Welke apparatuur en kosten
bij verspreiding dierlijke mest?
H et gebruik van dierlijke mest neemt de laatste jaren op de akker
bouwbedrijven steeds toe. Aanvankelijk werd alleen vaste mest gebruikt
maar de laatste jaren in toenemende mate ook dunne mest.
D,
W.
V
D,
W e konden het eerst zelf niet ge
loven, maar het stuiptrekkende dier
bewees het tegendeel. De jongens
barsten in een gejuich lost en renden
er op af. Wat een geluk, wat een ge
luk schreeuwden ze en geestdriftig
sprongen ze rond onze nek. Onmid
dellijk kwamen er uit de bush, waar
men nog druk bezig is om sloten met
de hand te graven, arbeiders aan
rennen die meenden ook een handje
te kunnen helpen en zodoende een
stukje vlees te verschalken. Begerig
gluurden ze naar dat grijze oerlelijke
beest. De jongens keken belangstel
lend naar de kleine slagtanden. Die
willen we hebben Pap, want daar
maken we een sieraadje van en het is
dan tevens een herinnering aan deze
jacht' We waren eerlijk gezegd trots
op het resultaat en we voelden ons
als vader ook weer een eindje in
waarde gestegen. Zo af en toe moetje
eens wat spektakulairs uitvoeren,
nou dat was dan aardig gelukt. Wij
slepen dat varken, wel de landrover
in, zeiden ze vastbesloten. Ja maar
we moeten nog iemand vinden die
dat beest wil slachten. Geen Moslim
in ieder geval, want die zal zo'n on
rein dier niet aanraken, adviseerden
D e jongens zouden nu wel iedere
morgen op jacht willen, maar we
hebben geen tijd en geen patronen.
Toch zijn we nu ook enthousiast ge
worden en we gaan proberen om een
vergunning te krijgen zodat we zelf
een karabijn en een jachtgeweer
kunnen kopen en daarmee op gezet
te tijden het land in kunnen. Niet om
te doden want dat is natuurlijk
waanzin, maar op deze manier kun
nen we zo nu en dan de vleesvoor-
raad in de diepvries op peil houden.
Bovendien is het een aardi£e ont-
spanning en kunnen we straks ook
gelijkertijd nog een handje helpen
om de jonge maisoogst te bescher
men. De grootste belagers daarvan
zijn echter de bavianen. Toch schij
nen er betere methoden ter afschrik
king van apen te bestaan dan een
geweer. Op een ander projekt had
den ze onlangs een aap gevangen, die
vervolgens wit geschilderd werd en
toen weer werd los gelaten. De an
dere apen waren van die vreemde
soortgenoot zo geschrokken dat ze
wegrenden, maar de geschilderde
aap die zelf niet wist dat hij er zo
belabberd uitzag rende met de groep
mee, maar die bleven uiteraard bang
en renden als maar verder, 't Zal wel
een sprookje zijn' maar wel een aar
dig sprookjeSchrijfkouter
PRIMA TERRA
Serie Zuidwest - Bodem Best
A.F.Peeters
kuikenmest
Tel. 01174-202
Zo is het opmerkelijk dat de van oudsher op rundveehouderijbedrijven
voorkomende werktuigen zoals stalmeststrooiers en vakuümmestzui-
gers nu ook op de akkerbouwbedrijven en bij de loonwerkers in het
akkerbouwgebied worden aangetroffen.
Voor een regelmatige stand van de gewassen is het wel gewenst dat de
mest gelijkmatig wordt verdeeld.
Vaste mest
e keuze van de werktuigen voor
het verspreiden van vaste mest is af
hankelijk van de soort. Meestal is de
mest reeds geruime tijd voor het ui
trijden op het bedrijf bij de te be
mesten percelen aangevoerd.
