N,
KNLC kommentaar
Rente
E*en punt wat in deze tijd van het
jaar ook altijd aandacht verdient is
het maken van een testamentaire
beschikking of wat ook nog wel eens
uit het oog wordt verloren, het aan
passen van een testamentaire be
schikking aan gewijzigde omstan
digheden.
Kursus bedrijfsopvolging
Dinteloord-Steenbergen.
Regel bij leven wat
u kunt regelen
Zeeuwse spuitdag
«f»
Gewasbeschermings
avond Cebeco-Zuidwest
Kursus
Bedrijfsopvolging
't Land van
Heusden en Altena
De agrarische kommissie van de Plattelandsvrouwen or
ganiseert in samenwerking met de afdeling Dinteloor-
Steenbergen van de Z.L M. een kursus Bedrijfsopvolging.
De meeste bedrijven in de land- en tuinbouw zijn gezinsbe
drijven. De problematiek van de voortzetting en de over
name speelt zich dan ook af binnen het gezin.
STEL GOEDE ZAKEN NIET UIT!
Het wettelijk erfrecht
Wat gebeurt er als er geen testament
is?
Dan treedt het wettelijk erfrecht in
werking. Dit houdt in grote lijnen het
volgende in:
a. indien vader, of moeder overlijdt
dan erft de langstlevende ouder
en de kinderen het vermogen
(geld, grond, gebouwen, enz) van
de overledene ieder voor gelijke
delen.
b. indien de langstlevende ouder
overlijdt dan erven de kinderen
ieder weer voor gelijke delen.
c. indien een echtpaar geen kinde
ren heeft dan gaat bij overlijden
van de ene echtgenoot het gehele
vermogen naar de langstlevende
en bij diens overlijden naar zijn
of haar familie.
d. indien één van de eigen kinderen
is vóór-overleden, met achterla
ting van kinderen, dan komen die
kleinkinderen gezamenlijk in de
plaats voor het gedeelte van de
erfenis dat aan de overleden
vader of moeder zou zijn toege
komen.
Laten wij nu eens kijken wat er ge
beurt als er niets is geregeld en de
echtgenoot komt te overlijden.
Wanneer man en vrouw in gemeen
schap van goederen waren getrouwd,
heeft de echtgenote recht op de helft
van het totale vermogen. De andere
helft wordt verdeeld zoals dat in ons
erfrecht geregeld is. Zowel de kinde
ren als de overblijvende ouder krij
gen ieder een kindsdeel. Dit kan voor
de overblijvende ouder vervelende
konsequenties hebben. Een voor
beeld kan dit verduidelijken.
Voorbeeld
Stel dat dé ouders samen een ver
mogen hadden van 200.000,— Bij
overlijden van de man heeft de
vrouw, als er geen huwelijkse voor
waarden zijn gemaakt 100.000,—
De onverdeelde boedel is groot
100.000,— Hierop zijn de regels
van het wettelijk erfrecht van toe
passing. Zijn er nu vier kinderen, dan
krijgen alle kinderen en moeder ééh
kindsdeel. Dus 1/5 van 100.000,—
is 20.000,— Moeders vermogen
wordt 120.000,— Ieder kind heeft
recht op 20.000,— dan is het voor
4 kinderen 4 x 20.000,—
80.000,— Als dit vermogen in het
bedrijf is vastgelegd, hoe moet moe
der dan het uit te betalen bedrag op
tafel krijgen?
De meederjarige kinderen kunnen
hun deel wel opeisen. In dit geval
komt moeder in de problemen. Een
testament was hier een oplossing ge
weest.
Testament
Een testament is een uiterste wilsbe
schikking, waarin aangegeven wordt
op welke wijze de bezittingen ver
deeld of gelegateerd worden na
overlijden. Hoewel er verschillende
soorten testamenten zijn, houden wij
ons hier alleen bezig met de meest
gewenste vorm, namelijk het open
baar testament. Het openbaar testa
ment is een akte die onder opgaaf
van de uiterste wil van de erflater
wordt opgemaakt door een notaris in
het bijzijn van twee getuigen. Om
een testament te kunnen maken
moet men in het bezit zijn van de
verstandelijke vermogens en ten
minste 18 jaar zijn. Verder wordt het
testament na opstelling door de no
taris door de erflater ondertekend.
