BESTEDEN VOLGENS PLAN!
KNLC kommentaar
G ezin en bedrijf zijn van dezelfde
inkomstenbron afhankelijk en daar
door een beetje eikaars konkurren-
ten. Voor het goed laten funktione-
ren moeten er zowel in het bedrijf als
in het gezin van tijd tot tijd investe
ringen worden gedaan.
G ezamenlijk overleg tussen man,
vrouw en oudere kinderen is gewenst
voor wat op een bepaald moment op
financieel terrein de voorkeur heeft.
Hiervoor is inzicht in de eigen fi
nanciële omstandigheden van gezin
en bedrijf noodzakelijk. Een begro
ting kan hierbij helpen.
N aast het maken van een begro
ting kan het nemen van een vast be
drag voor de huishouding het inzicht
vergroten en ons meer prijsbewust
maken. De grootte van het vaste be
drag hangt af van wat ervan betaald
moet worden.
I n de praktijk wordt dikwijls gezegd
"We geven niet meer uit dan nodig
is". Een uitspraak die zeker niet al
tijd opgaat. Zelfs de meest ervaren
huisvrouwen kunnen niet zeggen wat
hun gezin per jaar kost.
I n het algemeen genomen; makro
ekonomisch; heet dat tegenwoordig;
komen moeilijkheden in vrijwel alle
bedrijfstakken aan het licht.
I n een agrarisch gezin moet een fi
nancieel plan altijd gezien worden in
relatie met het bedrijf. Hierbij moe
ten we rekening houden met de vol
gende punten:
Geen offers meer
Zeeuwse landbouw sprak met
leden PvdA-fraktie Tweede Kamer
J.G. Bruggink
«fTt
i-A iet u vaak op een te vroeg tijdstip de bodem van uw portemonnaie?
Hoe komt dat? Weet u waaraan u het geld besteedt? Geeft u teveel uit?
Wordt alles steeds maar duurder? Op de laatste vraag zal iedereen
volmondig "ja" zeggen. Tegenover dat duurder worden staat dat het
agrarisch gezinsinkomen niet parallel loopt met de welvaartsontwik
kelingen. Onze vele wensen, de ontwikkeling in de prijzen en een te
ruglopend inkomen maken het niet gemakkelijk om de financiële
eindjes aan elkaar te knopen.
De gezinsuitgaven in het agrarisch gezin zijn gestegen. De uitspraak
achter gaat voor, wordt'steeds vaker vervangen door "Het bedrijf gaat
voor het gezin".
Financieel beleid voor alle
gezinsleden
D e noodzaak wordt steeds groter
om meer inzicht te hebben in de ei
gen gezinskosten en na te gaan welke
faktoren hierop van invloed zijn.
Van belang is ook de verhouding
tussen de gezinskosten en het inko
men. Het opstellen van een finan
cieel plan is daarbij onontbeerlijk.
Wisselend inkomen, onder- of
overbesteding
Bovendien wat vinden we nodig?
In de agrarische sektor hebben we te
maken met een wisselend inkomen
waardoor men niet van te voren weet
waar men aan toe is. Het geld dat
binnenkomt is voor het bedrijf en
voor het gezin. Dit kan betekenen
dat er in het financiële plan, dat u
hebt opgemaakt behoorlijk moet
worden geschrapt.
Onder- of overbesteding kan zonder
dat we ons er van bewust zijn ge
makkelijk optreden. Bij overbeste
ding wordt meer verteerd dan ve
rantwoord is ten opzichte van het
bedrijf. Zo gebeurt het nog wel eens
dat de afschrijvingen en de reserve
ringen van het bedrijf worden ge
bruikt in het gezin.
Konkurrentiepositie
Begroting
Wat het bedrijf betreft zijn we zo
langzamerhand wel gewend begro
tingen te maken. Hoe kunnen we
echter beoordelen of het bedrag dat
in de bedrijfsbegroting wordt ge
noemd als "beschikbaar voor privé"
voldoende is, als we geen inzicht
hebben in de kosten en uitgaven van
het gezin?
Het is daarom gewenst bij elke be
drijfsbegroting ook te beschikken
over een gezinsbegroting. In deze
gezinsbegroting dienen naast de
"gewone" privé-uitgaven te worden
opgenomen ook de bijzondere kos
ten van verhuizing, studerende kin
deren, huwelijk, gezinsuitbreiding
enz.
