Ontstaan en inrichting
van Nieuw Land
Nederland - bloemenland
I n drie hoofdgebouwen die, hoe
kan het anders in dit landbouwge
bied, de vorm hebben van een
graanschuur, is een uitgebreide ex
positie ondergebracht die de geïnte
resseerde bezoeker in de gelegenheid
stelt informatie op te doen over het
hoe en het waarom van het Zuider-
zeeprojekt. Met behulp van de mo
dernste expositietechnieken krijgt
men inzicht in een even opmerkelijk
E ven boeiend als verrassend is dat
deel van de tentoonstelling waarin
een overzicht wordt gegeven van wat
men zoal op en in de bodem van het
IJsselmeer vond toen het land bloot
kwam: voorwerpen van de vroegste
geschiedenis (restanten van vliegtui
gen uit de tweede wereldoorlog) tot
voorwerpen uit onze vroegste ge
schiedenis aangevuld met vondsten
van allerlei aard uit de daartussen
liggende periode. De verklaring van
hun aanwezigheid op de bodem van
c' Zuiderzee ligt voor de hand: klei
ne schepen die met man en muis
vergingen in storm of strijdgewoel.
Uitgebreid wordt tenslotte ingegaan
op de inrichting van het nieuwe land
met als eerste elementen van bewo
ning de boerderijen, dan ook later de
dorpen en steden, de rekreatie, de
bossen, de natuurgebieden en de in
dustrie.
Boeiende permanente expositie in Flevoland
D.
Lelystad,
centrum van
landbouwkundig
onderzoek
Ni
D,
Talloze foto's geven een beeld van het gaan boeren op nieuw land.
O,
'ns land bezit talloze gelegenhe
den voor "een dagje uit". Amsterdam
en Rotterdam zijn wat dat betreft
overbekend. Niet minder interessant
zijn dikwijls de musea, de pretparken,
dierentuinen e.d. In dit laatste rijtje
hoort ook het Informatiecentrum
"Nieuw Land" thuis. Dit centrum,
dat vlak bij Lelystad in onze op één na
jongste polder Flevoland ligt, mag
dan wellicht wat minder bekend zijn
(het bestaat nog niet zoveel jaren)
een bezoek waard is het dubbel en
dwars.
als puur Nederlands gebeuren: het
droogleggen van onze Zuiderzeepol
ders en daarna het inrichten en het
gebruik ervan. Er is voorts een film
zaal, en een dokumentatiehoek ter
wijl een verfrissing er al naar keuze
voor of na de ontdekkingstocht door
het ontstaan van de Zuiderzeepol
ders, in een restaurant kan worden
genuttigd.
e expositie bestaat uit een aantal
elkaar opvolgende thema's die aan
sluiten bij het in de praktijk toege
paste werkschema bij de droogleg
ging en de inrichting. Aldus maakt de
bezoeker het proces mee "van water
tot modder en van modder tot land en
de laatste stap van land tot woon- en
werkgebied."
De expositie begint met een dia
klankbeeld waarin wordt duidelijk
gemaakt hoe wij Nederlanders van
Flevomeer Flevoland hebben ge
maakt. De samenstellers hebben zich
niet beperkt tot alleen Flevoland:
ook de geschiedenis over de Zuider
zee en de andere inpolderingen wor
den onder de aandacht gebracht met
o.m. een grote maquette van het to
tale waterstaatkundige werk.
Wie na de rondgang behoefte heeft
aan nog meer informatie kan terecht
in de dokumentatiehoek waarbij ook
een kleine bibliotheek. Er is voorts
allerlei materiaal (boeken, brochu
res, dia's e.d.) over de afsluiting en
drooglegging van de voormalige
Zuiderzee te koop. Ook kunnen op
verzoek films worden vertoond.
V oor wie behoefte heeft om na het
werk "op kleine schaal" over te stap
pen naar de "grote schaal" is er vlak
bij in de zuidelijke Flevopolder een
unieke gelegenheid om nu eens echt
te zien hoe nieuw land in de praktijk
"ontstaat" en wordt ingericht. De
Rijksdienst voor de IJsselmeerpol-
ders heeft dit drooggevallen gebied
ontgonnen nadat het in 1968 voor een
groot deel droog was gevallen. Mede
door middel van de teelt van gewas
sen maakt de rijksdienst van de natte
Arnhem
de vele routes naar Nieuw Land bij Lelystad.
Juist ten oosten van Lelystad is
een oppervlakte van meer dan
1000 ha in erfpacht gegeven aan
instituten en proefstations. Het
betreft het Centraal Diergenees
kundig Instituut, het Proefstation
voor de Akkerbouw en de
Groenteteelt in de Vollegrond,
het Proefstation voor de Rund
veehouderij, het Instituut voor
Veeteeltkundig Onderzoek en het
Instituut voor Veevoedinéson-
derzoek. Op wat grotere afstand
van Lelystad liggen nog bedrij
ven, toegewezen aan de Stichting
voor Plantenverdeling, de Land
bouwhogeschool en het Rijksin
stituut voor Rassenonderzoek.