Vanaf het moment van onderteke
ning heeft het rechtskracht. Hoe kan
men nu te weten komen of iemand
een testament heeft en of dit het
laatste testament is dat iemand heeft
laten opmaken?
Hiervoor is het centraal testamen-
tenregister. Want de notaris draagt
zorg voor de registratie in het regis
ter. Wanneer iemand komt te over
lijden moet de notaris bij het testa
ment-register opvragen waar en
wanneer het laatste testament is op
gemaakt.
Wat kan men regelen in een
testament?
In een testament kan men onder an
deren de ongestoorde voortzetting
van het bedrijf in land en tuinbouw
regelen. Deze voortzetting is van een
groot belang voor de kontinuïteit. De
ouders willen zolang één van beide
ouders leeft de ouderlijke boerderij
en dus ook de financiële positie van
het gezin niet in gevaar brengen. Dit
spreekt des te meer, zolang er nog
minderjarige kinderen zijn, waar-
De Zeeuwse spuitdag zal dit seizoen
plaatsvinden op vrijdag 9 januari in
"De Prins van Oranje" te Goes.
Aanvang 10.00 uur. 's Morgens zal de
heer dr. Ir. J. C.A. Barël een inleiding
houden over de diverse aktualiteiten
en 's middags zullen de ziekten, pla
gen en onkruiden in bieten worden
behandeld met medewerking van het
I.R.S. te Bergen op Zoom.
voor de verzorgingsplicht bij de
overblijvende echtgenoot ligt.
Er zijn bepaalde goede dingen die
dikwijls worden uitgesteld.
In de laatste maand van het jaar zijn
er zulke zaken die de aandacht vra
gen.
Zo bijvoorbeeld schenkingen, en wij
denken dan speciaal schenkingen aan
kinderen.
Het mag bekend worden ondersteld
dat schenkingen aan kinderen tot een
bedrag van tweeduizend gulden per
kalenderjaar vrij zijn. (In 1981 wordt
dat vijfduizend gulden).
Als het inkomen van de ouder ligt
tussen 20.000,en 50.000,- is zelfs
een schenking ter hoogte van 10%
van het inkomen van het jaar vooraf
gaand aan het jaar waarin de schen
king plaats vindt, mits gedaan aan
gehuwde meerderjarige kinderen, ook
in 1980, vrijgesteld van schenkings
recht.
Indien U nog dit jaar zulk een goede
daad wilt doen stel het dan niet uit.
Deze gewijzigde omstandigheden
kunnen bestaan uit het aangaan of
ontbinding van een huwelijk; door
overlijden van personen aan wie le
gaten zijn gemaakt; en ook indien
bepaalde gelegateerde goederen het
vermogen hebben verlaten.
De goederen moeten namelijk deel
uitmaken van de nalatenschap wil
een legaat van kracht zijn.
Speciaal in ruilverkavelingsgebieden
(Markusse heeft hierop ook reeds
gewezen in zijn rubriek in dit blad)
kunnen veranderingen in eigendom
men plaats vinden en kan het voor
komen dat een eigendom zodanig is
gewijzigd dat het niet meer beant
woordt aan de omschrijving in een
testament.
In zulk een geval is het legaat van
onwaarde. Pas in zulk een geval het
testament aan aan de gewijzigde
omstandigheden.
Als U toch wat meer dan anders be
zig bent in de papierwinkel kijkt U
dan ook -Uw verzekeringspolissen
nog eens na. Elk jaar blijkt weer dat
er ook op dit terrein onvoldoende
wordt aangepast en dat geldt zowel
de verzekerde bedragen als in be
paalde gevallen de omschrijving van
de verzekerde objekten.
Dit artikeltje is bedoeld om U te at
tenderen op bepaalde zaken die U
allang had willen doen maar die in
het dak waren blijven steken.
Doe het nu, een afgedane zaak kan
zoveel rust brengen en het kan net
nog dit jaar.
Paauwe.
Cebeco-Zuidwest organiseert op 12
december a.s. in haar kantine aan de
Kleverskerkseweg 53a te Middel
burg een Gewasbeschermingsavond.
Sprekers op deze avond zijn de heren
ing. J. Hertgers en J. van de Heuvel.
