G.A.I. Wijne nam
afscheid van het
H.P.A.
De grote ekonomische
betekenis van de aardappel
Wolinname
1981
VROEGE UIEN IN
SPANJE
NEDERLAND VOOR
EERST OP
AGRARISCHE
TENTOONSTELLING IN
NOORD-WEST SPANJE
Werk en inkomen
Ons land grootste
aardappelexporteur ter
wereld
De konsumptieaardappelen
Op 11 juni heeft de heer G.A.l. Wijne wegens het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd afscheid genomen van het Hoofdprodukt-
schap voor Akkerbouwprodukten. Zijn vertrek betekent een groot ver
lies voor de Nederlandse graansektor, die aan deze markante en uiterst
deskundige man al gedurende tientallen jaren zeer veel te danken heeft.
Tot 1946 is de heer Wijne werkzaam
geweest in de graanhandel en bij di
verse overheidsinstanties, die in de
oorlogsjaren verantwoordelijk waren
voor de voedselvoorziening. Zo is hij
o.a. plaatsvervangend voedselkom-
missaris in Noord-Brabant geweest.
Daarna trad hij in dienst van het
toenmalige Bedrijfschap (later Pro-
duktschap) voor Granen, Zaden en
Peulvruchten, aan welke instelling
hij verbonden is gebleven tot maart
1974. Hier bekleedde hij o.m. de
funktie van adjunkt-direkteur van de
sektor onverwerkte produkten. In
1974 werd hij benoemd tot direkteur
algemene zaken van het H.P.A.
Aan het begin van de vijftiger jaren -
toen de tot dan geheel door de over
heid beheerste invoer van granen en
andere veevoedergrondstoffen weer
aan het bedrijfsleven werd overgela
ten - heeft de heer Wijne een groot
aandeel gehad in de opzet en de uit
werking van de met het oog op het
laatste noodzakelijke regelingen en
voorschriften.
Nadat in E.E.G.-verband de aanzet
was gegeven voor de totstandbren
ging van het gemeenschappelijke
landbouwbeleid heeft de nu schei
dende funktionaris, op de achter
grond werkend, er in niet onbelang
rijke mate toe bijgedragen, dat in
Europees verband niet werd gekozen
voor de gecentraliseerde invoer van
granen door overheidsbureau's, doch
dat een importregeling werd getrof
fen die vrijwel geheel overeenkwam
met de Nederlandse. Dat was J naar
te begrijpen valt - een voor de Ne
derlandse graanhandel zeer plezieri
ge ontwikkeling.
Ook op de wijze waarop voor Ne
derland de uitvoering van het
E.E.G.-graanregiem uiteindelijk
werd geregeld, heeft de heer Wijne
een grote invloed gehad.
Voorts heeft hij belangrijke aktivi-
teiten ontwikkeld inzake de stimule
ring, de financiering, de planning en
de uitvoering van het landbouwkun
dige onderzoek in Nederland. In dat
kader is hij gedurende vele jaren be
stuurslid geweest van het Nederlands
Graancentrum, het Instituut voor het
Onderzoek van de Bewaring, de Be
werking en de Verwerking van
Landbouwprodukten (IBVL), het
Instituut voor Graan, Meel en Brood
TNO, de Stichting voor de Maïsteelt
Bijna 30% meer
Babosa-uien
Zoals het er nu naar uitziet, zullen er
in Spanje dit jaar veel (vroege) Ba
bosa-uien geoogst worden. Het
areaal werd onlangs geraamd op
6.300 ha (vj 5.900, vvj 5.800). Daar
van denkt men rond de 205.000 ton
te oogsten (vj 160', vvj 185'). Bij de
verwachte uitbreiding van het areaal
met 6% en de geraamde toename van
de produktie t.o.v. het vorige jaar
met bijna 30% zal er heel wat meer
van een ha geoogst- moeten worden.
