Vijf procent is aanvaardbaar minimum
Ernstige verontrusting over
besluitvorming financiering
EG-beleid
M inister Braks van Landbouw en Visserij en het Landbouwschap
zijn ernstig verontrust over de wijze waarop besluiten worden genomen
over de financiering van het EG-beleid. Dit is gebleken tijdens het
maandelijkse overleg tussen de landbouwminister en het Landbouw
schap, dat op woensdag 18 juni 1980 in Den Haag is gehouden.
Minister Braks wees de uitspraken van de Westduitse bondskanselier
Schmidt over een "eerlijker" verdeling van lusten en lasten in de Ge
meenschap van de hand. Hij noemde diens benadering heilloos en
uitermate gevaarlijk. De bewindsman is het eens met het Landbouw
schap dat binnen de Europese Gemeenschap een berekening van na
tionale lusten en lasten op grond van overheidsbijdragen niet past. Doel
van de gemeenschappelijke markt is immers een vrij verkeer van goe
deren en personen waarvan alle lid-staten kunnen profiteren. De mi
nister toonde zich zeer beducht voor een verdergaande nationalistische
benadering van de financieringsproblematiek in de EG. Dit kan ten
slotte leiden tot een afbrokkeling van de gemeenschappelijke markt
voor de landbouw en de industrie.
D e minister wil dat zorgvuldig
wordt nagegaan welke kant het op
zal moeten met het gemeenschappe
lijk landbouwbeleid. Een gedach-
tenwisseling en diskussie, waar de
minister het Landbouwschap nauw
bij wil betrekken.
I n verband met de EG-prijsbeslui-
ten en de kostenontwikkeling wees
het Landbouwschap op de aantas
ting van de inkomenspositie in de
landbouw. De slechte inkomensont
wikkeling kan in het najaar aanlei
ding geven tot een tussentijdse ver
hoging van de landbouwprijzen. De
noodzaak om tot een verlaging te
komen van de kollektieve lastendruk
is volgens het Landbouwschap des te
groter, nu er sprake is van achter
blijvende inkomens. In dit verband
wees het Landbouwschap op een
onderhoud, dat binnenkort met
CDA-politici Van der Sanden en Van der Linden over nieuwe EG-prijzen:
Europese kommissie opent
onderzoekprocedure naar
konkurrentiepositie glastuinbouw
Maandelijks overleg minister en Landbouwschap
Mi
Inkomenspositie
Bedrijfsverzorgingsdienst
Export varkens
D.
H
"De vijf procent verhoging van de landbouwprijzen in de EG is voor
onze partij een aanvaardbaar minimum". Dat zeggen de heren P.J.A.
van der Sanden en R.H.M. van der Linden, de landbouwdeskundigen
van de CDA-fraktie in de Tweede Kamer. Van der Sanden is bovendien
voorzitter van de Vaste Kamerkommissie voor Landbouw. Juist van
wege deze funktie van Van der Sanden vroegen wij hem een reaktie,
maar omdat de kommissie geen oordeel heeft over de recente Brusselse
besluiten - de politieke partijen hebben daarover hun eigen ideeën -
moesten wij "genoegen nemen" met de CDA-visie.
Op 19 juni a.s. zal de Kamerkom
missie overleg voeren met land
bouwminister Braks over het bereik
te akkoord in Brussel. Het was de
bedoeling geweest dat ook de staats-
sekretaris van Financiën daaraan
zou meedoen, maar hij was verhin
derd. De fiscale zaken, voor zover die
de ondernemers in land- en tuin
bouw raken, zullen nu meteen na het
zomerreces aan de orde komen. In
plaats van fiscale zaken is nu de
problematiek van de landbouw in
Zuidwest-Nederland op de agenda
geplaatst.
Hieruit blijkt wel dat er aan het
Haagse Binnenhof geen koortsachti
ge politieke aktiviteiten worden ont
wikkeld om op éên of andere manier
de mogelijke gevolgen voor de agra
rische stand van het tekortschietend
Brussels prijsbeleid te verzachten. Er
wordt op gewezen dat de bodem van
de schatkist in zicht is.
Gered
Van der Sanden: "De prijsverhoging
die nu is bereikt moet ook beoor
deeld worden in het licht van andere
politieke zaken die een rol hebben
gespeeld. Tegenover het negatieve
aspekt van de 5 pet. prijsverhoging
staat de opluchting dat er een ak
koord is bereikt en dat het gemeen
schappelijk landbouwbeleid gered is.
