Ook Glasgroenteteelt ondergaa
sortimentsverbreding'
Nieuwe groentegewassen onder glas
Enkele gegevens per teelt
Nieuwere teelten
Bij de Nederlandse tuinbouw, ook bij de glastuin
bouw, bestaat een grotere belangstelling voor ver
breding van het sortiment.
Dit wordt bevorderd doordat zich veel buitenlan
ders in Nederland vestigen en doordat Neder
landse onderzoekers en tuinders zich weer elders
oriënteren.
Uit het oogpunt van risikospreiding is dit een goe
de zaak. Hoewel we niet alle produkten in Neder
land moeten proberen te telen, is het ook weer niet
nodig dat de belangstelling alleen uitgaat naar "de
grote drie". Er zijn meer mogelijkheden.
B. Baijense
Konsulentschap voor de Tuinbouw
"Zuid-West Nederland"
B ij de Nederlandse glastuinbouw bestaat in toenemende mate belangstelling voor nieuwe gewassen. Het
"nieuwe" van deze gewassen is soms maar betrekkelijk. Sommige gewassen werden tientallen jaren geleden
ook al geteeld, maar dan in zeer bescheiden mate.
De redenen van deze sortimentsverbreding zijn:
marktverzadigingsverschijnselen bij "de grote drie" (tomaat, komkommers en sla);
meer vraag bij de konsument naar andere produkten;
meer kontakten met andere landen waar andere produkten worden geteeld;
veilingen stimuleren deze teelten om zelf een bredere sortimentsaanbieding te krijgen van produkten;
zoeken naar teelten die minder energie vragen.
Een teelt van paprika kunnen we
eigenlijk al geen kleine teelt meer
noemen. Ook is er een hernieuwde
belangstelling voor teelten die we al
jarenlang telen en zijn er bij deze
teelten ontwikkelingen aan de gang
(b.v. jaarrondteelt radijs).
Verder wordt er nog steeds gezocht
naar nieuwe teelten, die eventueel in
Nederland geteeld kunnen worden,
eventueel na veredelingswerk.
Onderzoekers van proefstations en
instituten maken reizen over de ge
hele wereld om gewassen te bestude
ren.
In onderstaande tabel hebben we
een aantal gegevens bij elkaar ge
bracht betreffende zaai-, plant- en
oogsttijd, zaadhoeveelheden, op
brengsten en plantafstanden. Verder
volgen wat gegevens per teelt.
Lange Violette, n.l. Claresse (Leen
de Mos), Poeldijks Glorie (Neder
landse zaadcentrale), Radja (Rijk
Zwaan) en Vedette (PanneVis).
Nieuwe rassen zijn Adona (Rijk
Zwaan) en Dobix (Vandenberg).
Bosramenas: oppervlakte enkele ha,
handelswaarde beneden 1 milj. gld.
Zowel stookteelt als hefeluchtteelt.
Teeltgebied: Westland. Gebruikt
worden selekties uit de Rode rame-
nas.
Bleekselderij: oppervlakte 6 ha,
handelswaarde 0,5 milj. gld. Zowel
Knolvenkel.
Voor gele paprika kunnen we het
zelfde schema aanhouden als voor
paprika.
Voor ijssla kan men ongeveer het
zelfde schema aanhouden als voor
gewone sla. Wel duurt de opkweek
en de teelt iets langer.
.Aubergine: oppervlakte 60 ha,
handelswaarde 20 mill.gld. Zowel
stookteelt, hetelucht- en koude teelt.
Export 80%. Export naar West-
Duitsland, Engeland en Frankrijk.
Teeltgebied: Zuid-Hollands glasdis-
trikt. Energiegebruik als tomaten:
Gevoelig voor Verticillium spp. Ge
bruikt worden selekties uit het ras
voorj aars teelt als herfstteelt. Inter
nationaal is het een belangrijke teelt.
Energiegebruik iets hoger dan sla.
Gevoelig voor rand. Rassen: Giant
Doré Améliore (Frans ras) en Lat-
hom Selfblanching (Royal Sluis).
Broccoli: oppervlakte enkele ha.
Produktiewaarde beneden 1 milj.
gld. Vraagt weinig energie. Rassen:
selekties uit de Cantonner Witkop,
zoals Granaat en Torpedo. De laat
ste jaren is er meer belangstelling
voor de Japanse hybriden, zoals Na-
gaoka Early en W.R. 60.
Courgette: oppervlakte enkele ha.
Produktie waarde 1 milj. gld.
