Verslag drainreinigingsdemonstraties
in Zeeland
w anneer een drain water afvoert,
is dit nog geen garantie dat deze
drain voldoende en goed funktio-
neert. Het is zeer goed mogelijk dat
slechts het voorste deel van de drain
goed werkt, terwijl het achterste deel
verstopt zit. Mede daardoor is door
spuiten van drains één van de beste
manieren om dit te kontroleren. Tij
dens de demonstraties is het her
haaldelijk voorgekomen dat in op
het oog goed funktionerende drains
verstoppingen voorkwamen.
Wanneer hardnekkige verstoppin
gen optreden loopt men vast. Na
enige tijd duwen en terughalen moet
men de strijd vaak staken. Wanneer
op de machine een meterteller aan
wezig is, kan men vrij nauwkeurig de
plaats van de verstopping vaststellen.
Met een hoge drukspuit kan men in
zo'n situatie de druk extra hoog op
voeren, waardoor soms de verstop
ping wordt overwonnen. Bij een to
tale verstopping (b.v. door verzakte
buizen) zal men de verstopping met
de hand moeten herstellen. Het is
opvallend dat op veel percelen de
aansluiting van de eindbuizen op de
drains zeer slecht is. Vooral het in
brengen van de slang gaf hierdoor
veel problemen. De stugge slang op
de haspel neemt een gebogen vorm
aan. De spitse spuitkop zal daardoor
gemakkelijk tegen de rand van de
buis stoten bij de overgang van de
drain op de eindbuis. Mogelijk zal
met een afgeronde stompe spuitkop
dit probleem opgelost kunnen wor
den.
N aast het losspuiten van het slib is
het water erg belangrijk voor de af
voer van het vuil. Er is een flinke
stroomsnelheid nodig om het losge-
maak' slib snel af te voeren, omdat
het anders opnieuw gaat bezinken.
H et resultaat van de reiniging zal
voor een zeer belangrijk deel afhan
gen van de werksnelheid. Tijdens het
inbrengen van de slang zal het aan
wezige slib moeten worden losge-
spoten en afgevoerd. Hoe meer vuil
(slib) er moet worden afgevoerd des
te langzamer zal men de slang moe
ten voortbewegen.
De drains
Benodigde druk eil aantal
spuitgaten
Slangen en drukverlies
Hoeveelheid vloeistof
Reinigend effekt
Minister Braks met ekonomische missie
naar Saoedi-Arabië
Andere belangrijke zaken
O p 11, 12, 15 en 16 december 1980 is op zeven plaatsen in Zeeland
gedemonstreerd met drainreinigingsapparatuur. De belangstelling
hiervoor was erg groot. Ruim 700 mensen hebben de machines in
diverse uitvoeringen in werking kunnen zien.
In het afgelopen jaar zijn door verschillende fabrikanten nieuwe drain-
reinigers op de markt gebracht. Vooral door het toepassen van ander
slangmateriaal kan men hogere drukken aan de spuitkop bereiken dan
met de oude drainreinigers die vaak met de pomp van een spuitmachine
werden gekombineerd.
Verder heeft men het vaak koude en natte werk sterk kunnen veraan
genamen door het hydraulisch of mechanisch inbrengen van de slangen.
De ontwikkeling van deze apparatuur zal zeker bijdragen tot een beter
en regelmatiger onderhoud van de drains. Speciaal door samenwerking
van enkele bedrijven kunnen deze machines hun nut bewijzen. Ander
zijds hebben de bestaande drainreinigers, die meestal door loonwerkers
worden geëxploiteerd, geenszins afgedaan.
Verder verdient het aanbeveling
ieder jaar de eindbuizen te kontrole
ren door b.v. met een jalon in de buis
te steken om zo de aansluiting te
kontroleren. Veel eindbuizen zijn te
zwaar en verzakken. Door het talud-
maaien worden veel buizen vernield.
