...DE WINTER IS ER...
Marktordening voor suiker
ERVARINGEN
MET
GEWASGROEPEN
I S3g^
z v ei U
G rote onzekerheid is er opnieuw bij de bietentelers met
betrekking tot de toewijzing voor '81 op een tijdstip dat
het bouwplan definitief vastgesteld moet worden. En bij
velen zal het bouwplan reeds vastgesteld zijn. Doordat
het bouwplan bijzonder nauw is geworden zullen na het
uitzaaien van de tarwe weinig verschuivingen meer mo
gelijk zijn. Wij zijn dan ook van mening dat de Europese
Kommissie niet anders meer kan doen dan het huidige
marktbeleid voor suiker ook het komende jaar te hand
haven. De telers behoren nu zo snel mogelijk via de fa
brieken de hoeveelheid A- en B-suiker toegewezen te
krijgen. Men heeft er NU recht op te weten waar men aan
toe is! Dat betekent ook dat de diskussie over het kon-
traktenstelsel - mengprijssysteem voor het komende jaar
niet meer aan de orde dient te komen.
V oordat ik daar verder op in ga eerst enkele opmerkin
gen over de Brusselse voorstellen betreffende de markt
ordening voor suiker 1981-1986. Zeer ingrijpende
voorstellen waarbij de producenten van suiker alle kosten
Aardappelverlading naar
Oost-Duitsland beëindigd
W anneer wij hier op ingaan moeten wij eerst teruggaan
naar de tijd waarin wij moesten kiezen tussen verschil
lende systemen die mogelijk waren bij de uitvoering van
het kontraktenstelsel.
Agrarische sektor dubbel
getroffen door
bezuinigingen
zuidelijke landbouw maatschappij
Voorstellen Europese Kommissie
Vanuit de Z.L.M. gezien
Kontraktenstelsel - mengprijssysteem
Ir. D. Luteijn van Landbouwschap:
SS
,\Vv J
m
VRIJDAG 12 DECEMBER 1980
67e jaargang no. 3561
land-
tuinbouwblad
Maar blijkbaar denkt niet iedereen zo. De voorstellen van
de Europese Kommissie maar vooral het kontraktenstel-
sel - mengprijssysteem blijkt een bijzonder dankbaar on
derwerp te zijn om over te diskussiëren.
Vooral wat het laatste betreft blijkt de verwarring op
nieuw bijzonder groot te zijn. En dat is ook niet zo ver
wonderlijk nu men net is ingespeeld en vertrouwd is
geraakt aan het kontraktenstelsel.
Van het totaal door Van Dijk Delft met de D.D.R. afgesloten
kwantum aardappelen verzorgde C. Meijer b.v. te Kruinin-
gen 75.000 ton, waarvan 25.000 ton uit Nederland.
Uit het buitenland rolde de laatste wagon dinsdag 2 decem
ber, terwijl van het Nederlands kwantum eind vorige week
de laatste wagons vanaf Kruiningen-Yerseke vertrokken.
In het bedrijf van Meijer zelf werden ruim 35.000 man-uren
aan deze order besteed terwijl derden, b.v. zakkenfabrikan-
ten en de spoorwegen, eveneens veel werk moesten verzet
ten.
De aardappelmarkt liep door deze verlading belangrijk op:
voor het afsluiten van de order lag de prijs rond J 10,- per
100 kg veldgewas, thans bedraagt deze ongeveer 20,— een
verdubbeling dus.
die voortvloeien uit de eksport van de in de E.E.G. ge
produceerde suiker zullen moeten dragen.
Men wil dat doen via een heffing van max. 2 Vi% op de A-
en de B-suiker met daarnaast, indien nodig, een heffing
op B-suiker die op kan lopen tot 37 Vi%. Maar dat is
allemaal nog niet genoeg. Nee, wanneer blijkt dat de
gelden die hieruit voortkomen niet voldoende zijn worden
de tekorten doorgeschoven naar het volgende produktie-
jaar. Met daartegenover geen reservering van gelden
wanneer bij hoge wereldmarktprijzen voor suiker via hef
fingen gelden in de Europese kas vloeien. Op dit moment
gebeurt dat en wel ƒ30 min per week. Met deze
voorstellen is de Europese Kommissie bezig onbehoorlijk
zaken te doen. Wij worden met de voor ons liggende
voorstellen duidelijk voor het konsumentenkarretje ge
spannen. Door op de A-suiker een heffing te leggen denk
ik dat de kommissie hoopt, dat de heffing op de B-suiker
beperkt zal blijven zodat het in bepaalde gebieden aan
lokkelijk is meer B-bieten te verbouwen. Met een hoge
wereldmarktprijs is dat voor de E.E.G. gunstig. Daardoor
is de E.E.G. verzekerd van voldoende suiker, en.... bij
hoge prijzen kan er winst gemaakt worden.
