Verzorging van grasland,
strooi op tijd stikstof
De voerbanken in Noord-Brabant doen goed werk
H et is ook niet zo dat precies op de
dag dat de temperatuursom 180°C is,
stikstof gestrooid moet worden. Het
meest gunstige traject ligt tussen de
180°en 280°C. Dit is meestal een pe
riode van ruim 14 dagen. Percelen
die beweid worden, bij voorkeur in
het begin van deze periode strooien.
Voor percelen die gemaaid worden,
is het niet-bezwaarlijk om ze op het
eind van de periode stikstof te'geven.
Later strooien geeft opbrengstder-
ving.
I n *de jaren zestig heeft er een grote
ontmenging plaatsgehad op onze
boerenbedrijven. Ze zijn zich meer
gaan specialiseren op één tak van het
bedrijf b.v. rundvee, varkens of
pluimvee. Hierdoor kregen we min
der bedrijven die rundvee gingen
houden, doch per bedrijf aanzienlijk
meer stuks. In de zeventiger jaren
heeft deze ontwikkeling zich op grote
schaal voortgezet.
W e hebben dus bedrijven gekregen
die ruwvoer te kort hebben en bedrij
ven die ruwvoer te veel hebben. Deze
beide bedrijfstypen hebben elkaar dus
hard nodig. Om geen ongenoegens te
krijgen tussen deze partijen is de
T hans zijn er twee systemen bij de
voerbanken om de opbrengsten vast
te stellen.
Zorg voor groeitrappen
G
Verzorging van grasland
H0RM00NK0NTR0LE
OP VEE EN VLEES
VERSCHERPT
JLj onder dat we echt winter hebben gehad, is het voorjaar alweer in
aantocht. De grasgroei zal dan ook vroeg op gang kunnen komen.
Wanneer het gras begint te groeien, moet de eerste stikstof gestrooid
worden. Daarmee wordt bereikt dat we vroeg weidegras voor de koeien
hebben. Bovendien wordt de uitstoeling bevorderd door tijdig stikstof
strooien.
Uit proeven is gebleken dat de grasgroei begint bij een temperatuursom
van ongeveer 180°C. Onder de temperatuursom wordt verstaan de som
van de gemiddelde temperatuur per etmaal vanaf 1 januari. Als de
gemiddelde etmaattemperatuur onder nul ligt, telt deze niet mee. Op 10
februari had de temperatuursom bij het weerstation Vlissingen reeds
een waarde van 180°C bereikt. Er kan dus stikstof gestrooid worden
MITS HET LAND GOED BEREIDBAAR WAS. Wanneer het land
nog te nat is kan beter even gewacht worden met kunstmest strooien.
In de praktijk is men wel eens bang
dat een groot deel vande stikstof uit
spoelt als er nog een natte periode
volgt. Uit proeven is gebleken dat
de enorm meevalt. Na de natte pe
riode strooien kost meer opbrengst
dan de mogelijke uitspoeling.
Het verloop van de temperatuursom
wordt wekelijks in de vakbladen ge
publiceerd.
eef voor een weidesnede 80 kg.
stikstof (300 kg. kalkammonsalpeter)
en voor een maaisnede 120 kg stik
stof (450 kg per kas) per ha. Op per
celen die in april voorbeweid wor
den. dient niet meer dan 50 kg N (200
kg kas) per ha gestrooid te worden.
Na het voorweiden krijgen deze per
celen een normale gift, namelijk 80
kg stikstof voor beweiding en
100-200 kg stikstof voor maaien.
Het voorweiden is één mogelijkheid
voor het verkrijgen van groeisap
pen. Die zijn nodig om te voorkomen
dat de koeien half mei in te lang gras
lopen. Een andere mogelijkheid om
groeitrappen aan te brengen i^ ge
bruik te maken van natuurlijke ver
schillen tussen percelen. Sommige
percelen zijn later dan andere. Wan
neer deze mogelijkheden er niet zijn,
verdient het aanbeveling percelen,
die rond half mei nog voor de eerste
keer beweid moeten worden, wat
minder stikstof te geven.
Meer dan 80 kg stikstof voor een
weidesnede is niet gewenst. De extra
stikstof geeft nauwelijks vroeger
weidegras. Het gras krijgt er wel een
minder gunstige samenstelling door,
met name een hoger eiwitgehalte
waardoor vlugger voedingsproble
men op kunnen treden.
Op kleigronden kan de stikstof altijd
in de vorm van kas gestrooid worden,
op zandgronden kan het ook met
mas (magnesamon). Hiermee wordt
tevens een onderhoudsbemesting
met magnesium gegeven, dit kan ook
door een aparte bemesting met kie-
seriet. De bemesting met andere
CUNSULENTSCHAP VOOR
DF. AKKERBOUW EN
DE RUNDVEEHOUDERIJ
TE GOES
Serie
voederwinning nr. 1
ing. J.J. Zonderland,
specialist voedervoorziening, C.A.R.-
Goes en Zevenbergen.
meststoffen dan stikstof moet eigen
lijk gebasseerd zijn op grondonder
zoek. Alleen aan de hand daarvan is
een goed bemestingsadvies mogelijk.
