"NITRAAT IN GROENTE
ERNSTIGER PROBLEEM DAN WE
AL WISTEN"
J. Valkier: Perspektief voor
de fruitteelt
Zuideuropese
oogst
zomerperen
even groot als
vorig jaar
Weekstaat energieverbruik
Dr. J. Kamsteeg (Huishoudkunde) na onderzoek in 30 Wageningse
huishoudens:
AREAAL
TUINBOUWGEWASSEN
ONDER GLAS
VRIJWARINGS
MAATREGEL
CHAMPIGNON-
KONSERVEN
VEREENVOUDIGD
Giftig
Uitvindingen
Ernstiger
Subsidie
hardfruitkratje ook
voor seizoen
1981/1982
De heer J. Valkier, voorzitter van de veiling "Zuid Beveland" te Goes,
is tijdens de vorige week gehouden ledenvergadering van deze veiling
uitvoerig ingegaan op de positie van de Nederlandse fruitteelt. Op basis
van zijn internationale ervaringen zei hij tot de konklusie te zijn geko
men dat het perspektief voor de Nederlandse fruitteelt niet somber is.
Hij baseerde deze mening op de vol
gende punten:
De zich steeds duidelijker aan
kondigende toekomstige loon
ontwikkelingen in de derde
wereldlanden en de zuidelijke
landen van de E.G. Dit zal onge
twijfeld in de toekomst gunstig
werken voor Nederland wegens
het hier reeds jaren bestaande
hogere loonpeil.
Men is zich bovendien in Neder
land bewust geworden dat het
plafond voorlopig bereikt is.
De door de sterk gestegen olie
prijzen eveneens sterk gestegen
vrachtkosten enz. waardoor het
steeds moeilijker wordt om met
appels en peren van het Zuidelijk
halfrond ongestraft op de Euro
pese markt te konkurreren. Mo
menteel kost transport plus ver
pakking van 1 kg appels of peren
vanuit Zuid-Amerika of Australië
minstens/ 1,— per kg.
Onze gunstige ligging ten opzich
te van de grote konsumptiëmark-
ten van West Europa. De goede
Rektifikatie
In het bericht van 3 juli j.l. over de
uitkomsten van het steekproefon-
derzoek "Tuinbouwgewassen onder
glas" per 1 mei 1981 van het CBS zijn
enkele cijfers onjuist vermeld.
Het desbetreffende bericht dient als
volgt te luiden:
Op I mei 1981 was het totale areaal
tomaten 1.919 ha. Vergeleken met
een jaar ervoor was de afname bijna
3%.
Het areaal komkommers daalde van
702 naar 658 ha (- 6%). Het areaal sla
en andijvie nam forsToe.
Het areaal sla steeg met 26% tof 329
ha en het areaal andijvie nam met 27
ha toe tot 123 ha 28%).
Na de invoering van de vrijwarings
maatregel voor champignonkonser-
ven in 1978 is deze sindsdien vele
malen gewijzigd. Het was op den
duur zelfs voor ingewijden bijna niet
meer te volgen met de vele ad-hoc
regelingen per land. Met ingang van
1981 is de regeling echter sterk ve
reenvoudigd. Men gaat nu uit van
lucht-land- en scheepsverbindin
gen naar alle richtingen, alsmede
een aktieve exporthandel en een
gekoncentreerd aanbod via de
veilingklok waarover wij kunnen
beschikken. Dit geeft de Neder
landse fruitteler een bij uitstek
goede uitgangspositie om zich te
kunnen handhaven.
De konklusie van de heer Valkier
was dan ook:
J. Valkier, voorzitter van de veiling
"Zuid-Beveland".
Er is voldoende mogelijkheid voor
een gezonde fruitteelt in Nederland,
mits de Nederlandse fruitteler zich
gedraagt als een goed ondernemer.
Zich niet laat leiden door emotionele
zaken, doch door zuiver ekonomische
motieven. Goed ondernemerschap
vraagt een dynamische instelling en
een voortdurend aanpassen aan ver
anderde en veranderende marktver
houdingen. "Dit onderkennen en
hierop inspelen is van doorslagge
vende betekenis voor het voortbe
staan van uw bedrijf', aldus de vei
lingvoorzitter van Goes.
een totale import in de EEG (lees
West-Duitsland) van ca. 110.000 ton.
