De erwt heeft voordelen in vrucht
wisseling
o,
Middenvroege en
middenlate
consumptie-aardappelen
Rassenkeuze bij vroege consumptie-aardappelen
107
109
105
94
97
91
86
99
103
94
92
100
102
96
110
97
100
103
532
478
494
ir
1)
9
8
7,5
7
9
6,5
8,5
7
9
7
8
6
8
6,5
9
5
8
CONSULENTSCHAPPEN VOOR DE AKKERBOUW EN
DE RUNDVEEHOUDERIJ IN HET ZUIDWESTELIJK
KLEIGEBIED
PROEFSTATION VOOR DE AKKERBOUW EN DE
GROENTETEELT IN DE VOLLEGROND TE LELYSTAD
RIJKSINSTITUUT VOOR HET RASSENONDERZOEK
VAN CULTUURGEWASSEN TE WAGENINGEN
PROEFBOERDERIJEN "RUSTHOEVE" EN "WEST-
MAAS"
Ongeveer 36.600 ha werden in 1980 in
het zuidwesten van Nederland be-
teeld met aardappelen. Hiervan nam
het ras Bintje 82% voor zijn rekening.
In het algemeen kon half april worden
gepoot. Er was dit jaar weinig sprei
ding in de pootdata. Na de vaak al wat
trage opkomst was de groei tot half
juni zeer traag.
De neerslag welke na half juni viel
bespoedigde de groei. Op sommige
percelen was in de tweede week van
juli zelfs sprake van wateroverlast.
De hoge temperatuur rond 1 augus
tus leidde tot een tijdelijke, mindere
knolgroei. Deze groei herstelde zich
weer. De harde wind van eind au
gustus beschadigde veel loof, waar
door de groei definitief afnam.
De oogst moest met veel omzichtig
heid gebeuren om beschadiging van
de knollen te voorkomen. De op
brengst en kwaliteit van de aardap
pelen waren dit jaar goed.
In 1980 werden de aardappelrassen
op twee proefvelden vergeleken.
Geoogst is na uitrijpen van de knol
len.
Tabel 1 Opbrengsten in verhoudingsgetallen
tiekwaliteit. Is gevoelig voor door
was. De knolvorm valt soms tegen,
waardoor veel uitval. Is weinig vat
baar voor Phytophthora.
Hertha: Is zeer weinig vatbaar voor
Phytophthora. Geeft goede op
brengst met normale sortering en
goede consumptiekwaliteit. Is resis
tent tegen aardappelmoeheid. Is ge
schikt voor frites- en chipsbereiding.
Sinaeda: Is resistent tegen aardap
pelmoeheid. De consumptiekwaliteit
is vrij goed. Is weinig vatbaar voor
Phytophthora.
Briljant: Is een produktief, rood-
schillig ras met goede consumptie
kwaliteit. De sortering is soms grof. Is
matig vatbaar voor Phytophthora.
Ie**************
Colijnsplaat
Westmaas
gem. klei 1
Bintje
Eigenheimer
-
Irene
-
Eba
-
Hertha
Amethyst
Sinaeda
-
Briljant
-
107
gem. 100= kg/are
ok de landbouwerwt behoort tot
de groep van de kleine gewassen. Ar-
beidstechnische en in sommige jaren
ook economische factoren hebben de
teelt van dit gewas tot een minimum
beperkt.
Op de bedrijven waar de teelt ge
handhaafd kon worden, ondervindt
men de'voordelen die de erwt in de
vruchtwisseling heeft, terwijl bij hoge
opbrengsten het saldo op een be
hoorlijk niveau ligt.
Het is goed de cultuurmaatregelen in
acht te nemen die een gezond gewas
en een hoogwaardige kwaliteit van
het leverbare produkt beogen. Hier
bij kan gedacht worden aan de ziek
teresistentie en de eigenschap om
meer of minder in het stro te groeien.
Een doelgerichte rassenkeuze kan
hiervoor een goede aanzet zijn. Ook
de bestrijding van kwade harten bij
de grovere erwten door een bespui
ting met mangaansulfaat vraagt de
nodige aandacht. Dit uiteraard bij
een teelt op die gronden waar man-
gaangebrek meer voor komt.
In aansluiting op het onderzoek in
voorgaande jaren werd in 1980 op
proefboerderij "Rusthoeve" een
proef genomen met landbouwerwten
voor rijpe oogst. Op het proefveld
werden zes rassen van het kleine
groene type en drie rassen, die tot de
groep van de schokkers behoren, be
proefd.
De grondsoort waarop de proef werd
genomen behoort tot de normale
kalkrijke zavelgrond van 24% af-
slibbaar. De erwten zijn onder goede
omstandigheden op 25 maart ge
zaaid. De groei van de erwten was
goed waardoor een goede opkomst
verkregen werd.
