De meekrap
MET UW EIGEN ORGANISATIE NAAR HET
BUITENLAND
Nog monumenten
Herinnering in weg- en
straatnamen
Bronnen
AGRARISCHE STUDIEREIZEN 1981
Vervolg van pag. 9
rheumatiek; bij een aantal apothe
kers die hun kliënten de vanouds
bekende heilzame werking van Ra
dix rubial niet willen onthouden.
Een pover restant is dit alles van wat
eens behoorde tot de principale ne
ringen en de notabelste negotiën de
zer landen".
Anno 1981 worden in Ouddorp nog
enkele aren meekrap geteeld. De
verwerking ervan vindt plaats in
Haarlem.
n het eind van de zeventiger jaren
in de vorige eeuw brandde in verre
weg de meeste meestoven het vuur
voor het laatst voor het drogen van
de meekrapwortels. Bij de overge
blevene gebeurde dit eveneens bin
nen één of enkele tientallen jaren
daarna. Na het stilleggen kregen de
ze stoven een andere bestemming of
werden afgebroken. Dit laatste nam
toe met het voortschrijden van de
tijd.
In 1870 waren er in Zeeland 72
meestoven en 5 garancinefabrieken.
Van deze gebouwen zijn nog een
aantal bewaard gebleven. Voorzover
we konden nagaan staan er in Zee
land nog de gebouwen van 7 mees
toven. Deze staan te: Kapelle (Z.
Bev.), Wilhelminapolder, Nieuw-
dorp. Walsoorden, Geersdijk en
Noordgouwe. In de Wilhelminapol
der staan er nog 2 namelijk de "Hol
land" en "de Zeeland". Beiden zijn
verplaatste stoven. De eerstgenoem
de is afkomstig uit Brielle en is in
1817 overgeplaatst. De "Zeeland" is
afkomstig uit Middelburg en is 1820
in de polder herbouwd. Beiden zijn
in 1877 voor het laatst in gebruik ge
weest.
In Capelle bij Zierikzee staat nog een
gedeelte van de voormalige garanci-
nefabriek. Deze gebouwen zijn nog
monumenten van wat eens deel was
van een zeer belangrijke agrarische
en industriële nijverheid in dit ge
west.
n een aantal weg- en straatnamen is
de herinnering van de meekrapkui
tuur in sommige plaatsen bewaard
gebleven. Deze naamgeving heeft als
regel betrekking op de plaats waar de
voormalige meestoot staat of gestaan
heeft. Voorzover we konden nagaan
zijn er thans in Zeeland nog ^2 en in
Noord-Brabant nog 8 steden en dor
pen met een benaming van een straat
naar de meestoot of meekrap. De
De voorgevel van de stoof te Nieuwdorp met de benaming
land" in gietijzeren letters.
Meestoof Neder-
Het stamphuis
Naar J. de Kanter, De meekrapteler en bereider (1802). Links de rosmolen, die rechts de stampinrichting in werking
brengt. Het stampproces had als regel des nachts plaats.
verschillende benaming in deze
plaatsen zijn:
Stoofweg te Renesse, Noordwelle,
Nieuwerkerk, Zonnemaire, Drei-
schor, Sint Annaland, Nieuwdorp, 's
Heerenhoek, Nieuw Vossemeer en
Kruisland.
Stoofstraat te Poortvliet, Tholen,
Yerseke, Goes, Walsoorden, Zaam-
slag, Zevenbergen, Oudenbosch en
Oud-Gastel.
Stoofdijk te Scherpenisse, Stavenis-
se, Klundert en Fijnaart
Stoofhof te N oordgouwe
Stoofwekken te Renesse
Stoofpad te Stavenisse
Stoofkade te Dinteloord
Meestoof te Nieuw-Vossemeer
Meestoofweg te Wilhelminadorp
Meekrapstraat te Heinkenszand,
Bruinisse en Brouwershaven
In deze 2 provincies totaal 32 bena
mingen in 30 plaatsen. Deze bena
ming is niet op Walcheren, Noord-
Beveland en West Zeeuws-Vlaande-
ren te vinden. Voorts is er bij Brui
nisse een stoofpolder.