Afbraak van de EG zou een niet te
meten schade hebben toegebracht
aan de Nederlandse land- en tuin
bouw.
In de EG-prijspolitiek moet je twee
zaken duidelijk van elkaar onder
scheiden: de prijsvaststelling door de
ministers van Landbouw en de wer
kelijke financiële uitkomst op de be
drijven. Die twee zaken lopen vrijwel
nooit gelijk. Ik denk dus dat deze
minimale prijsverhoging nog niet het
laatste woord is over het inkomen
van boer en tuinder in Nederland.
Dat betekent ook dat het nu nog te
vroeg is om nu al uitspraken te doen
op grond van de Brusselse prijsaf
spraken."
Boeren naar Binnenhof
Afgelopen maandag demonstreer
den Groninger boeren in Winscho
ten. Wij vroegen de heren Van der
Sanden en Van der Linden wat zij tot
deze demonstranten te zeggen zou
den hebben wanneer deze met hun
trekkers naar het Binnenhof zouden
komen, waarbij zij onderweg wel
licht nog we enige versterking zou
den krijgen.
Van der Linden: "Ik kan natuurlijk
niet de interne bedrijfsgegevens van
deze boeren nu bekijken. Het zou
daarom goed zijn als wij over meer
gegevens betreffende hun inko
menssituatie zouden beschikken.
Vervolgens moetje dan weten welke
oorzaken aan de ontstane situatie ten
grondslag liggen. Ik vind niet dat als
er een aantal boeren hier op het
Binnenhof komt demonstreren, dat
aanleiding is om het beleid op
staande voet te veranderen. Het Eu
ropese beleid is de hoeksteen voor
onze land- en tuinbouw en die
hoeksteen moet gehandhaafd blij
ven. De achterblijvende prijsverho
ging is de prijs die wij er graag voor
over moeten hebben om dit beleid te
kunnen handhaven. Zo niet dan
zouden niet alleen de nationale bud
gettaire kosten veel groter zijn dan
nu in gemeenschappelijk verband
het geval is, maar ook zou onze ex
port op de tocht komen te staan."
Nadrukkelijk wijst Van der Linden
erop dat hoge prioriteit wordt gege
ven aan een herziening van het fis
cale regime voor zelfstandigen in
land- en tuinbouw. "Ik ga er ook van
uit dat wanneer zich inkomensont
wikkelingen voordoen die daartoe
aanleiding geven, dit (het fiscale re
gime) bij de begroting 1981 een be
langrijk punt van diskussie zal wor
den."
Zelfstandigenbeleid
Toen de regering Van Agt aantrad
raakten de zelfstandigen in land- en
tuinbouw hoopvol gestamd. De re
geringsverklaring immers bevatte
een passage waaruit bleek dat men
serieus onderscheid wenste te maken
in de funktie van het inkomen voor
een loontrekkende en voor een zelf
standige. Helaas, is er nog niets van
terechtgekomen. Dat is ook een grote
teleurstelling voor de heren Van der
Sanden en Van der Linden, zoals
blijkt uit hun reaktie.
Van der Sanden: "Ook wij zitten met
smart te wachten op uitvoering van
deze bepaling in het regeerakkoord.
Wij waren destijds zo verschrikkelijk
blij dat wij een voet tussen de deur
hadden gekregen. Die deur kan ook
niet meer dicht. De vraag is nu: hoe
ver kun je die deur in de huidige
uiterst moeilijke ekonomisch-finan-
ciële situatie nog verder open krij
gen. De principe-uitspraak is er ech
ter en dat is pure winst".
Van der Linden voegt eraan toe, dat
als hij zelfstandig boer zou zijn ook
weinig begrip zou kunnen opbren
gen voor het feit dat de aangekon
digde maatregelen achterwege zijn
gebleven. "Maar wij moeten roeien
met de riemen die wij hebben."
Van der Sanden wijst er vervolgens
De Europese Kommissie is blijkens haar rapport over de konkurren-
tiesituatie in de glastuinbouw, een onderzoekprocedure gestart. Dit
naar aanleiding van klachten van een overgroot deel der andere EEG-
lidstaten over de aardgasprijzen die onze glastuinders betalen. Zij zijn
van mening dat onze glastuinders daardoor een voordeliger konkur
rentiepositie hebben.
