ouders ooit
is geweest. Toch gaan Mia en haar
man Piet en de kinderen Yvonne en
Anita wel op vakantie, ook midden
in de zomer. De automatisering
maakt het voor hen mogelijk een
ander leven te leiden in een tuin
bouwbedrijf. Er is meer tijd voor het
gezin, voor hobbies en voor de va
kantie. Automatisering zorgt voor de
klimaatregeling in de bloemenkas
sen, voor het op peil houden van de
waterstand in de bodem, voor het
sluiten van de ramen als de wind
draait. Natuurlijk moet er nog veel
handwerk worden gedaan: het plan
ten en het snijden van de bloemen
bijvoorbeeld. Maar als alle systemen
werken is het handwerk beperkter
geworden.
steeds kleinere elektronische schake
lingen te maken. We noemen dat de
micro-elektronica. Deze micro-elek
tronica maakt het al mogelijk om een
piepkleine computer (die makkelijk
in een luciferdoosje kan) te maken.
Die miniatuurcomputer heet micro
processor. Het is een van de vele
voorbeelden van de heel kleine za
ken die nu gemaakt kunnen worden.
De microprocessor duikt overal op:
in het televisietoestel, in de wasma
chine, in de auto. Het is nog niet zo
ver dat er in ieder televisietoestel en
in iedere wasmachine of in iedere
auto een microprocessor zit, maar de
opmars van die kleine computer is
niet meer te stuiten.
Voor de land- en tuinbouw is het op
zich niet zo indrukwekkend dat iets
heel klein gemaakt kan worden.
Maar een microprocessor is niet al
leen veel kleiner, maar ook veel
goedkoper dan een grotere compu
ter. Het bedrijf van zus Mia is een
prima voorbeeld. Hun automatise
ring is nu nog geregeld met relatief
grote en daardoor dure apparaten.
Als er nu zo'n zelfde installatie wordt
afgeleverd is die kleiner en goedko
per. Dit betekent ook dat steeds meer
utomatisering kennen we in vele
vormen. Vaak denken we bij "auto
matisering" aan grote computers. In
de laatste jaren zijn er in de ruimte
vaart technieken ontwikkeld om
12
voos «acmtvks m oesnuiwwtf x
«or<3*rs i i k»
IJECUMMCKH
Vsusr y»«w»rki«r>
Voor #r*s»r<s> ss»#rk*
voor dl» jxoin»;
bedrijven de automatisering kunnen
gebruiken (omdat de prijs haalbaar
wordt). Als we zien dat automatise
ring ook kan betekenen dat er meer
tijd beschikbaar komt voor het gezin,
is die ontwikkeling zo gek nog niet.
De opkomst van de micro-elektroni
ca is echter niet alleen zichtbaar in de
automatisering van een heel bedrijf
in de apparaten die worden gebruikt,
maar ook in de informatievoorzie
ning.
eel van de dingen die ik nu ga
zeggen zijn toekomstmuziek. Het is
goed om dat vooraf duidelijk te stel
len. Maar ook om er meteen bij te
zeggen dat de goede verstaander die
muziek nu al in de verte hoort.
Iedereen in land- en tuinbouw heeft
behoefte aan aktueel nieuws: het
weerbericht (vaak toegespitst op
land- en tuinbouw), de marktprijzen,
de berichten over ziektes in gewas
sen, de besmetting van vee, enzo
voorts. Op het ogenblik zijn de krant
en de radio belangrijke informatie
bronnen. Er dient zich echter een
nieuwe mogelijkheid aan: teletekst.
Als via Nederland 1 en 2 televisie
programma's worden uitgezonden
kunnen tegelijkertijd en zonder dat
de kijker dat merkt, wat nieuwsbe
richten worden meegestuurd. We
zouden niets hebben aan die berich
ten als we ze niet zouden kunnen
bekijken. Het is echter, juist weer
door die micro-elektronica, mogelijk
om in het televisietoestel een extra
plaatje in te bouwen, waardoor we
dat nieuws zichtbaar kunnen maken.
Iedereen die zo'n aangepast toestel
heeft kan dus dat nieuws gratis, be
kijken.
Teletekst bestaat al in Nederland. In
ons land staan nu al zo'n 50.000 te
levisietoestellen waarop teletekst
ontvangen kan worden. In de toe
komst zullen alle televisietoestellen
van een "teletekstdecoder" worden
voorzien. Iemand die nu een nieuw
televisietoestel koopt, moet er al
duidelijk op letten of hij dat nieuwe
toestel kan gebruiken voor teletekst
of niet. De teleteksttoestellen zijn nu
nog enkele honderden guldens
Dag en nacht bladeren.
duurder dan dezelfde toestellen zon
der teletekst, maar het prijsverschil is
kleiner aan het worden.
Bij de NOS in Hilversum zit een te-
letekst-redaktie. Die mensen voeren
steeds nieuwe pagina's in. Ze hebben
ongeveer 100 verschillende pagina's
(één pagina is één keer het televisie
beeld vol tekst) om te vullen. Op die
pagina's staan nieuws, verkeersbe-
richten, oproepberichten, radio- en
televisienieuws, menu van de dag,
enzovoorts. Enkele pagina's zijn nu
al van belang voor de land- en tuin
bouw: het weerbericht, de marktbe
richten. In Engeland, waar men al
een paar jaar geleden met teletekst is
begonnen, is er veel meer aandacht
voor de landbouw. In steeds roule
rende pagina's wordt daar voortdu
rend nieuws doorgegeven dat van
belang is voor de land- en tuinbouw.
