GRÜN 80
IN BAZEL
D e omvangrijke tentoonstelling is
onderverdeeld in een aantal sekto
ren. Iedere sektor heeft een bepaald
thema tot onderwerp. De wijdsheid
van het groots opgezette terrein en de
omvang van het ten toon gestelde
materiaal worden daardoor tot over
zichtelijke en hanteerbare proporties
teruggebracht. Nergens voel je je
verloren; de menselijke schaal is hier
op aangename wijze recht gedaan.
Dat mag ook wel op een tentoon
stelling die pretendeert vooral te
N iettemin zijn er fraaie beplan
tingsvoorbeelden: een boeiende vas-
teplantentuin met opvallend veel
grijze Antennaria, Primula en een
heel skala fraaie bodembedekkers;
een bamboetuin met alleen bamboe
waarin als in een chinees paviljoen
de rustende ziel luistert naar het ges
G rote waterpartijen met fraaie
oeverbeplantingen, bruisende beek
jes en kleine vijvers met fonteinen in
een omlijsting van landtongen en
oevers met gras-, rots- of kiezelbed
dingen tonen ons afwisselend de rust
en de levendigheid van verrukkelijk
helder, soms klaterend water. Na
tuurlijk aandoende landschapjes op
de ene plaats en kunstmatige water-
spelen op andere wisselen elkaar af.
D e groene universiteit is de plek
waar vele draden van het tentoon-
stellingsgebeuren hun oorsprong
hebben. Niet zozeer professorale ge
leerdheid treffen we hier aan maar
vooral een ontmoetingsplaats en do-
kumentatiecentrum waar alle aspek
ten van het levende groen nog eens
op een rijtje worden gezet. En ook in
Zwitserland heet het dat wie het he
den wil begrijpen het verleden moet
bestuderen. Daarom staat centraal in
de universiteit de Mythologische
tuin. Daar is het begonnen. Daar
hebben de goden hun eerste vrucht
baarheid geschonken om groei, bloei
en voortplanting mogelijk te maken.
Via het heden waar de nu belang
rijke planten voor voedsel en andere
toepassingen staan geëxposeerd be
landen we bij de toekomst. Een toe
komst waarin de nog verborgen toe
passingsmogelijkheden ontdekt
moeten worden, want lang niet alle
planten hebben hun gebruiksmoge
lijkheden al prijs gegeven.
D e Zwitsers hebben met deze ten
toonstelling een geweldige prestatie
geleverd. Men is er in geslaagd
schoonheid, natuur en op schoonheid
gericht menselijk handelen, de pro-
duktieaspekten van land- en tuin
bouw en de milieuproblematiek van
een moderne samenleving overzich
telijk, samenhangend en uitputtend
te exposeren. Nog tot twaalf oktober
kan men zich door deze tentoonstel
ling laten inspireren en bemoedigen.
Een geweldige
prestatie
met veel
schoonheid
en natuur
Plantenarrangementen
en skulpturen
Zaaien
en oogsten
Tuintips
CJ. Nouse Beveland B.V.
I
Markt
Aarde
Land en water
Mooie tuinen
Groene Universiteit
Waar ook geen mens om heen kan,
tenzij hij letterlijk zijn kop in het
zand steekt. En volgens een harmo
niemodel waar betrokkenen hier ja
loers op kunnen zijn, wordt over die
problematiek vanuit verschillende
invalshoeken nagedacht en aan kon-
krete oplossingen gewerkt.
Over de woonomgeving, de stede- en
landschapsbouw, worden heel zinni
ge dingen gezegd en getoond. Wat
daarbij opvalt is de realistische kijk
die de Zwitsers hebben. Geen nos
talgische vlucht in het verleden en
Vooral de kinderen vermaken zich in
de hitte waaronder wij de tentoon
stelling bezoeken, uitstekend in de
heuvelige gebiedjes met spuitende
geisers en bewegende waterkunst
werken.
Water is voor het leven op onze pla
neet levensvoorwaarde. In een
speelse entourage van natuurschoon
en kunstwerken wordt het belang
daarvan duidelijk gemaakt. Het nut
tige met het aangename verenigd.
