De maand december op het
Zuidwestelijk landbouwbedrijt
H et grote areaal wintertarwe kwam vrijwel ongeschonden de winter
uit met een plantgetal van ruim 200 per m2. Het koele voorjaar zorgde
voor een goede uitstoeling, zodat ruim 500 halmen per m2 werden
verkregen; een goede basis voor het verkrijgen van een hoge kg-op-
brengst per ha. Dat de teelt van wintertarwe van tegenwoordig veel
kennis en aandacht vraagt bewijzen de grote opbrengstverschillen in
één en dezelfde polder en zelfs op hetzelfde bedrijf.
V,
D e eerste informatieve bijeen
komsten van landbouw- en vaktech
nische organisaties worden weer ge
houden. In Zeeland worden rond
half december op verschillende
plaatsen demonstraties gegeven met
het doorspuiten van drains met de
zogenaamde lage druk drainreini-
gers. Dit mag U niet missen. Data en
plaatsen kunt U in de landbouwbla
den aangekondigd vinden.
D eze liggen aan de hoop, te wach
ten op transport naar de fabriek.
Denk om bevriezing. Het afdekma
teriaal moet voorhanden liggen. Be
vroren bieten worden door de fa
briek geweigerd!
K ontroleer uw uien in de bewaar-
ruimten goed. Dit najaar zijn" vele
percelen zeer laat afgerijpt en meni
ge partij is niet vrij van dikhalzen.
Uien moeten bij lage temperaturen
bewaard worden. Afkoelen geleide
lijk tot 0 a -2 graden C is gunstig.
D oor de plotseling invallende vorstperiode in de eerste week van
november kon het vee niet langer buiten lopen en moest worden opge-
stald. Voor de veehouder betekende dit: het voer volledig bij de dieren
brengen en de voorraad wintervoer aanspreken. Voor een goede sa
menstelling van het rantsoen zal er, ondanks dat op de meeste bedrijven
voldoende ruwvoer aanwezig is, een juiste verdeling van het ruwvoer
over de stalperiode moeten plaatsvinden. De beste kuilen en het beste
hooi moeten bestemd worden voor de hoogproduktieve melkkoeien en
jonge kalveren. Droogstaande koeien, pinken en oudere kalveren kun
nen eerder volstaan met iets mindere kwaliteit ruwvoer.
D e gewenste bewaartemperatuur
is afhankelijk van de bestemming
van de aardappelen,
konsumptieaardappelen
chipsaardappelen
fTF A I I II 1 AKKERBOUW EN DE RUND-
i)
Demonstraties
Wintertarwe
Graszaad
Suikerbieten
Uien
Karwij
Veehouderij
Konsumptie-aardappelen
Winterrantsoen
KONSULENTSCHAP VOOR DE
ecember is weer de laatste maand van het jaar. Het is een tijd, waarin men nog eens terugblikt over het
wel en het wee van 1980.
De polders liggen er rustig en verlaten bij. De grond is geploegd en het nieuwe tarwegewas geeft alweer een
groene tint aan de percelen. Na een vrij zachte winter kon reeds in maart een aanvang worden genomen met
enige veldwerkzaamheden, zoals kunstmeststrooien en het zaaien van enkele zomergewassen. Rond 25
maart werden plaatselijk flink wat bieten gezaaid. Door de grote hoeveelheid neerslag kort daarna, moet eind
april een groot deel hiervan opnieuw gezaaid worden. De opkomst als gevolg van ernstige korstvorming was
onvoldoende. In de eerste helft van april werd de meerderheid van de bieten gezaaid. Eind april was ook het
weer zeer geschikt voor het planten van de aardappelen.
De lage temperaturen in het voorjaar gaven over het algemeen tegen
vallende resultaten te zien bij de chemische onkruidbestrijding. Dit
werkte kostenverhogend. Half juni volgde een 4 weken durende "natte
moeson", welke we in lange tijd niet meer hadden meegemaakt.
ooral de bonen hebben hier veel
schade door ondervonden, wat later
resulteerde in een opbrengst van on
geveer 60% van normaal.
Bij o.a. wintertarwe werd gevreesd
voor een tegenvallende opbrengst,
wat later niet het geval bleek te zijn.
