Bestrijding graanziekten vóór
het in aar komen
Energiebesparing glastuin
bouw: Ideeën gevraagd!
I
A Is gevolg van de weersomstan
digheden lijkt momenteel de aanwe
zigheid-van meeldauw in wintergerst
sterk verminderd^iloeh kan het in
bepaalde gevallen nodig zijn te spui
ten met Bayleton; 0,5 kg per ha. Als
richtlijn geldt: een bespuiting-is no
dig zodra het 3e blad van boven voor
meer dan 15% is bedekt met meel
dauw. Bij een matige aantasting door
meeldauw worden de beste resulta
ten bereikt als gespoten wordt op het
moment dat het laatste blad uit de
schede is. dus vlaWöor de bloei. De
meestal laat in het seizoen optreden
de dwergroest wordt dan eveneens
afgeremd.
H
D,
P er bedrijf kwam 150.340,- aan
financieringsmiddelen ter beschik
king (waarvan 76.760,door toena
me van het vreemd vermogen).
D e toename van de bezittingen -
het totaal van investeringen, beleg
gingen en mutaties in veldinventaris
en geldmiddelen 150.340,-) minus
de afschrijving 72.290,-) - bedroeg
78.050,-. Laatstgenoemd bedrag
werd gemiddeld voor 2% met eigen
vermogen en voor 98% met vreemd
vermogen gefinancierd. Door deze
relatief sterke toename van het
vreemde vermogen in 1978, daalde
de solvabiliteit van 63,1% per 1 ja
nuari 1978 tot 58,4% per 31 december
1978.
I n de tweede helft van mei, dus kort
voor het in aar komen, gaat het voor
al om twee ziekten, die een ernstige
aanslag kunnen doen op de te behalen
opbrengst, te weten meeldauw en gele
roest. Het is dus zaak Uw percelen
regelmatig op de aanwezigheid hier
van te kontroleren.
G,
T
Rentabiliteit snijbloementeelt
onder glas in Nederland in 1978
H,
D it eerste jaar zal de aandacht
vooral gericht worden op energiebes
paring in bestaande kassen. Het gaat
hierbij om beperking van de warmte
verliezen van de kas, maar tevens om
het voorkomen van ongewenste ne-
veneffekten zoals bijvoorbeeld het te
hoog oplopen van de relatieve lucht
vochtigheid en het lichtverlies.
Een efficiënter gebruik van energie is
een belangrijk kostenvoordeel voor
de tuinder en kan in zijn totaliteit een
zeer forse besparing van energie be
tekenen. Het bedrijfsleven - tuinders,
kassenbouwers, installateurs en der
gelijke - wordt uitgenodigd om nieu
we praktijktoepassingen in te zenden
over dit onderwerp. De ideeën moe
ten voorzien zijn van tekeningen en
beschrijvingen.
K ort samengevat komen de voor
waarden op het volgende neer:
Wintergerst
Wintertarwe
Vreemd vermogen
Aanslag
Gele roest
Zomergranen
Premie als beloning
Besteding in het eerste jaar
Ideeën gevraagd
Voorwaarden
n het Zuid-Westen zijn het afgelopen voorjaar in de wintertarwe en in
de wintergerst diverse schimmelziekten niet alleen wat vroeger dan
normaal, maar in een aantal gevallen ook heviger dan anders opgetre
den. Bij wintertarwe waren dat vooral oogvlekkenziekte (zgn. lege-
ringsvoetziekte) en bladseptoria en bij wintergerst meeldauw en blad-
vlekkenziekten.
Ook wanneer al eerder gespoten is
zal een behandeling als het laatste
blad er is vaak zinvol zijn.
et ziet er naar uit dat de meeste
percelen dit jaar in de eerste week
van juni in de aar zullen komen. Tot
half mei was nog weinig meeldauw te
vinden. Wel kwam reeds vanaf eind
maart nogal wat bladseptoria vopr.
Hiertegen is in een aantal gevallen
gespoten met 2 kg maneb per ha. Of
dit voldoende effekt heeft gesorteerd
e arbeidsopbrengst - bestaande
uit het (negatie've) ondernemerso
verschot en de berekende vergoeding
voor de handenarbeid van de onder
nemer - bedroeg gemiddeld
11.730,— per ondernemer (in 1977
27.900,-). Het ondernemersinko
men per ondernemer - de arbeids
opbrengst vermeerderd met het sal
do van berekende en betaalde rente
en de rentesubsidie - was gemiddeld
19.680,—Het totaalinkomen -
ondernemersinkomen vermeerderd
met de berekende vergoeding voor
de handenarbeid van de gezinsleden
alsmede het inkomen dat buiten het
bedrijf werd verkregen - bedroeg ge
middeld 39.100,— per onderne
mer (in 1977 54.380-
De gezinsbestedingen waren gemid
deld 49.110,— waarvan 6.530,-
aan belastingen en premies. De ont-
sparing bedroeg derhalve 10.010,-
per ondernemer, dat is 26% van het
totaalinkomen. De ondernemers van
het Zuidhollands Glasdistrikt hadden
gemiddeld nog een besparing van
1.910,- (4% van het totaalinko
men). maar die van overig West-Ne
derland een oritsparing van
17.500,— per ondernemer (53%
van het totaalinkomen).