Dat is trouwens de belangrijke groe
ne draad waarmee deze hele ten
toonstelling is doorweven.
hun recht komen. Veel natuursteen,
hoe kan het ook anders als er zoveel
van naast de deur ligt, en water. Ook
hier ervaar je keer op keer de leven
dige verrukking van een glanzende
waterbol, een kleine klaterende
spuiter of een dromerig spiegelende
vijver piet fraaie waterlelies.
Toch is de tuinkunst op deze Grün 80
minder spektakulair dan die van de
Duitsers op de Bundesgartenschau
van vorig jaar. Het heeft iets van het
burgerlijke van de nijvere Zwitsers.
Tuinen voor de keurige bankier of de
geslaagde zakenman. Mooi en dege
lijk maar nauwelijks gedurfd.
eeuw. Beelden en skulpturen van
belangrijke Zwitserse kunstenaars
tonen de ontwikkeling van de beeld
houwkunst van de laatste acht de
cennia.
Behalve deze overzichtstentoonstel
ling is het hele terrein van Grün 80
met kunst doorweven. In iedere sek
tor tref je soms grootse skulpturen
aan. Skulpturen die dikwijls een
duidelijke relatie hebben met de
geaardheid van de betreffende sek
tor. Op het marktterrein is er een
vlaggenboom van Roland Werro. In
de sektor aarde symboliseert de Zi-
vilisationspflug van Kurt Wino
enerzijds de nuttig-verzorgende-pro-
duktieve en anderzijds de agressief
ingrijpende aspekten van het men
selijk bezig zijn met ons milieu. En zo
zijn er nog tiental belangwekkende
skulpturen te bewonderen.
O p deze afdeling laten de telers
van zaden, bloemen en planten,
n Bazel wordt dit jaar onder de naam Grün 80 de tweede Zwitserse
tentoonstelling voor tuin- en landschapsbouw georganiseerd. Het is
een tentoonstelling die naar aard en omvang te vergelijken is met een
Nederlandse Floriade of een Duitse Bundesgartenschau. Een tentoon
stelling, ruim 90 ha groot, waarop royale wijze alles wat met tuin en
landschap, aarde, land en water, mooie tuinen, zaaien en oogsten enz.
te maken heeft, aanschouwelijk aan de orde wordt gesteld.
Over wat een bezoeker uit de lage landen aan de zee is opgevallen aan
die tentoonstelling over tuin- en landschapsbouw in de Zwitserse
bergen, gaat deze reportage.
gaan over de plaats van de mens in
zijn leefomgeving. Een tentoonstel
ling die niet alleen een exposé is van
de nieuwste ontwikkelingen op het
gebied van tuin- en landschapsbouw
maar meer nog bedoelt inzicht te
geven in waar we mee bezig zijn in
ons milieu en duidelijk maakt dat het
hoogst aktueel is om ons te bezinnen
op de vraag op welke wijze de kwa
liteit van ons bestaan gehandhaafd
c.q. verbeterd kan worden.
Zoals gezegd is Grün 80 samen
gesteld uit een aantal onderdelen,
sektoren. Het tentoonstellingsterrein
is opgedeeld in zeven sektoren.
Iedere sektor belicht een bepaald as-
pekt of thema van het groengebeu-
ren.
Je komt het tentoonstellingsterrein
binnen door de sektor "Markt". Een
speels komplex, levendig en frivool
met informatiestands, koopstands,
muziek, folklore en eten en drinken.
Na dit aardige binnenkomertje, be
gint het meest serieuze gedeelte van
de tentoonstelling. De sektor met het
thema "Aarde".
O p zeer beeldende wijze wordt het
ontstaan en de ontwikkeling van on
ze planeet getoond. Langs een let
terlijk lange weg worden de belang
rijke momenten in de bestaansont-
wikkeling van natuur en mens gevi
sualiseerd. Grondig, samenhangend
en zeer overzichtelijk wordt de pro
blematiek van onze civilisatie ge
schetst. Een problematiek die op de
ze tentoonstelling ruim baan krijgt.
terug naar de natuur, maar een reëel
besef dat er in een goede samenwer
king tussen alle betrokkenen gewerkt
moet worden aan nieuwe oplossin
gen. Nieuwe oplossingen die moeten
leiden tot een blijvend leefbare
woonomgeving en tot behoud van de
natuur.
