VOOR he
VROUW
De Boer - Uw Buurman
Zuivel om te smullen
D,
A
D
Oc
I n het bieten rooien werden we
wegwijs gemaakt door C. de Koning
van de Felixweg 3 in Kamperland.
B
D e peren (beuré Hardy) hingen
verleidelijk aan de bomen: wel
moesten ze geplukt worden, maar
om erin te bijten moeten ze nog na
rijpen. Het was even een weet, hoe je
moest plukken, maar toen waren we
ook allemaal druk aan de gang.
A
H«
D,
W,
T oen gingen we zaaien, 't Lijken
beste zaaimachines de Mono&irs van
de fa. Fhase uit Düren. We zaaien 6
rijen gelijk op 83 cm en met een tus
senstand in de rij van 24 cm.
I
onder redaktie van de Redaktiekommissie Bond
van Plattelandsvrouwen voor Zeeland en Bra
bant
Redaktieadres:
Mevr. LJ. de Regt-van Maldegem,.
Anna Mariaweg 1, 4494 PB Geersdijk.
Stukjes uit 't verslag van de kursus
yelen van ons rechtgezet. We dach
ten nl. dat er alleen gras gedroogd
werd, maar het voornaamste is de
klaver. Deze wordt gemaaid als het
1 m. hoog is (meermalen per zo
mer) en fijn gehakt op het land.
Daarna in de fabriek gedroogd en tot
kleine staafjes geperst.
Dit was de laatste exkursie dit sei
zoen. We hebben een heel andere
kijk gekregen op het boerenbedrijf
en het leven van de boer en boerin.
Ook weten we nu, wat men aan het
doen is op het land en wat er zoal
groeit: wat een zorg en moeite het de
boer kost om alles zo ekonomisch
mogelijk voor elkaar te krijgen. De
boer is niet meer alleen een boer,
maar is een agrarisch ondernemer
geworden.
En daar nemen we ons petje voor af.
Uw "niet agrarische"
buurvrouwen.
'e "kursus" De Boer - Uw Buur
man is eigenlijk een vervolg exkursie.
Het is de bedoeling, dat niet agrari
sche plattelandsvrouwen het gebeu
ren op een boerderij het hele jaar
door volgen en meer inzicht krijgen
hoe de boer (en boerin) reilt en zeilt.
Gelukkig zijn de boeren (Z.L.M.)
hier op Noord-Beveland erg blij met
onze interesse in het landbouw ge
beuren en boden gul hun medewer
king aan.
Als inleiding en algemeen overzicht
kregen wij deze avond een fantasti
sche serie dia's te zien over het boe-
renjaar. Alle hulde aan Tonnie van
Arenthals ook voor de boeiende uit
leg er bij. Daarna werd er gepraat
over de te volgen methode van de
kursus en gevraagd welke wensen er
onder de deelneemsters leven. We
gaan dus onder leiding van Jos van
Oeveren-Geluk en met medewerking
van het bestuur aan een informatieve
"exkursie kursus" beginnen.
11 april '80
'ok hier wordt er in kombinatie
gerooid. Landbouwmachines zijn
niet goedkoop en om het rendabel te
houden werkt men samen.
Begin september wordt het loof
doodgespoten, wat 14 dagen
duurt. Daarna rooien met weer zo'n
ingenieuze machine: loof wordt er
afgeslagen met een klapper aan de
machine, aardappels opgediept en
over een lopende band, waardoor de
aarde er al voor een groot deel af
gaat, in een vrachtwagen opgevan
gen.
Na het rooien meegemaakt te heb
ben, gingen we naar het bedrijf, dat
de aardappels verder vervoerd: J.
Valkier B.V. Handelsmij in export
van aardappelen.
De heer L.R. Wentholt vertelde ons
er het volgende over.
Hier geen machinefabriek, maar veel
handarbeid. Daardoor is veel man
kracht nodig, wordt er minder per
dag verwerkt 80* ton) en het pro-
dukt duurder. De aardappels worden
over de lopende band gebracht en
1 bij de eerste exkursie werd het
ons duidelijk, dat de boer heel erg
afhankelijk is van het weer, het weer
waar hij niets over te zeggen heeft.
De hele week verwachtten we het
sein, dat het geschikt weer zou zijn
om bieten te zaaien, maar pas vrij
dagmiddag was het zover, droog,
halfzonnig weer en droge grond.
Bij aankomst op het terrein van Piet
van Schaik aan de Oude Dijk zagen
we hem al bezig met een grote zaai-
machine (ook te gebruiken om uien
te zaaien).