In een gezinsbegroting zetten we alle
te verwachten uitgaven op een rij.
Vaste uitgaven.
1. De vaste uitgaven zoals belastin
gen, verzekeringen, water, elek
triciteit, kontributies, abonne
menten enz. Deze bedragen zijn
niet zo moeilijk te vinden, omdat
ze meestal per bank of per giro
betaald worden.
Huishoudelijke uitgaven.
2. De huishoudelijke uitgaven zijn
de uitgaven die dagelijks of we
kelijks voorkomen, zoals voe
ding, wasmiddelen, toiletartike
len, naaispullen, cadeautjes, zak
geld voor de kinderen, kollektes
enz. Dit bedrag is doorgaans vrij
goed te schatten. Om het nauw
keurig te weten is het goed deze
uitgaven een paar maanden op te
schrijven.
Grotere uitgaven op korte termijn
Onder grote uitgaven op korte ter
mijn vallen kleding, schoeisel, kosten
voor geneeskundige verzorging en
tandarts, grotere, geschenken, onder
houd van de inventaris enz.
Om dit bedrag te weten te komen is
het verstandig om een jaar lang de
uitgaven te noteren. Een hulpmiddel
hierbij is het bewaren van de betaal
bewijzen.
Grotere uitgaven op langere termijn
Onder deze post vallen vloerbedek
king, meubilair en apparatuur. Deze
uitgaven komen niet elk jaar voor
maar we moeten hiervoor wel een
bedrag reserveren. Het betreft na
melijk meestal vrij grote bedragen.
Begroting op maat
De uitgaven en kosten in een gezin
zijn heel persoonlijk en zijn van ge
zin tot gezin anders. Ze zijn o.a. af
hankelijk van:
de financiële positie van gezin en
bedrijf, kortom: wat is besteed
baar?
de leefwijze en de waardebele-
ving van het gezin. Welke eisen,
liefhebberijen heeft men? Waar
hechten de gezinsleden waarde
aan?
de samenstelling van het gezin, de
gezinsgrootte en de leeftijdsop
bouw.
Een begroting moet als het ware op
maat gemaakt worden. Als u een be
groting gemaakt hebt, weet u onge
veer wat uw gezin kost. Lang niet
altijd hoeft dit te leiden tot bezuini
gen. Wel is er dan een overzicht wat
er op financieel terrein in het gezin
gaande is. Er kan een financieel plan
Wat de werkgelegenheid betreft
komt dit tot uitdrukking in een on
rustbarende stijging van de werke
loosheid, wat de toestand in de on
dernemingen betreft is er een ont
stellend laag rendement terwijl de
beschikbare middelen om vervan
gingen tot stand te brengen ontbre
ken. Het feit dat 97 fi% van het in
komensquota van de ondernemin-
gemaakt worden dat de grote lijnen
aangeeft. Natuurlijk moet dit plan af
en toe bijgesteld worden. Het kan er
mede toe leiden dat de gezinsleden
bewuster gaan kiezen waaraan het
geld uitgegeven kan worden.
Verhouding
inkomen-gezinskosten
- er is verschil tussen de gezinskos
ten en de gezinsuitgaven. Bij ge
zinskosten behoren bijvoorbeeld
de kosten voortvloeiende uit het
gebruik van produkten van eigen
bedrijf, een bedrag voer vervan
ging van apparatuur en inventaris
e.d. De gezinsuitgaven zijn geen
berekende posten, maar werke
lijke uitgaven. In een begroting
worejt getracht een overzicht te
geven van de totale kosten van
een gezin in een jaar;
inzicht in de totale gezinskosten
alleen is niet voldoende, het is
belangrijk deze gezinskosten te
kunnen toetsen aan het bedrag
wat beschikbaar is voor het gezin
"het verteerbaar inkomen".
Het handhaven of bereiken van
een evenwicht tussen de gezin-
suitgaven en de bedrijfsinkom-
sten is van groot belang.
Scheiding gezins- en bedrijfskas
Het bedrag kan per week of per
maand worden opgenomen van de
lopende rekening van de bank of
worden gestort op een aparte privé-
rekening.
Geld kan maar éénmaal uitgegeven
worden en het welzijn van het gezin
is niet rechtstreeks afhankelijk van
het inkomen, maar meer van de wij
ze waaraan dat inkomen wordt bes
teed.