"V oor een goede reiniging onderin
de drainbuizen zijn krachtige water
stralen noodzakelijk. Het is geble
ken, dat de druk aan de spuitkop 10 a
J5 bar (atm) moet zijn. Door het
drukverlies dat optreedt in de slang,
zal de druk aan de pomp aanzienlijk
hoger moeten zijn. Het aantal spuit
gaten in de spuitkop varieert sterk,
namelijk van 3 tot 13 gaten. Meestal
wordt één straal voorwaarts gericht
en de overige schuin achterwaarts.
Deze achterwaarts gerichte stralen
dienen om de wanden van de drains
schoon te spuiten en tevens om de
nodige trekkracht aan de spuitkop te
geven. Hoe meer stralen achterwa
arts zijn gericht, des te intensiever zal
de wand van de buis worden be
werkt. Het aantal gaten en de door
laat van die gaatjes bepalen mede de
druk aan de spuitkop. Zo zal een
spuitkop met veel gaatjes, kleinere
openingen moeten hebben dan een
spuitkop met weinig gaatjes om de
zelfde druk aan de spuitkop be
schikbaar te houden.
B ehalve bij de hoge drukreini-
gingsmachine worden kunststofslan
gen gebruikt. Door gebruik te maken
van ander materiaal zijn de kunst
stofslangen sterker en gladder ge
worden. Hierdoor kan men hogere
drukken toepassen, terwijl minder
weerstand in de slang optreedt.
Het drukverlies in de slang is afhan
kelijk van de slanglengte en de in
wendige diameter. Een grotere in
wendige diameter geeft een aanzien
lijk lager drukverlies. Bij een zelfde
uitwendige diameter (meestal 25
mm) zal een slang met een kleinere
inwendige diameter een dikkere
wand hebben en daardoor een ho
gere druk kunnen weerstaan. De
toelaatbare begindruk aan de pomp
varieert daardoor sterk. De dunwan-
dige slangen worden tot 30 bar
(atm) en de slangen met iets dikkere
wanden soms tot 40 bar belast. Dat
het drukverlies in de slang sterk kan
Detail van een hydraulische aandrijving voor het inbrengen van de slang in de drains.
Komplete drainreinigersinstallatie in getrokken uitvoering. De geleidebuis
voor de slang naar de drain is duidelijk te zien.
variëren blijkt uit onderstaande ta
bel.
liters/irinuut
drukverlies
Uit bovenstaande tabel blijkt duide
lijk dat het drukverlies aanzienlijk is.
Werkt men met een slanglengte van
bijvoorbeeld 300 meter, dan zal men
de genoemde waarde met drie moe
ten vermenigvuldigen. Door reke
ning te houden met het drukverlies
in de slang en de hoeveelheid water
per minuut kan men dan de druk aan
de spuitkop bepalen.
Voorbeeld: slanglengte 300 m, in
wendige diameter 19 mm, kapaciteit
60 liter water per minuut. Het druk
verlies in de slang is dus 3 x 7,- 21,-
bar. Om aan de spuitkop een druk te
hebben van 12 bar moet de begin
druk aan de pomp dus 12 21 =33
bar zijn.
De afvoer van de drainbuis wordt
echter beperkt, doordat de slang in
de drainbuis aanwezig is. Er is vast
gesteld dat 50 tot 70 liter per minuut
toelaatbaar is.
Bij redelijk vervuilde drains mag de
werksnelheid ongeveer 15 meter per
minuut zijn. Dit houdt in dat men bij
een drainlengte van bijvoorbeeld 300
meter 20 minuten nodig heeft
voor het inbrengen. Het uithalen van
de slang moet ook langzaam plaats
vinden. Al het losgemaakte mate
riaal moet dan gelegenheid krijgen
weg te stromen. Afhankelijk van de
mate van vervuiling zal men sneller
of langzamer kunnen werken. Een
belangrijke zaak is hierbij dat men
Minister ir. G. Braks (landbouw en
visserij) schaart zich aan het hoofd
van een ekonomische missie, die het
Nederlands Centrum voor Handels
bevordering (NCHN) heeft georgani
seerd voor een bezoek dat van 13-18
februari 1981 aan Saoedi-Arabië zal
worden gebracht.