Graszaaien
door mensenhanden uitgezocht en
gesorteerd. Het afval is voor veevoer.
3 november '80
Op zijn erf werden de gerooide bie
ten afgedekt met riet en gras van de
slootkanten tot ze opgehaald zouden
worden voor vervoer naar de suiker
fabriek via de kade in Kortgene.
Daarna naar het land voor het aan
schouwelijk onderwijs van het rooi
en. Weer zo'n "uitgedachte" machi
ne. Zijn de boeren zulke goede inge
nieurs of zijn de laatsten eerst boer
geweest?
6 november '80 Veeboerderij
van de beer v. Elp aan de
Zuiddijk in Colijnsplaat
'aarna naar het land van.J. van
Oeveren aan de Jonkvrouw Anna-
dijk, waar de wintertarwe al aardig
uit de grond kwam (het was net gras).
17 april '80 Aardappels poten
-A-ardappels poten op het land van
Huib v.d. Maas bij de Zandkreek.
Ook nu was het nodig, dat het droog
weer was (alleen was de wind zo
koud!)
8 september '80 Perenpluk
fruitbedrijf
24 september '80 Aardappels
rooien bij Wiskerke
chter de populieren, die een
prachtig windscherm vormen ston
den de fruitbomen vol in bloei. Wij
genoten ervan, maar de telers dach
ten meer aan de opbrengst (wat lo
gisch is) en waren bezig met uitdun
nen; wat een werk, telkens één laten
staan.
13 juni '80 Proefboerderij "De
Rustboeve"
-et was vrijdag de 13e! Niet dat
we er iets nadeligs van gemerkt heb
ben, want het was een interessante
belevenis om over het uitgestrekte
terrein te lopen en over het doel van
de vele proeven te horen vertellen
door de heer A.G. Ebbens. De on
kosten van deze proefboerderij wor
den voor 50% door de boeren gedra
gen en de rest door de regering. Het
doel is om na te gaan op welke wijze
men met de minste kosten de juiste
hoeveelheid bestrijdingsmiddelen en
de beste grondsamenstelling door
o.a. bemesting, de hoogste resultaten
behaald.
18 augustus '80 Tarwe
oogsten, land van J.C. v.
Maldegem
'e rijpe tarwe stond trots te wui
ven in de wind toen we op 't veld
aankwamen en na enkele uren was er
alleen een stoppelveld. Een combine
van 6 meter breed (meer dan ka
merbreedte!) met er naast een laad-
auto zorgden ervoor dat de tarwe
gemaaid werd, korrels en stro ge
scheiden en afgevoerd naar de Ce-
beco, waar het gewogen, onderzocht,
gedroogd en opgeslagen werd.
Hierna gingen we bij de Cebeco eens
kijken wat er daar gedaan werd met
de aangevoerde tarwe.
Niet alleen worden de granen, zaden
en peulvruchten er gewogen, op
vocht onderzocht, gedroogd en op
geslagen, maar er wordt ook gezorgd
voor de verkoop ervan en dat in
groot koöperatief verband. Ook voor
invoer uit het buitenland wordt ge
zorgd, want de bakkerijen gebruiken
niet alleen het eigen produkt.
4 september '80 Droogbedrijf
van J.G. Timmerman
B ijna heeft het er naar uitgezien,
dat ons bezoek aan de droogfabriek
letterlijk in 't water zou vallen.
Door de vele, vele regenbuien was
het gras en de klaver zo nat, dat èr
geen drogen aan was.
Allereerst werd een misverstand van
Het Nederlandse Zuivelbureau heeft
een serie van 19 nieuwe receptenfol
ders uitgegeven. Van de oude set
werden sinds de verschijning in 1976
reeds vele miljoenen exemplaren
verspreid. De nieuwe folders hebben
een ander aanzien gekregen, maar
het doel is in principe hetzelfde ge
bleven: te laten zien hoe men met
zuivel smakelijke en gevarieerde
maaltijden kan samenstellen en
hapjes kan bereiden. Er is van uitge
gaan dat de hedendaagse vrouw geen
tijd meer heeft om uren in de keuken
te staan en dat ook steeds meer door
mannen en kinderen wordt gekookt.
De recepten van het Nederlands
Zuivelbureau genieten een grote be
trouwbaarheid omdat ze worden sa
mengesteld door ervaren voedings
leraressen en getest in een proefkeu-
ken te Rijswijk. Een van de folders is
speciaal gericht op de alternatieve
eetgewoonten van (lacto-ovo-)vege-
tariërs.
Nederlands Zuivelbureau
Te verkrijgen door 3,50 te storten
op giro 349731 t.n.v. het N.Z.B.
