Raak niet in
de "bone"
van de bonen
Mm
Samenvattend
Bij de bonenteelt onder glas, zowel snijbonen als klimprin-
cessen, kunnen zich een aantal problemen voordoen, die de
produktie sterk reduceren. Een aantal ervan willen we hier
behandelen, waarbij een advies wordt gegeven over het
voorkomen van deze problemen en de bestrijding ervan.
Het betreft: kiemschimmels, bloemrui, stippelstreep, ran-
kenrot en dierlijke parasieten.
Kiemschimmels
Bloemrui
Stippelstreep
Rankenrot
Dierlijke parasieten
Raak in de bonen i.p.v. in de bone.
Op het plantenbed kunnen soms
planten weggevallen door rottingsver
schijnselen. De planten vertonen
vaak "bruine pootjes". Ook kunnen
ze kort na het uitplanten omknikken.
Op de stengel zien we dan een bruine
of grauwnatte plek. Uit nader onder
zoek blijkt dan vaak, dat we met
meerdere schimmels te doen hebben,
zoals: Pvthium, Fusarium, Scleroti
ca en Botrytis.
De aanwezigheid van deze schim
mels is terug te brengen tot een te
lage grondtemperatuur, eventueel
gekombineerd met teveel vocht.
Allerlei zwakteparasieten krijgen
dan hun kans en veroorzaken
bovengenoemde problemen.
Houdt aan de volgende richtlijnen:
zorg voor een regelmatige kie-
mingstemperatuur van 20-22
gr.C.;
de grondtemperatuur moet op
het plantenbed en bij het uit
planten minimaal 15 gr.C. zijn;
voorkom te natte omstandighe-
den, zowel op het plantenbed als
bij het uitplanten;
giet met beleid.
Wat het laatste betreft: het is vaak
nodig dat pas geplante bonen wor
den aangegoten. Belangrijk is de
manier waarop dit gedaan wordt.
Het water is vaak koud. Giet bij
voorkeur na de raiddag, bijvoorbeeld
met een slang, en geef niet teveel. De
Stippelstreep.
struktuur van de grond rond de pas
geplante bonen wordt vaak minder
door een harde waterstraal.
Er zijn een aantal warmeluchttelers,
B. Baijense
Konsulentschap voor de Tuinbouw
"Zuidwest-Nederland"
en daar. Dit heeft meestal te maken
met wateropname en verdamping.
Het kan, in mindere mate, ook ver
oorzaakt worden door voedselge
brek.
Omstandigheden, die bloemrui ver
oorzaken óf bevorderen zijn:
te droge grond;
te lage luchtvochtigheid;
te zoute grond;
slecht wortelgestel (bodemziek-
ten);
te droge potkluit;
scherpe weersovergangen;
lichtgebrek;
voedselgebrek;
gassen van niet goed brandende
luchtverhitters.
Soms kan men duidelijk de oorzaak
aanwijzen. Vaak is het echter een
kombinatie van bovengenoemde
faktoren. Bij donker weer of een
zwaar gewas (lichtgebrek) worden
bijv. zwakke bloemen gevormd, die
gemakkelijk ruien als er plotseling
een lage luchtvochtigheid optreedt
(weersovergangen). Broezen kan
gunstig zijn. Streef dus naar een be
heerst gewas.
Schadelijke gassen van luchtverhit-
die hun bonen door een plantenk-
weker in kistjes laten zaaien. Later
halen ze deze naar het bedrijf toe om
uit te planten of op te potten.
Als het gewas gaat bloeien kan vaak
bloemrui optreden. Soms vallen de
bloempjes er massaal af, soms hier
Schadebeeld trips.
ters zonder afvoer ontstaan door niet
goed afgestelde branders en bij on
voldoende zuurstoftoevoer. Laat de
kachels dus regelmatig nakijken en
zet enkele luchtramen achter de ka
chels op een kiertje. Vooral bij een
lange teelt moet men regelmatig bij-
f t#* -
v -V,
'V 4 Ir
mesten. We geven dan kalisalpeter
met de regenleiding mee of strooien
het tussen het gewas.
