Stand van de groentegewassen
I n het algemeen kan gesteld worden dat de groenten in de volle grond
vertraagd groeien door het droge en schrale weer van de laatste weken.
Op dit moment is er nog geen aanleiding om ernstige opbrengstderving
te verwachten. Bovendien wordt op veel bedrijven beregend.
De kwaliteit van de komkommers en tomaten valt nog steeds niet mee.
De oogst van de rode paprika's is volop aan de gang.
D e zetting van de tomaat heeft de
laatste weken nogal stagnatie onder
vonden van het schrale weer met lage
luchtvochtigheden. Door de moei
lijke zettingsomstandigheden in
maart is de kwaliteit nog steeds niet
optimaal.
H et weer in de eerste helft van mei
wordt gekenmerkt door een koude
oostenwind en weinig zon. Dit heeft
de ontwikkeling van de aspergesten
gels afgeremd. Hierdoor is de aan
vankelijk verkregen voorsprong doof
de betrekkelijk zachte winter verlo
ren gegaan.
Landbouwschap: Overheidshulp
voor fruittelers onvoldoende
LANDBOUW SLACHTOFFER VAN EIGEN SUKSES
Eigen Nederlandse genenbank voor
tuinbouwgewassen in de maak
Groenten onder glas
Groenten in de volle grond
In de vroege heteluchtteelt is de pro-
duktie van start gegaan.
Bij de gele tomaten zijn de berichten
ten aanzien van de kwaliteit en de
prijs niet optimistisch.
De kwaliteit van de komkommers is
wisselend. Op veel komkommerbe-
drijven komt het pseudoslaverge-
lingsvirus voor. De verschijnselen
hiervan zijn niet te onderscheiden
van het slavergelingsvirus dat door
bladluizen wordt overgebracht in de
vollegrondssla. Het pseudoslaverge-
lingsvirus wordt echter overgebracht
door de kaswittevlieg. Ook lijkt het
ziektebeeld aanvankelijk op magne
siumgebrek, waardoor de ziekte dik
wijls moeilijk vroeg te onderkennen
is.
In vergelijking met verleden jaar
wordt er tot nog toe meer sla aange
voerd. De teelt en de afzet van ijs
bergsla verlopen beter dan voorheen
het geval was.
De oogst van rode paprika's is nu in
volle gang. Neusrot en krimp-
GROENTEN IN DE VOLLE
GROND
andijvie, vroeg
asperges
bloemkool, vroeg
kroten. vroeg
peen, was-, ondergooiers
peulen
prei, winter
rabarber, buitenteelt
sla, vroeg
spitskool
spinazie, vers
industrie
aardbeien normaal
scheurtjes komen regelmatig voor.
Bij de paprika is er, in navolging van
de tomaat, belangstelling voor tus
senplanten.
De aanvoer van aardbeien is in ver
gelijking met verleden jaar aanmer
kelijk gestegen. Oorzaken hiervan
zijn: een vroeg seizoen, omschake
ling naar produktievere rassen en
een goede stand van de gewassen.
Over het algemeen staat de winter-
prei er goed bij.
De verwachting is, dat door de aan
houdende droogte de opbrengst van
rabarber iets minder gunstig zal zijn.
Op bedrijven waar spinazie regel
matig wordt beregend, kunnen hoge
opbrengsten worden verkregen.
Door de hoge lichtintensiteit is het
droge-stof-gehalte van de industrie
spinazie relatief hoog en het nitraat
gehalte relatief laag, hetgeen gunstig
is. Het droge, zonnige weer verhoogt
Gem. opbrengstverwachting
350 kg/are
40 kg/are
180 st/are
650 bos/are
625 kg/are
70 kg/are
325 kg/are
550 kg/are
850 st/are
275 kg/are
275 kg/are
250 kg/are
120 kg/are
Mevrouw ir. Henny Roelofsen van
het IVT, sekretaresse van de werk
groep: "De Nederlandse veredeling
teerde tot nu toe op genenbanken in
het buitenland. Er is een vrije uit
wisseling van zaad. Wat je vraagt
krijg je meestal wel. Waarom we ons
Manshoge sla-planten in een kas bij
het Instituut voor de Veredeling van
T uinbouwgewassen
18
dan toch druk maken voor een eigen
genenbank? Je bent anders te afhan
kelijk. Er hoeft maar een kleine kink
in de kabel te komen en je krijgt je
materiaal niet. Daarom moet Ne
derland als belangrijk agrarisch ex
portland zijn eigen kollektie veilig
stellen".