Korte beschrijving van de
rassen
Kleine groene erwten
Finale is een zeer produktief ras met
kort stevig stro dat zich het beste
thuis voelt op de strorijke gronden.
De erwt is mooi, groot en heeft een
goede sortering. De consumptiekwa
liteit is goed, doch de zaadhuid is iets
gevoelig voor barsten.
Dik Trom heeft zeer kort stro. De
hoogste opbrengst wordt op de stro-
rijke gronden verkregen. Het ras
moet voldoende dik gezaaid worden
en bij een niet te ruime rijenafstand.
Het is het enige groene erwtenras
met een vrij goede resistentie tegen
het meest voorkomende fysio van
vroege verbruining. De erwt is zowel
uiterlijk als in de kook van zeer goe
de kwaliteit.
Allround moet ook vrij dicht gezaaid
worden en liefst niet bij een te grote
rijenafstand. Allround is het minst
gevoelig voor slecht weer bij afrijpen
en oogst. Kan op gronden die weinig
stro leveren of na bieten enige stik
stof rendabel maken. Het stro is kort,
stevig met een vrij hoge peulzetting.
Grote ronde, zeer mooie erwt van
goede kookkwaliteit maar waarvan
Korrelopbrengsten in verhoudingsgetallen en enkele raseigenschappen van de beproefde
rassen
Tabel 2 Enkele raseigenschappen volgens de 56e Rassenli.jst 1981
vroeg
knol
kook
kons.waarde
resistentie, tegen
rooibe
rijp
vorm
type
binnenland
phytoph
schurft
door
schadi
heid
1)
2)
thora
was
ging
- Bintje
6,5
lo
BC
8
3
5
5
8
- Eigenheimer
7
0
BD
9
3
k
k
8
- Irene
5
r
CD
9
8
6
7
8
- Eba
*♦,5
0
BC
9
8
6
5
8
- Hertha
6
ro
BC
7,5
9
6
7
6
- Amethyst
7
r
BC
6,5
8
7
6
7
- Sinaeda
^,5
ro
CD
7,5
9
5
8
7
- Briljant
5
ro
CD
8
8
6
7.5
6,5
gemiddeld
L gem.
I972-1980
cijfer-
cijfer ge
rassen
Rusthoeve in Ne-
stro-
schiktheid
1980
derland
gem.
stro-rijke
lengte
voor op-
1980
gronden gronden
raapdorsen
a) Kleine groene
erwten
Finale
HO
106
104
104
5
6
Dik Trom
89
97
94
97
4,5
5
Allround
88
92
95
93
5
7
Maxi
HO
109
106
106
5
6
Rondo CB
100
93
98
93
6,5
6
b) Schokkers
Maro
69
75
81
78
8
5
100 kg/are
59,4
46,6
54,3
55,1
Onkruidbestrijdingsproef in erwten.
Resultaat van de bespuiting met resi
duen.
de smaak vaak wat scherp en bitter
is.
Maxi is een zeer produktief ras met
kort stevig stro en een hoge peulzet
ting. Het ras geeft een goed dekkend
gewas. Mooie grote erwt met een
goede consumptiekwaliteit. De
zaadhuid is soms iets geneigd tot
barsten.
Rondo CB geeft op de minder stro-
rijke gronden een goede opbrengst
van zeer goede kwaliteit, zowel op
het oog als in de kook. In natte jaren
en dan vooral op de strorijke gron
den kan dit ras teveel stro maken.
Het bloeit dan te lang door en de
opbrengst kan dan tegenvallen.
Schokkers
De schokkerteelt is alleen op Schou
wen en Duiveland van betekenis.
Het enige in de Rassenlijst genoem
de ras is Maro. Het produkt van deze
is vrijwel geheel bestemd voor de
export. De kg-opbrengst alsmede de
kookkwaliteit en de smaak van dit
ras zijn goed.
Kapucijners en rozijnerwten
Imposant kapucijner geeft een lang
gewas met een hoge peulzetting. De
hoogste opbrengst wordt hier op de
„minder strorijke gronden bereikt.
Imposant heeft een zeer goede
smaak en kookkwaliteit. Kapucijners
worden in toenemende mate inge
blikt in eigen land geconsumeerd.
Gastro rozijnerwt blijft in opbrengst
wat achter. Dit strorijke ras komt in
het Zuidwesten vrijwel niet voor.
Gastro stelt geen hoge eisen aan de
grond en geeft een produkt van goe
de kwaliteit.
Een hoog cijfer duidt op een hoge
waardering.
1) knolvorm: r rond, l lang, o
ovaal.
2) kooktype.