Wat interesseert het de kommissie per slot van rekening
bij dit systeem of er veel overschotten zijn. Deze over
schotten worden bij lage wereldmarktprijzen toch op
kosten van de boer weggewerkt.
In dat licht bezien is het niet alleen onbehoorlijk zaken
doen. Veel erger, men probeert een gemeen spelletje met
de bietentelers te spelen. Wij hopen dat minister Braks
dat ook inziet. En het COPA dient zonder enig voorbe
houd deze voorstellen af te wijzen.
Dat was in de tijd dat vooral het noorden en het oosten de
bietenteelt sterk aan het uitbreiden waren. Deze uitbrei
ding was het gevolg van een hogere bietenprijs die na
1 974 tot stand kwam en van de goede opbrengsten die
er in die jaren in deze gebieden behaald werden. Daar
door was het noorden en oosten voorstander van een
systeem waarbij groei mogelijk was. Het zuidwesten, wat
minder mogelijkheden had (stabiele telers) verder uit te
Luteijn besteedde in zijn openingswoord uitvoerig aandacht
aan de verslechterde ekonomische situatie. De agrarische
sektor loopt volgens hem gevaar om dubbel getroffen te
worden door bezuinigingen, namelijk in eigen land én in
Europees verband. "Velen buiten de agrarische sektor be
seffen onvoldoende dat het samengaan van bijvoorbeeld een
onvoldoende fiskaal beleid in eigen land met een verzwakt
Europees landbouw markt- en prijsbeleid voor de land- en
tuinbouw erg hard aankomt."
Hoewel de prognoses van het L.E.I. en de gegevens van het
Ministerie van Landbouw en het C.B.S. op het ogenblik nog
ontbreken, zijn er in de praktijk al aanwijzingen voor een
verslechterde situatie op de agrarische bedrijven. Luteijn
noemde een duidelijke toename in het aantal aanvragen
voor de Rijksgroepsregeling zelfstandigen en de ontwikke
lingen bij AVEBE en COVECO. Om de positie van de
agrarische bedrijfstak te versterken mag nationaal en in
EEG-verband geen enkel in aanmerkend komend middel
ongebruikt blijven, aldus de voorzitter van het Landbouw
schap.
De laatste jaren is veel ervaring opgedaan met voorlich
ting aan gewasgroepen. Dit zijn groepjes van 10 - 15 per
sonen die zich intensief bezighouden met een bepaald
gewas. Niet alleen de boer, maar ook de bedrijfsvoorlich-
ter is daar intensief mee bezig.
De ervaringen daarmee in Nederland zullen verschillend
zijn, de groepen soms groter en het gewas of het onder
werp waar omheen de groep zich konsentreert, sterk va
riërend.
In een artikel elders in dit nummer wordt meer ingegaan
op gevormde bietengroepen, de ervaringen daarmee opge
daan, terwijl tenslotte wat informatie over de teelt wordt
doorgegeven.
breiden, was voorstander van meer zekerheid voor lan
gere termijn (vast quotum).
Uiteindelijk is het een systeem geworden met een voort
schrijdend gemiddelde, door sommigen "opjaagsys-
teem" genoemd.
Terecht dacht ik, immers, wanneer men minder bieten
ging zaaien werkte dat door in de volgende jaren wat de
hoeveelheid A-bieten betreft die men toegewezen kreeg.
Opmerkelijk is het dan ook dat er nu beweerd wordt dat
het kontraktenstelsel tot gevolg heeft gehad dat de op
pervlakte bieten in Nederland is teruggelopen.
Heel andere oorzaken zijn het gevolg van de inkrimping.
Zo zijn de netto-resultaten, vooral in het noorden, van de
bieten ten opzichte van de tarwe, ongunstiger komen te
liggen, vooral in het noorden.
Door de hoge tarwe-opbrengsten van de laatste jaren is
de bietenteelt daar ingekrompen. Ook de weersomstan
digheden zijn mede van invloed geweest. En dan komt nu
het koolzaad mede als konkurrent voor de bieten naar
voren.
Een andere oorzaak van een lichte teruggang in het areaal
op sommige bedrijven zou wel eens kunnen zijn dat telers
met de dreiging van het kontraktenstelsel in voorgaande
jaren als het ware op hun tenen hebben gelopen met de
oppervlakte bieten in hun bouwplan.
Voor de stabiele telers, daar kunnen de fabrieken op
bouwen, is het van uitermate groot belang dat men op
langere termijn weet waar men aan toe is.
Zekerheid, ook wat de E.E.G. A-suiker toewijzing betreft
die niet lager mag zijn dan wij nu hebben.
Nu wij met het kontraktenstelsel hebben leren werken
zullen wij daar de komende jaren mee verder dienen te
gaan.
Doeleman.
