i
j
rj
TUINBOUWKLANKEN
Ontheffing voor
grondontsmetting met
methylbromide
Rentabiliteit groenteteelt onder
glas in Nederland over 1979
Vanuit Zuid-Beveland vertrouwen in de
toekomst
Omzet veiling
"Walcheren" steeg met
half miljoen
Een zwakke partij...
Tuinbouwjaar 1980: een jaar met een
gouden randje
Een opkikkertje in de glastuinbouw
Hoewel voor velen de oogst 1980 nog
niet geheel is geveild of verkocht,
kunnen we toch stellen dat 1980 een
redelijk rendement heeft opgeleverd.
Met name in de fruitteelt kunnen we
een aantal positieve zaken opnoe
men. De oude Golden Delicious
oogst '79 bracht in april, mei en juni
goede prijzen op en de zomerrassen
Benoni en James Grieves deden het
erg goed.
De kwaliteit was goed, de jodiumtest
heeft toch ook zijn goeie kanten laten
zien en dan niet in de laatste plaats
de éénmalige verpakking. De me
ningen zijn hierover nog steeds ver
deeld, maar het is toch een feit dat
ons betere fruit er volop in is aange
voerd en verkocht. Het is op plaatsen
gekomen waar het zeer gewaardeerd
werd en we hebben van het verloren
terrein, onze export een gedeelte te
ruggewonnen. Een meevaller was de
goeie kwaliteit van ons fruit, de
vruchtzetting is op de meeste plaat
sen ruim voldoende geweest.
De prijsvorming in 't najaar en win
ter werd door velen wat somber in
gezien vanwege de grote oogst, maar
tot op heden vallen de prijzen voor
de goede kwaliteiten mee. Cox blijft
het goed doen en voor de Golden
Delicious, mits voldoende blank, is
een levendige belangstelling. Alleen
de Goudreinette valt in prijs iets
tegen en dan vooral de minder gek
leurde partijen, ook al is de kwaliteit
vaak goed te noemen. Met het telen
van kwaliteit zijn we op de goede
weg, we zullen hiermee door moeten
gaan en als het goed is zijn we er al
volop mee bezig voor de nieuwe
oogst. De snoei is één van de be
langrijkste handelingen om kwali-
teitsfruit aan <Je markt te brengen.
Besteed er voldoende aandacht aan
en gebruik de zaag voor de dikke
takken, die er beslist uit moeten.
Wanneer er pneumatisch wordt ges
noeid is men vlugger geneigd dit te
vergeten, maar vooral voldoende
licht binnen in de boom is noodza
kelijk. Dan knippen met de kleine
schaar in het vruchthout van rassen
als Golden Delicious, James Grieves,
Winston en Benoni mag zeker niet
Het tuinbouwjaar 1980 begon aller
beroerdst. "t Was al lage prijzen wat
de veilingklok aanwees: sla, kool,
prei, spruiten, witlof, appelen, peren.
Maar met de komst van de eerste
komkommers en tomaten begon het
tij te keren. En naarmate het jaar
vorderde werden de prijzen beter.
Pluvius en koning Winter waren óns
welgezind. De natte zomer en de
korte vroege vorst deden de teelten
elders in Europa geen goed. De dood
in de pot daarginds bracht hier leven
in de brouwerij. Maar de winter was
zacht. Dat bespaarde veel stookkos
ten. Zo sneed het mes aan twee kan
ten.
Aan het eind van de rit werd er een
17,5% grotere veilingomzet geregis
treerd (gronden 19%, fruit +13%;
glasgroenten +21%, vollegronds-
groenten 14%). De importwaarde
was toegenomen met 7% (vers +8%,
verwerkt +5%; groenten -8%, fruit
11%), maar de exportwaarde steeg
met 13% (vers 19%, verwerkt
1%; groenten 13%, fruit 15%)
en de reëxport nam toe met 11%:
groenten 12, fruit 11 (inheems
24, uitheems +0). De eindvoorra-
den hardfruit waren ondanks de op
nieuw grote oogsten minder groot
dan de beginvoorraden.
vergeten worden, want het is gewoon
de eerste stap voor een goede maat-
sortering. Ook kan men rekening
houden om de zwakst groeiende
percelen vroeg in 't seizoen te snoei
en en de wat hardere groeiers het
laatst. De peren zijn meestal het
laatst aan de beurt, mede omdat deze
over 't algemeen hard genoeg groei
en en wat later in het seizoen zijn de
gemengde knoppen ook beter te on
derscheiden. Een goede ondernemer
is altijd bezig met de toekomstplan
nen voor zijn bedrijf, maar ook de
nevenzaken zoals het maken van
reklame voor onze produkten mogen
we niet vergeten.
