Keuze Brouwgerstras bepaalt
mede de rentabiliteit van het bedrijf
I n de huidige situatie is het zo dat er
een aantal redenen zijn die een
landbouwer doen besluiten zomer
gerst uit te zaaien. Bijvoorbeeld de
omstandigheden voor de uitzaai van
wintertarwe zijn dusdanig bemoei
lijkt, dat men noodgedwongen naar
zomergewassen uitwijkt, vaak zo
mergerst. Of de voorkeur die men
nog wel heeft voor een ruimer
bouwplan, waarin dan nog geregeld
zomergerst voorkomt. Een ruimer
bouwplan wordt vaak ingegeven in
verband met de verschillende
grondsoorten waarmee een zuidwes
telijk bedrijf soms gekonfronteerd
wordt.
H oewel het niet een taak van het
D e hoofdoorzaak van de areaaldaling van gerstteelt en brouwgerst
teelt is bekend. De gemiddelde opbrengsten per hektare, ook van de
wintergerst, zijn aanzienlijk lager dan van de wintertarwe. Daarnaast
zijn in het Zuidwesten de laatste jaren de bouwplannen aanzienlijk
veranderd, mede als gevolg van de hogere rentabiliteit van andere
Op de voet volgen!
Ha
(xlOOO)
Struktuurbederf
Verloop zomer- en wintergerstteelt 55-80
Zomergerst vaak tweede
keus...
V oergerstrassen
Gemteelt naar diepiepfpjf
Rijpend zomergerst ras Trumpf 1980 van bovenaf gezien
Zuidwesten goed in overweging te
nemen welk ras geschikt is. Kwalita
tief gezien is het ras Trumpf mo
menteel veruit de beste, terwijl de
rassen Atem, Menuet en Pirouette
elkaar in kwaliteit niet veel ontlopen.
aan de 56e Beschrijvende Rassenlijst
voor Landbouwgewassen 1981) staat
een overzicht van de geschatte ge
middelde korrelopbrengsten van de
zomergerstrassen in diverse gebie
den in Nederland.
tabel 1.
Geschatte gemiddelde korrelopbrengst van de zomergerstrassen
Verhoudingsgetallen per gebied
Z.W. Centr. Noord. Rivier- Zand- Dal
zeeklei zeeklei zeeklei klei en grond grond
löss
A - Trumpf
B - Pirouette
N - Menuet
N - Atem
N1BEM is om voergerstrassen te
propageren, mogen wij u er wel op
attenderen dat er naast deze vier
brouwgerstrasseri (genoemde) nog
een heel skala aan voergerstrassen is.
Het NIBEM en de boer worden mo
menteel gekonfronteerd met het feit
dat de hoogst opbrengende rassen
voergerstrassen zijn. In vroegere da
gen waren de hoogst opbrengende
rassen brouwgerstrassen.
Het is dan ook aan u de heren land
bouwers om te berekenen welk ras u
de hoogste rentabiliteit geeft. Af
hankelijk wanneer u brouwgerst-
oogst 1980 heeft verkocht was er voor
deze oogst, eind 1980, een duidelijke
meerprijs te krijgen.
Indien u een keuze heeft gemaakt
en er is gezaaid, dan is het raad
zaam om een goede teelttechniek
toe te passen. De zomergerst
heeft misschjen, in z'n totaliteit,
minder aandacht nodig dan de
wintertarwe, maar het gewas dient
wel degelijk op de voet gevolgd te
worden. Het gewas is kostenbe
sparend in zijn bespuitingen t.o.v.
de wintertarwe, maar een bespui
ting op het juiste moment toege
past tegen b.v. luis kan in uw
voordeel werken.
O m tot een "goede" keuze van een
brouwgerstras te komen, dient men
in ieder geval met twee zaken goed
rekening te houden, nl: is er struk
tuurbederf geweest en is het een
lichte of zware grond. Zoals bekend
mag worden verondersteld zijn alle
Een door weersomstandigheden in
de herfst vertraagde oogst geeft vaak
aanleiding tot struktuur bederf,
waardoor deze percelen meestal
bestemd worden voor de uitzaai van
zomergerst. Op zich een nare zaak
omdat hierdoor een perceel winter
tarwe gemist wordt en het zo struk
tuur gevoelige gewas zomergerst dit
verlies niet goed kan maken.
A - Aramir
A - Georgie
O - Raraona
O - Tamara
N - Havila
N - Goldspear
Uit deze tabel blijkt duidelijk dat de
brouwgerstrassen elkaar in het
Zuidwestelijk zeekleigebied in op
brengst niet veel ontlopen. Echter
het brouwgerstras Atem is volgens
deze gegevens duidelijk favoriet op
de lichtere gronden. Men raadplege
voor meer gegevens de 56e Beschrij
vende Rassenlijst voor Landbouw
gewassen 1981.
Het is daarom misschien raadzaam
om op de lichtere gronden in het
101 99 99 101
105 101
101 98
102 102
107 104 106 107
105 102
4
De rassen Atem en Menuet hebben
over het algemeen een bijzonder
grove korrel, maar zijn tijdens het
groeiseizoen meer afhankelijk van
het weer dan Trumpf in verband met
hun hogere legerings gevoeligheid.
Legering welke altijd zijn weerslag
vindt in de doorval en sortering.
gewassen dan de gerst. Het is zaak om de rentabiliteit van de gerst te
verhogen. De Nederlandse landbouwer benut iedere vierkante meter
van zijn akkers, echter de aandacht voor ieder gewas dient daarbij
optimaal te zijn. Een veel gehoorde klacht is dat deze aandacht bij de
gerstteelt nog wel eens verflauwde. Juist deze verminderde aandacht
voor de gerst moet bestreden worden, aangezien dit gewas momenteel
in de hoek zit waar de slagen vallen.
door ir. J. Hiddema,
Nationaal Instituut voor Brouwgerst,
Mout en Bier, TNO (NIBEM-TNO).
Figuur 1.
Doodrijpend gewas zomergerst.
De verbouw van gerst in Neder
land is in de loop der jaren dras
tisch ingekrompen (fig. 1), voor
lopig met een dieptepunt in 1980
met 41.000 ha. Ook in het Zuid
westen is er een drastische daling
van het brouwgerstareaal met een
dieptepunt van 11.000 ha. in
1980. Deze dalingen baren het
NIBEM, het Nederlands Graan-
centrum en het Produktschap
voor Granen, Zaden en Peul
vruchten grote zorgen. Deze in
stellingen willen dan ook een
drachtig proberen de gerstteelt en
de brouwgerstteelt weer nieuw
leven in te blazen.
Zijaanzicht rij
pend zomergerst
Trumpf in rijpend
stadium.
gerstrassen gevoelig voor struktuur
bederf. Van de brouwgerstrassen is
het ras Trumpf het meest gevoelig
voor late zaai en minder goede om
standigheden. De andere drie
brouwgerstrassen Atem, Menuet en
Pirouette zijn hiervoor wat minder
gevoelig, hoewel ook het ras Menuet
wat minder geschikt is voor laat
zaaien. In tabel 1 (gegevens ontleend
6