De aanwending hiervan was:
Bruto-investering in duurzame pro-
duktiemiddelen 131,510,
Investeringen en beleggingen buiten
het bedrijf 4.320,
Mutaties in
veldinventaris e.d. -ƒ 310,
Mutaties in
geldmiddelen 14.820,
Totaal 150.340,
De totale bezittingen van de onder
nemers van de snijbloemenbedrijven
bedroegen 1.016.500,— per be
drijf. Deze bezittingen waren per 31
december 1978 met 593.300,- ei
gen vermogen gefinancierd.
L.E.I.
(Deze publikatie kan uitsluitend
worden besteld door overschrijving
van 11,40 op giro no. 41.22.35 ten
name van het Landbouw-Ekono-
misch Instituut te Den Haag. Ver
meld dient te worden: "Zend Mede-
dèlingjio. 219).
BESTEMMINGS
PLANNEN
Zierikzee Vanaf 28 april liggen ge
durende een maand ter inzage de
gewijzigd vastgestelde bestemmings
plannen "Dam - Oude Haven" en
"Industrieterrein Zuidhoek". Zij die
tijdig bezwaren hebben ingediend bij
de gemeenteraad alsmede zij die be
zwaren hebben tegen de in het ont-
werp aangebrachte wijzigingen kun
nen bezwaren indienen bij G.S.
KONSULENTSCHAP VOOR DE
AKKERBOUW EN DE RUND
VEEHOUDERIJ TE GOES
C.J. Govers
mei gunstig gezind is - de aantasting
weer toe.
moet worden afgewacht. De groei en
de ontwikkeling van het gewas zijn
wellicht zodanig, dat lang genoeg
voldoende groen blad aanwezig
blijft.
Gelukkig is met x/i kg Bayleton per
ha, bij voorkeur gekombineerd met 2
kg maneb, tegen beide ziekten een
goed middel beschikbaar.
Wat de meeldauw betreft dient ges
poten te worden als het 3e blad van
boven voor meer dan 15% is bedekt
met meeldauw. De indruk bestaat
dat met de vrijwel algemene toepas
sing van de gedeelde stikstofgift de
laatste jaren de meeldauwbezetting
wat minder is. Wordt zo rond half
mei de 2e gift toegediend, dan neemt
meestal - als ook het weer de schim-
r ele roest is de laatste 2 jaren
weinig voorgekomen, dank zij de ver
bouw van resistente rassen. Dat
neemt niet weg dat we zoals in het
verleden al meer is gebleken voor
verrassingen kunnen komen te staan.
We zullen het gewas tarwe dan ook
hierop regelmatig en goed in de gaten
moeten houden.
Wellicht meer dan 80% van het tar-
we-areaal wordt ingenomen door de
rassén Arminda en Okapi. Arminda
was tot nu toe, behalve in de jeugd
fase, resistent en het ras Okapi mid
delmatig resistent. Ze worden wel
door hetzelfde fysio (ras) van gele
roest aangetast. Bij Okapi verloopt
de uitbreiding geleidelijk, terwijl dit
bij de erg vatbare rassen (o.a. Dona-
ta) zeer snel kan gaan. In het laatste
geval moet al tot een bestrijding
worden overgegaan in het begin van
de aantasting. Bij Okapi kan worden
gewacht tot de eerste kleine haardjes
worden waargenomen. Indien nodig
dus spuiten met een halve kg Bayle
ton 2 kg maneb per ha. De bes
puiting zonodig herhalen en het b£s-
te is te spuiten met een fijne druppel.
Eventueel aanwezige
wordt tevens bestreden.
meeldauw
egen legering kan in zomergerst
nog steeds niet worden gespoten. In
een gewas dat te zwaar dreigt te
worden is een bespuiting - eventueel
enkele keren - met mangaansulfaat
nog de meest aangewezen weg.
Haver die te zwaar dreigt te worden
kan met 3 liter CCC worden gespo
ten bij een lengte van 30-40 cm. Ook
in deze gewassen kan de meeldauw
flink toeslaan. Hier-, tegen zijn en
kele goede middelen beschikbaar. Ze
moeten worden toegepast als op het
derde blad van boven het witgrijze
schimmelpluis wordt waargenomen.