Wanneer dit normale varkens- of
rundveemest is, dan levert de stal-
meststrooier met 2 liggende walsen
of 4 rechtopstaande walsen goed
werk. De stalmeststrooier met lig
gende walsen strooit de mest onge
veer 2.50 m breed, terwijl die met
rechtopstaande walsen in theorie
ongeveer 6.00 m breed kan spreiden.
Soms valt dit vooral bij zijwind nog
wel eens tegen.
Voor fijnere mestsoorten zoals kip-
levert en strooit
in W.Zvl.
ring mee. Met schuimaarde is geble
ken dat de verdeling goed is.
Het laden van de mest door loon
werkers gebeurt meestal met een hy
draulische kraan. Wanneer de ak
kerbouwer zelf het laden, verzorgt, is
een voorlader met mestvork gewenst.
Drijfmest
Advertentie IM
pe- of slachtkuikenmest of droog
rioolslib zullen ekstra voorzieningen
getroffen moeten worden om een
goede verdeling te krijgen. Op de
eerste plaats omdat er minder mest
per ha verspreid behoeft te worden
en op de tweede plaats omdat de
mest fijner is waardoor er gemakke
lijker via de normale walsen gemorst
wordt. Daarom zullen de zgn.
breedstrooiers ook die met rechtop
staande walsen voor deze mestsoor
ten minder geschikt zijn.
Op de andere stalmeststrooiers met
liggende walseh, zal een ekstra kleine
haspel, een zgn. morswals, gemon
teerd moeten worden. Deze kleine
haspel draait sneller dan de gewone
walsen en is iets lager gemonteerd
dan de wagenbodem. Hierdoor
wordt voorkomen dat de mest in
strepen of banen op het land te
rechtkomt.
De kleine hoeveelheid per ha moet
bereikt worden door een hoge rijs
nelheid en een lage snelheid van de
bodemketting.
Andere fabrikanten hebben onder
de stalmeststrooier één of twee hori
zontaal draaiende schijven met me
talen meenemers gemonteerd onder
de verdeelhaspels.
Op deze manier kan een strooi-
breedte van 6.00 -10.00 m worden
bereikt. Er is hier nog niet veel erva
anneer drijfmest rechtstreeks
door de mesttransportbedrijven op
het land kan worden gebracht, is dit
het goedkoopst. Er zijn een aantal
oorzaken waarom dit vaak niet mo
gelijk is, nl. grondomstandigheden,
geen stoppelland vrij, aanvoer op
tijdstippen dat het gewas nog op het
land is enz. Daarom zal meestal een
tussenopslag in grondputten nodig
zijn om gedurende het hele jaar mest
te kunnen opvangen. Vanuit deze
tussenopslag kan dan op de meest
gunstige tijdstippen mest uitgereden
worden met vakuümmestzuigers.
Devakuümmestzuigers die door
loonwerkers worden gebruikt, heb
ben vaak een inhoud van 8.00 - 10.00
m3. Akkerbouwers kunnen mis
schien in samenwerking met colle
ga's de aanschaf van een eigen va-
kuümmestzuiger overwegen. Over
het algemeen zijn er goede tanks in
de handel. Hierbij is echter een goe
de bandenmaat van belang. Brede
lagedruk banden geven de minste
insporing en het minste struktuurbe-
derf.
Kosten in loonwerk
Vaste mest
Bij 3 stalmesstrooiers 3 trekkers
3 man: 190/uur
Bij 1 hydraulische kraan man:
50/uur
Totaal 240/uur
Wanneer de mest op het perceel op
geslagen is of in de direkte omgeving
kan met 2 stalmeststrooiers worden
volstaan en wordt het uurtarief on
geveer 180,— Afhankelijk van de
hoeveelheid te verspreiden mest zul
len de kosten ongeveer 250,— per
ha zijn.
