Zo ontstond het kerstlied:
"Stille Nacht"
Kerstmis, lang niet gemakkelijk
D aar gaan we weer voor ons kerstnummer. Een van de moeilijkste
opgaven van het jaar vind ik dit altijd. "Vrede op aarde" is het parool.
Merkwaardig, want zo lang als ik leef is er nog niet echt vrede op aarde
geweest. Het is dus wel te begrijpen, dat juist deze tijd, wat onze
bijdragen aan deze rubriek betreft, erg moeilijk is.
H et is kerstavond en het is doodstil in de besneeuwde bergen rondom
Oberndorf. Maar in de huizen in het dorpje zijn de kaarsen aangesto
ken en zingen de kinderen de oude kerstliederen. Buiten is geen geluid
te horen. Ja toch! Voetstappen knerpen over het bergpad. Een man
nenstem spreekt zachtjes woorden uit die betrekking hebben op de
AlI die geniepigheden, die tegen
woordig haast dagelijks voer zijn,
geven mij een gevoel van onbehagen.
H et feit, dat dergelijke misdrijven
steeds vaker in het nieuws zijn,
maakt, dat je je wel eens afvraagt of
het een soort besmettelijke ziekte is.
Daar hebben we dan de dwangtrend.
Ik kan het me niet zo goed voorstel
len. Hoewel de mens wel degelijk de
neiging heeft anderen te willen na
doen, vooral veel bewonderde ande
ren. Je ziet het al aan de kleding. Eén
glimmend leren jak van ster X alle
maal glimmende leren jakken. Eén
baard, allen een baard. Eigenlijk
hoef je dus niemand meer te her
kennen want er is geen persoonlijke
keus aan. Een soort non-conformis
tisch conformisme. Wat mij ook zo
kan ergeren is het politiek gebeuren.
TV 2e Kamer debatten illustreren
prachtig wat ik bedoel: Men vertikt
het om naar elkaar te luisteren. Is
meneer A aan het woord, dan zie je
prompt aan de rest van het alfabet,
dat ze allen weten, wat hij zal zeggen
en meneer B staat dan ook vóór A's
eerste geluid bij de microfoon om
meteen te gaan interrumperen. Aan
de partijgenoten van A kun je weer
zien, dat die ook allang weten, wat B
te zeggen zal hebben. Je betrapt er
jezelf op, dat hetgeen hij te berde
brengt voor jezelf niets nieuws blijkt
te zijn. Het is wel een oeverloos ge
zeur. Vooral de langpraters komen
als de allervervelendste/onbenullig-
ste op je over. Dat heet het politieke
spel.
H et slordig gebruik van onze taal
vind ik ook ontzettend jammer. Na
praten van moeilijke woorden, m.i.
uit de Tweede Kamer afkomstig,
terwijl men kennelijk vaak niet weet
wat ze betekenen, laat staan hoe ze
geschreven worden. Ik vraag me wel
eens af waarom zo ingewikkeld?
Vroeger gebruikten we voor diezelf
de onderwerpen toch doodgewone
Nederlandse woorden? Die kun je
dan niet meer vinden.
D an worden we de hele week be
zig gehouden door de t.v. met de
grijp- en graaiprogramma's. Wat zou
het worden, de afwas-, de wasma
chine, die naaimachine met 100 mo
gelijkheden of het heen-en-weer de
indianen (ga ze nu zien, nu ze er nog
zijn)!
U ziet, er is heel wat om onvrede
mee te hebben. Maar gelukkig valt er
ook nog veel te genieten. Zelfs via de
massamedia.
Stille nacht, heilige nacht
N,
H et kerstlied van toen -het is 1918-
is niet binnen de kerkmuren van
Kerstkaarten maken
Noten vergulden
GEBED
Alpenkoffie
Ik zoek een land waar vrede is
We hebben dan meestal een soort hoofdthema: "vrede-onvrede-
dwangtrends" (dwangmatigheden), konsumptiemaatschappij e.d. deze
keer. Wel begrippen, die in deze tijd aan de orde van de dag zijn.
Proberen maar. Over Vrede behoef ik niet te beginnen. Sla de krant
maar op en de atlas, dan zie je het tegenovergestelde netjes verspreid
over de wereld. En vandaag hoorde ik het bericht van de moord op een
van de Beatles. Dat is dan een "kleine oorlog" eigenlijk.
Laatst was ik op ziekenbezoek en de
patiënte vertelde, dat enkele dagen
terug een 76-jarige vrouw was bin
nen gebracht, die door twee brom-
fietsende slungels was meegesleurd
aan haar handtas, die aan haar arm
hing.
Ze was niet eens erg gewond maar
toch overleden aan de shock. De
vertelster was zeer geschokt door dit
voorval. Ze kan goed tekenen en had
een aangrijpend portretje van het
slachtoffer gemaakt. Dit was overi
gens geen Zeeuws gebeuren. Een
paar dagen later was er iets soortge
lijks gebeurd met een kollega van
haar, ook niet meer zo jeugdig. Het
zijn wel dingen om te ijzen. Hoe krijg
je dat soort onverlaten te pakken!