Prei
Vorige keer was er een fruitsoort aan
de orde, laten we deze week de mo
gelijkheden van een groentesoort
eens bekijken.
De prei. Dat prei een goede uitwer
king heeft op het spijsverteringska
naal is algemeen bekend. Bij klachten
over de spijsvertering kan deze
groente zeker verlichting geven,
evenals bij reuma, jicht, of zwaarlij
vigheid. Ook kinderen die last hebben
van hun amandelen of erg vaak ver
kouden zijn, regelmatig prei eten.
Denkt u niet, dat het al die ziekten
ineens opheft, maar het geeft beslist
een aanzet in de goede richting.
Al met al was het een jaar met een
gouden randjf. Dat geeft de be-
drijfsgenoten weer moed om te in-'
vesteren, hopelijk niet in uitbreiding,
maar in de toepassing van innova
ties.
P.G.V. - G. Mulder
De omzet van de koöp. tuinbouw
veiling "Walcheren" bedroeg over
het jaar 1980 3.801.633,50. Ten
opzichte van 1979 was dit een stijging
van 545.597,- of 17%. Deze
stijging is vooral veroorzaakt door de
winterbloemkool en de hogere prij
zen van de meeste produkten. Een en
ander blijkt uit het jaarverslag van de
direktie over 1980.
Hierin wordt tevens gesteld dat 1980
voor de telers over het geheel goed is
geweest.
Ook de winterbloemkool was goed.
De direktie betreurt het dat er nog
gasttelers zijn, die menen hun
bloemkool te moeten wegsturen, om
elders te laten veilen.
Het nieuwe jaar is weeral enkele we
ken oud. Op SCHOUWEN-DUIVE-
LAND zijn groente- en fruittelers
met verschillende winterwerkzaam-
heden bezig. Witlofkwekers zijn nu
halverwege het seizoen met om deze
tijd grote veiling aanvoeren, van dit
ptodukt. Tot aan de jaarwisseling zijn
de resultaten bij deze teelt bevredi
gend geweest, de laatste twee weken
zijn de prijzen wat afgebrokkeld.
De preitelers daarentegen zijn het
nieuwe jaar goed gestart en profite
ren van een flinke prijsstijging. De
kg-opbrengsten zijn bij dit produkt
erg verschillend, telers die op tijd
hebben geplant en voldoende zorg
hebben besteed aan het andere ver-
zorgingswerk. oogsten nu een
prachtig produkt dat goed is uitge
groeid en zodoende makkelijk
schoon maakt.
De winterbloemkool heeft hier en
daar last van natte voeten terwijl de
duiven stiekum behoorlijke schade
veroorzaken.
Veel grote bedrijven in ons goede
landje maken om deze tijd van het
jaar hun resultaten bekend over het
afgelopen jaar en hun prognose voor
1981. Veel sombere geluiden. Een
enkele uitzondering met een betere
verwachting voor het nieuwe jaar.
Het Centraal Bureau voor Tuin
bouwveilingen heeft de omzetcijfers
over 1980 bekend gemaakt en met
voldoening hebben we als telers ver
nomen dat de totale omzet van de
veilingen met ongeveer 17% is geste
gen. Een gunstig resultaat wat voor
vele gezinnen een verbetering van
het inkomen betekent. Toch is het
oppassen om deze cijfers alleen als
een verbetering van het inkomen te
zien. Door de gestegen stookkosten
gaan de onkosten ook peilsnel om
hoog.
Voor andere produkten als spruiten
en bewaarappels zijn in 1979 erg te
leurstellende omzetten behaald,
waardoor deze stijging nu wat geflat
teerd overkomt. Veel inspanning en
beslist meer dan 40 uur in de week is
er door talloze kwekers aan besteed
om hun produkt regelmatig aan te
voeren en het geeft dan ook een vol
daan gevoel dat dit tot uitdrukking is
gekomen in de totale veiling omzet
ten.
