v
IMieuws uit; Brussel
Hormonen en aardgas
houden ministers EG
bezig
Inkomensverbetering zal vooral
moeten komen van grotere efficiency
NORMAAL WERKENDE
KERNCENTRALE HEEFT GEEN
NADELIGE INVLOED OP MENS,
PLANT EN DIER
Agrarisch produktievermogen EG
volledig blijven benutten
D,
Tuinbouw
Beleidsprogramma Landbouwschap:
Luteijn in Vlissingen:
Nederland mo. gasprijs tuinbouw snel verhogen
JanWerts/Brussel
e EG-ministers van Landbouw
hebben deze week in Brussel tever
geefs geprobeerd om een Europees
verbod op het gebruik van hormonen
op te stellen. Volgens voorzitter mi
nister Braks is echter nog meer tijd
nodig om het hierover eens te worden.
De Nederlandse delegatie bij het
overleg moest weer eens een koude
douche ondergaan. Aangevoerd door
de Duitsers vielen de ministers de een
na de ander onze volgens hen goed
kope tarieven voor het aardgas voor
de glastuinbouw aan.
Bindende afspraken zijn er dinsdag
in Brussel nauwelijks gemaakt. Het
was de eerste vergadering na de suc
cesvolle marathon van einde maart
waarin men de landbouwprijzen
voor het komende seizoen vaststelde.
Hoewel dit al weer zes weken gele
den was, stonden er geen werkelijk
dringende problemen op de agenda.
Bovendien bleek op de eerste minis
tervergadering na de Franse verkie
zingen, dat de Europese Gemeen
schap waarschijnlijk enkele maan
den van besluiteloosheid tegemoet
gaat. De Fransen hebben het voor
lopig immers te druk met zichzelf,
zodat nauwelijks tijd zal resteren
voor hun Europese politiïk.
De doorvoering van een verbod op
het gebruik van hormonen en de
daarmee verband houdende kontro-
les moeten nog uitvoeriger door de
ministers besproken worden. De dis-
kussie hierover liep volgens minister
Braks niet makkelijk. Principiële in
stemming was er wel om een al lang
aan de orde zijnde richtlijn over het
gebruik van diergeneesmiddelen op
Europees vlak van kracht te laten
worden.
Verder kwam de ministerraad over
een dat het gebruik van de uitermate'
gevaarlijke en naar men zegt kan
kerverwekkende stilbenen en deri
vaten en thyreostatische stoffen op
Europees niveau zowel in de mesterij
als medisch geheel verboden moet
worden. In bepaalde landen was dit
nog niet het geval. Met uitzondering
van Engeland, Ierland en in zekere
zin België willen alle Europese part
ners het gebruik van kunstmatige
hormonen op Europees vlak verbie
den. Braks ziet het bovenstaande
beperkte resultaat als een eerste
etappe op de weg naar een verbod
van vrijwel alle hormonale stoffen.
Landen (zoals Nederland) die nu al
verder gaan met hun beperkingen
behouden het volste recht om daar
mee ook bij een kontrole van vlees
door te gaan.
Tenslotte is de ministerraad overeen
gekomen zo spoedig mogelijk verde
re verbodsregels vast te leggen. Dit
zowel voor de kunstmatige als de
natuurlijke hormonen, aldus minis
ter Braks.
olgens de Westduitse staatsse-
kretaris Rohr is de Europese Com
missie er voor aansprakelijk dat in
Nederland het aardgas voor de glas
tuinbouw nog steeds zo goedkoop is.
De boze Duitser meent dat die
kwestie al acht jaar aansleept. Hij
becijferde het voordeel voor de Ne
derlandse tuinbouw op 420 miljoen
gulden per jaar. Met een prijsverho
ging van binnenkort 5 of 6 cent per
m3 gas stelde hij zich bij voorbaat al
niet tevreden. Het voordeel per tuin
bouwbedrijf dat nu volgens Bonn op
35.000 gulden per jaar zou liggen,
blijft dan toch nog altijd zo'n 23.000
gulden belopen. Dat is veel te veel
volgens de Duitsers om van normale
konkurrentieverhoudingen te kun
nen spreken.