Het rapport was een van de onder
werpen die tijdens de zitting van de
EEG-Raad van Ministers (land
bouw) op 17 juni j.l. te Luxemburg
werden behandeld.
Minister Braks heeft in zijn reaktie
alle medewerking toegezegd aan
zo'n onderzoek. Hij betoogde - zoals
ook in het rapport van de Kommissie
werd gesteld - dat ons land in zijn
gasprijzen een pariteit met olie nas
treeft. De pariteit voor de aardgas-
prijzen in de tuinbouw was halver
wege vorig jaar bereikt. De be
windsman wees er op dat nog on
langs een vrij forse aanpassing van
de aardgasprijs had plaatsgevonden
en dat er nog enige zouden volgen
teneinde de pariteit met de olieprijs
weer te bereiken. Hij benadrukte dat
deze aanpassingen geleidelijk dienen
plaats te^vinden. Tenslotte wees mi
nister Braks er op, dat de prijs die de
Nederlands glastuinbouw betaalt
door vrije onderhandelingen met de
Gasunie tot stand komt. De Kom
missie erkent dit laatste.
op dat de CDA-fraktie onlangs heeft
weten te bereiken dat de zelfstandi
genaftrek met 400,— is verhoogd
en dat via een amendement is bereikt
dat de inkomensgrens waarop die
verhoogde zelfstandigenaftrek wordt
verleend is opgetrokken van
23.500,- tot 30.000,- "Dat is
met name voor de kleine bedrijven
een stap, die niet van betekenis ont
bloot is", zo zegt hij.
Kosten verlagen
Van der Linden: "Wij zullen de poli
tiek nu moeten toespitsen op de
vraag of niet langs andere wegen het
inkomen van boer en tuinder op enig
niveau gehouden kan worden. De
financiële aftrekposten hebben wij
niet in de hand. Wel hebben wij een
aantal kosten in de hand. Ik denk
daarbij bijvoorbeeld aan de ziekte
kostenverzekering.
In het afgelopen jaar is de premie
voor zelfstandigen met pakweg 15
20 pet. gestegen. Dat drukt direkt op
het inkomen en dat is zeker het geval
bij de kleine producenten die nau
welijks fiscale aftrekposten hebben.
Voor hen is het een netto-inkomens-
verlies."
Van der Linden wijst erop dat naar
mate de inkomensproblemen in de
landbouw groter worden, de fiscale
aspekten politiek zwaarder gaan we
gen. "Wat die inkomenssituatie be
treft zal wel duidelijk onderscheid
gemaakt moeten worden tussen klei
ne, middelgrote en zeer grote bedrij
ven". In de melkveehouderij is vol
gens hem een bedrijf met 60 a 80
melkkoeien een groot bedrijf, af
hankelijk van personele bezetting.
Volgens Van der Linden is er aan de
kostenbeheersing op de bedrijven
nog wel wat te verbeteren. "Er zit
nog heel wat rek. Ik durf wel de uit
spraak te doen dat er met het be
heersen van de kosten door bijvoor
beeld het verbeteren van fokmate-
riaal, meer te verdienen is, dan met 1
2 pet. hogere prijzen in Brussel.
Voor veel bedrijven - niet alle - is
door kostenbeheersing een stuk in
komen te verdienen."
Volgens Van der Sanden zal er bij de
inkomenspolitiek in ons land grote
voorzichtigheid betracht moeten
worden om te voorkomen dat de in
flatie aanwakkert. "Daarvan zouden
met name de zelfstandigen de groot
ste leeddragers zijn. Dat betekent dat
wij in het kader van de algemene in
komenspolitiek terdege rekening
zullen moeten houden met de situa
tie in land- en tuinbouw."
Boos
Bet zit de beide heren hoog dat be
paalde politieke doelstellingen in
Europa over de ruggen van de boe
ren heen bevochten worden.
Van der Sanden: "Ik ben het er niet
mee eens dat de Europese Raad (de
vergadering van Europese rege
ringsleiders) een soort beroepsin
stantie (rechtbank) gaat worden als
de vakministers het met elkaar niet
eens kunnen worden. Ik ben het er
ook niet mee eens dat bepaalde lan
den omwille van de nationale situatie
de gezamenlijke prijsafspraken als
drukmiddel gaan gebruiken terwille
van andere politieke doelstellingen.