Voor dit jaar wordt de opbrengst per
ha geschat op bijna 33 t/ha. Dat is
maar liefst bijna een kwart meer dan,
vorig jaar toen het beschot met rond
27 t/ha wel erg laag was. In 1979 was
dat 32 ton. Jaarlijks bestaat rond de
20% van de totale Spaanse uienpro-
duktie uit de vroege Babosa-varië-
teit. Vorig jaar was dat 17% van de
920.000 ton. Het overige deel bestaat
uit Grano- en Liria-uien, die ook het
grootste gedeelte van de Spaanse ex
port voor hun rekening nemen. Die
uitvoer schommelt de laatste jaren
rond de 200.000 ton, waarvan zo'n
30.000 ton uit Babosa-uien bestaat.
(Boletin Mensual de Estadistica
Agraria, april)
G.A.l. Wijne
en de Stichting voor Oliehoudende
Zaden. Daarnaast was hij bestuurslid
van de Stichting voor Uitvoering van
Landbouwmaatregelen, voorzitter
van de Beheersraad Rekencentrum
Produktschappen, lid van de Raad
van Toezicht van de Flevohof en lid
van de financiële kommissie van de
Flevohof.
De heer Wijne heeft op 11 juni af
scheid genomen van zijn vele relaties
tijdens een receptie in het bedrijfs
restaurant van het Hoofdprodukt-
schap voor Akkerbouwprodukten in
Den Haag.
Van 5 tot en met 8 juni a.s, zal ons
land voor het eerst deelnemen aan
een regionale landbouwtentoonstel
ling
Vooruitlopend op de uiteindelijke
toetreding van Spanje tot dc E.G.
tonen steeds meer Nederlandse ex
porteurs belangstelling voor de
Spaanse markt. Met name de'sekto-
ren die primaire agrarische produk
ten aan de landbouw toeleveren, ex
porteren reeds nu, zij het nog met
veel moeite, naar Spanje.
In het Nederlandse paviljoen expo
seren 5 Nederlandse bedrijven met
fokvee (melkvee, varkens), stalin
richtingen (o.a. melkkoeltanks),
landbouwmachines en veevoeders.
Een Nederlandse veefokkerij-des
kundige zal tijdens de tentoonstel
ling een voordracht verzorgen over
de Nederlandse melkveehouderij.
De koördinatie berust bij de hoofd
afdeling Exportbevordering van het
ministerie van landbouw en visserij,
die tevens een centraal informatie
centrum zal inrichten voor het be
middelen bij het leggen van han
delskontakten.
A fd. Zeeland der Ned.
Wolfederatie
De wolinname in Zeeland en N.W.
Brabant zal gehouden worden in de
periode 22 juni - 10 juli a.s. Het wo-
iinname-programma luidt:
maandag 22 juni - Nieuwvliet, P.J.
Cornelis, Pr. Wilhelminastraat 20
(8.00 - 11.15 uur en 13.00 - 14.00 uur)
dinsdag 23 juni - IJzendijke, R. de
Milliano, B45 (8.00 - 11.15 uur en
13.00 - 16.00 uur)
woensdag 24 juni - IJzendijke, R. de
Milliano, B45 (8.00 - 10.00 uur) -
In de eerste plaats moet bij een be
schouwing over de Nederlandse
aardappel gewezen worden op de
pootaardappelteelt- en afzet, die in
Nederland de basis vormt van de
konsumptie- en zetmeelaardappèl-
produktie. Naast de binnenlandse
betekenis is van groot belang de om
vangrijke export van pootaardappe-
len, die dit jaar een rèkord van ruim
430.000 ton zal bereiken. Daarmee is
Nederland het grootste exportland
ter wereld. Verder worden door de
aardappelzetmeelindustrie aardap
pelen tot waarde gebracht via meer
dan 400 verschillende produkten met
zeer uiteenlopende toepassingen,
niet alleen in de voedingssfeer, maar
ook in de papier- en textielindustrie.
Andere voorbeelden zijn toepassin
gen als cementverharder en boor-
spoeling bij de oliewinning.
Aardappelzetmeelprodukten wor
den voor 80% geëxporteerd en daar
mee is ons land tevens de grootste
producent en exporteur van aardap
pelzetmeelprodukten.
Een derde belangrijke sektor van het
Nederlandse aardappelbedrijfsleven
is de konsumptieaardappelteelt en
afzet.
Hierbij zijn inbegrepen de aardappe
len, die verwerkt worden tot kon-
sumptieprodukten als frites, puree en
chips. Ook van deze aardappelen zijn
we de belangrijkste exporteur ter
wereld. Op deze sektor komen wij nog
terug.