Op de voormalige Zuid-Hollandse
eilanden komen de stoofnamen voor
in:
Dirksland en Hellevoetsluis (Stoof-
Ook Amsterdam en Haarlem hebben
een Stoofsteeg. Het is niet onmoge:
lijk dat er nog één of enkele straten in
ons land zijn met een stoof- of mee-
krapnaam.
Voor het samenstellen van dit artikel
is literatuur bestudeerd en gebruikt
van o.a.: Dr. C. Wiskerke, G. Rein-
ders, Dr. J.M.G. v.d. Poel, Prof.Dr.
P.J. Bouman, Dr. M.J. Boerendonk,
stukken uit het archief van de Wil
helminapolder. Van J. Heijboer te
Oude Tonge ontvingen we enige
waardevolle gegevens.
De eens zo grote betekenis van de
meekrapkuituur voor landbouw, nij
verheid en handel in Zeeland en
aangrenzende gebieden is moeilijk
weer zichtbaar te maken. De gevol
gen van de plotselinge instorting zijn
ook niet te meten. Met het verdwij
nen van de meekrap uit het bouw
plan kwam de suikerbiet in een
nieuw perspektief.
Ing. J.H. Lantinga
weg), Herkingen (Stoofsteeg), Oolt-
gensplaat (Stoofstraat), Oude Tonge
(Stoofplein), Sommelsdijk (Stoof-
hoek, Stoofhoekdreef), Oud-Beijer-
land (Meestoof); voorts Rotterdam
met een Meekrapstraat.
De Stoofweg te Nieuwdorp
De bij het K.N.L.C. aangesloten standsorganisaties behartigen niet
alleen de kollektieve belangen van de Nederlandse land- en tuinbouw
(de prijsafspraken van Brussel), maar de landbouwmaatschappijen zijn
er ook ter behartiging van de individuele belangen van hun leden.
Vandaar dat de landbouworganisaties nauw samenwerken in AGRA
RISCHE STUDIEREIZEN om aan hun leden - èn familie of bekenden
- de mogelijkheid te bieden deel te nemen aan reizen naar het buiten
land. Exkursies, die stuk voor stuk "kwaliteits"-reizen zijn: geheel
verzorgd en begeleid door iemand van uw eigen organisatie.
Een paar reizen uit het programma
1981 zijn reeds volgeboekt, voor an
dere zijn nog plaatsen beschikbaar.
SLECHTS VIER ZEER SNELLE
BESLISSERS - met een paspoort
geldig tot 10 november 1981 - KUN
NEN ZICH NOG AANMELDEN
VOOR
EGYPTE, SIN AI, ISRAEL, 27 april -
10 mei. 14-daagse vliegreis, heen
naar Cairo en terug van Tel Aviv.
Alles wat daar tussen ligt zult u als
een overweldigend avontuur erva
ren. Begeleiding door de heer W.J.
Beltman.
EN VERDERkunt u zich aan
melden voor:
HONGARIJE. 9 - 16 mei, 8-daagse
vliegreis/ rondreis per bus vanuit de
mooie hoofdstad Budapest door een
prachtig landschap; gastvrije ont
vangsten op verscheidene agrarische
bedrijven en bezichtiging van toeris
tische evenementen.
LUXEMBURG, 11-15 mei, 5-
daagse busreis naar Echternach in
een prachtige omgeving. Als u al veel
gereisd hebt. zoudt u toch eens moe
ten genieten van een land dat niet vér
en juist zo prachtig, van landschap is.
10
Ook als u nooit eerder op reis ging, is
de exkursie naar Luxemburg de
moeite waard!
FRANKRIJK-PICARDIE, 16 19
juni, 4-daagse busreis naar St.
Quentin in Noord-Frankrijk met o.a.
naast de toeristische bezichtigingen,
bezoeke aan graan- en aardappel-
teeltbedrijven. Slechts vier dagen "er
tussen uit", maar toch een komplete
studie-vakantie-reis.
NOORWEGEN, 16 - 23 juni. 8-
daagse vliegreis/rondreis per bus
vanuit Helsinki. Een zeer afwisse
lende reis door "het warme noor
den"; verblijf in Helsinki, Turku,
Tampere, Hameenlinna. Naast toe
ristische bezienswaardigheden, inte
ressante bezoeken aan agrarische
bedrijven.