Dat gaat dan over de ruggen van
onze boeren en tuinders. Landen die
zo handelen vormen een grotere be
dreiging voor de uiteindelijke inko
mensvorming dan een wat tekort
schietend prijsbeleid."
BOKMA
afspraken over de bedrijfsverzor-
gingsdiensten. die in de Landelijke
Raad voor de Bedrijfsontwikkeling
zijn gemaakt. Verschil van mening
bestaat echter over de overheidsbij
drage voor hulp in geval van ziekte
van de ondernemer. Het Land
bouwschap vindt dat de bijdragere
geling na 1980, ook gezien de slechte
inkomensontwikkeling in de land
bouw, voortgezet moet worden op
een verantwoord niveau. Het Land
bouwschap pleitte voor extra mid
delen van het ministerie van Land
bouw en Visserij, naast de 30 mil
joen die door het ministerie van So
ciale Zaken beschikbaar zijn gesteld.
Een voortzetting van de bijdragere
geling van het ministerie van Land
bouw blijft gewenst, omdat anders
de bijdrage ineens te veel terug zal
lopen.
Het Landbouwschap lichtte voorts
zijn standpunt toe over de prijsbe-
sluiten en is van mening dat de ver
hoogde medeverantwoordelijkheids
heffing op de melk steeds moeilijker
te aksepteren is, omdat de besteding
van de gelden niet wordt gebruikt
om de zuivelmarkt beter in even
wicht te brengen en er geen volledige
inspraak is van het bedrijfsleven over
die besteding.
staatssekretaris Van Amelsvoort (Fi
nanciën) plaatsvindt.
Minister Braks herhaalde dat het
EG-prijzenpakket onder de gegeven
politieke en budgettaire omstandig
heden voor hem wél aanvaardbaar
is, al erkent hij dat de kostenontwik
keling ruimer is geweest. De heffing
op de melk noemde hij een instru
ment waarmee voorlopig geleefd zal
moeten worden, omdat er geen beter
alternatief voorhanden is. Een nieu
we EG-prijzenronde in het najaar
geeft de minister nauwelijks kans
van slagen. Een gesprek in het kader
van het algemene nationale beleid
voor zelfstandigen acht hij een goede
zaak. Berichten over het volledig te
rugdraaien van lastenverlichting op
het terrein van de keuringskosten,
die al eerder was toegezegd, betitelde
minister Braks als onjuist. Wel is er
in verband met de nieuwe bezuini
gingen sprake van een temporisering
van de overname van de keurings
kosten. Maar de afspraak over het
nastreven van een 50/50-verdeling
van de keuringskosten tussen over
heid/bedrijfsleven blijft in principe
gehandhaafd, aldus minister Braks,
minister Braks herinnerde eraan
dat de bijdrage van 30 miljoen is
bedoeld voor uitbreiding van de
werkgelegenheid bij de bedrijfsver-
zorgingsdiensten. Een deel ervan kan
in dat verband worden gebruikt in het
kader van de bijdrageregeling in geval
van ziekte. Het gevaar, dat bij een
aanzienlijk lagere bijdrage voor hulp
bij ziekte veel mindeë gebruik wordt
gemaakt van bedrijfsverzorgings-
diensten, acht hij niet aanwezig. Een
extra bijdrage van zijn ministerie zit
er tot zijn spijt niet in. gezien de nu in
het landbouwbeleid gestelde priori
teiten.
-et Landbouwschap heeft de mi
nister laten weten dat het zich in
grote lijnen kan verenigen met de
'e moeilijke situatie in de var-
kenshouderijsektor in verband met de
stagnerende export van varkensvlees
naar Italië is nog niet opgelost. Vol
gens de minister duurt het overleg
met de Italiaanse overheid over de
Salmonellakwestie onverminderd
voort en wordt ook vanuit Brussel
aktie ondernomen om deze proble
matiek de wereld uit te helpen. Door
de partikuliere opslagregeling van de
EG worden de prijzen enigszins op
niveau gehouden. Er wordt naar ge
streefd deze regeling voort te zetten
zolang de problematiek met Italië
voortduurt.
De minister sprak de hoop uit dat
voor het einde van deze maand een
opening wordt gevonden en deze
kwestie kan worden opgelost.
