W at een geluk als men tot de boeren behoort welke nu (15 november)
met het werk te velde klaar zijn. De ploeg in 't vet en de trekkers en
verdere inspan schoongespoten is een vorm van energie- en materiaal-
besparing. Een technische voorlichter heeft een studie gemaakt over de
toename van het aantal defekten aan landbouwwerktuigen, maar hij is
daarop gelukkig niet gepromoveerd. Zijn konklusie was, dat hoe later
in de herfst nog bezig in het land, hoe groter het aantal defekten. Onze
wagenmaker wist dat 40 jaar geleden ook al, want die late boeren waren
zijn beste klanten.
E
De ploeg in 't vet...
De ontwikkelingen staan niet stil.
Verwerking
consumptie
aardappelen
Prijzen als het weer
Vorst en regen remmen de
werkzaamheden
Ni
"U w bieten onze grondstof' is een
slagzin welke het in het A-B-C van
de suikerwereld nog prima doet. Na
5 november lezen we echter liever
Terwijl we deze regels neerschrijven
realiseren we ons dat het jaar 1980
alweer ver gevorderd is. We zijn be
gonnen aan de 47e week. Op WAL
CHEREN kunnen we dit ook op het
veld waarnemen. Behalve van het
grasland en het graszaad is er weinig
groen momenteel. De oppervlakte
bieten die nog gerooid moet worden is
niet groot meer. Bovendien is het
frisse groen door de vorst een heel
eind verdwenen.
Er begint nu weer wat groen bij te
komen van de bovenkomende win
tertarwe. De opkomst van dit gewas
is echter erg traag. Door de koude
periode begin november is de tem
peratuur van de grond kennelijk zo
danig laag geworden, dat de kieming
en de opkomst er sterk door is ver
traagd. Vroeger, 10-15 jaar geleden,
kon het nog wel eens overkomen dat
de wintertarwe zeer gulle bladont
wikkeling gaf in het najaar. De laat
ste jaren kunnen we dat niet meer zo
zeggen. Mogelijk speelt ook het hui
dige rassensortiment hierbij een rol.
Overigens hebben we geen behoefte
aan een erg bladrijk gewas. Belang
rijker is dat we beschikken over
oogstzekere rassen. Ondertussen is
het wel zo dat door de vorst begin
deze maand en daarna optredende
regenbuien de inzaai van wintertar
we nogal gestagneerd heeft.
De vorstschade in de suikerbieten
blijkt erg mee te vallen. Hier is spra
ke van vrijwel geen schade. Bij de
nog tijdens de vorstperiode in de
grond zittende aardappelen, 40 ha
is de schade aanzienlijk, zeker
15-20% van de knollen zijn aange
tast.
Wat dit betekent in later gerooide
partijen laat zich gemakkelijk raden.
Sommigen spreken van "waarde
loos". Het sorteren zal veel werk
vragen. Ten aanzien van het werk op
het veld zijn er ook al een aantal be
drijven deze periode met het tarwe
zaaien, bieten rooien en wintervoor-
ploegen klaargekomen.
Op de rundveebedrijven met name bij
de melkveehouderij staan de ontwik
kelingen niet stil. Mede onder invloed
van de energieschaarste wordt er o.a.
toegepast, het terugwinnen van
warmte uit de melk. Dit wordt al op
een zestal melkveehouderijbedrijven
op Walcheren toegepast. Ieder die
van deze techniek kennis wil nemen
kan dit doen door een bezoek aan het
bedrijf van de heer W. Wouters,
Noorddijk Vrouwenpolder op dinsdag
9 december a.s. om 13.30 uur.
Weemoed
De sloop van de bekende vertrouwde
gebouwen van de melkfabriek te
Middelburg is in volle gang. Ook dit
is weer een gevolg van de huidige
ontwikkelingen. Toch kunnen wij
ons voorstellen dat verschillende,
vooral oudere personen, die wat
nauwer betrokken zijn geweest bij
het beheer van deze fabriek en hier
aan hun tijd en energie hebben be
steed, met weemoed in het hart de
huidige werkzaamheden ervaren.
