Wal keert schip: boer er tussen
D
KNLC-man in C. C. C.
I k ben zo bang dat een grote groep
boeren straks tussen wal en schip zal
raken, als de wal het schip gaat ke
ren. Zij krijgen wel te maken met
allerhande beperkingen en met het
niet uitvoeren van werken in be
heers- en reservaatsgebieden, terwijl
er straks onvoldoende geld is voor
aankoop en een eerlijke beheersver
goeding.
D<
D,
D at verbeteren van de konkurren
tiepositie van de Nederlandse land
bouw is zo zoetjesaan als uitgangs
punt voor ruilverkaveling vervangen
door de doelstellingen: wegwerken
van inkomensachterstanden en ver
beteren van werkomstandigheden.
Die verschuiving ligt me net zo min
als het praten over gezinsinkomen in
plaats van arbeidsopbrengst, als u
begrijpt wat ik bedoel.
Wal en schip
Strijdvaardigheid
J Deze onderwerpen vind ik nogal i
i van het land en je ontmoet veel j
j Strijdvaardigheid is altijd mijn J
Aan de basis
Op kursus
Jargon niet bewezen
B.V. voor voortbestaan
behoort de grond in de reservaten te
kopen, maar het geld raakt op in Den
Haag. Het Ministerie van CRM heeft
het bedrag voor aankopen van re-
servaatsgronden voor het komende
jaar verlaagd van 25 naar 17 miljoen
gulden.
In de Alblasserwaard bijvoorbeeld
was 350 ha bestemd voor een re-
kreatieschap; bij nader inzien zijn de
betreffende gemeenten slechts be
reid 100 ha te kopen. Zo'n 250 ha
gaat terug naar de boeren, maar de
bestemming blijft wel mooi rekrea-
tie.
De boeren blijven dan wel opge
scheept met een achtergebleven be
drijf.
Ik sta op het standpunt dat er niet
meer claims op de landbouw mogen
worden gelegd dan overeenkomt met
de hoeveelheid geld die in de naaste
toekomst beschikbaar wordt geacht
voor realisering van deze claims.
Een veel realistischer benadering
van de beheersproblematiek met een
meer geïntegreerde aanpak van de
berekening der vergoedingen kan
mogelijk de beheerslandbouw nog
redden, als we dat tenminste willen.
Eerlijk gezegd vraag ik me wel eens
af waar we mee bezig zijn. Dit alles is
naar mijn gevoel ontstaan door de
na-ijlingseffekten van de groei-eko-
nomie. Op opmakers hebben het de
laatste 10 jaar voor het zeggen gehad.
Toen de ekonomie nog groeide, leek
het wel alsof het niet op kon.
In die periode zijn forse claims ge
legd en ambitieuze plannen be
raamd. Nu de ekonomie stagneert en
we in een situatie zijn verzeild waar
we zeker ook 10 jaar nodig hebben
om er weer bovenop te komen, zal
het onmogelijk zijn om al die plan
nen ook financieel uit te voeren.
Krachtige gezonde bedrijven kun
nen bijdragen aan het herstel van
onze ekonomie; maar een kip aan
het spit legt geen eieren".
J I s het leuk werken in CCC, SBL
J en aanverwante instellingen?
i Barlagen: "Ik vind toch van wel.
belangrijk en ze interesseren mij J
i ook. Je komt bovendien o.a. met i
de veldbezoeken, in alle hoeken
i mensen. Dat maakt de problemen i
J ook zo konkreet. Tegen de J
i achtergrond van de maatschappe-
S lijke ontwikkelingen lijken het
J vaak wat achterhoedegevechten,
i waartoe de landbouw zich ge- i
dwongen voelt.
i devies geweest, strijdlust is mij i
J vreemd.
i Maar, als er gestreden moet wor- i
J den, dan met open vizier en recht i
J op het doel af', zo besluit Barla- J
i gen zijn betoog.
I H. de K.
i
Albert Barlagen (47) zit op een zware stoel. Hij beslist mee over gebruik, beheer en inrichting van onze
grond. Als lid van de Cultuurtechnische Commissie en bestuurslid van de Stichting Beheer Landbouwgron
den (SBL), zit Barlagen op één van de weinige plaatsen waar vertegenwoordigers van de landbouw direkt
meebeslissen over het beleid.
Deze Groninger boer was betrekkelijk een onbekende in de wereld van de landbouworganisaties, maar is
desondanks door het KNLC voorgedragen.