Drijfmest
'e Noord-Brabantse Boval ad
viestarieven hiervoor zijn:
Bij 5.000 - 8.000 en 10.000 ltr. tan-
kinhoud resp. 62 - 76 en 80
per uur. Gemiddeld zal bij een gift
van 20 - 30 m3 ongeveer 1.5 tot 2.0
uur per ha nodig zijn. Dit betekent
per ha ongeveer 130,—
Eigen mechanisatie
Er zijn allerlei tussenvormen tus
sen helemaal loonwerk en volledige
eigen mechanisatie. Een van de mo
gelijkheden is dat de loonwerker het
laden verzorgt met de hydraulische
kraan en de akkerbouwer zelf rijdt
met 1 of meer stalmeststrooiers,
waardoor arbeids- trekkeruren zelf
bediend kunnen worden.
Bij volledig eigen mechanisatie zal
samenwerken vaak noodzakelijk zijn.
Er kan dan gekozen worden voor het
laden met de voorlader en 2 stal
meststrooiers (waarvan dan 1 van de
"buurman").
Stel nu dat 10 ha bemest moet wor
den dan zijn de kosten globaal voor
volledig loonwerk 10 ha c 250,—
ongeveer 2.500,—
Bij eigen mechanisatie, wanneer aan
afschrijving, rente en onderhoud
resp. 10 - 5 en 5% gerekend wordt,
zullen de jaarkosten voor een voorl
ader van 5000 20% ongeveer
1.000 en voor een stalmeststrooier
van 9.000 a 20% 1.800 bedragen.
Vaak zal de kombinatie met de
loonwerker het voordeligst zijn. Bij
loonwerk bedragen de kosten bij 10
ha bemesten met drijfmest ongeveer
1.300. Bij eigen mechanisatie zul
len de jaarkosten, wanneer ook hier
20% wordt gerekend voor afschrij
ving, rente en onderhoud bij een va-
kuümmestzuiger van 5 m3 van on
geveer 8.000 dan 1.600 bedra
gen. Ook hier is eigen mechanisatie
duurder en zal of in kombinatie of in
loonwerk goedkoper gewerkt kun
nen worden.
oor het uitrijden van mest wor
den door de Boval Noord-Brabant
de volgende adviestarieven gegeven
voor loonwerkers.
fAanvoer drijfmest met 20 - 30 m3 tegelijk.
Kiberege 10 augustus 1980
O nze oudste zoon Jacky heeft nu
in het dorp al een hele schare vrien
den. Iedere ochtend staan ze
nieuwsgierig over de grasschutting te
kijken waar die blanke knaap met
die mooie leren bal blijft, 't Zijn fer
vente voetballertjes en toen die
dorpsjeugd onlangs met de echte bal
kon trappen die Corry destijds uit
Nederland had meegebracht was dat
voor hen een onvergetelijk feest.
"Wapi Jack" (waar is Jack) vroegen
ze aan ons. O, die is met de vracht
wagen mee om een nieuwe chauffeur
te helpen testen, antwoorden we de
knapen. Gisteren nog hadden ze een
dik uurtje gevoetbald in het overal
aanwezige centimetersdikke stof.
Toen Corry hem thuis kreeg, zag hij
even zwart als de jongens uit het
dorp! Eenzaam zeggen ze dan. Ja 't is
hier eenzaam maar wanneer ie
mand zelf aansluiting zoekt dan
krijgt hij ook hier wel kontakt.
.A.fgelopen week zijn we met de
jongens ook nog een paar uurtjes op
jacht geweest. Van één onzer voor
lieden mochten we een jachtgeweer
lenen. Hij had er ook nog drie pa
tronen bij. 's Morgens in alle vroegte
gingen we met een landrover er op
uit. We behoefden niet ver te gaan.
We konden op eigen terrein blijven.
In een gebied dat al een poos geleden
was gebrand, begint nu het gras weer
opnieuw te spruiten en dat is voor
vele dieren die het in de wildernis
nog steeds moeten doen met het lan
ge bijna verdorde gras natuurlijk een
haast onweerstaanbare lekkernij.