Van de totale aardappelproduktie in
de E.E.G. neemt ons land rond 17%
voor zijn rekening. Ons aandeel in
het internationale handelsverkeer is
aanzienlijk groter.
Binnen de totale Nederlandse eko-
nomie neemt de aardappelsektor een
bescheiden plaats in. Toch biedt de
aardappel aan veel mensen werk en
inkomen. De totale omzet, gerekend
naar de waarde van het eindprodukt,
bedraagt afhankelijk van de van jaar
tot jaar wisselende prijzen, 2 2,5
miljard gulden met een exportwaar
de van 1 a 1,5 miljard. Voor wat be
treft de werkgelegenheid kan ervan
worden uitgegaan, dat de teelt, de
groothandel en de verwerking bij
benadering rond 25.000 manjaren
vergen.
Hoewel de aardappel op het eerste
gezicht een simpel produkt lijkt,
dat na het koken genuttigd kan
worden, is men er in de loop van de
jaren in geslaagd dit produkt ook
op zeer veel andere manieren tot
waarde te brengen. Hierbij neemt
Nederland een toonaangevende
positie in de wereld in.
Daarnaast verschaft de aardappel
indirekt veel werk aan toeleverings
bedrijven, transportondernemingen
en loonwerkers^ Bovendien zijn op
detailhandelsniveau vele mensen
bezig met de distributie van aardap
pelen en aardappelprodukten.
Binnen de akkerbouw neemt de aard
appelsektor een belangrijke plaats in.
Het areaal bouwland bedraagt circa
700.000 hektare, waarvan rond 25%
met aardappelen wordt beteeld. Vijf
tien jaar geleden was dat percentage
nog 16.
Voor het inkomen van de akkerbou
wer is de aardappel belangrijker dan
uit het aandeel in het areaal af te
leiden zou zijn.
Speciaal sprekend over de kon
sumptieaardappelen kan worden ge
steld, dat in de belangrijke teeltge-
bieden de akkerbouwer voor zijn in
komen vooral afhankelijk is van de
prijs, die hij voor zijn aardappelen
maakt. Daarbij is door de grote ex-
portnoodzaak sprake van een sterke
afhankelijkheid van de buitenlandse
markten, waar de prijsvorming tot
stand komt. Dat de produktie van
kings- en afzetapparaat geleid:
de relatief gunstige klimaat- en
bodemomstandigheden en de
vakbekwame aardappeltelers;
de relatief hoge opbrengsten per
hektare, waardoor de kostprijs
gunstig wordt beïnvloed;
de goede en voldoende bewaar-
mogelijkheden;
een efficiënt en modern verwer-
kings- en afzetapparaat, dat de
zich voordoende afzetkansen
weet te benutten;
de inspanningen van het be
drijfsleven om een kwaliteitspro-
dukt te produceren en af te leve
ren;
een goede ondersteuning door
overheid, onderzoek, voorlich
ting en kollektieve afzetbevorde
ring.
Behalve de genoemde faktoren is
uiteraard van grote betekenis ge
weest het openen van de grenzen
Mede dankzij een goede promotie is de export van onze aardappel
toegenomen.
sterk
konsumptieaardappelen zich kon
uitbreiden tegen -gemiddeld geno
men redelijke prijzen, is het gevolg
van een tweetal gunstige ontwikke
lingen bij de afzet.
Om te beginnen is de export van
konsumptieaardappelen sinds het
ontstaan van de E.E.G. gestegen van
300.000 ton tot gemiddeld 900.000
ton in de laatste jaren. De export, die
vooral op West-Duitsland is gericht,
vindt plaats als tafelaardappel en als
grondstof voor de verwerkende in
dustrie.
Naast de export heeft de verwerking
van konsumptieaardappelen tot pro
dukten voor menselijke konsumptie
zich spektakulair ontwikkeld. In een
periode van 25 jaar is de jaarlijks
verwerkte hoeveelheid aardappelen
toegenomen tot maar liefst 750.000
ton in 1980; alleen al in het laatste
jaar bedroeg de toename ten opzichte
van het jaar daarvoor 100.000 ton. De
uitbreiding komt vooral tot stand
door vergroting van de export naar
E.E.G.-landen.