Land- en tuinbouw is een ideaal
voorbeeld van een sektor in de Ne
derlandse samenleving die teletekst
perfekt kan gaan gebruiken.
Juist in de opbouwfase waarin tele
tekst nu verkeert, zouden de land- en
tuinbouworganisaties zich sterk
moeten maken voor het verkrijgen
van vaste pagina's met roulerende
berichten in deze teletekst. Een
voordeel van het systeem is dat
iedere landbouwer en iedere tuinder
teletekst kan gebruiken als hij alléén
maar een hiervoor geschikt televisie
toestel heeft. Er zijn dus geen grote
investeringen nodig. Een nadeel is
dat er niet meer dan een paar pagi
na's aktueel nieuws doorgegeven
kunnen worden.
v
Het teletekstsignaal komt de huiska
mer binnen samen met het gewone
televisiebeeld. Het komt dus via de
antenne op het dak of via de aan
sluiting op de kabeltelevisie. Bij vi
ditel wordt de telefoon gebruikt. Je
belt dus echt een computer op en je
gaat daarna bladeren in die compu
ter. Terwijl je viditel gebruikt is de
telefoon dus bezet (en loopt de tele
foonrekening op!). Viditel is ook niet
gratis. Er moet betaald worden voor
het gebruik van de computer en voor
sommige bladzijden moet er extra
worden betaald. Ook viditel bestaat
al: ik heb zelf al bijna een jaar een
aansluiting. Met mij zijn er ruim
2500 Nederlanders (waaronder veel
bedrijven, postkantoren en biblio
theken) die een viditelaansluiting
hebben. Wij kunnen dag en nacht
bladeren in de 100.000 pagina's die
nu al in het viditelcomputergeheu-
gen zijn opgeslagen.
Viditel zal vooral voor speciale groe
pen een betekenis gaan hebben. De
land- en tuinbouw is zo'n speciale
groep. Andere groepen die zeker ge
bruik zullen maken van viditel zijn
uitgevers, banken, postorderbedrij
ven, enzovoorts.
isset Dataservice en Misset
Groep Land- en Tuinbouw hebben
een onderzoek ingesteld naar de
mogelijkheden en de wenselijkheden
van tuinbouwinformatie via het vi
ditel- of viewdatasysteem.
Bij dit onderzoek werden 238 perso
nen (tuinders, tuinbouwvoorlichters,
veilingbestuurders en -medewerkers)
ondervraagd.
De konklusie uit het onderzoek is:
"De Nederlandse tuinder is zeer
geïnteresseerd.in de komst van een
viewdatadienst voor zakelijk ge
bruik. Natuurlijk moet de informatie
aktueel, feitelijk en betrouwbaar
zijn. Hij hecht daarom ook grote
waarde aan het vermelden van de
informatiebron op het scherm. Kli
maat- en stralingsgegevens zijn erg
belangrijke informatiesoorten en
ook een goede nieuwsdienst wordt
hoog gewaardeerd, maar dit geldt
zeer zeker ook voor b.v. teeltinfor
matie.
Zeker is dat de tuinder geld over
heeft voor goede, snelle informatie
en dat hij voor het verkrijgen van
deze informatie vieuwdata een ge
schikt medium vindt."
ehalve de automatisering, de te
letekst en de viditel, vinden er nog
een aantal ontwikkelingen plaats, die
relatie hebben met informatie op
land- en tuinbouwgebied. Een heel
interessante ontwikkeling is de ka
beltelevisie. De firma Siemens heeft
in Nederland al een kabelnet met 30
kanalen getoond. In de Verenigde
Staten worden in alle grote steden
momenteel kabelnetten met min
stens 50 kanalen aangelegd. In som
mige steden, zoals New York, zijn er
zelfs meer dan 100 kanalen beschik
baar. De Amerikanen verwachten
dat al die kanalen zeer gespeciali
seerde programma's gaan aanbie
den. Net als bij de tijdschriften, waar
bladen voor de antiekverzamelaar
naast een vliegtuigblad of een blad
voor de land- en tuinbouw in de
kiosk liggen, zullen er televisiepro
gramma's komen met alleen pop
muziek, alleen tips voor tuinieren of
alleen wetenschappelijk nieuws.
Deze vérgaande specialisatie van te
levisiekanalen zal in de Verenigde
Staten pas over vijf tot tien jaar wor
den gerealiseerd, in Europa nog la
ter. Dat deze ontwikkeling zal
plaatsvinden betwijfelt niemand. Dit
betekent dat er op de lange duur ook
een apart radio- en televisiekanaal
voor de land- en tuinbouw zal ko
men. Als dat kanaal er is zijn de
hiervoor genoemde systemen van te
letekst en viditel misschien al over
bodig. Zoals gezegd zal deze ont-
Vervolg op pag. 13