Als u een begroting wilt maken, een
kasboek bij wilt houden of andere
zaken betreffende de gezinsfinan-
ciën wilt bespreken, dan is de s.e.v.
van uw landbouworganisatie graag
bereid u daarbij te helpen.
gen naar het arbeidsinkomen gaat is
illustratief.
Slechts 2 xh% komt aan de onderne
mingen ten goede. Dat is veel te
weinig om vernieuwingen te finan
cieren en het vermogen rendabel te
houden.
Met steunmaatregelen aan bedrijven
df bedrijfssektoren komt er geen op
lossing.
Noodzakelijk is een fundamentele
verbetering van het ondernemings
klimaat.
O ndanks alle goede voornemens
blijkt het toch weer erg veel tijd te
kosten voor de Europese Commissie
om met voorstellen voor het te voeren
markt- en prijsbeleid 1981/82 op tafel
te komen. Half februari is duidelijk te
laat om nog een goede kans te hebben
dat er vóór 1 april in de ministerraad
een besluit valt, omdat de voorstellen
nog om de nodige verbeteringen door
de landbouwministers vragen. Het
gaat daarbij zowel om de omvang van
de prijsverhoging als om de begelei
dende maatregelen. De laatste cijfers
omtrent de inkomensontwikkeling in
de land- en tuinbouw in alle EG-lan-
den zijn wat dat betreft volstrekt dui
delijk.
Zonder bevredigende besluiten zullen
er in de loop van dit jaar grote moei
lijkheden ontstaan. Bevredigende be
sluitvorming betekent dan ook eerst
en vooral de gewenste prijsverhoging,
alvorens we verder zoeken naar op
lossingen voor die produkten waar
erg veel kosten voor de EG-kas mee
gemoeid zijn. Er kan en mag zeker
geen bezuiniging in Brussel ten koste
van de boereninkomens plaatsvinden.
Dat zou, gezien de precaire inko
menssituatie acties voor nationale
maatregelen tot gevolg kunnen heb
ben, die een grote bedreiging voor het
voortbestaan van het EG-landbouw-
beleid betekenen. Dit is een veel gro
ter gevaar dan de huidige weerstand
tegen het grote deel van het EG-bud-
get dat naar landbouw gaat en dat
zovelen ertoe brengt om ons als boe
ren en tuinders aan te praten dat we
onszelf nog verder financieel moeten
uitkleden. Bijvoorbeeld door maar
een voor bijna alle produkten geldend
systeem voor medefinanciering te
aanvaarden.
Uitvoerig aan de orde zijn o.a. geko
men de problematiek van de zoet
watervoorziening in relatie tot de
waterhuishouding in de landbouw
en dé P.C.W.-regeling die op 2 april
in de landbouwkommissie van de
Tweede Kamer behandeld wordt.
Indien deze verbetering achterwege
blijft zal een groot deel van het in
dustriële apparaat verdwijnen en een
blijvende strukturele industriële ve
rarming het gevolg zijn.
Ekonomische wetten laten zich nu
eenmaal niet straffeloos overtreden.
In dat proces neemt de landbouw
toch wel een zeer bijzondere positie
in.
Deze laat zich n.l. niet verdringen of
uitschakelen. Het moge zo zijn dat
ook de landbouw haar deel krijgt van
de ekonomische moeilijkheden,
landbouw is niet weg te denken als
zijnde een fundamenteel produk-
tieapparaat.
Dit is een latente kracht waarover de
landbouw beschikt en die haar in
staat stelt om zich tegen de algemene
tendens in te bewegen.
De weg die moet worden gegaan zal
evenwel door hem zelf moeten wor
den aangelegd.
Of dit gebeurt is voor een niet gering
deel afhankelijk van de enkeling.
De enkeling die het niet verwacht
van een ander maar die in een goed
zelfvertrouwen zich richt op de toe
komst, en die bereid is tegen de
stroom op te roeien.