ENGELAND, 3-11 juli. 9-daagse
bus/bootreis naar Chelten
ham /Mickleton. Overtochten per
dagboot. Bezoek aan de Royal Agri
cultural Show in Kenilworth, en
tochten door de typisch Engelse
Cotswolds en door Wales.
DENEMARKEN, 8 - 16 juli. 9-
daagse rondreis per bus met over
nachtingen in Hamburg (Duitsland),
Vejle, Roskilde, Kopenhage en Lii-
beck (Did). Een exkursie vol afwis
seling in een land waar u zich zeker
zult thuis voelen, maar dat er toch
héél anders uitziet dan ons eigen
land!
CANADA, 13 juli - 1 augustus. 20-
daagse vliegreis/verblijf in Toron-
to/rondreis per bus. Vanuit Toronto
worden vele agrarische bedrijven in
verscheidene sektoren (o.a. van oud-
Nederlanders) bezichtigd. Bijzonder
interessant. Daarna volgt de busreis
naar o.a. Ottawa en Montreal. Wie
aan emigratie denkt moet eerst eens
ter plaatse rondkijken onder des
kundige Nederlandse leiding.
LENINGRAD EN MOSKOU, 15 -
26 juli. 12-daagse vliegreis naar
RUSLAND. Vanuit beide steden
worden agrarische bedrijven be
zocht, dus bustochten naar het plat
teland. Verder naast de bezichtiging
van monumenten in Moskou en Le
ningrad, bijwoning van theater- en
circusvoorstellingen, Hermitage,
Kremlin en Rode Plein.
FRANKRIJK-ELZAS/VOGEZEN,
17-22 augustu§. 6-daagse busreis,
verblijf in Colmar, een schilderach
tige laat-middeleeuwse stad met vele
bezienswaardigheden. Bezoek aan
Strassbourg, aan agrarische bedrij
ven en prachtige tochten over de
Route des Crêtes en Route du Vin.
INDONESIË, 14 augustus - 5 sep
tember. 23-daagse vliegreis/rondreis
per vliegtuig, bus, boot, en trein over
Java, Bali en Sumatra, Bangkok en
Singapore. Een schitterende reis!
SCHOTLAND, 19 - 28 augustus.
10-daagse rondreis per bus door
Schotland, heen- en terugreis per
nachtboot; overnachtingen in New
Castle, Edinburgh, Inverness, Oban
en Carlisle, dus een trektocht door de
Schotse Hooglanden langs Balmoral
Castle, Loch Ness, de Ben Nevis,
Fort William enz. enz.
GRIEKENLAND-KRETA, 4 -11
september. 8-daagse vliegreis/ver
blijf in Chania. Bezichtiging van vele
kuituur-historische monumenten,
Knossos, van Heraklion, maar ook
van Arganies, het centrum voor
druiventeelt, het Inakis-plateau, Ag-
hios Nicolaos, Rethimnon en Arkadi
Plakias.
DUITSLAND-ALF AAN DE MOE
ZEL, 18 - 21 september. 4-daagse
busreis in de nazomer, wanneer het
weer nog buitengewoon goed kan
zijn. Verblijf in Alf, en exkursies in
een aantrekkelijke streek.
V.S.-CALIFORNIE, 7 - 25 oktober.
19-daagse vliegreis/rondreis per bus.
In alle opzichten - toeristisch, land
schappelijk en agrarisch - kan dit de
reis van uw leven zijn.
Als u aan een AGRARISCHE STU
DIEREIS wilt deelnemen, meldt u
zich dan telefonisch aan bij het Se-
kretariaat van AGRARISCHE STU
DIEREIZEN, mevrouw L. Deumer,
Landbouwhuis, Roermondsplein 20,
6811 JN ARNHEM, tijdelijk 085 -
427784.
Ook in het geval u belangstelling
hebt voor een exkursie, maar nog
geen definitieve beslissing kunt ne
men, kunt u bellen naar het sekreta-
riaat, waar u eveneens de brochure
AGRARISCHE STUDIEREIZEN
1981 kunt aanvragen; tijdelijk tele
foonnummer: 085 - 427784 of naar
het Z.L.M.-sekretariaat, de heer W.
Sinke, tel. 01100 - 21010.
0