Tot straf zou je ze met gelijke munt
moeten betalen.
Dit soort onverschilligheid tegenover
de medemens, en vooral de weerloze,
zie je steeds meer. Ontzettend.
Waaróm? vraag je je af. We zoeken
er zelfs nog verontschuldigingen
voor, want het is zo zielig als zulke
jonge mensen moeten "brommen".
Ik vind dat, wat die oude mensen
overkwam, veel zieliger.
Vaak hoor je, dat dat wel drugver
slaafden zullen zijn, want die zitten
Kerstkaarten maken is een leuk
werkje. Als u de Kerstkaarten van
vorig jaar bewaard hebt, kunnen de
kinderen daar figuurtjes uit knippen,
maar het kan ook uit kerstpapier,
folders of mooi gekleurd papier.
Opplakken op witte of gekleurde
correspondentiekaarten, soms wat
bijtekenen en u hebt een originele
nieuwe kaart.
Vergulde okker- of walnoten is een
prachtige versiering voor de Kerst
boom. 't Is een heel plezierig werkje,
want terwijl ze bezig zijn, kunnen ze
de noten lekker opeten.
Met een pundig mes worden de no
ten voorzichtig geopend en van hun
inthoud ontdaan. Een 20 cm. lange
dunne gouddraad wordt dubbel ge
vouwen en de uiteinden knopen we
goed vast. Deze knopen leggen we
tussen twee, aan de randen met lijm
bestreken, halve doppen. De doppen
worden stevig tegen elkaar gedrukt
en weggelegd om te drogen. Wan
neer er genoeg noten geplakt zijn,
begint het vergulden. Zoek een goed
merk vergulsel uit dat gemakkelijk
uitsmeert en snel droogt.
altijd in geldnood. Ze konden dat
geld beter besteden aan bloemen
voor oude mensen of mensen in
misère. Ik vraag me af of deze men
sen helemaal geen schuldgevoelens
zouden hebben? Je zult zo'n bagage
toch maar je leven lang moeten
meedragen!
Stel je voor, datje eigen kindje later
zou vragen: Pappa of mamma, heb
ben jullie vroeger wel eens zoiets ge
meens gedaan?
Gesprekken of diskussies op t.v. of
radio munten uit in onvermogen van
degene, die het gesprek leidt, om de
boel in de hand te houden. Hij en de
rest van de groep vallen elkaar
voortdurend in de rede. Dit is voor
mij het bewijs, dat men niet van plan
is of zelfs was, om naar de anderen te
luisteren. Wij luisteren alleen naar
onszelf. We kunnen ons niet voor
stellen, dat een ander er oorspronke
lijker of belangwekkender ideeën op
na kan houden dan wijzelf.
Laatst hoorde ik een kinderpro
gramma over de radio, waarin win
keldiefstallen aan de orde kwamen.
Het was geen vreemd begrip in dat
jeugdig gezelschap.
Vreemd genoeg was er een exkuus
voor de kleine diefstallen, vooral in
kleinere winkels. Die winkeliers wa
ren op voorhand arm. In een grote
supermarkt zou men desnoods met
een dure bontjas op de loop kunnen
gaan. Gelukkig was er een van de
leiding, die naar voren bracht, dat
het pikken van nietjes (wat een van
de kinderen eens gedaan had) toch
eigenlijk op hetzelfde neerkwam als
die bontjas: het je toeëigenen van
iets, wat niet van jou is.
De ja-maar's waren niet van de lucht.
Je zou zeggen, dat zulke onderwer
pen bij hen thuis nooit aan de orde
kwamen en, zo ja, dan die dingen
door de ouders vergoelijkt moeten
zijn geweest. Voor mij iets onbegrij
pelijks.
Ik bedoel hier natuurlijk niet dialect
of streektaal. De kranten staan trou
wens vol met taal-, zet- en stijlfouten.
Aangezien de opgroeiende jeugd
geacht wordt de krant te lezen,
draagt deze dus zeker niet bij aan de
taalkundige vorming van de jonge
mens. Wat een verloren kans.
Wat een wonder, dat er steeds ge
roepen wordt, dat er te weinig geld is
voor goede programma's. Gooi deze
eruit, dan heb je ten eerste een hele
boel minder slechte en wellicht geld
over. En we zijn de presenterende
eieren ook kwijt. Een hele oprui
ming.
Dit was het onderdeel "konsumptie-
mij..."
Maar het hoeft heus niet altijd geluid
te geven. Een fijn boek heeft veel te
zeggen, maar geeft geen geluid. De
lezer doorgaans ook niet, tenzij het
gelezene grappig is. Dan kunnen mij
de tranen over de wangen rollen. Tot
ergernis van de omgeving, want die
kent de grap niet.
Zo kom ik dan aan het eind van mijn
bijdrage voor het kerstnummer en
doe dat door allen veel vreugde toe te
wensen en een stralend 1981.