Verzameling
Een genenbank kan het beste wor
den omschreven als een zo breed
mogelijke verzameling van plantma-
teriaal. Een kollektie van uiteenlo
pende erfelijke eigenschappen. De
beste manier om die erfelijke eigen
schappen op te slaan is door middel
van zaad. Dat kan namelijk met be
hulp van de diepvrieskist lang be
waard worden.
De genenbank zal straks een syste
matische beschrijving bevatten van
de eigenschappen van zoveel moge
lijk herkomsten en rassen, waarin
telers geïnteresseerd kunnen zijn.
Uniformering
Mw. Roelofsen: "Vroeger smaakten
van streek tot streek bepaalde pro-
dukten anders. Hun smaak was als
het ware kuituur-historisch bepaald.
Nu smaakt een tomaat, die van het
zelfde zaad wordt gekweekt, overal
hetzelfde. Er is een soort uniforme
ring aan de gang, waardoor er van
de kans op voertijdig schieten van de
spinazie.
Door het droge weer wordt in de
vroege bloemkool zo hier en daar wel
wat extra uitval en voortijdige vor
ming van kleine kooltjes verwacht
(boorders).
De koude weersomstandigheden na
de uitplant doen verwachten dat tij
dig geoogst moet worden omdat dan,
vooral bij scherp en zonnig weer, de
andijvie snel kan doorschieten.
De vroege uitplant van sla heeft veel
geleden van ongunstige weersom
standigheden. Er is daarom vrij veel
uitval. De kwaliteit en de stand van
later uitgeplante sla is aanmerkelijk
beter. Op percelen die niet regelma
tig worden beregend, is rand een veel
voorkomend verschijnsel.
De stand van de spitskool is in het
algemeen goed. Wel is de groei de
laatste weken op veel plaatsen
tegengevallen. Dit is echter op het
ogenblik nog geen aanleiding om
aan te nemen dat het gewicht van de
kolen bij de oogst onvoldoende zal
zijn.
Het Landbouwschap heeft minister
Braks van Landbouw en Visserij op
nieuw hulp gevraagd voor de fruit-
teeltsektor, die in ernstige moeilijk
heden verkeert. In een brief aan de
bewindsman zegt het Landbouw
schap, dat de reeds getroffen maatre
gelen ontoereikend zijn voor een
werkelijke oplossing van de struktu-
rele problemen in de sektor. Ter ver
betering van zowel de produktie als
de afzetstruktuur is een pakket maa
tregelen noodzakelijk, waarvoor het
Landbouwschap in een eerder aan de
minister aangeboden beleidspro
gramma voor de fruitteelt de hoofd
lijnen heeft aangegeven. Daarbij gaat
het om de herinplant van boomgaar
den, de verbetering van de afzet, het
risiko van hagelschade en de be
drijfsbeëindiging.
De overheid zal een grotere bijdrage
moeten verlenen aan de premie, die
de fruittelers betalen om zich tegen
hagelschade in te dekken. Het
Landbouwschap denkt aan een extra
maatregel in de vorm van een direkte
premiebijdrage van 2% van het bij de
Onderlinge Fruittelers Hagelverze-
keringsmaatschappij (OFH) verze
kerde bedrag. Naast een beleid dat is
gericht op perspektief biedende be
drijven is het noodzakelijk, dat een
verantwoord sociaal beleid wordt
gevoerd. Onrendabele bedrijven
moeten daarom in de gelegenheid
worden gesteld hun bedrijf te beëin
digen. Een knelpunt vormt daarbij
met name de boekwaarde van de
boomgaarden en de eventuele rooi-
kosten. In de fruitteeltsektor bestaat
geen behoefte aan een partiële rege
ling.