Alleen op goed verzorgd grasland
kunnen we straks een optimale
grasgroei verwachten. Besteed
hieraan nog de nodige zorg.
Zorg voor een goede ontwatering.
Goed ontwaterde percelen zijn
eerder berijdbaar, het gras gaat er
vlugger groeien.
Mollen kunnen nog veef schade
aanrichten. Dit geeft verminde
ring van opbrengst, meer kans op
ontwikkeling van onkruid en
meer zand in de kuil. Wanneer op
percelen mollen voorkomen,
probeer ze dan alsnog te vangen.
Wanneer op percelen mollen voorkomen, probeer ze dan alsnog te vangen.
Aangezien we weinig vorst heb
ben gehad, zullen veel bedrijven
in het voorjaar nog grote hoe
veelheden drijfmest moeten ui
trijden. Wacht in ieder geval tot
het land goed berijdbaar is. Wat
nu kapot gereden wordt, geeft de
hele zomer narigheid. Rijd geen
drijfmest meer op percelen die
voor beweiding bestemd zijn.
Geef op te maaien percelen niet
meer dan 15-20 ton per ha en zorg
voor een goede verspreiding. Per
ton rundveedrijfmest moet l
kg kunstmeststikstof minder ges
trooid worden.
Voor het verspreiden van mols
hopen en/of stalmest verdient het
aanbeveling het grasland te sle
pen. Percelen met veel mollen-
schade kunnen beter gerold wor
den. Alleen rollen als de grond
voldoende droog is.
WanneeF muur voorkomt, dient
dit tijdig bestreden te worden met
2-4 liter mecoprop. Muur groeit
namelijk eerder en vlugger dan
gras. Niet bij koud weer (lager
dan 5 graden Celcius) spuiten.
In overleg met zijn ambtgenoot van
landbouw en visserij heeft de minis
ter van volksgezondheid en milieu
hygiëne, dr. L. Ginjaar, besloten met
ingang van 13 februari a.s. alle op de
slachthuizen aangeboden buiten
landse runderen - dus ook Belgische -
te laten onderzoeken op hormonen.
In ons land worden wekelijks 500
slachtdieren ingevoerd voornamelijk'
uit België; daarnaast ook uit
Luxemburg, Frankrijk en West-
Duitsland.
Steekproefsgewijs zal ook op inge
voerd vlees een intensiever onder
zoek plaatshebben. Nederlandse
slachtrunderen alsmede Nederlands
vlees zullen op gelijke wijze worden
onderzocht.
Op 24 februari a.s. zal minister Gin
jaar in Brussel zijn Belgische ambt
genoot van volksgezondheid over
deze aangelegenheid ontmoeten. De
minister van landbouw en visserij, ir.
G. Braks, die als voorzitter van de
EG-Raad van landbouwministers
omstreeks die tijd in Brussel vertoeft,
zal deze kwestie eveneens met zijn
Belgische kollega opnemen.
Overigens beschikt ons land - zulks
in tegenstelling tot een door een Bel
gische hormonenexpert gedane uit
spraak - wel degelijk over een effek-
tieve onderzoekmethode die in de
praktijk wordt toegepast. Deze che
mische methodiek geeft absolute ze
kerheid omtrent de aanwezigheid
van hormonen.
r
Met de opkomst van de snijmaïs en de specialisatie op bedrijven is
in het Konsulentschap voor de Rundveehouderij en de Akkerbouw
te Tilburg het initiatief genomen om te komen tot het oprichten van
voerbanken. In 1971 verwerkte de eerste voerbank in Udenhout 30
ha snijmais. In 1980 waren er elf voerbanken in de Konsulent-
schappen Tilburg en Waalre met een totale oppervlakte van 1400
ha mais. Bovendien worden er nog enkele honderden ha mais door
de taxateurs van de voerbanken geschat, die tegen voerbank prijs
hun bestemming vinden,
i Ook deze winter wordt op diverse plaatsen weer getracht te komen
i tot het oprichten van een voerbank.
Een voerbank bestaat uit een aantal leden die ofwel mais telen ofwel
mais afnemen ofwel grond beschikbaar stellen. Uit hun midden wordt
een kommissie gekozen. Deze bestaat uit 5 personen, 2 telers en 3
afnemers, of omgekeerd. De kommissie doet het werk en wordt hier
voor schadeloos gesteld door de telers en afnemers. Zij benoemt een
werkverdeler die ook het werk grotendeels verricht. De Bedrijfsvoor-
lichter van het Konsulentschap treedt als adviseur op. Met een goede
kommissie staat of valt het slagen van een voerbank.
Het gevolg was dat op vele melkvee
houderijbedrijven een zodanige vee
bezetting ontstond dat ze onvol
doende ruwvoer konden telen op
hun bedrijven.