De andere ministers steunden deze
redenering. Volgens een woordvoer
der was de konklusie "dat iedereen
het nu wel zat is". Nederland moest
beloven op zo kort mogelijke termijn
tot nieuwe afspraken te komen over
de prijzen voor het aan glastuinders
geleverde aardgas. En wel in die zin
dat het huidige prijsverschil zeker op
afzienbare termijn grotendeels weg
gewerkt moet worden.
Landbouwkommissaris Dalsager
beloofde de ministers de ontwikke
lingen in Nederland op de voet te
blijven volgen. Hij verweerde zich
tegen de kritiek uit de ministerraad
met de opmerking "dag en nacht met
Den Haag in kontakt te staan". Zou
dit de komende weken niet voldoen-
Dit onder meer zei ir. D. Luteijn,
voorzitter van het Landbouwschap
op vrijdag 8 mei j.l. in Vlissingen,
waar hij een inleiding hield tijdens
de jaarvergadering van de Veteri
naire Dienst-Veterinaire Inspektie
van de Volksgezondheid. Daarbij
ging hij in op de huidige voedsel
voorziening in West-Europa en in de
wereld en de mogelijke ontwikkelin
gen in de komende 10 a 20 jaar. Lu
teijn schetste, dat de EG-landbouw
voor een aantal aanpassingen staat
en onder meer verschuivingen moet
verwachten van de vraag van dier
lijke naar plantaardige produkten.
Eigen voedselproduktie
Als grootste probleem voor de ont
wikkelingslanden noemde de voor
zitter van het Landbouwschap de te
kort schietende eigen voedselpro
duktie en de grote afhankelijkheid
van de grillige wereldmarkt. Hij
de opleveren, dan besluit de Euro
pese Commissie om haar al aange
vangen procedure waarbij de Ne
derlandse regering vöor het Euro
pees hof in Luxemburg wordt ge
daagd, af te ronden. Brussel verlangt
kortom van ons een substantiële
verhoging van de tarieven voor het
aardgas, zoals die tussen Gasunie en
Landbouwschap moeten worden
overeengekomen.
De direkteur-generaal voor de land
bouw ir. A. de Zeeuw heeft zich in de
ministerraad tegen de stormen van
kritiek geweerd. Hij wees erop dat de
tuinders elders minder sociale en fis-
kale lasten dragen. Bovendien heeft
de overheid in andere EG-landen de
tuinbouw te veel aan zijn lot overge
laten. De aldus opgelopen achter
stand op Nederland wil men nu via
het aardgasbeleid korrigeren, maar
dat is geen juiste benadering, aldus
De Zeeuw.
Volgens minister Braks was de sfeer
in de ministerraad over de kwestie
van het gas overigens niet al te on
prettig. "Het stookseizoen is immers
voorbij", zo was zijn verklaring.
"Onze bedoeling die ook in het ver
leden erin bestond gelijkheid te be
reiken met de olieprijzen wordt wel
moeilijk te realiseren als je in één
jaar tijd met een verdubbeling van de
gasprijs te maken hebt". Dit speelt
temeer omdat gasgebruikers en le
veranciers hierover zelfstandig on
derhandelen, aldus minister Braks in
Brussel.
De zeer geringe verhoging van de achtergrondstraling met ca. 1% die een
kerncentrale levert, veroorzaakt geen waarneembare effekten. Zoals bekend, is
ook op andere gronden vastgesteld dat bij normaal bedrijf een kerncentrale
geen nadelige invloed op het milieu en de volksgezondheid zal hebben.
Dit o.m. antwoordt minister ir. G.
Braks (landbouw en visserij) mede
namens minister Ginjaar (volksge
zondheid en milieuhygiëne) op
schriftelijke vragen van de Tweede
Kamerleden Braams, Waalkens en
Blaauw naar de gevolgen voor mens,
plant en dier van de aanwezigheid van
kerncentrales in Harrisburg.