11 e bedrijven met overwegend snijbloemen onder glas, hadden een
verlies van gemiddeld 44.920,— dat is 11% van de kosten. De be
drijven in het Zuidhollands Glasdistrikt hadden gemiddeld een onder
nemerstekort van 35.730,-, die in overig West-Nederland van
47.470,- (resp. - 6% en -13% van de kosten), 21% van de bedrijven had
een positief resultaat; het aandeel van deze winstgevende bedrijven in
de totale produktiewaarde was 33%.
l et Landbouwschap heeft in 1979
besloten een eigen Energiebespa
ringsfonds voor de glastuinbouw op te
richten. Het bedrijfsleven zorgt via
een bijdrage van een halve cent per
m2 zelf voor dit fonds. Hoewel een
bedrag van ongeveer 350.000,- per
jaar heel wat lijkt, valt het toch tegen,
het gigantische probleem van de
energiebesparing in aanmerking ge
nomen.
Overigens heeft het fonds van het
Landbouwschap zijn nut al bewezen.
Door de bereidheid van het bedrijfs
leven om zelf een voortrekkersfunktie
te vervullen, is er veel goodwill gek
weekt. Daarnaast heeft het bedrijfs
leven besloten het Denar Kas-projekt
op te zetten. De financiering ervan
geschiedt eveneens via een opcenten-
heffing door het bedrijfsleven.
O m met een beperkt bedrag een
maximaal rendement te behalen,
moet in eerste instantie niet worden
gedacht aan algemene subsidies of
grote onderzoekprojekten. Hiervoor
kunnen onder meer de tien miljoen
gulden in 1980 en de 25 miljoen gul
den in 1981 worden besteed, die de
overheid beschikbaar heeft gesteld.
Voor het eerste jaar is gekozen voor
een tweetal hoofdlijnen. Op de eerste
plaats zullen samen met de overheid
twee extra energiebesparingsvoor-
lichters worden aangetrokken. Deze
zullen vooral de vele experimenten
in het bedrijfsleven moeten begelei
den. Als gevolg van deze aanzet heeft
de overheid besloten zelf nog twee
energiebesparingsvoorlichters extra
voor de glastuinbouw in te zetten. Er
wordt dus nu gestart met vier extra
krachten.
Daarnaast zal het bedrijfsleven aan
gemoedigd en gestimuleerd moeten
worden om met nieuwe toepassingen
te komen, waarmee de invoering van
energiebesparingsmaatregelen kan
worden verbeterd en versneld. Met
de uitvoering van een en ander zal
250.000- a 300.000,- ge
moeid zijn.
Voor enkele nieuwe vindingen die in
de tuinbouw op praktijkschaal kun
nen worden toegepast wordt een be
langrijke premie in het vooruitzicht
gesteld. Degene, die de kosten van
deze toepassing op praktijkschaal
draagt, krijgt een premie. De premie
heeft betrekking op de nieuwe as-
pekten van een toepassing en kan
maximaal 50.000.— per projekt
bedragen. De omvang van de premie
hangt uiteindelijk af van de investe
ringskosten, de risiko's en de na
volgbaarheid van het projekt.
- beperken van warmteverliezen in
bestaande kassen en/of voorko
men van ongewenste nevenef-
fekten (o.a. luchtvochtigheid,
temperatuurverdeling)
- het ontwerp moet een duidelijke
verbetering zijn van bestaande
Oplossingen
- het betrokken ontwerp/prototy
pe moet duidelijk perspektieven
bieden wat betreft de energiebes
paring en technische uitvoer
baarheid
- de toepassingen, die het doel het
meest benaderen, komen in aan
merking voor een premie
- de premie is bedoeld om in de
extra kosten van het projekt te
gemoet te komen
- het idee moet betrekking hebben
op toepassing in bestaande kas
sen en moet op grotere schaal
toegepast kunnen worden
- het idee zal op praktijkschaal uit
gevoerd worden, waarbij gedacht
wordt aan een toepassing op een
oppervlakte van 2000 - 4000 m2
- de premie wordt verstrekt aan
degene die ook de overige kosten
van de proef op praktijkschaal
voor zijn rekening neemt
- de bijdrage is afhankelijk van de
investeringskosten, de risiko's, de
navolgbaarheid en de bijdrage
aan het doel energiebesparing.
De bijdrage is per projekt maxi
maal 50.000,—
Een premietoekenning aan de inge
diende projekten geschiedt op advies
van een kommissie van deskundigen
uit het bedrijfsleven, voorlichting en
onderzoek. Projekten kunnen tot 1
september a.s. worden ingediend bij
het Landbouwschap, hoofdafdeling
Tuinbouw, Raamweg 26, 25% HL 's-
Gravenhage.
(Over de beoordeling kan niet wor
den gekorrespondeerd. Er wördt
naar gestreefd om zo snel mogelijk
enkele projekten te verwezenlijken.
Snelheid is winst).
9