Individueel kunnen de verschillen
echter ook nu weer groot zijn.
De verkoop aan huis
Naast veiling aanvoerders en andere
bekende handelskanalen komt in de
land- en tuinbouw de verkoop aan
huis, van telers direkt aan de konsu-
ment steeds meer in de belangstel
ling. Bordjes met "aardappels te
koop", "fruit te koop" of soms een
hele rij met produkten zijn een veel
voorkomend beeld in onze omgeving.
Of dit ekonomisch altijd een verstan
dige zaak is valt te betwijfelen.
Het lijkt er soms veel op dat de telers
hier een zelfde intensieve aandacht
besteden aan de huis verkoop als dat
de Russische kolchos boeren dit
doen aan hun eigen halve ha grond.
Veranderingen in het koopgedrag bij
de konsunent waardoor deze veel
meer met de auto zijn inkopen doet is
één van de redenen. Verder heeft de
2e woning of stakaravan de stedeling
meer naar ons platteland gebracht
waarbij een besparing op de voe
dingsmiddelen een kompensatie
geeft tegenover de hoge brandstof
kosten van het wekelijks rekreëren.
Een en ander is door de detaillisten
van groente en fruit met zorg gekon-
stateerd en dat is te begrijpen. Jam
mer is het dat ze ook nog een boze
brief naar het ministerie van Ekono-
mische Zaken hebben gestuurd met
verschillende dubieuze argumenten
over ondeugdelijke kwaliteit en ge
vaar voor de volksgezondheid. Er
werd bij de staatssekretaris met
spoed aangedrongen op passende
maatregels om deze beunhazerij in te
dammen. Gelukkig staat de wet ons
Uit de vakbladen kon men vorige
week ook in ons THOOLSE DIS-
STRIKT kennis nemen van behoor
lijke omzetstijgingen van groentevei
lingen over het afgelopen jaar. Wan
neer de gemiddelde omzet met 18%
gestegen is, dan scheelt dat wel een
behoorlijke slok op een borrel.
Het schijnt toch van invloed te zijn
geweest, dat in 1980 de ekstreme
weersgesteldheid in binnen- en bui
tenland, de vollegrondsgroenteteelt
danig dwars hebben gezeten. Meni
geen heeft in de buitenteelt schade
ondervonden van verdroging,van
verrotting en bevriezing van sommi
ge teelten. Nu is een veiling omzet
stijging van 18% voor de ondernemer
nog niet allemaal winst, want het to
tale onkostencijfer'is ook over 1980
weer schrikbarend toegenomen.
N ochthans kunnen en mogen de glas
tuinders wel tevreden zijn over het
laatste boekjaar. Ieder jaar echter
heeft toch weer zijn bijzondere be-
drijfsuitgaven. Zo zijn door vrijwel
alle glasbedrijven maatregelen uit
gevoerd om de verwarming in de kas
zo goed mogelijk te benutten.
Als ontnuchtering op de Nieuw
jaarsborrel komt dan de energiele
verancier met zijn bericht, dat de
stroomkosten naar boven moeten.
De reden is dan, zijn verminderde
toe om het eigen geteelde produkt
aan huis direkt aan de konsument te
verkopen zonder erkenning van de
Kamer van Koophandel. Als teler
vraag je je soms aan de andere kant
weer af waarom de handel wel de
vrijheid geniet om produkten te telen
en via allerlei kanalen af te zetten,
waardoor een eerlijke prijsvorming
in het gedrang komt. Zolang land- en
tuinbouw geen vestigingsbeleid kent
blijven we een zwakke partij.
afzet, en grote overschotten. Zijn be
drijf mag nl. niet verliesgevend wor
den. Zo'n stelling gaat in de agrari
sche onderneming helaas nooit op,
want als de groente doordraait, en de
uien zoals in '78 en "19, door over
produce maar moesten verrotten
behoort dat tot de normale bedrijfs-
risiko. Evenzo woiden de melkvee
bedrijven afgestraft als zij na zware
investeringen door overproduktie
gehonoreerd worden met een lagere
prijs. Laten wij echter het nu pas be
gonnen nieuwe jaar niet al te zwart
gallig beginnen, en ook oog hebben
voor het feit dat de prijzen van de nu
nog verhandelbare produkten zich
op een bevredigend peil bevinden.