Maximaal een derde 37.000 ton)
van dit kwantum mag van buiten de
Gemeenschap ingevoerd worden.
Om dit in goede banen te leiden
wordt door "Brussel" per kwartaal
vastgesteld hoeveel er in de Ge
meenschap mag worden ingevoerd.
Dit wordt bereikt door alleen in-
voercertifikaten af te geven voor het
vastgestelde kwantum. Alles wat
men meer wil invoeren, zal worden
belast met een bedrag van ca. 4,50
per kg. Bij een normale importprijs
van rond de 3 gulden per kg moge
het duidelijk zijn dat import dan niet
meer lonend is.
Oogstraming zomerfruit:
Tijdens de bijeenkomst van de
Groenten en Fruit Groep van de
OECD op 18 en 19 juni j.l. hebben de
vertegenwoordigers van de lid-staten
oogstramingen bekendgemaakt van
de belangrijkste zomerfruitsoorten.
De oogst van zomerperen vindt in
Zuid-Europa plaats van eind juni tot
ca. half augustus. De allervroegste
Nederlandse peren zijn gewoonlijk in
de loop van juli oogstrijp.
Tot eind augustus gaat het echter om
bescheiden hoeveelheden (vnl.
Clapp's Favourite). De import van
peren van het Zuidelijk Halfrond
loopt in juni op z'n éind. Derhalve
Dertig huisvrouwen in Wageningen en omgeving hebben voor onder
zoekers van de vakgroep Huishoudkunde van de Landbouwhogeschool
spinazie klaargemaakt. Niet omdat die onderzoekers daar zo dol op
zijn, maar omdat ze wilden weten wat in de verschillende keukens met
spinazie wordt gedaan en hoe onder andere het nitraatgehalte van
spinazie daardoor wordt beïnvloed.
Spinazie, maar ook andere blad
groente als sla en andijvie, neemt
gemakkelijk nitraat op uit de kunst
mest die de tuinder voor de groei
toedient. Dat nitraat wordt in de
mond door bakteriën omgezet in ni-
triet, een zeer gevaarlijke stof. In ho
ge koncentraties (een paar gram) is
nitriet absoluut dodelijk (denk aan
het nitriet-ongeluk met Iglo-produk-
ten eind vorig jaar).
Nitriet is ook in veel geringere kon
centraties gevaarlijk, omdat het met
stoffen in het bloed reakties aangaat,
die het zuurstoftransport belemme
ren. Bij baby's is dit verschijnsel be
kend als "blauwzucht", bij volwas
senen is het nog nauwelijks onder
zocht. Dr. J. Kamsteeg, een van de
onderzoekers veronderstelt dat be
paalde allergieën bij astmapatiënten
veroorzaakt kunnen worden door
een dergelijke reaktie. Nitriet is
bovendien gevaarlijk omdat het met
andere stoffen in het lichaam zoge
naamde N-nitroso-verbindingen
vormt, waarvan bij dieren bewezen is
dat ze kankergezwellen veroorzaken.
Er bestaat voor het nitraatgehalte
van groente geen officiële norm. De
overheid vindt 1800 milligram per kg
spinazie nog aanvaardbaar; voor de
tuinders wordt gewerkt aan een be
mestingsadvies, dat aangeeft hoeveel
kunstmest ze onder wisselende om
standigheden mogen gebruiken om
beneden de 1500 milligram te blij
ven.
Kamsteeg: "In de praktijk worden
deze hoeveelheden vaak overschre
den, bovendien zijn ze op ten minste
één verkeerde schatting gebaseerd,
namelijk dat bij de bereiding van
groente 60 tot 80 procent van het ni
traat verwijderd zou worden".
Uit onderzoek van anderen, voort-
Land- en Tuinbouw binnen
stedelijke sfeer Zuid-Limburg
Evenals in het westen des lands on
dervindt de land- en tuinbouw in
Zuid-Limburg de invloeden van de
stedelijke ontwikkeling.
