De maand januari op het
Zuidwestelijk landbouwbedrijf
J anuari 1981. Het begin van een nieuw kalenderjaar. Ieder heeft dan zo zijn verwachtingen, zowel privé als
D it is een gewas waar toch mis
schien eens wat meer aandacht aan
geschonken zou moeten worden in
verband met de bodemvruchtbaar
heid. Tevens zou de bedrijfsekonomi-
sche kant ook eens meer benaderd
kunnen worden. Het ruiteren van lu
zerne is beslist geen heksenwerk, 9 a
10 ton hooi per ha per jaar is goed
haalbaar. Gezien de marktnoteringen
voor hooi is luzerne dan nog niet zo
slecht.
Kontroleer machines!
Algemeen
Grondbewerking over de
vorst/ kweekbestrijding
AARDAPPELEN
BODEM
EKONOMIE
WINTERTARWE
13 e wintertarwe staat er over het
algemeen voor zover de plantjes
boven staan goed voor. Er is over een
vrij lange periode gezaaid. De vroege
vorst heeft de opkomst en de begin-
ontwikkeling geremd. Ook de uit
zaai werd vertraagd. Een belangrijk
uitgangspunt dat goed in de gaten
gehouden moet worden, is het aantal
planten per m2. Het streven is 200
planten per m2. Voor een goede op
brengst (en ook dat is langzamer
hand bekend) moeten 475-550 aren
per m2 aanwezig zijn. De plant moet
dus uitstoelen. Het is de stikstof die
dat bevordert. De eerste stikstofgift
gaat tot maximaal 100 kg N, reke
ning houdend met wat in de grond
aanwezig is aangetoond door middel
van grondonderzoek.
LUZERNE
KARWIJ
Het kan niet genoeg herhaald
worden maar een zeer nuttige
bezigheid in de winter is het kon-
troleren van alle machines, maar
die van de spuitmachine in het
bijzonder. Bij een kontrole van
deze machines bleken nog al wat
mankementen voor te komen o.a.
een ongelijke hoeveelheid spuit-
vloeistof van de spuitdoppen.
Voor een goed spuiteffekt is het
vereist dat dit zeker goed funk-
tioneert. Aan de weersomstan
digheden kunt U niets doen, wel
aan de machine. Een verkeerd
spuiten kost onnodig geld.
De bedrijfsvoorlichters,
CAR GOES,
ing. J. C. van Bergeijk,
ing. M. Westhuis.
CAR ZEVENBERGEN,
ing. A.J. Biemans.
voor de maatschappij in zijn geheel. Dat we nu, wat die verwachtingen betreft, voor de wind zeilen, zal
niemand beamen. Het zal meer scherp tegen de wind in zeilen zijn met daarbij een proberen nog iets van de
tegenstroom te ontwijken, zodat er dan toch nog van enige vooruitgang sprake kan zijn.
Let wel dus, zeer scherp aan de wind zeilen. Ieder beetje gunstige wind benutten. Hij die dat niet erkent en er
dus wel meer zijn gemak van neemt, komt niet vooruit, gaat misschien zelfs achteruit.
Nu weten de agrariërs al vele jaren wat tegenwind en tegenstroom is, wat "inleveren" betekent. Zij hebben
zich daar in de loop van tijd bij aangepast. Veel handwerk is ingeleverd om plaats te maken voor machines,
omdat die laatsten nu eenmaal goedkoper waren dan handenarbeid. Machines, die de arbeidsproduktiviteit
van de "alleen overblijvende" boer of tuinder steeds maar verhogen. Zelfs zover, dat op meerdere bedrijven al
een te veel aan kapaciteit aanwezig is met alle nare gevolgen van dien.
In veel gevallen (op de klei- en za
velgronden) is het humusgehalte 2 of
minder. Om 2% te handhaven is
minstens 1500-1600 kg effektief or
ganisch materiaal per ha per jaar
nodig. Maar eigenlijk zou het gehalte
3% moeten zijn om aan alle toene
mende zware eisen aan de grond te
kunnen voldoen.
We willen 10 ton tarwe dorsen en die
zelfde grond moet zwaar tot zeer
zware machines (tot 30 ton) kunnen
dragen zonder struktuurbederf. Een
organische stofgehalte van 3% vergt
een onderhoudsgift per ha per jaar
van 2000-2100 kg'effektief organisch
materiaal. Nu is 1500-1600 kg al op
veel bedrijven een zware opgave.