De landbouw is slachtoffer geworden van zijn eigen sukses. Door toe
passing van moderne technologie en research en de voordelen van het
familiebedrijf in de landbouw is de produktie van de Europese landbouw
drastisch gestegen, aldus Sir Henry Plumb, voorzitter van de Agrari
sche Kommissie van het Europese Parlement, tijdens, de in Keulen
gehouden bijeenkomst van de organisatie van de Europese Graanhan
del: Coceral.
De plantenveredeling in ons land zal binnen afzienbare tijd over een
eigen genenbank voor tuinbouwgewassen beschikken. Een werkgroep,
waarin alle veredelingsinstituten vertegenwoordigd zijn, doktert daar al
sinds 1976 aan. Men is nu zover dat 1982 genoemd kan worden als het
startjaar voor de tuinbouwgenenbank. Bij het Instituut voor de Vere
deling van Tuinbouwgewassen (IVT) in Wageningen is de aanzet ertoe
al aanwezig.
Deze bijeenkomst werd tesamen ge
houden met de Getreidehandelstag."
Het vèrbruik heeft echter geen ge
lijke tred gehouden met de sterk ge
stegen produktie en dat leidde tot
een aanmerkelijke toeneming van de
zelfvoorzieningsgraad in geheel Eu
ropa. Granen behoren daar echter
nog steeds niet bij, vooral niet mais,
waarvan ongeveer 50% van de be
hoefte gedekt wordt (Joor import uit
de Verenigde Staten.
Sir Plumb wilde de problemen in de
landbouw niet los zien van die in de
industrie.
Als derde landen onze industriële
produkten kopen en daarmee het
inkomen van de Europese konsu-
ment op peil houden, moeten deze
landen ook in staat gesteld worden
goederen naar de Gemeenschap te
exporteren en dat zullen dan meestal
agrarische produkten zijn.
Binnen de Gemeenschap moet
voorzichtig omgegaan worden met
nationale subsidies, waarbij gedacht
moet worden dat de subsidies aan de
landbouw'in het niet vallen bij die
4an de industrie, b.v. de textie
lindustrie. x
Aanpassing produktie
Het is vooral een opgave voor de
Europese boeren hun produktie aan
te passen aan de marktbehoefte, wat
geen gemakkelijke opgave is. Sir
Plumb achtte dit de enige manier om
het Gemeenschappelijk Landbouw
beleid in zijn huidige vorm te be
schermen.
Hij dacht daarbij aan kwantificering
in de zuivelsektor, strukturele maa
tregelen in de wijnsektor en betere
alles uit een ras kan verdwijnen, dat
voor de veredeling toch nut kan
hebben. Vandaar dat we hier in Wa
geningen zoveel mogelijk variaties
zoeken, zoveel mogelijk oude popu
laties in stand houden".
Zelf heeft Henny Roelofsen om die
reden slq verzameld rond de Mid
dellandse Zee.
De Wageningse genenbank ziet er
momenteel nog uit als een massa
zakjes zaad en vele beschreven kaar
ten. Rond 1982 moet alles zo syste
matisch zijn bewerkt dat de hele zaak
de komputer in kan. Die moet dan
snel kunnen vertellen wat er bij een
bepaalde vraag aan eigenschappen
nodig en voorhanden is. "Al blijft het
oog van de kweker altijd een be
langrijke faktor", zo tektn mw. Roe
lofsen aan.
kwaliteitskriteria en prijsstelling bij
voergranen.
Komen de boeren niet zelf met op
lossingen dan lopen zij het gevaar
dat mensen met weinig verstand van
landbouw de maatregelen voor hen
zullen nemen en dat zal op lange
termijn weinig zin hebben.
Zelfverzorging
Dr. Wachter van de Europese Kom
missie legde er de nadruk op dat de
Gemeenschap in zijn totaliteit niet
zelfverzorgend kan zijn en voor ver
schillende produkten netto-impor
teur zal blijven, bijvoorbeeld bij
plantaardige oliën en vetten, waarbij
ongeveer 75% van de behoefte ge
dekt moet worden door importen,
voor de eiwitvoorziening is dat zelfs
Daarnaast echter dient bedacht dat
deze importen ook voor een groot
deel oorzaak zijn van de overschot
ten in de Gemeenschap. In totaal
voert de Gemeenschap jaarlijks een
equivalent in van 10 miljoen ha, wat
overeenkomt met 11% van de totale
bebouwbare oppervlakte in de Ge
meenschap.