Met name geldt dit voor gebieden in
de direkte nabijheid van steden,
waar kultuurgrond voor niet-agrari-
sche doeleinden in gebruik wordt
genomen. Veelal leidt dit tot een
stagnatie in de agrarische ontwikke
lingen.
Dit blijkt uit een onderzoek, dat door
het Landbouw-Ekonomisch Insti
tuut in opdracht van de Rijksplano
logische Dienst is verricht in Zuid-
Limburg. Het doel hiervan was
aanknopingspunten te bieden voor
het te voeren ruimtelijke beleid t.a.v.
de bufferzones Maastricht-Weste
lijke Mijnstreek en Westelijke Mijn
streek-Oostelijke Mijnstreek.
L.E.I.
(Deze publikatie kan uitsluitend worden
besteld door overschrijving van 12,50
op girorekening no. 41.22.35 t.n.v. het
Landbouw-Ekonomisch Instituut te Den
Haag. Vermeld dient te worden: "Zend
Publikatie no. 2.147).
Op de jaarbeurs van Hannover
die van 1 tot 8 april 1981 plaats
had, en op Inova '81 in Parijs
werd een aantal uitvindingen
getoond die het resultaat zijn van
onderzoek dat in communautair
verband werd verricht.
De Europese Commissie stelde er
onder meer een toerenregelaar
voor elektromotoren tentoon
evenals computerprogramma's
voor kleurenbeeldstations. Meer
informatie over_de Europese in
novaties krijgt men bij dienst Va
lorisatie van nieuwe technolo
gieën, Batiment Jean Monnet^
Plateau de Kirchberg, Boite Pos
tale 1907, 1019 Luxembourg.
gezet door de vakgroep Huishoud
kunde, bleek dat spinazie, waar ook
gekocht (markt, supermarkt of
groenteman), gemiddeld 3200 milli
gram nitraat per kilo vers gewicht
bevat, dus veel meer dan de geadvi
seerde 1800/1500 milligram. Er wer
den zelfs uitschieters boven 6000
milligram gevonden!
Kamsteeg: "Bovendien hebben wij
zelf gevonden dat in de dagelijkse
praktijk van de keuken minder ni
traat verloren gaat dan aangenomen
werd; nipt 60 tot 80 procent, maar
gemiddeld minder dan 50 procent.
Op basis van dit nieuwe gegeven zou
een heel andere norm berekend
kunnen worden".
(Om het nog erger te maken: spina
zie met een laag nitraat-gehalte heeft
veelal een hoger vitamine C-gehalte,
maar juist deze spinazie wordt om
allerlei - nog onuitgezochte - redenen
door de huisvrouwen minder ge
waardeerd.)
Kamsteeg heeft uitgerekend dat de
gemiddelde Nederlander per spina-
ziemaaltijd 590 milligram nitraat
binnenkrijgt, goed voor de aanmaak
van 25 milligram nitriet, terwijl de
toelaatbare dagelijkse opname (ac
ceptable daily intake, ADI) slechts
respektievelijk 220 en 8 milligram
bedraagt (voor een persoon van 60
kg). Kamsteeg: "Duidelijk is dat het
nitraatgehalte van met name blad
groente een ernstiger probleem
vormt dan we al wisten".
In Nederland bestaat een nitraat
werkgroep waarin de overheid, proef
stations en enkele vakgroepen van de
Landbouwhogeschool vertegenwoor
digd zijn; niet de vakgroep Huis
houdkunde, die het hier bedoelde on
derzoek deed. Kamsteeg:. "Wij spelen
onze resultaten natuurlijk onmiddel
lijk door naar de nitraatwérkgroep en
we hopen ook dat we nu de gelegen
heid krijgen, dus geld, om door te
gaan. De nitraatproblematiek is erg
ingewikkeld en wat er zich in de keu
ken afspeelt blijkt ook in dit verhand
van groot belang te zijn maar is nog
nauwelijks onderzocht".
zijn we in juli en het grootste deel van
augustus wat betreft onze peren-
voorziening grotendeels afhankelijk
van de leveringen uit Zuid-Europa.