Aanleiding tot deze vragen vormden
het rapport "Stralende toekomst in
de landbouw" van de organisatie
"Boeren tegen kernenergie" en de
gegevens die Jane Lee bij haar be
zoek aan ons land onlangs heeft be
kend gemaakt.
Huisdieren en vee
De verhoogde hoeveelheid straling
als gevolg van het ongeluk op Three
Miles Island (TMI) kan geen oor
zaak zijn van de gerapporteerde ge-
zondheidsproblemen bij huisdieren
en vee. De ontvangen stralingsdosis
is nl. zeker 1.000 maal kleiner dan de
dosis die aanleiding geeft tot ziekte
verschijnselen. Van de koeien in de
omgeving van Harrisburg is na het
ongeval de melk onderzocht op het
gehalte aan radio-aktieve stoffen.
De uitslag gaf geen aanleiding tot
maatregelen ter vermindering van
konsumptie.
Witte neerslag
Na het ongeval met de centrale van
TMI hebben bewoners aan beide
zijden van de Susquehanna River
een neerslag in de vorm van wit
poeder waargenomen. Dit neerslag
blijkt geen direkt verband te houden
met het ongeval. Omdat geen mon
sters waren genomen kon het neer
slag echter niet precies geïdentifi
ceerd worden.
De drie meest reëele mogelijkheden
zijn: stuifmeel, vliegas uit een 6,5 km
zuidelijk gelegen kolengestookte
elektriciteitscentrale of zouten af
komstig uit de koeltorens van de
centrales.
"Het zou voor de Europese konsument levensgevaarlijk zijn, wanneer
er niet naar gestreefd wordt het agrarisch produktie-apparaat in de
Europese Gemeenschap zo optimaal mogelijk te benutten. We moeten
oppassen ons het hoofd niet door tijdelijke overschotten en de daarmee
verbonden kosten op hol te laten brengen. Het is nodig dat het Euro
pese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid realistischer wordt bezien,
dan tegenwoordig nog al eens gebeurt. Het eenzijdige beeld van een
inefficiënt en veel te duur Brussels beleid wordt ons volkomen ten
onrechte ingeprent".
pleitte in dat verband voor meer
lange termijnkontrakten, ook in het
kader van voedselhulp.
Mikro-elektronika
Als belangrijke nieuwe ontwikkelin
gen voor de Nederlandse landbouw
benadrukte Luteijn de opmars van
de mikro-elektronika en de veran
derde vraag naar agrarische produk
ten.
De wereldvoedselvoorziening zal, zo
stelde de Landbouwschapsvoorzitter,
de rest van deze eeuw nog grote zor
gen geven. Met name voor de Derde
Wereld voorziet hij groeiende pro
blemen, omdat het nog vele tientallen
jaren kan duren voordat genoeg
voedsel voor de eigen bevolking wordt
geproduceerd. Hij pleitte voor een
uiterste terughoudendheid als het
gaat om een aantasting van de totale
omvang van de agrarische produktie
in West-Europa.
Betere inkomens voor boeren en
tuinders zullen de komende jaren
eerder moeten komen van lagere
produktiekosten dan van een grotere
produktieomvang. Vooral op energie
en veevoer moet worden bespaard.
Ook de kosten van gebouwen, kassen
en machines moeten omlaag. Dit
konstateert het Landbouwschap in
een beleidsprogramma voor de ko
mende vier jaar.
In het beleidsprogramma beoogt het
Landbouwschap niet alleen aan te
geven wat de georganiseerde land- en
tuinbouw van de overheid verwacht,
maar ook wat de sektor zelf zal moe
ten doen. De nota zal na de verkie
zingen worden toegezonden aan de
kabinetsinformateur en het nieuw te
vormen kabinet.
Het Landbouwschap verwacht dat
de komende jaren een geringe eko-
nomische groei te zien zullen geven.
