Teelt Aubergines neemt ieder jaar toe
C
A,
M,
E en teelt die in Nederland de laatste jaren zeer snel opgang heeft
gemaakt, is die van aubergines. Begin zeventiger jaren bedroeg de
totale produktie hier te lande niet meer dan enkele honderden tonnen.
De grote opmars begon in 1975 en vorig jaar werd de 7.000 ton al
gepasseerd. Sinds 1975 is de produktie met gemiddeld 14% per jaar
gestegen.
Vrijwel geheel voor export
G
Een aparte kleur
Aubergine (nog)
warmteminnend
Kwaliteit uit Holland
Nederland
80% export
Dit jaar weer meer
Raming van de bedrijfsuitkomsten in
1979 van de glastuinbouw- en
champignonbedrijven
De teelt is in Nederland geheel gericht op de export, 80% van de hier
geteelde aubergines wordt in het buitenland afgezet, vnl. in West-
Duitsland en in Engeland en wel met name in de zomer.
rootproducenten van aubergines
in Europa zijn Italië (ruim 300.000
ton per jaar en Spanje, rond 100.000
ton). In Frankrijk wordt 20' - 25.000
ton per jaar geproduceerd. Van deze,
vergeleken met Nederland, enorme
produkties wordt naar verhouding
maar erg weinig internationaal ver
handeld.
Italië levert het jaarrond aubergines
met een piek van juni t/m november.
Het Spaanse produkt is beschikbaar
van maart t/m oktober. In het win
terhalfjaar worden er in Europa ook
nog noemenswaardige hoeveelheden
aubergines geïmporteerd uit Israël
en van de Canarische Eilanden.
Daarnaast zijn er nogal wat, voorna
melijk Afrikaanse landen, die kleine
hoeveelheden naar Europa exporte
ren.
Volgens de FAO werd er in 1978 in
de hele wereld rond 4,0 min ton au
bergines geteeld. Volgens deze bron
zou er alleen in China al 1,25 min ton
bijna een derde van de wereld-
produktie) geteeld worden. Andere
grootproducenten zijn: Japan, Tur
kije, Italië, Egypte, Irak, Syrië en
Spanje. Van de hele wereldproduktie
komt driekwart uit Azië, 13% uit
Europa, 9% uit Afrika en 2% uit
Amerika (Noord en Zuid).
ulinair gezien zijn er uitstekende
mogeüjkheden met de aubergine,
zowel bij de warme- als bij de
broodmaaltijd. Het is vooral de
aparte kleur waardoor de aubergine
zich onderscheidt. Aubergines kun
nen het beste met schil en al gekookt,
gebakken of gestoofd worden omdat
dan de meeste vitamines behouden
blijven. Bij de afdeling Promotion
van het produktschap zijn er folders
te verkrijgen waarin het gebruik uit
gebreid aan de orde komt.
P lantkundig gezien behoort de au
bergine tot de familie van de Nacht-
schade-achtigen. Hiertoe behoren
o.a. ook de aardappel, de tomaat en
de paprika. Het verschil met de beide
laatste hier te lande ook veel in kas
sen geteelde produkten is, dat de au
bergine evenals de komkommer een
warmteminnend gewas is. 's Nachts
moet een temperatuur van 18 graden
C aangehouden worden en overdag
20 - 22 graden C. Bij de stookteelt is
ook grondverwarming noodzakelijk.
Zo bezien zou met de snel stijgende
energieprijzen de teelt in de ver
drukking kunnen komen maar an
derzijds wordt er in ons land hard
gewerkt om rassen te verkrijgen die
bij lagere (nacht) temperaturen toch
een goede opbrengst geven. Boven
Aubergines
dien is de aubergine in ons land nog
een betrekkelijk jonge teelt waarbij
het onderzoek nog in volle gang is.
