Coöp Tuinbouwveiling
"Walcheren" bestaat
75 jaar
T ot zover een citaat uit een verslag
dat de toenmalige sekretaris L. Jo-
ziasse uitsprak ter gelegenheid van
het 40-jarig bestaan van de "Coöpe
ratieve Veilingvereniging "Walche
ren" R.A. te Middelburg. Met dit ci
taat eindigt de voorgeschiedenis van
de veiling. Wat gebeurde namelijk:
D e huidige direkteur, de heer
E.C.A.A. Mes, is nog eens gedoken in
de oude jaarverslagen. De zeer bewo
gen geschiedenis van de 75-jarige ve
reniging zegt hij als volgt te willen
samenvatten: "Onlosmakelijk ver
bonden met het lot van de veiling
"Walcheren" is kennelijk de tegen
slag, de moeizame strijd om het hoofd
boven water te houden maar toch
onmiskenbaar ook de niet-aflatende
ijver en wil tot voortbestaan waarmee
enige honderden tuinders op Wal
cheren al die jaren bezield waren. Het
is voortdurend knokken geweest".
D e oprichting van de veiling, 8 fe
bruari 1906, verliep al uiterst stroef,
zo lezen we in een jaarverslag dat een
gedetailleerdbeeld geeft van het
eerste jaar van haar bestaan. Een
handvol groente- en fruittelers op
Walcheren die uit onvrede met de
bestaande situatie een veiling wilde
oprichten, ontmoette aanvankelijk
vooral argwaan en onbegrip.
D e eerste grote klap kwam in 1940
toen als gevolg van de oorlog de ge
bouwen van de veiling langs het sta
tion in Middelburg totaal vernield
werden. Alleen de kluis bleef geluk
kig gespaard. Het kort daarna her
bouwde nieuwe veilingkomplex on
dergaat hetzelfde lot: bijna geheel
Walcheren komt bij de invasie in
1944 niet alleen onder zeewater te
staan (hetgeen een vernietiging van
de produktie betekende), maar ook
de gebouwen liepen opnieuw zware
schade op. Weer blijkt de veerkracht
van de leden niet gebroken. Herstel
van de gebouwen aan het station
volgt. Nieuwe ontwikkelingen na de
"tweede wereldoorlog met o.m. de
opkomst van de auto en de uitbrei
ding van de tuinbouw op Walcheren
Een geschiedenis met grote tegenslagen
Optimisme
Een felicitatie
waard!
Voortdurend knokken
De kluis
Het elektrisch afmijntoestel met per
soneel bij de ingebruikname van dit
toestel in september 1912. E.e.a. vond
plaats in de vleeshal van het Stadhuis
te Middelburg.
noodzaakten bestuur en leden weer
tot nieuwbouw en in 1947 kon aan de
Braakmanstraat, toen nog temidden
van weilanden buiten de stad, een
geheel nieuw en vergroot gebouw
feestelijk worden geopend. Sinds
dien zijn er nog wel enige loodsen
bijgebouwd maar voor het overige
worden vandaag de dag in hetzelfde
complex nog steeds regelmatig de
groenten van de Walcherse telers aan
de klok gebracht. Die weilanden zijn
er overigens al lang niet meer. De
veiling is thans geheel ingebouwd
door rijen woningen die dateren uit
de 50-er en 60-er jaren. Mes: "De
gemeente heeft ons wel eens infor
meel gevraagd of we hier weg wilden
om plaats te maken voor woning
bouw maar daar hebben we hele
maal geen behoefte aan en onze bu
ren, voor zover mij bekend, ook niet.
De gemeente moet ons hier voorlo
pig maar rustig laten zitten", als je de
historie zo leest dan denk je bij je
zelf: hoe bestaat het dat de veiling
ondanks al die tegenslagen nog bes
taat? v
D e oprichting van de veiling driek
wart eeuw geleden was een goede
zaak voor zowel de handel als de te
lers. Er ontstond duidelijkheid in
aanvoer en afzet die daarvoor eigen
lijk geheel afwezig was. Het wel en
wee van de veiling Walcheren is
uiteraard zeer nauwverbonden met de
De Coöperatieve Veilingvereni
ging "Walcheren" te Middelburg
bestaat zondag 8 februari a.s.
precies 75 jaar. Het bestuur van
de veiling heeft hierin aanleiding
gezien dit jubileum te vieren met
een feestelijke bijeenkomst in de
Schouwburg te Middelburg. De
ze viering zal plaats vinden op
maandag 9 februari a.s. Op deze
pagina's kunt u iets lezen over de
veel bewogen geschiedenis van
deze veiling die ondanks grote
tegenslagen en moeilijke tijden
nog steeds bestaansrecht heeft.
Een felicitatie waard voor het
bestuur, de direktie, het personeel
en de achterban de telers/leden
die uiteindelijk het lot van de
veiling steeds in handen hebben
gehad en nog hebben!