Uit de namen van de gevestigde
instellingen blijkt dat vooral het
vee-onderzoek is vertegenwoor
digd. Het betreft onderzoek naar
veeziekten, veevoeding, veefok
kerij en veehouderij. Ook het be
drijf van de Landbouwhoge
school heeft veel vee.
De grote oppervlakte grasland
met enkele gebouwenkomplexen
en veel runderen en schapen be
palen het landschap ten oosten
van Lelystad. Lelystad zelf zal er
door uitgroeien tot een nieuw
centrum van landbouwkundig
onderzoek. Het personeelsbes
tand zal bijdragen tot de ver
scheidenheid van de bevolking
van Lelystad.
De drie "schuren" waarin de expositie is ondergebracht.
slappe grond, droge goed begaanbare
en kultuurrijpe grond. Daartoe zijn
sloten en greppels gegraven en wor
den o.m. landbouwgewassen ver
bouwd.
Eerst riet en daarna koolzaad en gra
nen onttrekken nl. veel water aan de
grond.
slag" op dit grootste landbouwbe
drijf van zelfs West-Europa van
dichtbij mee te maken is augustus.
'e Rijksdienst IJsselmeerpolders
is het grootste landbouwbedrijf in
ons land: ze exploiteert een kleine
20.000 ha met een bouwplan dat
bestaat uit ca. 7.000 ha koolzaad
(jaarlijks tijdens de bloeitijd worden
hier de zgn. koolzaadroutes uitge
zet), 11.000 ha graan en voorts wat
graszaad, vlas en erwten. Tijdens de
oogstperiode zijn een paar honderd
medewerkers van de rijksdienst druk
bezig met tientallen maaidorsers,
trekkers en honderden graantran-
sportwagens de oogst te ruimen. Een
derde van de totale oogst (ca. 80.000
ton) is tarwe. Het stro wordt op het
veld verkocht. Grote graansilo's die
nen om de oogst tijdelijk op te slaan
en te drogen. In de loop van de win
ter en het voorjaar wordt het graan
verkocht. De beste tijd om de "veld-
I iet alleen op landbouwgebied is
een bezoek aan de Flevopolders een
bezoek waard: het gebied is ook rijk
aan rekreatieve elementen zoals bos
sen, visplaatsen, zeil- en roeimoge-
lijkheden en niet te vergeten het pol-
dergebeuren op zich: hoe richt men
zo'n totaal nieuw gebied nu in? Ook
de "eindeloze" akkers, de rechte we
gen, de onafzienbare rietvelden en de
hoge dijken dat alles staat met de
talloze fasanten, eenden, ganzen en
konijnen dit stuk nieuw land borg
voor een mooie dat uit....
WIERENGA
(Nieuw Land is dagelijks - behalve
eerste kerstdag en nieuwjaarsdag -
geopend van 10.00 tot 17.00 uur. De
toegangsprijs bedraagt 1,— per
persoon, kinderen tot 14 jaar 0,50,
groepen reduktie. Voor filmvoor
stellingen dient tevoren een afspraak
te worden gemaakt. Het adres is: In
formatiecentrum Nieuw Land,
Oostvaardersdijk, 8242 PA Lelystad.
Telefoon: 03200-27799).
Veel foto's van eeuwenoude op de bodem van het drooggevallen IJsselmeer
gevonden voorwerpen. Ook de voorwerpen zelf worden getoond.
Nederland is over de gehele wereld
beroemd om zijn bloemen, bloembol
len en produkten uit de boomkweke
rijen.
Dit houdt in, dat bloemen voor Ne
derland ook in ekonomisch opzicht
een zeer belangrijke rol spelen.
Het grootste deel van de in Neder
land gekweekte bloemen, bloembol
len en produkten uit de boomkweke
rijen is bestemd voor de export.
Een belangrijke groeimarkt is vooral
de markt voor bloemen en planten.
In de periode 1969 tot 1979 nam de
export van bloemen, en planten toe
van 307 tot 1.656 miljoen gulden.
Alleen al naar de Bondsrepubliek
Duitsland werden gedurende 1979
voor een waarde van 1,134 miljard
gulden bloemen en planten geëx
porteerd. Dat wil zeggen, dat de
Bondsrepubliek Duitsland de groot
ste afnemer voor Nederland is voor
bloemen en planten.
In dat zelfde jaar exporteerden de
boomkwekerijen naar de Bondsre
publiek voor een totaalbedrag van
216 miljoen gulden.
Het totale oppervlak dat in Neder
land beschikbaar is voor de bloe
menteelt bedroeg 4.289 hektare,
hiervan werden 3.175 hektare in be
slag genomen voor de teelt onder
glas.
De boomkwekerijen namen een op
pervlak in beslag van 5.947 hektare,
waarvan ca. 10%, ofwel 58 hektare,
onder glas.
13