L.H.G.v.d.H.-M.P.
Vanavond zag ik een man
op schoenen
een man zonder schoenen
schoppen
zijn magere rug lag als
een voorwerp in het zand
en niemand" keek naar hem
óm
een halfnaakte man vertrapt
door een aangeklede
en miljoenen keken ernaar
dronken koffie, rookten, zwe
gen
of zeiden het is weer niks
die t.v. vanavond
Ellen Warmond
nacht, -eeuwen geleden- toen er een kind werd geboren, waarvoor geen
plaats was. Het is de stem van de oude pastoor Joseph Mohr. De stilte
buiten deed hem zo intens denken aan die stille nacht van weleer dat hij
naar buiten gegaan is. En als vanzelf herhaalt hij de woorden die diep in
zijn hart klinken.. Woorden over de kribbe en de stal, over Jozef en
Maria, over de herders. Het wordt een lied, een prachtig lied.
iet overal in Oberndorf branden
de kaarsen, In de huiskamer van de
organist Franz Gruber is het donker.
Stil en verdrietig denken hij en zijn
vrouw aan hun kleine jongen, die een
paar weken geleden gestorven is. Ze
denken er aan hoe hij vorig jaar ge
noot van de kerstboom en de lichtjes.
Dan wordt er op de deur geklopt en
als hij opendoet staat pastoor Mohr
voor hem. "Wil je me helpen, Gru
ber?", vraagt de pastoor. Hij laat
hem aarzelend binnen. Dan vertelt
de pastoor over het mooie lied en
herhaalt de woorden die hij uitsprak
in de stille bergwereld. "Hier hoort
een melodie bij, Gruber!".
Franz gaat voor de piano zitten en
probeert een passende wijs te vinden.
Hij begrijpt de boodschap van me
neer pastoor, dat slechts het kind in
de kribbe hem en zijn vrouw kan
troosten. Hij neemt muziekpapier en
noteert de melodie die hij bij het
nieuwe lied maakt. De volgende
morgen- eerste Kerstdag zingen de
beide mannen het nieuwe lied. In de
kerk kun je een speld horen vallen,
want wat is het prachtig!
wat is kerstfeest?
Feèfcf van kerstgratificaties
feest van boom-en bosmutatiès
feest van schenken en bezoeken
feest van bakken en van koeken
feest van kaarsen en van lichten
feest van vrolijke gezichten
feest van brieven en van kaarten
feest van ganzen en van taarten
feest van dromen en van wanen
feest van oryroering en van tranen
feest van speeches over vrede
feest van muziek en van gebeden
feest van leegte, van vernieling
feest van blindheid, geen bezieling
feest van ov.erspoelde klaarheid
feest van weggedrongen waarheid
WANNEER wanneer weet groot en klein
dat kerstfeest CHRISTUSFEEST móet zijn
(Auteur onbekend Vrij bewerkt iirt het
Duits.door M A Kaïst-nièAfefi
Oberndorf gebleven. De kinderen
hebben het geleerd en zongen het bij
de kerstboom. Ze gaven het door aan
vriendjes en vriendinnetjes in andere
dorpen. In 1833 werd het voor het
eerst gedrukt. De dichter was een
eenvoudige dorpspastoor, de com
ponist een schoolmeester, die ook
kerkorganist was, maar hun lied de
"Stille nacht. Heilige nacht" vero
verde de wereld en de tijden.
Verkort kinder kerstverhaal van Eli
sabeth Wijnands.
Waakt in de familiekring over
uw humeur, in gezelschap van
anderen over uw tong en in
eenzaamheid in gedachten.
Geef mij de berusting om te aan
vaarden,
wat niet veranderd kan worden;
Geef mij de moed om te veranderen
wat wel veranderd kan worden
En geef mij de wijsheid om het een
van het andere te kunnen onder
scheiden.
Reinold Niebuhr
Vrede met jezelf
hebben is ook niet
zo makkelijk
Als u met Kerst op reis gaat, neem
dan een extra riem of snelbinder mee.
Uw kofferrits mocht het eens bege
ven!
Ook zonder wintersport zal u dit best
smaken.
1 Eidooier met 1 likeurglas rum en
wat suiker glad roeren. Vermengen
met hete koffie. Daarbij afzonderlijk
slagroom serveren.
Aan het eind van het oude
jaar denkt ik altijd: In het
nieuwe jaar wil ik een engel
zijn.
Ik zoek een land waar vrede is
waar haat en nijd verdwenen is
en waar de mensen hand in hand
tesamen leven in dat land.
Ik zoek een stad waar vrede is,
waar eenzaamheid te dragen is
en waar de mensen zorgen dat
er niemand doodloopt in die stad.
Ik zoek een huis waar vrede is
waar liefde ons tot woning is
en waar de mensen last en kruis
tesamen dragen in dat huis.
Ik zoek een Mens Die vrede is
Die ons een weg tot leven is
en Die de mensen op doet staan
de handen aan de ploeg laat slaan
13