Autarkiegedachte verwerpen
Dr. Tietmeyer van het Duitse minis
terie van Ekonomische Zaken ver
wierp de autarkiegedachte. Tegen
over de importprodukten zou de
Gemeenschap een lange lijst van
produkten moeten stellen, waarvan
men een overschot kent.
Zou men, aldus dr. Tietmeyer de zo
geroemde zelfverzorging als uit
gangspunt voor het beleid nemen,
dan houdt dat in dat wereldhandel
niet meer mogelijk is.
Liberalisering van handel
Philippe Neeser, vertegenwoordiger
van de Franse landbouw wees volle
dige liberalisering van de handel in
agrarische produkten met derde lan
den af.
Het standpunt van de Duitse buitep-
landse handel, vertolkt door de heer
Kampfmeyer was: Openheid naar de
wereldmarkt zo veel als mogelijk,
veiligstellen van de voorziening zo
veel als noodzakelijk. Dat mag ech
ter geen alibi voor overproduktie
zijn.
Hij was overigens voorstander van
een belasting op substituten bij in
voer in de Gemeenschap, ofwel op
neming daarvan in een marktorde
ning.
Positieve resultaten
Bij alle diskussies over de tekorten in
het EG beleid wordt wel eens verge
ten dat er ook positieve zaken zijn,
aldus dr. Wachter. Zo resulteert uit
het verschil van uitvoerrestituties op
gerst en importheffingen op mais een
financiële opbrengst, die weer voor
10% aan de lidstaten moet worden
gerestitueerd.
De enige sektor die positieve resul
taten boekt qua opbrengst is aldus
dr. Wachter de graansektor. Voorts
vormt de landbouwpolitiek een bij
drage in de politiek van de buiten
landse handel, waarvan de uitgaven
op de landbouw rusten, in welk ver
band hij wees op de re-export van
geïmporteerde suiker als gëvolg van
politieke verplichtingen.
Informatie
Onverwachte interventies, aanpas
singen van de groene koersen kosten
de handel veel geld, omdat men daar
vanuit Brussel niet tijdig over inge
licht wordt.
De prijsaanpassingen geven de han
del niet zozeer moeilijkheden, als wel
dat deze niet tijdig bekend gemaakt
worden aan de handel. Dr. Wachter
van de Europese Kommissie meende
dat door de reeds jarenlang voort
durende inflatie prijsbesluiten niet
lang van te voren bekend gemaakt
kunnen worden. Daarnaast is het ar
senaal van beleidsmaatregelen zo
omvangrijk en gekompliceerd dat
het besluitvormingsproces steeds
moeizamer wordt.
De handel moet, aldus Dr. Wachter
wennen aan het idee dat tijdige in
formatie over prijsbeslissingen niet
meer mogelijk is, omdat het niet uit
voerbaar is.
Eenheid naar buiten
De Europese Gemeenschap treed ei
genlijk alleen nog naar buiten op als
eenheid, aldus Alfred Strothe, uitge
ver van het Duitse vakblad Ernah-
rungsdienst en voorzitter van een op
de bijeenkomst georganiseerde fo-
rumdiskussie. Steeds meer wordt
duidelijk, aldus de heer Strothe, hoe
zeer opvattingen en daarmee samen
hangende ekonomische maatregelen
van lidstaat tot lidstaat uiteenlopen.
Hij wees op het vlammende pleidooi
van minister Ertl inzake zijn oproep
tot Europese solidariteit.
De oplossing van het landbouwpro
bleem en daarmee samenhangend
Euromarktprobleem noemde hij dé
grote uitdaging tot het jaar 2000.
Naar opvatting van Ertl moet het ge
meenschappelijk Europa in het
krachtenspel van de wereldmachten
een stabiliserende demokratische
faktor zijn.
Of we blijven gezamenlijk vrij of ieder
land wordt ondergeschikt gemaakt
aan een niet zelfgekozen andere ho
gere macht.
vdw