Wij verwachten dat dit vertrouwen
in de toekomst en de noodzakelijke
spankracht in de landbouw in vol
doende mate aanwezig zijn. De ge
schiedenis bewijst en nog elke dag
Ik Vind, dat zoals de zaken er op dit
moment met de ontwikkeling van in
komens, prijzen en kosten in de land
en tuinbouw voorstaan, redelijkerwijs
geen verdere financiële offers van
agrarische producenten gevraagd
mogen worden. De realiteit van de
slechte inkomens ligt voor mij bij de
prijsbeleidsbepaling op dit moment in
elk geval duidelijk veel zwaarder dan
de zogenaamde politieke realiteit in
Brussel dat er op de landbouwuitga
ven bezuinigd moet worden. Zeker nu
we kunnen constateren dat er veel
meer rek in het EG-budget zit dan
eerst verwacht werd mede door de
sterk meevallende landbouwuitgaven
als gevolg van aanzienlijk vriende
lijker wereldmarktprijzen en geslon
ken voorraden.
Een markt- en prijsbeleid dat op korte
termijn de rentabiliteit voor land- en
tuinbouw verbetert, is ook van groot
belang voor al die jonge agrariërs die
net een bedrijf hebben overgenomen
of nog voor een overname staan. Er
zijn de laatste tijd nogal wat overna
mes uitgesteld. Het is voor de toe
komst van land- en tuinbouw van het
allergrootste belang dat jonge boeren
en tuinders toch weer van start kun
nen gaan. Daar is vooreerst zicht op
een acceptabele prijsvorming in rela
tie tot de inkomensontwikkeling voor
nodig. Naast uiteraard een, vooral
nationaal georiënteerd, beleid op zo
laag mogelijke overname kosten, zo
wel wat de prijs van het onroerend
goed als de kosten van het aantrek
ken van het benodigde materiaal be
treft. Een goed begin is ook hier zeker
het halve werk. Vandaar dat we op dit
moment druk doende zijn het natio
nale zelfstandigenbeleid, vooral ook
in het kader van de bedrijfsovername,
te verbeteren.
Luteijn
Voorts werd gesproken over de Lan
dinrichting en meer specifiek over
landschaps- en natuurbeheer. Van
landbouwzijde werd er daarbij op-
gewezen dat er wat het beheer be
treft, in de praktijk dikwijls spannin
gen bestaan die weggenomen dienen
te worden.
Pachtersvoordeel
Een andere belangrijke zaak die werd
aangesneden is de bedrijfsopvolging.
Er werd vooral gesproken over de fis-
kale zaken die daarmee samenhan
gen. Daarbij bleek dat de parlemen
tariërs niet rechtstreeks door het
Landbouwschap zijn geïnformeerd
over de zware kritiek die de landbouw
onlangs nog eens weer heeft geuit op
de belasting van het pachtersvoor
deel. In het gesprek heeft dit uiter
aard alsnog plaatsgevonden. In dit
verband kwam ook de grondbank aan
de orde en werd erop gewezen dat er
veel vermogen uit de landbouw weg
vloeit doordat veel boeren gedwongen
worden land te kopen.
Ook een aantal belangrijke zaken in
de fruitteelt (o.a. herinplant en ver
nieuwing van het bestand) zijn ter
sprake gekomen. Het onderhoud
werd besloten met het verzoek van
landbouwzijde aan de Tweede Ka
merleden om in het parlement bij de
behandeling van landbouwzaken
zoveel mogelijk rekening te houden
met hetgeen door de agrarische ver
tegenwoordiging naar voren is ge
bracht.
wordt nog bewezen dat -onderne
merskracht en ondernemingszin be
schikbaar zijn om moeilijke omstan
digheden het hoofd te bieden en de
baas te worden.
Paauwe
3
e ekonomische situatie in de gehele Westelijke wereld is bijzonder
slecht.
De maatregelen genomen om hierin verbetering te brengen blijken
onvoldoende omdat er van een kentering in het aan de gang zijnde
proces geen sprake is.
De teruggang komt niet tot staan maar het lijkt er op dat deze versnelt.
In 3 Z.L.O.-verband hebben een aantal vertegenwoordigers van de
Zeeuwse landbouw, vrijdag 13 februari j.l. een gesprek gehad met een
deel van de PvdA-Tweede Kamerfraktie. Tijdens dit werkbezoek,
waarbij van landbouwzijde ook de H.I.D. voor de bedrijfsontwikkeling
en vertegenwoordigers van de Zeeuwse veilingen aanwezig waren, ter
wijl de parlementariërs vergezeld waren van enige partijgenoten uit de
Zeeuwse staten, is in een vriendelijk gesprek veel informatie uitgewis
seld.