Over de rest denkt U in januari maar
eens na. Een gewas als luzerne met
zijn diepe beworteling zou voor be
tere opbrengsten van andere gewas
sen kunnen zorgen. Het gaat natuur
lijk wel om betere opbrengsten over
het gehele bedrijf. Het is dus weer
een afwegen tegenover elkaar van
kosten (minder direkte opbrengsten
van luzerne) en opbrengsten (meer
opbrengsten van andere gewassen).
Ligt er luzerne, dan is de duist te
bestrijden met:
10-15 kg profam
5 L Paraquat.
Straatgras en muur worden bestre
den met 4-6 liter chloorprofam 40%.
Alleen toepassen als de luzerne in
rust is, dus niet uitgelopen.
]VÏ ocht in het najaar er het niet van
gekomen zijn, dan is er in januari
meestal nog wel gelegenheid om op
zware grond een bewerking uit te
voeren "over de vorst". Vooral bij een
wat ongelijke ligging van de ploeg-
sneden kan dit 't gemakkelijk en met
een ondiepe bewerking klaarleggen
van het zaaibed, bijvoorbeeld bij bie
ten, bevorderen. Óp percelen waar
bieten moeten komen en men proble
men heeft met KWEEK kan dan te
gelijk nog 20-25 kg TCA toegepast
worden. Kweek blijkt in januari/fe
bruari erg gevoelig hiervoor en een
dergelijke behandeling is dan ook
vaak een goede "afronding" van de
najaarsbehandeling tegen dit maar al
te veel voorkomend onkruid. Denk in
dit geval ook aan de perceelsranden
langs de sloten!
O m de blauwgevoeligheid te ver
minderen, moeten konsumptie-
aardappelen vóór het afleveren tot
minstens 14 a 15 gr. C. worden op
gewarmd. Door zelfopwarming
loopt de temperatuur van de aard
appelen Va a '/2 gr.C. per dag op, zodat
tijdig stoppen met ventileren ook een
goed effekt heeft.
De kapaciteit van de verhitter moet
bij voorkeur worden aangepast aan
de kapaciteit van de ventilator. Een
"grote" verhitter voor een "kleine"
ventilator warmt de lucht teveel op,
waardoor de onderste aardappelen
er min of meer gekookt uit kunnen
komen. Om 1 m3 lucht 1 gr.C. in
temperatuur te laten stijgen is onge
veer 1,26 kJ (oule) nodig (voorheen
0,30 kcal). Het advies voor een ven
Water op het land, maakt de ganse
oogst tot schand.
tilator is 100 m3 lucht per m3 aard
appelen of 150 m3 lucht per ton
aardappelen. Om nu 1 ton aardap
pelen van b.v. 8 gr.C. naar 15 gr.C.
op te warmen zijn er 150 m3 x 7 gr.C
x 1,26 kJ 1323 kJ nodig (voorheen
315 kcal). Voor een cel van bijvoor
beeld 5x15 meter 165 ton aard
appelen is dan een verhitter nodig
van circa 50000 kcal. De lucht dient
tot maximaal 20 k 22 gr.C. te worden
opgewarmd (hogere temperaturen
zijn gevaarlijk - zwarte harten). Wil
men sneller werken dan liever een
"grotere" ventilator gebruiken. In de
regel zal men toch op 2 a 3 dagen
moeten rekenen om een partij aard
appelen redelijk op te warmen. Het is
gewenst om de temperatuur in de
bewaarplaats goed te volgen.
Let erop, dat de verhitter enkele me
ters van de ventilator wordt opge
steld!
oor zover het nog niet gebeurd is,
vraagt de bodem de nodige zorg, na
melijk in de eerste plaats naast de
genoemde organische stofvoorzie-
ning de ontwatering, of beter gezegd
de waterbeheersing. Op plaatsen
waar stuwen gezet zijn om een be
paalde hoeveelheid (zoet)water op te
houden (veelal op droogtegevoelige
gronden) moet de stuw tijdig om
hoog gezet worden. Op andere
plaatsen zullen de uitlopers van de
drains na het leeghalen van de sloot
met de korfmaaier alsnog schoonge
maakt móeten worden. Ieder jaar
weer zie je dat er "blaaien" water op
het land staan, die niet afgelaten
worden. Iets onbegrijpelijks! Wel
veel willen oogsten, maar eerst het
gewas en/of de grond laten "verzui
pen". Dit mag in de tegenwoordige
tijd niet meer voorkomen. Er zijn
veel machines op de bedrijven geko
men maar een goede spade en een
grondboor (profielboor) dienen
evenzeer aanwezig te zijn om opper
vlaktewater af te laten en/of de
J aren geleden maakten de bedrijfs
voorlichters saldoberekeningen van
Uw bedrijf. U kon dan zien of het
gekozen bouwplan een gunstig effekt
had of niet en wat er bijgesteld moest
worden. Tegenwoordig staan al die
saldoberekeningen in een boek ge
naamd: "Kwantitatieve Informatie".