Een sprekend voorbeeld hiervan is
dat er dit jaar een nieuw ras op de
markt gekomen is met een belangrijk
hogere produktie. De problemen die
er zijn met bodemziekten kunnen
wellicht in de toekomst opgelost
worden als de teelt in substraten
mogelijk wordt. In Naaldwijk is men
hier volop mee bezig. Dit overziende
zit er nog wel perspektief in de teelt
van aubergines.
"V ergeleken met andere aubergines
leverende landen, is de kwaliteit van
het Hollandse produkt aanzienlijk
beter. Dit komt wel het meest tot
uitdrukking in de prijzen die het
buitenland bereid is te betalen. Op
de diverse groothandelsmarkten in
West-Duitsland waren de prijzen
voor Nederlandse aubergines vorig
jaar gemiddeld twee keer zo hoog als
die van de belangrijkste konkurrent
aldaar, Italië. Ook in Engeland is
men bereid voor Nederlandse au
bergines veel meer te betalen dan
voor die uit andere landen.
Zoals inmiddels wel duidelijk zal
zijn, vindt de teelt in Nederland uit
sluitend plaats in kassen. In meer
zuidelijk gelegen landen als Frank
rijk en Italië worden ze voor het
grootste deel in de open grond ge
teeld. Maar met name in Italië neemt
de teelt in (plastik) kassen toe (1979
ruim 30.000 ton).
Z oals gezegd is de laatste jaren de
teelt van aubergines in Nederland
sterk uitgebreid maar het blijft nog
wel een produkt van bescheiden
omvang. Het totale areaal beslaat
een kleine 60 ha, waarvan vorig jaar
7.100 ton geoogst werd.
In Nederland worden de eerste au
bergines al in maart geoogst maar in
mei komt de aanvoer eigenlijk pas
goed op gang. Tot en met mei wordt
rond een vijfde van de hele produk
tie gerealiseerd. De laatste jaren is er
geen vervroeging meer te konstate
ren. De top van de oogst valt in juli
en augustus. Dan wordt 40% van de
hele jaarproduktie geoogst.
Kijken we naar het prijsverloop over
het hele jaar dan zien we precies het
Zo worden op dit moment de aubergines aangevoerd. Ze worden per stuk
geveild. Bij uitbreiding van teelt en produktie zijn dit zeker zaken die op de
helling moeten!
tegengestelde van het verloop van de
aanvoer. Voor de vroegste wordt het
meest betaald, in juli en augustus
bereikt het prijspeil een dieptepunt
om daarna weer te stijgen.
Gemiddeld over heel 1979 kwam er
een prijs uit de bus van 2,39 per kg.
Dit was precies evenveel als in 1978
tegen nog 2,53 in 1977.
In de daaraan voorafgaande jaren
was de prijs steeds gestegen. De
laatste jaren zien we dus, zeker als we
rekening houden met de inflatie, een
daling van de gemiddelde veiling-
prijs. Maar het was nog wel zo, dat de
rentabiliteit van de aubergineteelt
beter was dan die van de gehele
glasgroenteteelt.
aubergines afkomstig van de Cana
rische Eilanden. Deze handel vindt
plaats in het winterseizoen als hier
niet geoogst wordt. Zo kunnen de
Nederlandse exporteurs ook in de
winter hun Westduitse klanten van
aubergines voorzien. Het gaat hierbij
wel om aanzienlijk kleinere hoeveel
heden dan zomers.
-et een produktie van 7.100 ton
en een gemiddelde prijs van 2,39
per kg kwam er in 1979 een produk-
tiewaarde van 17,1 min gulden uit de
bus, tegen 15,9 min in 1978 en
12,2 min het jaar daarvoor.
De totale exportwaarde van auber
gines was vorig jaar rond 20 min
gulden. Dit betreft export inkl. reëx-
port. Zoals uit de balans valt op te
maken, exporteren we niet alleen
hier te lande geteelde aubergines
maar er vindt ook reëxport plaats.