Rassen: Elite (Pannevis) en Green
(Vandenberg).
Knolvenkel: oppervlakte enkele ha.
Produktiewaarde nog geen milj. gld.
Gevoelig voor schieten. Rassen: Sil-
berball (Pannevis), Wadenswiller
Argenta (R-oyal Sluis), Goliath (Rijk
Zwaan), Otina (Pannevis) en Albin-
star (Enza).
Ramenas: oppervlakte 25 ha.
Produktiewaarde 3 milj. gld. Teelt
gebied: Noord-Limburg en 't West-
land. Export naar West-Duitsland.
Vraagt ongeveer evenveel energie als
sla. Rassen: Rex (Royal Sluis) en
Unus Treib (meerdere Firma's).
Spitskool: oppervlakte enkele ha.
Produktiewaarde nog geen milj. gld.
Vraagt weinig energie. Rassen: se
lekties uit de Eersteling, zoals Raket
(Jakob Jong) Spiko (gebr. Broersen)
en Hisp^i (Jakob Jong).
Tuinkers: oppervlakte beneden 1 ha.
Produktiewaarde 2 milj. gld. Ras
sen o.a. Rapida (Bejozaden).
Ijspegels: oppervlakte 1 ha. Pro
duktiewaarde nog geen milj. gld.
Ras: Eiszaphen (Duits ras).
IJssla: oppervlakte 20 ha. Pro
duktiewaarde ruim 1 milj. gld.
Teeltgebied: 't Westland. Export
naar W.-Duitsland. Vraagt evenveel
energie als botersla. Gevoelig voor
aanslag. Rassen: Cristallo (Vanden
berg) en Fortessa (Vandenberg). jer
vergelijking:
ha ml.
gld. export
Tomaat 2700 540 80
Komkommerl 160 240 80
Sla 3200 200
Paprikaplant op steenwol.
Watermeloen, klein type uit Japan.
Lichtpaarse aubergine, type uit het
Verre Oosten.
Amsoi, kroppend gewas uit Hong
kong.
Bladsla, rode sla uit Japan en USA.
Krulsla, krullend type sla uit de
USA.
Chinese spinazie, (Amaranthus),
bladgroente lijkend op postelein.
Katjang idjoe, gekiemde bonen voor
Chinees-Indische gerechten.
Verder zijn er een aantal nieuwe
ontwikkelingen binnen bepaalde
teelten, zoals vleestomatenrassen.
Teelten op substraten en voedings
film, jaarrondteelt bij radijs en be
lichting in de winter.
E
Aubergine in exportdozen op de vei
ling.
(Pannevis), Perfection (Pannevis) en
Latina (Clause). Nieuwere selekties:
Zefa en Fino.
Koolrabi: oppervlakte 70 ha. Pro
duktiewaarde 8 milj. gld. Teeltge
bied: Noord-Limburg en 't West-
land. Export naar West-Duitsland.
Vraagt relatief veel energie. Rassen:
Primavera Weis (Nunhem), Prinovit
(Nunhem) en Trero (meerdere fir
ma's).
Paprika: oppervlakte 300 ha.
Produktiewaarde 75 milj. gld. Teelt
gebied: Zuidhollands glasdistrikt.
Zowel vroege stookteelt, hetelucht-
teelt en herfstteelt. Worden zowel
groen als rood geoogst. Er zijn ook
enkele ha gele en witte paprika's.
Export o.a. naar West-Duitsland.
Vraagt meer energie dan tomaat,
maar minder arbeid. Rassen o.a.:
Bell Boy (Amerikaans ras), selekties
uit de Propa n.l. Deltana (Vanden
berg), Propenza (Enza) en Rumba
(Rijk Zwaan) en selekties uit de
Zoete Westlandse n.l. Bruinsma's
Wonder (Bruinsma), Manto (Leen
de Mos), Stoket (Royal Sluis) en Ti-
sana (Vandenberg). Gele rassen:
Asti Geel (Pannevis) en Gold Star
(Enza). Witte paprika: Midal (Leen
de Mos).
Peper: oppervlakte 6 ha. Produk
tiewaarde 2 milj. gld. Teeltgebied:
't Westland. Rassen: Westlandse
Lange Rode (Leende Mos) en Vuri-
no (Pannevis).
Prei: oppervlakte 6 ha. Produk
tiewaarde 0.5 milj. gld. Rassen:
r zijn ook nog een aantal teelten
die op zeer beperkte schaal worden
beproefd of waarvan men denkt dat er
mogelijkheden voor zijn.