De voorlichting op technisch gebied,
verzorgd door CAR en Ver. voor Be
drijfsvoorlichting "Walcheren", zal
middels enkele aktiviteiten deze win
ter weer worden begonnen op woens
dag 3 december a.s. Er is dan een
voorlichtingsbijeenkomst over het
onderwerp "bemestingsaangelegen
heden" in de "Brasserie" te Middel
burg aanvang 1930 uur. "Mens, plant
en dier vergt veel van de grond. Hoe
houden we deze desondanks toch ge
zond?"
Momenteel zitten we in het LAND
VAN HULST volop in de regen. De
ze was op dat moment zeker niet
welkom, evenals de vorstperiode voor
de regen. Die vorst veroorzaakte toch
wel enige paniek en verontrusting
voor de nog op het land staande ge
wassen. Maar ook in de schuren en
aan de hoop was het "kiele-kiele".
Zagen we bovendien de schommeling
in de prijzen en het stijgen van de
kosten; het beeld voor de boeren is
duidelijk.
Op het moment zitten er nog be
hoorlijk wat aardappelen in de
grond. Dit zijn vooral die percelen op
de zware grond, of op die percelen
waar vanwege de eerdere droogte
niet gerooid kon worden. Een andere
rol kan die van spekulatieve aard
zijn. De aardappelen die gerooid zijn
kunnen tegen een goede prijs ver
kocht worden. Zo zie je maar, dat een
misoogst in een ander land ons op de
been kan houden. En een goede
boer, die een paar ton per ha extra
kan oogsten zal voor 12 cent verko
pen, terwijl een "klungel" zijn aard
appelen voor de mooie prijs van 20
cent van de hand doet. Is dit nou een
vorm van inzicht of zuiver spekula-
tie?
Bij de bieten is het ook even span
nend geweest. Moeten we wel of niet
rooien? Blijft er wel of geen vorst?
Zelfs Pelleboer wist het niet zeker.
De herfst leent zich goed voor het "schonen" van de sloten en watergangen.
Het openhouden ervan is toch een belangrijke zaak!
Het Produktschap voor Aardappelen
maakt bekend dat in de maand sep
tember 67.000 ton aardappelen is
verwerkt tot pommes frites, puree,
chips en andere konsumptieproduk-
ten.
De verwerking is hiermee in het der
de kwartaal 1980 op 166.000 ton ge
komen. In het tweede kwartaal 1980
bedroeg de verwerking tot produk-
ten 195.000 ton en in het derde
kwartaal 1979 148.000 ton.
Vanuit de praktijk op THOLEN EN
ST. PHILIPSLAND willen we graag
melding maken dat we best tevreden
zijn over de ontwikkeling van de
aardappel- en uienprijzen. Beide pro-
dukten bevinden zich voor deze tijd
van het jaar op een leuk prijsniveau.
Speciaal de uien, die vorige week
voor bijna 45 cent per kg geklokt
werden op onze veilingen, is beslist
een goede prijs. Met diverse kollega's
zijn wij van mening dat het een ver
standige gedachte is, om van beide
produkten een gedeelte van zijn
voorraad te gaan verkopen, ondanks
de goede vooruitzichten en de prijs
houdende stemming. Het gezegde
"beter één vogel in de hand, dan tien
in de lucht" is beslist ook hierop van
t repassing.
Het is bekend dat de hoogte van de
prijzen van bovengenoemde vrije
produkten, voor een groot deel het
inkomen van de akkerbouwer be
paalt. Voorzichtigheidshalve zullen
we daarom voor dit jaar mogen ver
wachten dat de achterstand in de in
komensontwikkeling t.o.v. loontrek
kende, niet verder uitloopt.