De volgende faktoren hebben tot
deze sterke exportpositie van het
Nederlandse produktie-, verwer-
door de totstandkoming van de
E.E.G. Daarbij is het tevens van be
lang erop te wijzen dat deze vrije
markt - zonder prijsondersteuning -
heeft geleid tot een gezonde ekono
mische ontwikkeling, gelet ook op de
noodzaak tot inkrimping van het
E.E.G.-areaal. Hierdoor is zonder fi
nanciële middelen van de E.E.G. een
ontwikkeling op gang gekomen,
waarbij de produktie zich kan kon-
centreren in die gebieden, zoals Ne
derland, waar dit ekonomisch het
meest verantwoord is. Dit gaat ge
paard met een voldoende ruime
voorziening voor de konsument
tegen dooreengenomen weinig ge
stegen prijzen.
Laten we hopen dat ook in de toe
komst in de E.E.G. een verstandig
beleid zal worden gevoerd, waardoor
de huidige situatie met betrekking tot
het marktbeleid kan worden gekonti-
nueerd. Dit is zowel in het belang van
Nederland als van de E.E.G.
door ir. M. van den Top,
direkteur van het Produktschap voor
Aardappelen
Terneuzen, W. van Hoeve, Ferle-
manweg 4 13.30 - 15.00 uur)
donderdag 25 juni - Terneuzen, W.
van Hoeve, Ferlemanweg 4 (8.00 -
11.30 uur en 13.00 - 15.00 uur)
vrijdag 26 juni - Kloosterzande, A.J.
van Waterschoot, Pres. Roosevelt-
straat 12 (8.00 - 11.30 uur en 13.00 -
14.00 uur)
maandag 29 juni - Zierikzëe^ Coöp.
Aank. Vereen. (7.30 - 11.30 uur en
13.00- 16.00 uur)
dinsdag 30 juni - Zierikzee, Coöp.
Aank. Vereen. (7.30 - 11.00 uur) -
Kamperland, J.C.J. v.d. Velde, Spie
ringpolder 3 (14.00 - 16.00 uur)
woensdag 1 juli - Grijpskerke, Fa.
Louws, Noordstraat 2 (8.00 - 11.30
uur en 13.00- 15.30 uur)
donderdag 2 juli - Lewedorp, J.
Nieuwenhuyse, Quarlespolder 1 -
(8.00 - 11.30 uur en 13.00 - 14.00 uur)
vrijdag 3 juli - Rilland-Bath, N.V.
Bathpolders (8.00 - 11.30 uur)
maandag 6 juli - Bergen op Zoom,
Nieuwe Veiling (8.00 - 11.00 uur) -
Roosendaal, C.M.M. Verhulst, Nis-
penseweg51 (14.15- 16.00 uur)
dinsdag 7 juli - Dinteloord, J.C. Ge
luk, Annaweg 10 (8.00 - 11.45 uur en
13.00-15.00 uur)
woensdag 8 juli - St. Annaland, J.C.
Kooijman, Joanna Mariapolder 5
(8.00- 11.30 uur en 13.00- 16.00 uur)
donderdag 9 juli - St. Annaland, J.C.
Kooijman, Joanna Mariapolder 5
(8.00-11.45 uur en 13.00- 15.00 uur)
vrijdag 10 juli - Goes, M.W. Rouw,
's-H.H.Kinderendijk 149 (7.30 -
11.30 uur en 13.00 - 15;00 uur)
De leden ontvangen nog persoonlijk
bericht omtrent datum en uur van
levering.
De prijzen, waarvoor de scheer 1981
door de Nederlandse Wolfederatie
wordt overgenomen, zijn als volgt
vastgesteld:
kwaliteit F
4,40 per kg
kwaliteit G
4,20 per kg
kwaliteit B
3,00 per kg
kwaliteit ZW
3,00 per kg
Deze prijzen gelden bij een rende
ment van 60%.
Tijdens de wolinname kunnen wij U
leveren: thibenzole-pillen, schape
wasmiddel, ram. dektuigen, krijt-
blokken, drinkbakken enz.
Het Bestuur
4