Enkele teelten willen we noemen:
Suikermais, mais waarvan kolven
(niet volledig rijp) gegeten worden.
Wordt al op praktijkschaal geteeld.
Meiraapjes, verwant aan ramenas
e.d.
Bosuitjes, wordt ook al op praktijk
schaal geteeld.
Bindsla, bladgroente Verwant aan
kropsla.
Wortelpeterselie, peterselie waarvan
de wortel gegeten wordt.
Witte atibergine, wordt geteeld in
USA en Singapore.
Sterpompoen, eetbare pompoen uit
de USA.
Paksoi, klein soort Chinese kool uit
het Verre Oosten.
Rammenas, stompe type uit Japan.
Cherry tomaat, nieuw type rode en
gele tomaat uit Verre Oosten en
USA.
Chinese kool.
Teeltkalender (nieuwere) groentegewassen onder glas
Gewas
zaaidata
klantdata
oogstdata
opbrengst
plantafstand
zaad in
grammen/are
per are
in cm
Aubergine
1/10
20/12
vanaf 10/3
1900 kg
107 x 70
1.5
n
20/10
5/1
20/3
l800 kg
107 x 70
1.5
II
15/11
1/2
5/4
1700 kg
107 x 65
1.5
n
15/2
15/4
n 10/6
600 kg
107 x 60
1.5
ti
25/5
1/7
10/8
500 kg
107 x 60
1.5
Bleekselderij 2/1
1/3
1/5
1500 st
20 x 30
1.5
Bosramenas
10/11
ter
15/3 -20/3
1300 bos
10 x 12
125
n
1/3
plaatse
15/4 -20/4
16Ó0 bos
10 x 12
125
ii
15/8
1 zaaien
20/9 -25/9
1300 bos
10 x 12
125
Broccoli
l/l - 10/1
20/2-30/2
15/5 -20/5
150 kg
30 x 35
7
w
1/8 - 10/8
1/9- 5/9
vanaf 10/11
150 kg
30 x 35
7
Chinesekoo
l/l
5/2
1/4
600-700 kg
600-700 kg
35 x 35
8
n
1/3
25/3
1/5
35 x 35
8
Courgette
1/2
1/3
vanaf 15/4
30-40 st
l6o x 75
120 zaden
Knolvenkel
1/2 - 15/12
1/4-10/4
20/5
300 kg
30 x 25
13
Koolrabi
vanaf 20/11
vanaf 10/1
vanaf 20/3
l800 st
25 x 20
12
II
l/l
15/2
15/4
1500 st
25 x 25
10
n
1/2
15/3
10/5
1400 st
25 x 25
10
Gewas
zaaidata
plantdata
oogstdata
opbrengst
per are
plantafstand
in cm
zaad in gram
men per are
Paprika
25/9
25/11
25/2
1200-1700 kg
107 x 50
3-5
11
1/10- 20/10
l/12-lO/l
1/3
1200-1700 kg
107 x 50
3-5
II
25/10- 1/11
20/I- 1/2
5/4
1200-1500 kg
107 x 50
3.5
II
10/5 - 5/6
1/7-20/7
10/9
240- 400 kg
80 x 45
3-5
Peper
20/10
1/1
1/3
600- 900 kg
80 x 35
4
tl
1/4
20/5
15/9
300kg
80 x 35
4
Peul
20/12- l/l 1
20/1-30/1
20/4- 10/6
120 kg
107 x 10
3 pl. per pol
900
Prei
1/11-15/11
15/3
30/5-15/6
l800 bos
25 x 10
50
ii
1/12-25/12
1/3-15/3
15/6
8 kg
40 x 10
40
Ramenas
10/12
ter
5/3
1700 st
25 x 20
50
ii
15/1
plaatse
25/3
1700 st
25 x 20
50
ii
15/2
zaaien
10/4
1400 st
25 x 25
40
Spitskool
5/10
januari
april
550 st
40- x 40
5
Tuinkers
hele jaar
5-8 d.
12-30 gr
1500 zaden
rond
na zaaien
per doosje
per doosje
Ijspegels
10/1
ter
15/3
1700 bos
10 x 8
150
ii
1/3
1 plaatse
15/4-20/4
2000 bos
10 x 8
150
n
15/8
zaaien
29/9-5/10
1700 bos
10 x 8
150
Ijssla
18/1-24/2
1/4-25/4
1100 st
25 x 30
pillen
ii
1/3-10/4
25/4-30/5
1100 st
25 x 30
pillen
12