Anderzijds zijn we wel bezorgd en
bepaald ook pessimistisch over de
kostenontwikkeling op onze bedrij
ven. Door de inflatie en vooral door
de sterk verhoogde energieprijzen,
die overal in doorwerken blijven de
uitgaven stijgen. We schrikken steeds
weer op als we de nota's binnen krij
gen, hoeveel we eigenlijk meer moe
ten betalen dan vorig jaar. De reke
ning van o.a. de loonwerker met zijn
gestegen ha-tarieven, liegt er niet
om. Zo hebben we ook in de pers
kunnen lezen, dat ons waterschap
ondanks gebruik makende van een
gedeelte van de bestemmingsreserve,
het geschot met 6,— per ha wil
verhogen, of laten we het anders be
schrijven, zal moeten verhogen wil
men op verantwoorde manier de ta
ken van het waterschap vervullen.
Dit zijn maar enkele voorbeelden die
erop wijzen, dat de spiraal van steeds
maar meer uitgaven in onze be
drijfsvoering nog steeds niet ten
einde is. Ons uitgangspunt van een
leuk prijsniveau van de vrije pro
dukten dit jaar, zal dan ook nodig
blijken te zijn, om de gestegen uitga
ven op te vangen.
Achterstand
Graag willen we nog vermelden dat de
vorst van begin november niet veel
schade aan de akkerbouwgewassen
teweeg heeft gebracht, zelfs bij de
knolselderij schijnt de schade mee te
vallen. Wel heeft de vorstperiode er
aan bijgedragen dat we flink achterop
zijn geraakt met het werk op het land.
Mede door de regen daarop volgend
is de achterstand nog groter gewor
den. We schatten dat nog minstens
20% van de suikerbieten gerooid
moet worden, en dat vinden wij na
half november teveel, de oogst zou
eigenlijk gebeurd moeten zijn. Ook
de wintertarweinzaai is mede daar
door flink gestremd, een kwart van
het geplande areaal is naar onze
schatting nog niet gezaaid. Door de
weersomstandigheden dus toch nog
wat zorgen om de laatste werkzaam
heden gedaan te krijgen.
Zowel het een als het ander bleek
goed te zijn. Alleen staan de bieten
bij de niet-rooiers nu nog in de
grond, met alle gevolgen van dien bij
veel regen. De kg-opbrengsten zijn
goed, alleen het suikergehalte zit
over het algemeen nog onder de 16%.
Het transport schijnt voor de een
beter te verlopen dan voor de ander.
Hoe zou dat komen???
De uien zijn nu hoogstwaarschijnlijk
allemaal geoogst. Ook tijdens de
vorst gingen deze werkzaamheden
door. Hier vallen de kg-opbrengsten
wat tegen, mede door de vele "pij
pers". De prijs kan het hier wel goed
maken. De oogst van de knolselderij
is in volle gang. Hier zien we be
hoorlijk wat tarra en kan men de ge
volgen van de vorstperiode waarne
men.
Voor de volgende oogst is de tarwe
ingezaaid. Over het algemeen is er
veel meer zaaizaad gebruikt, vooral
bij de rassen Arminda en Okapi.
Zij het vroeg, voor ons is de algeme
ne ledenvergadering met "de men
sen uit Goes" achter de rug. Er zijn
weer vele belangrijke- en minder
belangrijke zaken besproken. Aan de
lange wachttijden bij de boekhouder
zal wat gedaan worden. Dit hopelijk
in de vorm van een bureau in Oost
Zeeuws-Vlaanderen. Zonder dat
veel mensen het weten, kunnen we
beloond worden voor ons milieu-be-
wustzijn! Waar komen de gelden
voor al die premies vandaan?
Extraatje
We zullen op de hoogte moeten blij
ven, omdat zulke dingen ons een ex
traatje kunnen verschaffen. Dit is
hard nodig. Alleen jammer dat we op
die manier aan een extraatje moeten
zien te komen. Een mooi voorbeeld is
het proefbedrijf in de Braakman, om
te blijven bestaan moet er geld zijn en
waak halen we dit voor onze bedrijven
vandaan? De staat is royaal met sub
sidies, maar nog royaler met voor
waarden. Het is vreselijk moeilijk om
via een lange weg van ambtenaren
van subsidies te profiteren. Is die tijd
en moeite wel lonend is de vraag. Nog
altijd geldt: Tijd is geld en efficiëntie
een eerste vereiste.
iet alleen veel materiaal gaat er
kapot, maar ook de struktuur van de
grond rijdt men dan aan flarden.