"En daar, tussen de duinen en de
dijken, ligt het eens zo vruchtbare en
schone eiland met zijn bedrijven, bui
tenplaatsen, boomgaarden, moestui
nen, bouw- en weilanden als een ge
kortwiekte vogel; een gevolg van het
oorlogsgeweld. Het eiland lokte in de
16e en 17e eeuw de adelstand en rijke
kooplieden tot het stichten van kaste
len en buitenplaatsen waarbij grote
tuinen werden aangelegd, die voorza
gen in de eigen behoefte aan groenten
en fruit. Zelfs kassen werden gebouwd
waarin, zij het primitief zuidvruchten
werden geteeld.
Later ging door verval in de handel en
het verminderen van de adelstand een
deel van die tuinen over in handen van
hun hoveniers, welke begonnen met
groenten en fruit te telen voor het pu
bliek. Zodoende was de grondslag
voor de huidige tuinbouw gelegd, die
zich nog altijd kenmerkt door de grote
verscheidenheid der produkten bij de
aanvoer. Velen onzer, die de 50 jaar
gepasseerd zijn, hebben dit nog mee
gemaakt en zien nog, als de dag van
gisteren de tuinbazen van Oost Ka
pel le met hun huifwagens met groen
ten en fruit naar Middelburg gaan om
daar aan het publiek en de rest die men
niet kwijt kon aan een groep scharre
laars te verkopen. Rond Middelburg
en Vlissingen en ook andere plaatsen
waren na verloop van tijd ook wat
"kroters" (zoals men de tuinders
noemde) begonnen met een bedrijf e.
De oude veiling aan de Kanaalweg
met in de banken de kooplui. De foto
is genomen omstreeks 1928. Op de
voorgrond de manden waarin vroeger
de produkten werden aangevoerd.
Ook enkele landbouwers beoefenden
die teelt. A lien brachten hun geteelde
produkten op bovengenoemde wijze
aan den man. Dat dit veelal voor de
kwekers teleurstelling gaf laat zich
begrijpen
De eerder genoemde teleurstelling
leidde tot boosheid en uit konkur-
rentieoverwegingen besloten toen
enkele vooruitstrevende beroeps
telers het offensief in te zetten.
Dus werd in 1906 op Walcheren een
veilingvereniging opgericht "ten
einde op die wijze hun produkten af te
zetten daar de bestaande toestand niet
bevredigde"zo staat in hetzelfde ver
slag. De oprichting van de Walcherse
veiling speelde zich dus dit jaar liefst
driekwart eeuw geleden af. Voor de
Het koelhuis dat pas gerenoveerd is.
12
jubilerende vereniging dus alle reden
om feest te vieren.
Toch kwam de oprichting van de
veilingvereniging Walcheren tot
stand. Dan volgt een reeks kleine en
grote tegenslagen met gelukkig af en
toe een periode van betrekkelijke
voorspoed en rust.
Een beeld van het veilingkomplex
nadat het in 1940 door de vijand is
vernield. Het veilinggebouw werd
destijds langs het spoor gezet omdat
men voor veel produkten (zoals kool
soorten, winterpeen en knolselderij)
aangewezen was op vervoer per trein.
Bestemming was o.m. het westen van
ons land.
ontwikkeling van de tuinbouw en de
bevolkingsgroei op dit voormalige ei
land. Er is natuurlijk veel veranderd.
Zo werden tot in de oorlog hoofdza
kelijk vollegrondsprodukten en fruit
aangevoerd. Topmaanden waren juni,
juli en augustus. Na de oorlog een
breder assortiment met meer kaspro-
dukten en een gelijkmatiger aanvoer
over het gehele jaar verspreid. Een
belangrijk impuls leken tuinbouw en
veiling te zullen krijgen na de oo-log.
Maar: "Er heerste hier toen een geest
van optimisme en vertrouwen in de
toekomst.
Een enkeling ging al over tot het
bouwen van kassen en koelhuizen.
Walcheren, zo wist men, heeft im
mers alles mee: een goed klimaat,
een goede bodem, een hardwerken
de en betrouwbare bevolking met
kennis van zaken, genoeg ruimte en
een veiling waar telers en kopers el
kaar kunnen vinden. Kortom, zo
vond men de mogelijkheden om een
tweede Westland te worden lagen
er". Een dergelijke grootschalige
ontwikkeling heeft op Walcheren
evenwel niet plaatsgevonden. De di
rekteur ïan de koöperatieve veiling
heeft daarvoor wel enige verklarin
gen: zo'n snelle opkomst werd ge
remd door de geringe uitkeringen
aan boeren en tuinders voor in de
oorlog geleden schade als gevolg van
o.m. de overstromingen. Die tuin
ders hebben volgens hem in het al
gemeen voorts Onvoldoende durf
gehad om te gaan lenen. Daar komt
dan in de jaren 1955-1965 nog bij de