Aanvang 19.30 uur.
De agrarische kommissie organiseert
ook in het Land van Heusden en Al
tena een kursus bedrijfsopvolging en
wel op woensdag 7 januari, 21 janua
ri, 4 februari en 18 februari om 09.15
uur in "Het Wapen van Emn)ickho-
ven".
Programma: De maatschappelijke
en juridische aspekten van de be
drijfsopvolging, beloning meewer
kende kinderen en financiering bij
de bedrijfsopvolging door mevr.
Middelkoop en de heer Lindenberg
(s.e.v. Z.L.M.) en de aspekten van de
overdracht op het notariële vlak door
mevr. M. Gorselmans, notaris te
Dussen. Kosten 7,50 per persoon.
Deelneemsters aan vorige aktivitei-
ten hebhen bericht gehad. Via het
Landbouwblad zouden we echter al
le boeren en boerinnen op willen
roepen om mee te doen als de be
drijfsopvolging bij hun thuis aan de
orde is of binnen afzienbare tijd aan
de orde zal komen
Nog een kleine aantekening: Op
het foldertje dat de dames thuis
hebben gehad staat dat de agra
rische kommissie deze cursus or
ganiseert met de afdeling Alm-
kerk van de Z.L.M. Dit is niet
goed overgekomen op het sekre-
tariaat. Onze exkuses hiervoor!!!
Niettemin hopen we als agrari
sche kommissie dat U dit niet zal
weerhouden mee te doen met
deze kursus. Opgave voor de
kursus bij Mevr. G. Middelkoop-
v.d. Ploeg of mevr. J. Donken-
Spoor (04185-1274).
Mevr. C. van Maldegem- Mar
kusse.
Als voorlichters merken we ook dat brievenbus kunnen vinden (een
men er graag meer van wil weten oranje folder),
wanneer de bedrijfsopvolging ter Als herinnering hier nog even de da-
sprake komt. Vandaar deze kursus. ta: op woensdagmorgen 14 januari,
28 januari, 11 februari en 25 februari
De leden van de afdeling Dinte- om 09.15 uur in "Het Cromwiel" te
loord-Steenbergen en de deelneem- Steenbergen. De kosten zijn 6,—
sters van de E.V.A.V.-kursus hehben per persoon. Opgeven bij mevr. S.
hiervoor een uitnodiging in hun Overbeeke-Breure (01670-63466).
Wat is er zekerder in het leven, dan dat wij eens zullen sterven? Toch
willen vele families niet denken aan wat er staat te gebeuren als dit
(soms onverwachts) geschiedt, laat staan om er met elkaar over te
praten. Vaak is het zo dat bij goede gezondheid deze zaken voor zich uit
geschoven worden. Wordt een van de ouders ernstig ziek of moet een
van hen een zware operatie ondergaan, dan durft niemand er meer over
te praten. Toch is dit fout. Iedereen kan immers uit zijn nabije omge
ving voorbeelden opnoemen van ruzies of onredelijke situaties die ont
staan zijn omdat er voor het overlijden niets was geregeld. Familiere
laties kunnen jaren verstoord zijn. Daarom is het goed om binnen het
gezin over deze zaken met elkaar te praten.
Een veel gekozen oplossing is het
bij de notaris op laten maken van
een testament op de langstleven
de. Hierbij vermaken de ouders
aan elkaar bij testament hun be
zittingen eventuele andere ver
mogensbestanddelen, onder
voorwaarde dat deze gebruikt
moeten worden ten behoeve van
hun verzorging in de meeste rui
me zin van het woord. Aan de
kinderen wordt een geldelijke
uitkering gedaan die pas opeis
baar is na overlijden van de
langstlevende ouder. Het kan
echter in sommige situaties ver
standig zijn om direkt tot uitke
ring over te gaan.
Een andere belangrijke regel in
het erfrecht zegt dat ouders hun
kinderen niet kunnen onterven.
Ieder kind heeft namelijk recht
op het wettelijk erfdeel, of ook
wel genoemd de legitieme portie.
Daarom dient er na overlijden
van één der ouders over de vor
dering van de kinderen op de
langstlevende ouder rente te
worden betaald.