Wellicht is dit de belangrijkste reden
dat in het afgelopen najaar wederom
meer van dit gewas is uitgezaaid. Dit
zal voornamelijk ten koste gaan van
het areaal zomergranen. Van de
meeste gewassen, op uien en bonen
na, zijn de kg-opbrengsten niet
tegengevallen.
Ook de prijsontwikkeling van de
meeste produkten is niet ongunstig
geweest. De 6-daagse vorstperiode,
begin november, bezorgde een aan
tal boeren wel een onverwachte
schadepost.
De sterke verhoging van de energie
kosten is de belangrijkste faktor die
de totale kosten op de landbouwbe
drijven opdrijft. Het is haast onmo
gelijk wegen te vinden om deze kos
ten in de hand te houden.
Evenals in 1979 hebben we kunnen
konstateren dat ook in het afgelopen
jaar de toevoer van organische stof
aan de grond in stijgende lijn is. De
aktie: "Zuidwest bodem best" heeft
zijn waarde bewezen. December,
begin van de wintertijd. Wanneer de
werktuigen nog niet van slik zijn
ontdaan, kan men nog niet aan het zo
nodige onderhoud beginnen. Tijdig
bestellen van onderdelen die aan re
visie toe zijn is zeer belangrijk. Ook
V'.'fcSvL
Een schone sloot en een schone drain
vormen samen één.
de meeste werkplaatsen moeten eens
een schoonmaakbeurt hebben om
voor het nieuwe seizoen weer alles op
een rijtje te hebben.
De administratie moet bijgewerkt
worden. Het bouwboek kan weer
aangevuld worden met de opgedane
ervaringen over 1980 die later altijd
weer eens van pas kunnen komen.
Het opstellen van het bedrijfsplan
1981, zoals bouw- en bemestings
plan, komt aan de orde.
Het is nu nog mogelijk om grond te
laten onderzoeken op de fosfaat- en
kalitoestand alsmede op het gehalte
aan kalk en organische stof. U kunt
daar dan nog rekening mee houden
aanstaand voorjaar bij de bemesting.
De nachtvorsten zullen, zo ze er ko
men, direkt benut moeten worden
om met de cultivator de eerste egali
serende werking van de grond te
verrichten. Vooral op de wat zwaar
dere gronden is dit een uitstekende
methode. Klein onkruid wordt daar
mee in de kiem gesmoord. Voor fijne
zaden, als vlas, uien, blauwmaan-
zaad en bieten is een ondiepe zaai
straks een voordeel.
De drainage dient nagelopen te
worden, eventueel doorspuiten der
reeksen kan nodig zijn. Kontroleer
ook de afvoersloten!
Kweek langs slootkanten - van
waaruit deze meestal oprukt - kan
met TCA (korrels of vloeibaar) be
handeld worden en dan liefst over
voorbewerkte ploegsneden. Komen
er bieten dan hebben we nog even
speling, voor andere gewassen is be
gin december de hoogste tijd. Daar
de schadekansen dan toenemen voor
het volgend gewas dient men dit
mede in overweging te nemen.
Een enkeling zal nog wintertarwe
zaaien in deze maand. Gebruik dan
iets meer zaaizaad, daar de uitstoe
ling bij late zaai geringer is. De mo
gelijkheden daarna een onkruidbe
strijding toe te passen zijn zeer be
perkt. Men kan beter wachten tot het
voorjaar; ook dan zijn goede midde
len voorhanden.
D it gewas vraagt de hele winter
door aandacht. Het is de teelt van de
gemiste kansen. Zorg dat U verkeer
de grassen tijdig verwijdert daar men
anders een behoorlijk lager rende
ment zal behalen. Bij de graszaad
teelt is het ook zo: haal eruit wat er in
zit. Dan is deze teelt aantrekkelijk. In
december kan men in wintertarwe
nog graszaad inzaaien. In het gras
zaad voor oogst 1981 kan men tegen
kamille en kleine muur met Basa-
gran of Basagran P vloeibaar goede
resultaten bereiken. Echter niet ge
durende een vorstperiode spuiten.