Dit is het Tabaksnecrosevirus dat
bruine strepen langs de stengels en
bladstelen vormt. Op de bladeren
zien we geelbruine plekkenr Op de
peulen zien we roodbruine onregel
matige, soms ringvormige plekken.
Het treedt vooral op als we een aan
tal jaren achter elkaar bonen op de
zelfde grond telen. Is de grond bes
met dan kan het jaren in de grond
achterblijven. Het virus gaat niet met
zaad over, het wordt door de schim
mel Olpidium brassicae overge
bracht en in de grond in stand ge
houden. Het virus is te bestrijden,
door het stomen van de grond. Men
kan het ook kwijtraken door de
Schimmel te doden door grondonts-
metting met methylbromide. Vorig
jaar is voor dit doel op een aantal
bedrijven ook ontsmet met Chloor-
picrine. We weten nog niet of dit
middel ook afdoende helpt. Komt
men in zijn gewas verdachte plekken
tegen, dan is het zinvol om deze
voorzichtig te verwijderen om ver
dere besmetting te voorkomen.
Stippelstreep wordt ook overge
bracht door menselijke handelingen
en via kleren e.d.
Rankenrot wordt veroorzaakt door de
zwakteparasieten Botrytis en Sclero
tica, die vooral onder natte omstan
digheden optreden. We zien op de
stengels en bladeren rotte plekken
met bruin of wit schimmelpluis. Is een
stengel doorgerot dan verwelkt de
plant. Vruchten worden ook aange
tast.
Om deze ziekten te voorkomen moet
men zorgen voor een goed kaskli-
maat. Dit is te bereiken met de vol
gende maatregelen:
stoken;
zonodig 's morgens droogstoken;
luchten;
groeibeheersing;
gietdarmen of lage regenleiding
voor watervoorziening.
Botrytis tast de plant, vooral aan via
wonden. Werk dus voorzichtig en
probeer beschadiging van het blad te
voorkomen. Tik af en toe tegen-4e
draden, zodat de bloemblaadjes van
de bladeren vallen.
Botrytis komt ook voor op onkruid.
Laat dus geen onkruid tussen 'het
gewas liggen.
Komt overwegend in ernstige mate
Sclerotinia voor dan zal stomen no
dig zijn. Ronilan is een heel goed
middel om deze kwalen in het gewas
Bloeiende rank.
te bestrijden. We gebruiken 5-15 g in
20 1 water per are.
De belangrijkste dierlijke belager is
spint. Deze kan ook in bonen heel
goed bestreden worden met de roof-
mijt. Vooral in een gestookte teelt
zijn daar goede ervaringen mee op
gedaan. In een koude teelt is het kli
maat voor de roofmijt wat minder
gunstig, maar dan is spint ook zelden
een probleem. Eventueel kan 5-15 g
Torque-plus in 20 1 water gespoten
worden per are. Trips steken ook in
bonen de kop op. Men ziet dan een
groot aantal stippeltjes op de blade
ren. Aan de onderkant zien we de
kleine langwerpige diertjes zich te
goed doen aan het bladmoes.
Te bestrijden met 5-15 ml Phosdrin
of 10-30 ml dichloorfos in 20 1 per
are. Eventueel deze middelen als
ruimtebehandeling gebruiken.
Knol kan ook in bonen voorkomen.
Hiertegen kunnen we de grond onts
metten met het specifieke knolmid
del DD of een allesdoder. In proeven
kwam in 1980 het middel Vydate
gunstig naar voren. Voor dit middel,
dat nog niet is toegelaten, is een toe
lating aangevraagd.
f
■M
Rankenrot door Sclerotinia.
Luchtverhitter zonder afvoer.
Beheerst gewas.
U behoeft bij een bonenteelt niet "in de bone" te raken, mits u zorgt
voor:
gezonde grond;
juiste grondtemperatuur;
goed kasklimaat;
voldoende water en voeding;
goed brandende kachels (bij luchtverhitters);
roofmijten tegen spint;
zonodig een aanvullende chemische bestrijding.
18