Ze moesten dus elders ruwvoer gaan
kopen.
Tegelijkertijd ontstond op de vere-
delingsbedrijven een grondoverschot
Konsulentschap voor de Rundvee
houderij en de Akkerbouw te Tilburg,
C.J. v. Haperen
(Bedrijfsvoorlichter)
doordat deze het rundvee hadden
afgestoten. Grond verkopen is niet
aantrekkelijk. Grond verpachten
durven de meeste boeren niet.
Bovendien hebben ze deze grond erg
hard nodig om de geproduceerde
organische mest kwijt te worden.
kommissie van de voerbanken erg
belangrijk of beter gezegd onmisbaar.
De kommissie van de voerbank:
- Belegt de vergaderingen met de
leden en brengt verslag uit over
het afgelopen jaar.
- Probeert vraag en aanbod in
overeenstemming te brengen.
- Stelt de kontraktprijzen tussen de
leden vast.
- Zorgt dat de kontrakten door
beide partijen worden getekend
en nagekomen.
- Verricht de taxatie's te velde.
Stuurt de uitslagen hiervan toe
aan telers en afnemers.
- Meef indien nodig de percelen
op.
- Zorgt voor de financiële afwik
keling met de leden.
Reglement
E lke voerbank heeft haar eigen
reglement. Enige voerbanken "spe
ciaal de grotere" zijn overgegaan tot
de verenigingsvorm. Alle leden zijn
hierdoor hoofdelijk aansprakelijk.
Dit brengt wel enige kosten met zich
mee, doch voor de bestuursleden
geeft het een veilig gevoel. Vaak
wordt er een beroep gedaan op de
voerbanken om te bemiddelen tus
sen de telers en afnemers die niet zijn
aangesloten bij een voerbank.
Moeilijk en soms gevoelig liggende
onderhandelingen tussen buren
worden door de taxatie van ervaren
en neutrale mensen voorkomen.
De kommissies van de diverse voer
banken hebben van begin af aan
goede kontakten met elkqar onder
houden. Toen het aantal groter werd,
doordat ook in het Konsulentschap
Waalre voerbanken van de grond
kwamen, werd in september 1977
een Federatie van voerbanken opge
richt. Deze komt twee maal per jaar
bij elkaar.
In januari worden de ervaringen van
het afgelopen jaar uitgewisseld en
bespreekt men de kontraktprijs Voor
het komende jaar. Het streven is om
met één prijs in Brabant te werken.
In september komt deze groep bij
elkaar om proeftaxaties te verrich
ten, zodat men zoveel mogelijk op
dezelfde manier taxeert. De bij de
proeftaxaties betrokken mais gaat bij
de oogst over de weegbrug en mon
sters ervan worden naar Oosterbeek
gestuurd. Bovendien wordt per
voerbank minstens een perceel ge
heel gewogen, de wagens gemeten en
geteld en het produkt bemonsterd.
Hierdoor hebben de kommissies
kontrole op hun eigen werk.
Twee systemen
a) Taxeren van het te velde staande
gewas.
b) het m3 systeem.
Bij het taxeren gaan de leden van de
kommissie onafhankelijk van elkaar
door het gewas en noteren hun be
vindingen. Daarna worden ze verge
leken en gemiddeld, en de te ver
wachten opbrengst vastgesteld.
Aan teler en afnemer wordt de prijs
van het getaxéerde perceel doorge
geven. met de mogelijkheid hier
tegen binnen twee dage.n in beroep te
komen. Gebeurt dit niet dan kan de
afnemer het perceel mais als het zijne
beschouwen, en dit perceel met zijn
overige mais laten hakselen en in
kuilen.
Bij het m3 systeem worden de wa
gens van de loonwerkers door de
kommissie gemeten en gekenmerkt.
Bij het hakselen noteert de chauffeur
van de hakselaar de wagens in een
bonboekje. De teler en afnemer on
dertekenen dit en zodoende weet
men hoeveel m3 mais er van een be
paald perceel geoogst is. De op
brengst is het aantal m3 maal de
vastgestelde prijs per m3. Dit sys
teem wordt vooral toegepast door de
grotere voerbanken. Het vraagt
minder werk van de kommissie en
zodoende ook minder kosten. Aan
beide systemen zijn voor- en nadelen
verbonden. Landelijk wordt er aan
gewerkt om tot een zo goed moge
lijke kontraktprijs.en opbrengstbe
paling te komen.
Konklusie
De voerbanken hebben in de
praktijk bewezen zowel voor de
telers als de afnemers goed te
voldoen.
De telers zijn verzekerd van de
afname van hun produkt en de
veehouders kunnen rekenen op
de benodigde hoeveelheid ruw
voer tegen een prijs die door bei
de partijen gezamenlijk in januari
wordt afgesproken. Ook buiten
de voerbanken wordt rekening
gehouden met deze kontraktprijs.
Dit is een goede zaak, want hier
door wordt voorkomen dat er
onverantwoorde prijzen worden
betaald.
14