Tegen duist kan men in bepaalde
grassoorten nog endothal (Prebetox)
gebruiken. Spuiten op een droog ge
was met lage temperaturen geeft de
gunstigste resultaten.
Kweek kan men bestrijden met
Roundup of door een herhaalde
toepassing van dalapon. Ook kan
men Fydulan G of Kombifix korrels
strooien.
Een pollenbehandeling van onge
wenste grassoorten kan eveneens
plaatsvinden met genoemde korrels
maar ook met paraquat (Gramoxo-
ne, Agrichem paraquat, Luxan pa
raquat) of dalapon. Pleeg steeds
overleg met Uw teeltdeskundige.
de bewaartemperatuur. De tweede
behandeling tegen het kiemen moet
plaatsvinden eind december.
Tijdens vorst kan men zonder be
zwaar ventileren echter niet met
lucht lager dan - 2 graden C. Een vast
ventilatiesysteem voor uien is niet
aan te geven. Dit hangt teveel af van
de hoedanigheid van de partij en de
weersomstandigheden (let op broei).
Elk jaar weer komen er te fijne
percelen karwij voor door welke
oorzaak dan ook. Bekend is dat er
minimaal 15-20 planten per m2
(normaal 35 planten) nu een pot
looddikte moeten hebben om vol
gend jaar voldoende krachtige door
geschoten planten te geven. On
kruidbestrijding tegen straatgras,
muur en duist kan men uitvoeren
met 4-5 liter Chloor-IPC als er over
wegend muur staat en met 7-10 kg
IPC als er overwegend duist en
straatgras aanwezig is. Ook Legura-
me vloeibaar of poeder kan tegen
straatgras en duist aangewend wor
den. Komt er bovendien nog muur
voor dan kan een mengsel van Le-
gurame en Chloor-IPC (verhouding
6 liter - 1,5 liter) gebruikt worden.
Gramoxone kan gebruikt worden als
het karwijgewas eveneens in rust is
speciaal tegen grasachtigen. Luzerne
kan in ruststadium met dezelfde
middelen worden behandeld als in
karwij. In koolzaad kan tegen gras
achtigen alleen Legurame spuitpoe-
der gebruikt worden bij lage tempe
raturen d.w.z. beneden 12 graden C.
Bij vorst in december moeten bietenhopen en zo bij liggen.
aardappelen voor de frites- en
droogindustrie
4 - 6 graden C
7-10 graden C
5 - 7 graden C
Als de juiste bewaartemperatuur is
bereikt breekt de bewaarperiode
aan. De temperatuur moet nu kon-
stant blijven om de aardappelen in
hun kiemrust te houden. De aardap
pel is een levend produkt, dat
warmte en vocht produceert. Daar
om is het noodzakelijk de aardappe
len regelmatig te ventileren en zo de
ontwikkelde warmte af te voeren. De
ventilatie-uren moeten tot een mini
mum beperkt worden om extra ge
wichtsverlies te voorkomen. Daarom
zal zoveel mogelijk gebruik gemaakt
moeten worden van lucht, die niet
meer dan 2 graden C kouder is dan
"V oor het berekenen van het win
terrantsoen is het nodig dat de hoe
veelheid wintervoer en de kwaliteit
van het hooi en het kuilvoer bekend
zijn. Door grote kuilen en afwijkende
partijen ruwvoer vooraf te laten on
derzoeken kan de voederwaarde van
het te verstrekken voer bekend ^ijn.
Wordt er met gemiddelde voeder
waarden gewerkt, dan kunnen er
grote afwijkingen voorkomen. Het
lukraak voeren is doorgaans geno
men een dure zaak. In de praktijk
komt het nog al eens voor dat de
hoog-produktieve dieren en jonge
kalveren onvoldoende energie uit het
ruwvoer kunnen opnemen en te
weinig krachtvoer krijgen. De laag-
produktieve dieren ontvangen dan
veelal te veel krachtvoer bij ruim en
goed ruwvoer. Met het voeren van
veel snijmais wordt vervetting in de
hand gewerkt. Het beste is om het
Voor behoud van kwaliteit bij bewaring van aardappelen en uien is goede meet-
en regelapparatuur onmisbaar.
10