Andere regelingen die in het tes
tament kunnen worden opgeno
men zijn bijvoorbeeld het benoe
men van de voogd en de toeziend
voogd. Ook kunnen aanwijzingen
met betrekking tot de begrafenis
of het benoemen van de execu
teur-testamentair worden opge
nomen.
In het bovenstaande is geprobeerd om
het belang van een goede regeling ten
behoeve van gezin en bedrijf middels
het testament uiteen te zetten. U
hoeft het vanwege de kosten niet te
laten, want deze vormen geen be
zwaar. Omdat iedere situatie zijn ei
gen vragen op werpt kunt U hiervoor
terecht bij Uw notaris of bij de so-
ciaal-ekonomisch voorlichter(ster)
van Uw eigen organisatie.
O m de grote tekorten op haar
budget te financieren moet de over
heid de laatste jaren steeds grotere
bedragen op de vrije kapitaalmarkt
lenen. Dat drijft de rente steeds meer
op, waardoor we op dit moment een
rentestand van 11 a 12 procent, en
voor kort geld vaak zelfs nog aan
zienlijk meer, kennen. Dat is natuur
lijk veel te hoog in een tijd dat alom
investeringen op een laag pitje staan
en de vraag naar geld vanuit het be
drijfsleven dus zeker geen aanleiding
voor zulke hoge rentestanden geeft.
Terecht wees minister-president Van
Agt er tijdens de algemene vergade
ring van het KNLC dan ook op, dat
het van het allergrootste belang voor
onze economie is dat de overheid
haar tekort tot aanvaardbare propor
ties terug dringt. En daarmee de ka
pitaalmarkt meer lucht verschaft,
waardoor de rente kan dalen. Globaal
betekent 1%-rentedaling een lasten
verlichting voor het hele Nederlandse
bedrijfsleven van omstreeks 1 mil
jard.
Dat liegt er dus niet om. Ook voor
land- en tuinbouw is dit een uiterst
belangrijke zaak. Omgerekend per
arbeidskracht hebben we in onze sec
tor immers te maken met een zeer
hoge kapitaalbehoefte. Een paar pro
cent minder rente zou voor vele a-
grarische bedrijven al gauw enkele
duizenden guldens bedrijfsresultaat
schelen. Bovendien zou het jonge
boeren meer kans geven om van start
te gaan. De financiering van de be-
drijfsoverdracht is nu immers één van
de belangrijkste knelpunten. Daarom
ook klonken deze woorden van Van
Agt ons als muziek in de oren. Helaas
bleek afgelopen week dat mooie
voornemens in de politiek nogal eens
door de praktijk achterhaald worden.
Dat geldt ook voor het overheidste
kort. Ondanks dat iedereen al jaren
roept dat het tekort verlaagd moet
worden, blijft het maar stijgen. Voor
1980 zal het al gaan om het giganti
sche bedrag van circa 21 miljard
(7% van ons nationaal inkomen).
I ogal gemakkelijk wordt een der
gelijke ontwikkeling dan toegeschre
ven aan zogenaamde "tegenvallers",
bijvoorbeeld minder belastingop
brengsten dan geraamd. Maar dat is
natuurlijk een goedkope smoes.
Iedereen die een beetje de gang van
zaken volgt kan zo'n ontwikkeling
toch zien aankomen. Waar het in
wezen om gaat is dat de politici wel
stoer zeggen dat het overheidstekort
naar beneden moet, maar dat er in de
praktijk volstrekt onvoldoende maa
tregelen worden genomen. Met name
de bezuinigingen blijken elke keer
weer onvoldoende en bovendien
steeds weer lek geschoten te worden
door een van verkiezingsprognose'
naar verkiezingsprognose voortsuk
kelend parlement. Het begint er nu
op te lijken dat het schip van staat
aan de grond aan het lopen is en dat
alleen een drastische vermindering
van de ballast een stranding kan
voorkomen. Met andere woorden: in
1981 staat een gigantische bezuini
gingsoperatie voor de deur die eerder
in de buurt van de 20 dan van de
10 miljard zal moeten liggen. Doen
we dat niet, dan doemt het beeld^an
een half miljoen werklozen op en
komt ons bouwwerk van sociale
voorzieningen wezenlijk in gevaar.
Luteijn.
3