Ook de voedselvoorziening, de land
bouw, wordt bij het thema aarde be
licht. Zowel de ontwikkeling van de
produktie als die van de konsumptie
worden geschetst en er worden
vraagtekens geplaatst bij die ontwik
kelingen. Twijfels over produktie-
wijze en konsumptiepatroon zijn er
duidelijk. Alternatieven worden ge
duid. Aan het eind van de geschetste
ontwikkelingen voeren producenten
en konsumenten een diskussie over
hun wensen en problemen en ook
hier blijkt dat de meningen over
produktiemethoden en konsumptie-
gewoonten sterk verdeeld en moei
lijk onder één noemer te brengen
zijn. De wijze echter waarop de za
ken bespreekbaar worden gemaakt
en het feit dat er gezamenlijk over
gesproken wordt, doet vermoeden
dat verstandige oplossingen haalbaar
zijn.
-A. angenaam is ook de sektor mooie
tuinen. Uiteraard veel bloemen, gro
te partijen éénjarigen waarvan voor
al opvalt de prachtig blauwe salie
Salvia farinacee. In dit kleurige
bloemenkader tonen de Zwitsers met
een veertiental tuinen hun tuinkunst.
Veertien tuinen, door schitterende
muren van elkaar gescheiden. Na
drukkelijk blijkt ook hier het belang
van een goede omsluiting van een
tuin. Alleen binnen de vertikale be
grenzingen ontstaat een ruimte
waarbinnen tuinkreaties goed tot
prek dat de wind met de bamboe
voert. Desondanks ervaar ik die
eenzijdige beplanting als teveel van
te weinig. Van een adembenemende
schoonheid is daarentegen de Papy
rusvijver. Een ommuurde tuin met
alleen een grote vijver, een stil op
pervlak waarin slechts een grote Pa-
pyrusplant zich weerspiegelt en
waarin een gave skulptuur als het
ware drijft.
Verder een minder geslaagde rozen
tuin, tuinen met bijzondere steen
soorten zoals de mooie Juratuin en
een zandsteentuin. Opmerkelijk was
een tuin voor lichamelijk en visueel
gehandicapten. Verhoogde plan te-
borders, gemakkelijk plaveisel, inge
bouwde zitjes en zelfs planteëtiket-
teringen in braille.
Interessante plantenarrangementen
waren ook te zien in de Iris- en lelie-
tuin, in een duinachtig landschapje
met siergrassen en heide en in het
Rhododendrondal.
Sluitstuk van de sektor mooie tuinen
was het Historische park. Een in de
vorige eeuw aangelegde Engelse
landschapstuin met veel gazon,
prachtige boom- en heestergroepen
en een vijver. Dit op zichzelf al
mooie park was tevens het dekor
voor een overzicht van de Zwitserse
beeldhouwkunst in de twintigste
groente en fruit zich in de kaart kij
ken. De praktijk van het tuinieren
staat hier centraal. Voorbeeld kwe-
kerijtjes en voorbeeldtuintjes pogen
wat inzicht te geven in het hoe en
waarom van een aantal handelingen.
De boomkwekerijen presenteren
hier bovendien een aardig planten-
sortiment in een aantal gebruikssi
tuaties.
Vele instituten en industrieën beij
veren zich om planten te zoeken, te
onderzoeken en te manipuleren die
in de voedsel- en energiebehoefte
van de toekomstige mens zullen
moeten voorzien. In de tropen wor
den nu nog wilde planten gekulti-
veerd en veredeld met de bedoeling
ze tot waardevolle eiwitleveranciers
te maken. Er wordt geëxperimen-
teert met zonnebloemolie als trak-
torbrandstof, suikerriet en suiker
bieten zijn potentiële energiegrond
stoffen enz.
17