Beschrijving van de rassen
Middenvroege aardappelen
Bintje: Algemeen verbouwd pro
duktief ras. Is in binnen- en buiten
land zeer gewild. Geschikt voor alle
bereidingswijzen. Geeft goed ge
vormde, lang-ovale knollen. Is zeer
vatbaar voor Phytophthora in loof en
knollen en gevoelig voor doorwas.
Eigenheimer: Heeft een uitstekende
consumptiekwaliteit. De knolvorm
en sortering vallen vaak tegen. Ta
melijk vatbaar voor Phytophthora in
het loof en zeer vatbaar in de knol.
Erg gevoelig voor doorwas.
Amethyst: Is'resistent tegen aardap
pelmoeheid; geeft hoge opbrengsten.
De sortering is aan de grove kant; de
consumptiekwaliteit is vrij goed. Is
tamelijk vatbaar voor Phytophthora
in hePloof en weinig in de knol.
Middenlate aardappelen
Irene: Is roodschillig en geeft matige
opbrengst. De consumptiekwaliteit is
zeer goed. De sortering is aan de
grove kant. Is weinig vatbaar voor
Phytophthora.
Eba: Heeft een zeer goed consump-
In het zuidwesten worden op ongeveer 1500 ha (dat is 4% van totale
oppervlakte aardappelen) aardappelen voor de vroege oogst geteeld.
Deze teelt is beperkt tot enkele gebieden.
De vergelijking van de rassen in 1980 vond plaats op het bedrijf van de
heren C. van Rossum en Zn. te Ooltgensplaat. Grondsoort: kalkrijke
lichte zavel. Pas op 8 april kon op deze grond worden gepoot.
De droogte in mei heeft doordat de grond opdrachtig was, tot weinig
groeivertraging geleid. Er is op twee tijdstippen geoogst. De opbreng
sten waren goed (tabel 1).
Tabel 1 Knolopbrengst en sortering van twee rooitijden
ras
1e oogst
26 juni
2e
oogst 11 juli
relatief ^40mm
relatief
40-60mm
#>6i
Dorê
89
80
95
73
17
Lekkerlander
86
84
91
67
26
Corine
84
86
85
58
35
Première
113
90
103
61
32
Gloria
103
85
96
85
17
Ukama
107
89
115
53
41
Sirco
94
95
107
52
44
gem. 1Q0=
kg/are 227
370
Beschrijving van de rassen
Doré: Is een vroeg ras met matige
opbrengst, maar heeft al vroeg een
zeer goede consumptiekwaliteit.
Heeft mooie, vlakogige knollen.
Lekkerlander: Is vrij vroeg met ma
tige opbrengst. Kiem breekt makke
lijk af. Is gevoelig voor rooibescha-
diging.
Corine: Is vroeg rijpend met goede
opbrengst. Is geschikt voor de berei
ding van friet.
Première: Is zeer vroeg en geeft een
hoge opbrengst. Is resistent tegen
aardappelmoeheid. Consumptie
kwaliteit is goed. Kiem breekt mak
kelijk af. Ontvelt makkelijk.
Gloria: (vnl. buitenland) Is vroeg
rijpend met goede opbrengst. Is re
sistent tegen aardappelmoeheid. De
consumptiekwaliteit is goed. Is ge
voelig voor rooibeschadiging.
Ukarna: (vnl. buitenland) Is vrij
vroeg en geeft een hoge opbrengst. Is
resistent tegen aardappelmoeheid. Is
vrij goed geschikt voor friet.
Sirco: (vnl. buitenland) Is vrij vroeg
met goede opbrengst. Lijkt vrij goed
voor friet-bereiding.
Advies
Voor een vroege, bloemige aardap
pel is Dóré hèt ras. Première geeft al
vroeg een hoge opbrengst met vrij
goede kwaliteit. Voor verwerking tot
friet komt Corine in in aanmerking.
Tabel 2 Enkele raseigenschappen volgens de 56e Rassenli.jst 1981
rooibeschadiging
vroeg
knol
kook-
kons.waj
rijp
vorm
vroeg
heid
gebruik
Doré
ro
BC
Lekkerlander
r
BC
Corine
ro
AB
Première
ro
AC
Gloria
lo
AC
Ukama
lo
AC
Sirco
ro
AC
Een hoog cijfer duidt op een hoge
waardering uit landbouwkundig
oogpunt.
I) knolvorm: r rond, l lang, o
ovaal.
8
5
8
2) kooktype:
A vast, niet melig
B iets melig, vrij vast
C melig en tamelijk los
Hoedanigheid, bewaring en voorbehandeling van het pootgoed zijn naast ras
senkeuze belangrijk0 nunten voor een vlotte en regelmatige opkomst van de
(consumptie-)aarda, in.