Onder vermelding van "receptenfol
ders".
ij binnenkomst in de vrij nieuwe
schuur, was onze eerste indruk: wat
schoon! We dachten in een koeien
stal te komen, maar bezochten eerst
de ruimte, waar de melktank, met
een inhoud van 4200 1. alle melk
verzamelt. Er kunnen 2x4 koeien
tegelijk gemolken worden aan.de
melkautomaat en om ze rustig te
houden, krijgen ze droogvoer (van
de groendrogerij, die we eerder be
zochten) te eten.
13 mei '80 Fruitbedrijf van
Kees Davidse
e hebben de eerste mais gezaaid
op de maagdelijke grond van Kibe-
rege. Het eigenlijke grote werk be
gint pas na de tiende januari. Wat we
tot nu toe hebben gezaaid was meer
bedoeld als een soort oefening met
de mensen en de machines om zon
der strubbelingen straks alles achter
elkaar te kunnen zaaien. De lokale
bevolking zegt dat we beter in de
cember kunnen zaaien want dan is
de regen gelijkmatiger verdeeld.
Maar die lieden vergeten dan dat we
moeten oogsten in de natte tijd—Wat
dat betekent hebben we het afgelo
pen regenseizoen kunnen bekijken.
Die eerste kavels die we nu hebben
gezaaid zullen echter wel geoogst
moeten worden in de regentijd, maar
we hopen dat te klaren door er
handwerk van te maken. Er zijn twee
speciale maisplukkers in Amerika
besteld. Oorspronkelijk is er ook ge
dacht aan combines, maar dat vergt
een zware investering terwijl we eerst
beter maar eens afwachten of de
mais werkelijk zo veelbelovend
groeit als zo optimistisch in de rap
porten is neergeschreven. Ze hebben
ons 4500 kg per ha in het vooruitzicht
gesteld.
We hebben gezaaid in droge grond.
Erg kluiterig en grof en slecht van
struktuur. Ofschoon we flink wat re
gen hadden gekregen in de voor
gaande weken was de grond tijdens
het zaaien alweer stoffig in de
bovenlaag. De brede triltandkultiva-
tor die nog eens het zaaibed pro
beerde te verbeteren trok een dikke
wolk stof uit de grond. Er was ook
een verkruimelrol bij, maar zo'n
-nuttig ding is ontworpen voor akkers
waar geen boomstronken en geen
wortels meer in te vinden zijn. Wij
hebben er drie dagen plezier van ge
had en toen waren alle rollen verbo
gen en verkreukeld. Wat wel goed
zou hebben kunnen werken is een
Cambridgerol, doch zoiets hebben
we dit jaar nog niet in huis. We be
gonnen de zaaioperaties met het
toedienen van de kunstmest. We ba
seren onze gegevens op rapporten
van andere maisbedrijven in Tanza
nia. Later zullen we zelf via proef
velden moeten uitvissen wat voor óns
bedrijf de beste gift is. We strooien
ureum en triple-super-fosfaat. Een
akelig goedje om te mengen want die
ureum is uiterst aggressief hygrosco-
pisch en dat spul gaat snel koeken. In
het begin strooiden we tegen 100 kg
per ha en dat is erg weinig. De kleine
opening die je dan aan de strooier
moet geven zit dan snel dichtge-
koekt. Later hebben we de gift ver
hoogd tot 200 kg per ha en toen ging
het beter. Bovendien was de lucht
vochtigheid ook minder waardoor
het lastige "koeken" meteen ophield.
We hadden een paar kerels op de
wagen om de meststoffen te mengen
en de kluiten fijn, te stampen. We
lieten ze telkens niet meer mengen
dan een volle strooier. De chauffeur
van de trekker moest ook weer wat
nieuws leren. In de eerste plaats recht
rijden. De kavels zijn 1000 meter
lang en 200 of 250 meter breed. Om
de eerste kavel gemakkelijk te be
werken hadden we een dag van te
voren met een trekker de sporen om
de 10 meter voorgereden. Tijdens het
strooien was het nu voor de chauf
feur gemakkelijk. De volgende ka
vels zullen we uitzetten met piketten
en dan moet daar telkens maar een
mannetje bij gaan staan, 't Is nog niet
helemaal zo het hoort, doch om het
te leren kunnen we ons zulke man
netjes die 4 gulden per dag kosten
wel veroorloven, 't Zijn natuurlijk
schitterende kavels. Soms realiseren
we ons ineens dat veel bedrijven in
Nederland niet eens zo groot zijn als
die kavels van ons. Meteen na het
strooien volgen we met een 7 meter
brede triltandkultivator om de mest
stof in te werken en tegelijk het zaai
bed nog wat glad te strijken.