Vorig jaar importeerden wij in die
maanden in totaal 8.700 ton (1979
7.900) zomerperen waarvan 6.000
ton ('79 5.150) uit Frankrijk, 1.200
ton ('79 1.900) uit Italië en 1.100 ton
('79 200) uit Spanje.
Vooral in Frankrijk grote oogst
van zomerperen verwacht
De Fransen verwachten dit jaar een
10% grotere oogst dan de beide
voorgaande jaren. Die in Spanje zal
niet veel verschillen met de oogst van
1979 en 1980, terwijl de produktie in
Italië zo'n 7% kleiner zal worden dan
vorig jaar, maar het geraamde
kwantum is wel 10% meer dan in
1979 gerealiseerd werd. Zowel uit
Frankrijk als Spanje betreft het vnl.
peren van het ras Docteur Jules
Guyot (in het Spaans Limonera). In
Italië gaat het vnl. om het ras (Bon
Chrétien) Williams.
Naar dezer dagen is vernomen zal
door de Minister van Landbouw
en Visserij positief worden ge
reageerd op het verzoek van het
produktschap om een voortzet
ting van de subsidie op het hard
fruitkratje. Te verwachten is een
aanvullende subsidie van maxi
maal 500.000,— Vertaald in
centen kan derhalve voor het
nieuwe seizoen gerekend worden
op een bedrag van ca. 0,10 per
kratje.
De subsidie heeft betrekking op
het eenmalige kratje dat bij ver
ordening is voorgeschreven. Dat
het antwoord op het verzoek van
het produktschap enige tijd op
zich heeft laten wachten is te wij
ten aan de beperkte mogelijkhe
den die de overheidsfinanciën
bieden. Het is daarom des te meer
verheugend, dat de Minister van
Landbouw en Visserij de pogin
gen van de sektor tot verbetering
van de presentatie van het Ne
derlandse fruit ook in het ko
mende seizoen nog wil onder
steunen.
Dit is de laatste weekstaat van de stooktomaten bij Denarkas. Zo snel
mogelijk na het komkommerplanten in augustus zal een samenvattend
overzicht volgen van de stooktomatenteelt. Van de herfstkomkom-
merteelt zal ook middels weekstaten verslag van de teelt worden ge
daan.
In deze laatste weekstaat is er geen kwantitatief produktieverschil meer ten
voordele van de glazen kas (vorige week waren abusievelijk de oogstcijfers van
SPD acryl en glazen kontrolekas omgedraaid). In geld uitgedrukt ligt de glazen
kas 10% voor op SPD acryl en 6% op de futuristische kas, een verschil dat
vooral door kwaliteitsverschil veroorzaakt is.
Het energiebêsparingspercentage heeft tijdens de gehele teelt tussen de 35%
en 40% geschommeld, hetqeen ook de verwachting was.
De klimaatsinstellingen zijn deze week:
dagtemperatuur 19 gr.C.
nachttemperatuur 16 gr.C.
bij een RV van 80% (dag) en 85% (nacht) begint de vochtregeling te
werken
bij een buitentemperatuur van 12 gr.C. is er in de geïsoleerde kassen een
minimumventilatie van 5%, in de glazen kas is dit bij 14 gr.C. buitentem
peratuur.
Het energieverbruik bedroeg deze week 5290 m3 gas bij een bedrijfsomvang
van 10.000 m2. Het gasverbruik is als volgt te verdelen:
Week 26 juni - 3 juli
totaal verbruik deze week
verbruik in m3/100 m2
energieverbruik vanaf 14-12-1980
in m3/100 m2
energiebesparing t.o.v. kontrole
oogst in kg/100 m2
De buitenomstandigheden waren deze week:
gemiddelde buitentemperatuur: 13.5 gr.C. (juni?)
gemiddelde windsnelheid: 3,8 m/sek.
SPD
acrylduoplaten
1257 m3
38 rn3
2683 m3
38.1%
1192
futurist.kas
acryl glas
1359 m3
41 m3
2789 m3
35.7%
1221
kontrole-objekt
glas
2673 m3
81 m3
4339 m3
0
1214
DENAR-KAS
L. Koop
17