"Zeeland groenbemestingsland"
heeft al tweemaal bijzonder goede
resultaten afgeworpen, maar het is
zonde, dat die door ons gemodder
weer teloor gaan. In kringen van
mensen welke meer weten dan wij,
wordt er al gefluisterd om in 1981
een "Struktuur-aktie" op touw te
gaan zetten. Daarbij gaat het niet al
leen om de kwalen van het najaar,
maar ook om die van het voorjaar.
Mede door de toegenomen mecha
nisatie zijn we tegenwoordig in staat
om binnen twee weken het gehele
bedrijf in te zaaien en te poten. Een
groot agrarisch uitvinder heeft daar
eerlijk en terecht op gewezen, dat we
dan niet weten hoe slecht ons zaai
en pootbed wel kan wezen. In droge
grond kunnen we weinig vernielen,
maar op natte grond kneden we met
veel pk's de ondergrond finaal dicht.
De plantenwortels hebben later
moeite om door die verdichte laag
heen te komen. In wezen hebben we
dus ons bedrijf kleiner gemaakt door
die dunne teeltlaag te scheppen en
dus zullen we met lagere opbreng
sten genoegen moeten nemen.
Het slechte weer speelt ons niet altijd
parten, maar het komt ons soms ook
nog wel eens te hulp. De storm uit
het zuiden van afgelopen weekend
heeft onze bietenhopen aan de an
dere kant belaagd. Menig gat is
hierdoor in de plastik ontstaan, maar
een beetje warmte en broei mag ge
rust ontsnappen. Misschien is het wel
goed, dat we onze oude bietenho
pen niet geheel blootmaken. In deze
tijd kan het vriezen en dooien en
daarom is een beetje reserve aan
warmte in de bietenhopen bepaald
geen overbodige luxe.
"Onze bieten en onze grondstof',
want dan kunnen we het oogstjaar
afrekenen en zijn alle slecht weer ri-
siko's van de baan. Niet alleen de
grond moet op tijd rust hebben, maar
ook de boer en zijn portemonnaie.
Geen enkele belastinginspekteur is
er te vinden in ons gebied welke de
boer vanwege een verhoogd risiko
tegen een lager tarief aanslaat. Ons
streven is er daarom op gericht om de
gehele bietenoogst te gaan vervroe
gen. Nieuwe bietenrassen, dito teelt
methoden en een eventuele Z.L.M.-
exkursie naar Japan kunnen dit pro
ces bespoedigen. In het Zuid-Westen
van het land is in vroegere jaren de
suikerbiet de grote vervanger gewor
den van de meekrap. De bestrijding
van de werkeloosheid speelde daar
bij een grote rol en momenteel kijken
we daar weer anders tegenaan. In
onze bedrijfsvoering is de moderne
tarweteelt een zeer belangrijk
hoofdstuk geworden en de hak-
vruchten zullen zich daar terdege bij
moeten kunnen aanpassen. Deland-
bouw van vandaag is krek anders
geworden dan die van voorheen.
Blij...
en studie van de menselijke en
mechanische arbeidsverrichtingen op
onze bedrijven is meer dan ooit ge
wenst. Het aantal arbeidsplaatsen in
de landbouw is door de jaren heen
sterk afgenomen, maar nog steeds is
de boer dezelfde gebleven. Hij is on
danks de druk in zijn bedrijf dikwijls
blij; blij als hij geploegd heeft; blij als
hij gezaaid heeft; blij als hij geoogst
heeft en daar tussendoor ook vele
malen blij. Zulke mensen komt men
in deze wereld niet zoveel meer tegen
en dus moet men daar zuinig op zijn.
Hoofdzaak om dit zo te houden is een
gezonde boer, een gezonde grond, een
gezond bouwplan en een juiste waar
dering van loon naar werken waarbij
onze opvolgers die kansen krijgen
welke zij voor hun toekomst mogen
verwachten.
8