De grond was zo droog dat de mar-
keurs geen zichtbaar spoor achter
lieten. Ten einde raad hebben we
maar een lange zware ketting aan de
markeur gebonden die dan toch nog
een enigszins zichtbaar spoor
achterliet. Rechtrijden is geen kunst,
maar recht blijven rijden is nog heel
wat anders, 't Lukte niet best en
zonder twijfel zullen de eerste rijen
straks nog slingerend boven komen.
Ofschoon het robuuste zaaimachines
zijn krijgen ze op deze grond regel
matig gevoelige opdoffers. Er zitten
twee arbeiders op de machine om
iedere keer wanneer er weer een tak
of een stronk klem zit tussen de
zaaielementen dat obstakel te ver
wijderen.
nmiddels hebben we ruim 100 ha
gezaaid. Omdat we verschillende
soorten grond hebben is het zaaien
zoveel mogelijk over die typen ver
deeld. Daar waar het zaaibed vochtig
genoeg was staat de mais nu al
boven. Dat duurt tussen zaaien en
bovenkomen ongeveer een dag of
vier. Mooi zicht, zonder twijfel. Al
lemaal rijtjes mais, toch nog redelijk
recht, netjes geregeld door de mens,
daar waar nog maar zo kort geleden
een onoverzichtelijke warboel van
wildernis heerste. Nou zitten we nog
met de onkruidbestrijding. We kun
nen alleen maar spuiten wanneer de
bovengrond vochtig genoeg is. De
spuitapparatuur staat klaar om zodra
we nu weer een regenbui ontvangen
het veld in te trekken, 't Is alleen te
hopen dat het dan niet zoveel regent
dat we niet meer het land op kunnen.
Tot slot hebben we nog het plan om
iedere 15 of 20 meter met een grep
pelfrees een ondiep greppeltje tussen
de maisrijen te trekken. We hopen
daarmee het overtollige water af te
kunnen voeren. Of het genoeg zal
zijn, zullen we later pas weten.
Wanneer het straks werkelijk gaat
regenen dan kunnen we tijdens fe
bruari, maart en april gemiddeld per
maand zo'n 300 mm regen verwach
ten. Hoe dat afloopt zonder de diepe
drainage wordt ook nog een span-~
nend avontuur.
Wat voor ziekten en plagen we
daarna hier in de mais kunnen ver
wachten is vooralsnog onbekend. U
ziet het we moeten nog erg veel er
varing opdoen in zo'n nieuw gebied,
't Zal ook hier wel zo zijn dat men
wijs wordt door schade en schande.
1-/ r bestaat veel belangstelling voor
deze mais, en het projekt. Met de
belangstelling van de bavianen zijn
we trouwens helemaal niet zo blij.
De rotzakken komen nu al met tien
tallen gelijk op de kavels af. Op hun
dooie gemak gaan dan hele families
de zaden opgraven en vervolgens
opeten. Doch ook wanneer het zaad
al gekiemd is en bovenstaat houdt
hun belangstelling niet op. Ze trek
ken de jonge plantjes uit en vreten
die smakelijk op. Er is voorlopig
niets tegen te doen. Ze laten zich ook
niet wegjagen. Ja misschien 50 me
ter. Nu is het nog enigszins over
zichtelijk maar wanneer straks alle
500 ha gezaaid zijn wordt het nog
moeilijker om een oogje op de mais
te houden. Ook wilde tulpetanen
komen korrels pikken. Straks kun
nen we de buffels en de olifanten
verwachten. Het meeste grote wild
zwerft nu nog in de laagste gedeelten
van de valley. Wanneer het daar te
nat wordt gaan ze naar de hoger ge
legen gebieden en zitten wij er mee.
We hebben gelukkig inmiddels een
vergunning tot wapenbezit. In Ne
derland zullen we een karabijn en
een jachtgeweer kopen. Ook onze
kollega's doen dat. Samen met de
benodigde munitie hopen we dan tot
een redelijk effektieve gewasbe
scherming te komen. Gelukkig wordt
ons op dit gebied door de Tanza-
niaanse regering geen strobreed in de
weg gelegd. Onze arbeiders en vaste
krachten zien het al helemaal zitten.
Ze genieten van visioenen waarbij er
een overvloed aan heerlijk gratis
vlees zal zijn. Die arme drommels
mogen wat ons betreft dan best hun
buikje voleten aan het meest schaar
se luxe levensmiddel in de Kilombe-
rovalley. Veel zal van de schutters
afhangen!!
SCHRIJFKOUTER
21