Door storting van 15,— op postre
kening nr. 2249700 t.n.v. P.A.G.V.,
Lelystad onder vermelding van de ti
tel komt dit in Uw bezit.
Een goede investering als U er mee
werkt bij de opstelling van Uw
bouwplan in januari. Vanzelfspre
kend de cijfers zonodig bijstellen
voor Uw-eigen bedrijf. Tegenwoor
dig is daarnaast de komputer be
schikbaar om uit te rekenen welke
bedrijfsopzet voor U het beste resul
taat geeft. Uiteraard op basis van
gegevens die U zelf verschaft. Omdat
de bouwplannen nog steeds eenzij
diger dreigen te worden, kunnen be
paalde onjuistheden die U misschien
over het hoofd ziet, voorkomen wor
den. Onjuistheden kosten geld.
Aan de voeding van de drachtige ooi
en moet veel aandacht besteed wor
den
13 e ontwikkelingen, op welk gebied dan ook, gaan door. Het blijft
uitkienen om de produktie zo goedkoop mogelijk te houden en dat gene
uit de grond te halen wat er in zit. "Scherp zeilen", daar komt het dit
jaar zeker op aan. Zorgen dat alle produktiemiddelen voor 100% in orde
zijn en de afzetmogelijkheden passen bij de teelt, het bouwplan. Daarbij
de financiering van het gehele produktie-apparaat in de gaten houden,
evenals de totale omzet per arbeidskracht.
Laat het grondonderzoek vroeg
plaatsvinden. Het komt voor dat
monsters laat gestoken worden. Het
effekt van die uitslag is laag omdat de
stikstof soms al gestrooid is. Laat
steken geeft een laag rendement van
het erin gestoken geld. De kunst-
mestkosten gaan weer drastisch om
hoog. Werk er precies mee. Niet te
veel, maar ook niet te weinig. Je kunt
ook verkeerd bezuinigen en dat kost
uiteindelijk veel geld.
niet uitgelopen is om een onkruid-
bestrijding toe te passen. Duist,
straatgras en muur worden dan be
streden met Profam, chloorfam
40% of Legurame vloeibaar/poeder.
Als duist de hoofdzaak vormt wordt
IPC aangeraden. Meestal is er sprake
van diverse soorten onkruid. Een
goede, wel wat duurdere, kombinatie
is dan 6 liter Legurame 1,5 liter
chloor-IPC.
Paraquat (Gramoxone) zou in
noodgevallen tegen overwegend
grasachtigen, toegepast kunnen wor
den. Vooral bij een late bespuiting is
er kans op geelkleuring en groei-
remming.
Verwacht men nogal wat zaadon
kruid op overigens "schone" grond,
dan kan tot tegen het uitlopen 5 kg
Campagard uitkomst bieden. Voor
hetzelfde doel kan, tot 15 cm gewas
lengte ook Aresin toegepast worden.
De kosten aan middel zijn per ha:
10-15 kg profam (IPC)
90,- -ƒ 140,-
4-5 L chloorprofam (chl. IPC)
45,- -ƒ 55-
7 L Legurame vloeibaar 140,—
3 kg Legurame poeder 135,
5 kg Campagard 100,—
2-3 kg Aresin 100,—
K. arwij kom je meest tegen bij de
vaste telers. Een marktgevoelig ge
was, maar voor de enkele teler fi
nancieel aantrekkelijk. De stand is
nu goed en de maand januari is nog
geschikt voor zover het gewas nog
Al valt de regen nog zo snel, een
schone drain verwerkt het wel. De
regionale drainreinigingsdemonstra-
ties in december trekken veel belang
stelling.
De organische stoftoevoer wordt nog
al eens stiefmoederlijk behandeld.
grondwaterstand te kontroleren.
Naast een stel goede laarzen is dit het
basisgereedschap voor iedere boer.
12