De koningin heeft Barlagen op 1 maart j.l. benoemd en hij zit er zonder last of ruggespraak.
Deze reportage vertelt iets van de achtergronden en ideeën van deze belangenbehartiger van de Nederlandse
landbouw, die zijn benoeming wel met enige schroom en aarzeling heeft aanvaard.
e heer Barlagen is boer op een bedrijf van -216 ha. Het is daar in 't
Waar onder Nieuwolda een echt Oldambster bedrijf, met klei van 60%
afslibbaar.
Op 65% van de oppervlakte groeit wintertarwe, daarnaast zo'n 13%
wintergerst en 10% koolzaad.
Op dit moment is er dus op het hele bedrijf nog maar 12% zwarte grond.
Daar komen waarschijnlijk sperciebonen in voor de industrie.
Het hoofdgebouw van Landbouwonderneming Barlagen B.V., een Oldambster
boerderij.
e bedrijfsvoering is sterk geme
chaniseerd. Barlagen heeft 2 vaste
medewerkers die beide het diploma
van de MLS hebben. Zij voeren alle
werkzaamheden zelf uit. Alleen de
oogst van de stamslabonen wordt
uitbesteed. Barlagen zelf is ruim 2
dagen per week niet op het bedrijf, in
verband met zijn funkties.
De spil van de zware mechanisatie is
een trekker van 215 pk, die vooral
voor de grondbewerking wordt inge
zet. Er komt dan een kultivator
achter van ll/i cm, een wentelploeg
met 7 scharen of een schijveneg van 8
ariagen heeft nu als lid van de
Centrale Cultuurtechnische Com
missie (CCC) en bestuurslid van de
Stichting Beheer Landbouwgronden
(SBL) een zware bestuurlijke funktie
op het terrein van beheer, gebruik en
inrichting van de grond. Hij is daar
eigenlijk als buitenstaander ingerold.
Toch heeft Barlagen wel veel be
ling en de verdeling van de kosten
over de boeren.
Dat vind ik een erg interessante fase.
Je moet dan de verschillende fakto-
ren wegen. Alle voor- en nadelen
moeten op geld worden gezet. Wat is
het nadeel van een kavel land aan de
andere kant van het dorp? Wat is het
voordeel van een lagere waterstand?
Daarvoor moet je zuiver gaan rede
neren, abstrakt gaan denken en alle
belangen goed afwegen. Dat ligt mij
wel. Mijn opleiding, h.b.s.-b en h.l.s.
heeft daar wellicht mee te maken. Ik
ben wel een man van "gegeven - te
bewijzen - bewijs".
Daarom vind ik het jammer dat ik
die fase in onze ruilverkaveling niet
heb kunnen meemaken.
'e heer Barlagen is gewend de
zaken goed en radikaal aan te pak
ken. Een voorbeeld. Toen duidelijk
werd hoeveel rapporten, nota's en
notities Barlagen in zijn nieuwe
funktie zou moeten bestuderen, ging
hij onmiddellijk naar een kursus
snellezen. De redenering die daar
achter steekt is kenmerkend voor
Barlagen.
Hij zegt: "Ik vind dat je alles wel
moet doornemen. Ook de vaktijd
schriften. Toch moet je er niet on
dersneeuwen, dus moet het tempo
omhoog.
Deze kursus- geeft daarvoor de mo
gelijkheid".
Barlagen is trouwens voortdurend
bezig zijn kennis en vaardigheden
verder uit te breiden. Ieder jaar volgt
hij zeker één en soms twee kursussen.
Onlangs waren de onderwerpen
wel ongeveer juist gezien was.
Het is mij opgevallen dat de uit
gangspunten voor de Ruimtelijke
Ordening in toenemende mate rich
tinggevend zijn geworden voor de
landinrichting, of zoals we voor kort
nog zeiden ruilverkaveling. Daar
naast zijn de belangen van natuur en
landschap steeds zwaarder gaan we
gen.
Het is niet zo dat ik daar geen begrip
voor heb, integendeel, maar we
moeten er wel voor zorgen dat de
ontwikkelingsmogelijkheden van
onze land- en tuinbouwbedrijven
niet onnodig in het gedrang komen
en dat de konkurrentiepositie van de
Nederlandse landbouw wordt ver
sterkt waar mogelijk.