De agrarische produktie zal in
hoofdzaak blijven plaatsvinden op
relatief kleinschalige (gezinsbedrij
ven, waar het werk ook voor het
grootste deel door het gezin wordt
gedaan. De mogelijkheden van deze
kleinschalige bedrijven worden in
belangrijke mate mede bepaald door
het geheel van dienstverlenende in
stellingen er om heen: loonbedrij
ven, bedrijfsverzorging, voorlichting
en onderzoek. De inkomensvorming
en werkgelegenheid zullen vooral
het resultaat blijven van de markt-
opbrengst van de produkten. De ge
meenschappelijke Europese markt
speelt daarbij een centrale rol, maar
in de komende jaren zullen ook de
afzetmogelijkheden naar derde lan
den moeten worden benut. Dit laat
ste zal er overigens niet toe mogen
leiden dat de voedselproduktie in de
ontwikkelingslanden negatief wordt
beïnvloed.
W erkgelegenheid
Als belangrijkste doelstelling van het
landbouwbeleid onder de huidige
sociaal-ekonomische omstandighe
den ziet het Landbouwschap het be
houd van zoveel mogelijk werkgele
genheid in land- en tuinbouw, waar
bij onder aanvaardbare arbeidsom
standigheden een redelijke beloning
moet kunnen worden gehaald. Deze
beleidsdoelstelling moet uitgangs
punt zijn voor het beleid op ver
schillende terreinen, zowel Europees
als nationaal.
Het Europese landbouwbeleid zal,
aldus de beleidsnota van het Land
bouwschap, aan de ene kant zijn
funktie moeten houden voor de in
komensvorming in de landbouw en
aan de andere kant mede richting
gevend moeten zijn voor het aanbod
van landbouwprodukten en de ont
wikkeling van de bedrijven. Bij een
strukturele overproduktie zal het
aanbod door aanvullende maatrege
len effektief beïnvloed moeten wor
den.
Mede financiering door de produ
centen is alleen aanvaardbaar als
daarmee de verhpuding tussen vraag
en aanbod duurzaam wordt^verbe-
terd. Het instrumentarium van het
EG-landbouwbeleid mag niet voor
op lopen om algemene ekonomische
problemen van bepaalde regio's op
te lossen.
Knelpunten
Het fiskale beleid zal de komende ja
ren gericht moeten worden op het
wegnemen van knelpunten. Het gaat
daarbij vooral om het versterken van
het eigen vermogen, het rekening
houden met de meerdere funkties van
het ondernemersinkomen en het
wegnemen van fiskale handikaps bij
bedrijfsovername.
Op sociaal vlak zal in de komende
jaren meer aandacht moeten worden
besteed aan de arbeidsomstandighe
den op de agrarische bedrijven. Be
drijven die door incidentele omstan
digheden in hun voortbestaan wor
den bedreigd moeten kunnen wor
den geholpen in het kader van het
bedrijfsontwikkelingsbeleid. Oudere
ondernemers moeten daarbij kun
nen kiezen tussen beëindiging of
voortzetting. Het werken in de tuin
bouw moet aantrekkelijker worden
gemaakt.
Het sociale beleid in land- en tuin
bouw zal beter moeten worden af
gestemd op de grote verantwoorde
lijkheid van de werknemers op de
agrarische bedrijven. De vrouw zal
meer mogelijkheden moeten krijgen
om bij bedrijfsopvolging en in de
organisaties van land- en tuinbouw
een volwaardige rol te spelen.
Part-time bedrijven
Naar de mening van het Landbouw
schap zal in het beleid voor land- en
tuinbouw blijvend gestreefd worden
moeten worden naar bedrijven waar
voor één of enkele arbeidskrachten
bestaansmogelijkheden aanwezig
zijn. Dit houdt onder meer in dat het
stichten van part-time bedrijven
moet worden tegengegaan en dat het
samenvoegen van kleinere bedrijven
tot levensvatbare eenheden moet
worden bevorderd. Door wijziging
van de Pachtwet zal de mobiliteit van
verpachte grond moeten worden
vergroot.
De nota van het Landbouwschap
besteedt tot slot aandacht aan de re
latie tussen agrarische produktie en
haar omgeving.
De inspanning van agrariërs t.a.v.
het beheer van de groene ruimte
moet worden beloond. Het is de be
doeling dat de nota op korte termijn
beschikbaar zal komen, aangevuld
met een wensenlijst t.a.v. het wetge
vende programma.
5