Voor driekwart gaat het hierbij om
L anvankelijk zag het er naar uit
dat het areaal dit jaar wat zou in
krimpen. Maar met de komst van het
nieuwe ras hadden de telers er toch
meer vertrouwen in en is het areaal
t.o.v. vorig jaar met een paar ha uit
gebreid. Uit de areaalenquête van
het C.B.T. valt op te maken dat de
meeraanplant geheel in januari ver
wezenlijkt is. Dit en het feit dat de
produktiviteit van het nieuwe ras
groot is, doet een toename van de
produktie veronderstellen.
Uit de eerste gegevens van dit sei
zoen, tot 13 april j.l., kunnen we op
maken dat er belangrijk meer wordt
aangevoerd dan vorig jaar in die
zelfde tijd. Voor een deel komt dit
ook omdat het begin vorig jaar erg
koud was waardoor de oogst wat la
ter op gang kwam. De prijzen zijn
ondanks deze belangrijk grotere
aanvoer maar iets lager geweest.
Vooruitlopend op de definitieve re
sultaten heeft het LEI de bedrijfsuit
komsten in 1979 van de glasgroente-,
de snijbloemen-, de potplanten- en de
champignonbedrijven geraamd.
Van de snijbloemenbedrijven zijn ten
gevolge van het achterblijven van de
stijging van de bedrijfsopbrengsten
bij die van de kosten, de bedrijfsre
sultaten teruggelopen.
De voorlopige uitkomsten van de
champignonbedrijven vertoonden in
1979 een daling t.o.v. het voorgaande
jaar, vooral als gevolg van de lagere
prijzen door het relatief sterk toege
nomen aanbod in de loop van 1979.
Van de potplanten- en glasgroente
bedrijven waren de geraamde bedrijf
sopbrengsten in 1979 t.o.v. 1978 iets
sterker gestegen dan de kosten, zodat
per saldo een zeer lichte verbetering
van de rentabiliteit kan worden ver
wacht.
De berekeningswijze is afwijkend
van 1978. In verband met het inwer
king treden van de WIR is de
nieuwwaarde en daarmee de boek
waarde van de duurzame produktie-
middelen verlaagd met de aanspra
ken op de WIR-premies. Dit leidt tot
lagere kosten van rente en afschrij
ving. Ook de waardevermeerdering
van de jonge beplantingen die onder
de opbrengsten worden geboekt
neemt iets af. Per saldo geven deze
korrekties een verbetering van het
bedrijfsresultaat in van de kosten
van 4 tot 5% bij de groenten en de
Champignons en 3 tot 4% bij de snij
bloemen en de potplanten.
In de hiernavolgende tabel zijn het
geraamde gemiddelde ondernemer-
Raming van de gemiddelde bedrijfsuitkomsten in gld. in 1979 1) in vergelijking
met de resultaten in 1978
soverschot per bedrijf, de arbeidsop-
brengst (ondernemersoverschot en
de gekalkuleerde kosten van de han
denarbeid van de ondernemer) en
het ondernemersinkomen (arbeids-
opbrengst vermeerderd met het sal
do van de berekende en de betaalde
rente en de rentesubsidie) per on
dernemer, in 1979 weergegeven in
vergelijking met de resultaten in
1978.
Deze publikatie kan uitsluitend
worden besteld door overschrijving
van 7,— op postrekening no.
41.22.35 t.n.v. het Landbouw-Eko-
nomisch Instituut te Den Haag. Ver
meld dient te worden: "Zend Mede
deling No. 224".
Ondernemersoverschot
per
bedrijf
per 100,-
kosten
Arbeids-
opbrengst
Ondernemers-
inkomen
per ondernemer
Groenten onder glas
1978
1979
Snijbloemen
1978
1979
Potplanten
1978
1979
:hampignons
1978
1979
-28.500
-29.100
-44.900
-55.400
19.600
25.000
4.800
4.500
21.000
22.800
11700
6.000
58.500
64600
45300
39.300-
28.800
26.400
19.700
12000
63.300
67.200
53.400
47.200
1) Met inbegrip van het WIR-effect.
19