In deze uit ruim 30 deelnemers be
staande missie zijn o.a. vertegen
woordigd een aantal grote onderne
mingen uit industrie, vervoer, bank
wezen, raadgevende adviesbureaus
en uit de zgn. agri-business. Deze
missie zal zich na aankomst in Saoe
di-Arabië opsplitsen in een kern
groep en een aantal werkgroepen,
die op verschillende terreinen be
sprekingen zullen voeren en bezoe
ken zullen afleggen.
Op het programma staan o.m. ont
moetingen met een vijftal Arabische
ministers en met andere autoriteiten,
alsmede met de daar te lande aan
wezige Nederlandse zakengemeen-
schap.
In .ogenschouw zullen voorts o.m.
worden genomen een vee- en aard-
appelteeltprojekt, een landbouw
kundig onderzoekcentrum, een le
vensmiddelententoonstelling en een
nationaal park.
De ekonomische betekenis van
Saoedi-Arabië spreekt uit het feit dat
dit land in 1979 voor 1,7 mld aan
Nederlandse produkten invoerde,
waarvan 246 min aan agrarische
produkten. Daarmede bezet Saoedi-
Arabië de tweede plaats op de buiten
Europa gelegen afzetmarkten (na de
Verenigde Staten met een totale ex
port van 3,6 mld in 1970).
In het derde vijfjarenplan (voor
1980-1985) van Saoedi-Arabië is
800 mld voor ontwikkelingen uit
getrokken, waarvan 88 mld voor
investeringen in de landbouw en in
aanverwante gebieden van ontwik
keling.
KONSULENTSCHAP VOOR DE
AKKERBOUW EN DE RUND
VEEHOUDERIJ TE GOES
door ing. A. Remijn
Specialist Werktuigen en Arbeid
de snelheid eenvoudig en goed kan
regelen.
oor-de keuze van de pomp heeft
men de mogelijkheid tussen zuiger of
zuigermembraampompen. Afhan
kelijk van de slanglengte en de in
wendige diameter van de slang zal de
minimale pompdruk al gauw 30 bar
(atm) moeten zijn. Om overmatige
slijtage tegen te gaan, is een goed
zuigfilter gewenst. Leg tijdens het
reinigen van de drains de zuigslang
met het filter niet te dicht bij de uit
monding van de drain. Dit om het
opzuigen van het vuile drainwater
zoveel mogelijk te voorkomen.
Alle machines kunnen tegenwoordig
worden geleverd met een geleide-
baan voor de slang om te kunnen
werken vanaf het eigen perceel. Dit
kan belangrijk zijn als er zeer brede
sloten zijn of als er geen rijpad is aan
de overzijde van het perceel.
Bij de keuze van de pomp kan men
eventueel wat overkapaciteit in liters
per minuut nemen. Dit heeft dan het
voordeel dat de trekker niet steeds op
een hoog toerental hoeft te draaien
om de gewenste 50-70 liter per mi
nuut te halen. Verstoppingen komt
men regelmatig tegen. Laat in zo'n
situatie de spuitkop niet te lang op
dezelfde plaats stilliggen. Enerzijds
kan dan de drain worden beschadigd
en anderzijds kan achter de spuitkop
de drain soms vol slibben waardoor
de stang niet meer te bewegen is.
Tijdens de demonstratie bleek dat
met de nieuwere apparatuur ook de
handmethode veel sneller en beter
uitvoerbaar is geworden. In dit geval
hoeft men alleen de pomp en de
haspel aan te schaffen, waardoor het
geheel aanzienlijk goedkoper wordt.
Het natte en koude werk voor het
geleiden en induwen van de slang
blijft echter bestaan.
Drains waar veel zand in is afgezet
kan men nauwelijks reinigen. Het
losgespoelde zand bezakt weer direkt
achter de spuitkop, met het gevaar
dat de slang vast komt te liggen in de
drain met alle gevolgen van dien.
Op de demonstraties is gewerkt met
de hoge druk reiniger van H. Boogert
te Kruiningen en een viertal nieu
were middeldrukreinigers van Cebe-
co, Douven, Dubex^en Homburg.
Hopelijk hebben deze demonstraties
ertoe bijgedragen dat het onderhoud
van de drains nog beter en regelma
tiger gaat plaatsvinden.
7