Een ander ding dat mij opgevallen is
betreft de argumentatie van de be
langenbehartigers van natuur, land
schap en milieu. Zij brengen stellin
gen naar voren die in een bepaald
jargon vagelijk worden beredeneerd,
maar niet wetenschappelijk bewe
zen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de
invloed van de grondwaterstand op
natuur en milieu en met name op de
weidevogelstand. Toch hebben die
stellingen, dikwijls vastgelegd in be-
heersvisie's, ingrijpende en blijvende
invloed op de landbouw.
De georganiseerde landbouw zal
daarom naar mijn mening, meer
deskundigheid op het terrein van
natuur en milieu moeten aantrekken.
Pas dan kunnen de argumenten van
de belangenbehartigers van natuur
en milieu beter op hun juistheid
worden getest en zo mogelijk weten-
B ariagen is boer, maar ook direk-
teur. Ruim 16 jaar geleden heeft de
familie het bedrijf omgezet in een
N.V. en later in een B.V.
Waarom die B.V.?
Barlagen: "Het voortbestaan van de
onderneming op langere termijn moet
zeker zijn. Dat is bij een persoonlijke
onderneming erg moeilijk, omdat de
grond vererft. Als de grond persoon
lijk eigendom is, onstaan er bij elke
generatiewisseling grote spanningen.
De opvolger moet boer blijven, maar
er wordt door de aftredende boer of
zijn nabestaanden wel een flink stuk
geld uit het bedrijf getrokken.
Dat is in strijd met elkaar.
Bij ons zit de grond in de b.v. en dus
zijn de problemen veel kleiner. Al
leen de aandelen in de b.v. vererven,
de grond zelf niet. De spanning die er
bestaat tussen de gebruikswaarde
van de grond en de vrije waarde
speelt bij ons nauwelijks. Bij zo'n b.v.
hoort wel een wat meer industriële
denkwijze. Wij hebben daarom ook
bewust een Raad van Commissaris
sen ingesteld.
Dat betekent wat verlies aan zelf
standigheid, maar je kunt er een stuk
deskundigheid en klankbord mee
aantrekken. Ik maak regelmatig een
direktieverslag voor de Raad van
Commissarissen. Dat dwingt je eer
der tot analyse en afweging van de
beslissingen.
Die kontrole heeft ieder mens eigen
lijk nodig.
Zo'n werkwijze zou daarom voor een
boer zonder b.v. wel eens nuttig
kunnen zijn.
stuurlijke ervaring. Hij was aktief in
Kerkeraad, Gemeenteraad, Samen
levingsopbouw en in een groot aan
tal andere funkties.
Ook aan de basis van de Landin
richting heeft hij al de nodige erva
ring opgedaan. Barlagen was sekre-
taris van de vrijwillige verkaveling
"Geereweg" en de laatste tijd lid van
de Plaatselijke Commissie van de
ruilverkaveling "Nieuw Scheemda".
Barlagen: "De Plaatselijke Commis
sie heb ik nu moeten opgeven, maar
dat is wel jammer. Die ruilverkave
ling is toe aan de bezwarenbehande-
"onderhandelen" en "omgaan met
konflikten" aan de beurt. Al eerder
volgde Barlagen een kursus "Mo
dern Agrarisch Ondernemersschap".
Ook voltooide hij kursussen in En
geland en West-Duitsland over het
management in de landbouw.
Barlagen heeft sinds 1 maart j.l.
meegedraaid in de CCC, SBL en al
les wat daarmee samenhangt. Wat is
hem tot nu toe het meeste opgeval
len?
Barlagen: "Ik zit er nog maar kort in;
mijn voorganger Goosen voorspelde
mij dat het inwerken wel een paar
jaar zou vergen en ik denk dat dat
schappelijk worden weerlegd. Men
moet argumenten beoordelen tegen
het licht van feiten en niet feiten
tegen het licht van argumenten. Dat
geldt overigens evenzeer voor de
georganiseerde landbouw.
Een derde opmerking gaat over de
grote claims, die natuur en landschap
leggen op het agrarisch gebied. De
overheid (Rijk en Provincie) wijst
beheers- en reservaatsgebieden aan,
terwijl in streek- en bestemmings
plannen allerlei beperkingen worden
opgelegd. In zeer veel gevallen kan
de boer in dat gebied zijn bedrijf niet
verder ontwikkelen. De overheid
Deze 215 p.k.'s in één trekker zijn de kern van de mechanisatie op het bedrijf van de heer Barlagen.
A. Barlagen: Men moet argumenten
beoordelen tegenover het licht van
feiten en niet feiten tegenover het
licht van argumenten.
19