Ook de uientelers die hun afzet eni
germate hebben gespreid komen nog
wel tot een bevredigend resultaat.
Plannen worden weer gemaakt voor
een zo goed mogelijk teeltprogram
ma.
In deze wat stille tijd kunnen voor-
lichtingsen jaarvergaderingen wor
den gehouden, zodat alle bedrijfsge-
noten onderling, ook weer eens van
gedachten kunnen wisselen. Ondanks
de dure stookkosten, hopen de volle-
grondstuinders nog op een vorstpe
riode met een droge dooi, omdat door
de vele regens de grondstruktuur nog
niet optimaal is.
Grondontsmettingsbedrijven kunnen onder bepaalde voor
waarden een ontheffing verkrijgen voor toepassing van me
thylbromide voor grondontsmetting. Zoals bekend, is het
gebruik van dit grondontsmettingsmiddel voorshands verbo
den.
In geen geval zal ontheffing worden verleend als waterlei
dingen - ongeacht het materiaal van samenstelling - in die
grond zijn gelegen, die de tuinder zou willen ontsmetten.
Aanvragen kunnen per tuinbouwbedrijf worden ingediend
bij het districtshoofd van de Plantenziektenkundige Dienst.
Zij moeten vergezeld gaan van een situatiekaart bijv. van het
waterleidingsbedrijf. Deze kaart, aangevuld en ondertekend
door de tuinder, geeft aan:
de waterleidingen;
de te ontsmetten kassen en percelen;
de waterlopen met hun stroomrichting.
Het districtshoofd zorgt voor doorgeleiding naar de regio
nale inspecteur deu van het ministerie van volksgezond
heid en milieuhygiëne. Deze inspecteur zal na overleg met
het betreffende drinkwaterleidingbedrijf de aanvrage van
advies voorzien.
Op grond van een en ander zal de minister van landbouw en
visserij over de ontheffingsaanvraag beslissen.
De bedrijven met groenteteelt onder glas hadden gemiddeld een verlies
van 34.030,—dat is 10% van de kosten. De bedrijven in het Zuid
hollands Glasdistrikt hadden gemiddeld een negatief overschot van
27.930,— die in overig Nederland van 41.530,— (resp. -7% en
-19% van de kosten).
De arbeidsopbrengst - bestaande uit sparing bedroeg derhalve 5.680,—
het (negatieve) ondememersover- per ondernemer, dat is 13% van het
schot en de berekende vergoeding totaalinkomen,
voor de handenarbeid van de onder- Per bedrijf kwam 79.000,- aan
nemer - bedroeg gemiddeld financieringsmiddelen ter beschik-
17.810,— per ondernemer. Het king (waarvan 49.580,— door toe-
ondememersinkomen, por ondeme- name van het vreemde vermogen),
mer - de arbeidsopbrengst vermeer- De totale bezittingen van de onder-
derd met het saldo van berekende en nemers van de glasgroentebedrijven
betaalde rente - en de rentesubsidie- bedroegen 890.950,— per bedrijf,
was gemiddeld 24340,— Het Deze bezittingen waren per 31 de-
totaalinkomen - ondernemersinko- cember 1979 met gemiddeld
men vermeerderd met de berekende 518.150,— eigen vermogen gefi-
vergoeding voor de handenarbeid van nancierd.
de gezinsleden alsmede het inkomen LANDBOUW-EKONOMISCH
dat buiten het bedrijf werd verkregen INSTITUUT
- bedroeg gemiddeld 45.420,- per (Deze publikatie kan uitsluitend
ondernemer. worden besteld door overschrijving
van 15,50 op giro no. 412235 ten
De gezinsbestedingen waren gemid- name van Landbouw-Ekonomisch
deld ƒ51.100,— waarvan Instituut, Den Haag. Vermeld dient
6.860,— aan belastingen en pre- te worden: "Zend mededeling No.
mies volksverzekeringen. De ont- 233".)
15