De jongens waren uiterst enthousiast
want zij zagen zich al huiswaarts ke
ren met een wagen vol wild. 't Sche
merde nog, maar met de sterke veld
kijker konden we vanaf het dak van
de landrover toch scherp de omge
ving afturen. Tegen de onontgonnen
grens waar het oerbos begint zagen
we een kleine kudde buffels lopen.
Maar daar konden we met een ge
woon jachtgeweer niet aan beginnen.
In een andere hoek zagen we een
aantal schuwige zebra's grazen, maar
dat is' ook geen partij voor een ha-
gelgeweer. Jack die de landrover
bestuurde reed de wagen van de
landweg af de bush in. Rijd maar in
de richting van die grote hoge boom
daar in de verte, zeiden we hem, dan
blijf je vanzelf recht en krijgen we
misschien wel een wild varken in het
vizier, 't Duurde niet lang en we za
gen een tweetal whartogs lopen. Een
wrattenzwijn met als eigenaardig
heid dat hij bij het wegrennen hun
staart loodrecht in de hoogte steekt.
Rijd er maar naar toe, bevalen we
Jack. Hij reed voorzichtig die kant
uit en de varkens bleven verbaasd
staan. Toen we dicht genoeg gena
derd waren, vroegen we hem te
stoppen. We stapten uit en mikten en
schoten toen met een daverende klap
helemaal mis. Teleurstelling bij de
zonen, want ze hadden het beest al
dood gewaand. Toch bleven die
stomme varkens na een paar hon
derd meter weer staan. We reden er
opnieuw naar toe, terwijl we onder
wijl allerlei vreemde hoge geluiden
produceerden. Ze werden er uiterst
nieuwsgierig van en bleven verbaasd
staan. Ze draaien zich zelfs om ons
en het geluid nog beter te zien en te
horen. Jack reed de landrover iets
schuin ten opzichte van de whart-
hogs en met een welgemikt schot, nu
vanuit de landrover, sneuvelde een
van de varkens direkt knock out ter
plaatse.
we hen. Iedereen kan hier toch
slachten zei een van de slootgravers,
een beetje hoopvol. Maar hij zag er
onbetrouwbaar uit en bovendien
stond hij op stukwerk zodat het
moeilijk was om hem nu mee te ne
men voor 't slachten van 'n varken
Verderop in het land waren een
aantal dagloners bezig om stompen
uit te graven. We zullen hier maar
een slachter uitzoeken, stelden we
voor. Ook zij konden allemaal
slachten, beweerden ze. We geloof
den het zonder meer, want in een
streek waar vanwege de tse-tse vlieg
geen vee kan leven wordt ook nau
welijks rund geslacht, bovendien het
zou voor hen toch onbetaalbaar zijn.
Dat wil niet zeggen dat ze nooit vlees
eten.
Nee, hun vallen, strikken en klem
men zijn uiterst effektief en menig
buffel, antiloop, gazelle en varken
sneuvelt er in die attributen. Het
beest werd vervolgens onder vak
kundige leiding van Corry geslacht
Zij is een echte boerendochter die
zich nog helder herinnert hoe jaar
lijks de verschillende vette varkens
op de boerderij werden geslacht' en
door haar moeder werden bereid.
Jammer voor de slachter, want die
zag zich al met ongeveer het halve
varken naar huis gaan. Maar na af
loop mocht hij toch niet klagen want
hij kon de kop, een achterham en alle
darmen mee nemen. Ondertussen
was het nieuws van het varken dat bij
ons in de tuin werd geslacht al rond
gegaan en nogal wat nieuwsgierige
blikken werden er over de schutting
geworpen. Eet je dat vlees allemaal
alleen op, vroegen er een paar bru
taal. Nou dat waren we niet van plan,
maar uit een klein wharthogzeugje
daar kan je nog steeds geen twee
ruggen uit snijden.
9
