Vervolg vergadering Hoofdbestuur
H et Hoofdbestuur besprak naar
aanleiding van het verslag van de
kommissie Grondgebruik van de
Z.L.M. ten derde male de voorge
stelde wijziging van de pachtwet.
Volgens het Hoofdbestuur zijn de
konsekwenties daarvan nog steeds
niet voldoende duidelijk. Het hante
ren van de 65-jarige leeftijd als "val
bijl" vindt het Z.L.M.-bestuur in
strijd met de rechtszekerheid.
Daarom zou er een bepaling in de wet
moeten worden opgenomen die de
pachtkamer de mogelijkheid geeft
naar redelijkheid en billijkheid de
pacht ook na de 65-jarige leeftijd te
laten doorlopen. Overigens sprak het
Hoofdbestuur ook zijn twijfels uit
over het effekt van dit wetsontwerp
op de doorstroming. Dit zou eerst
geïnventariseerd moeten worden. Be
sloten werd de bezwaren schriftelijk
kenbaar te maken aan de landelijke
organen of eventueel aan de betref
fende politieke instanties.
Wat betreft de wet vervreemding
landbouwgronden benadrukt het
Z.L.M.-bestuur nogmaals zijn stand
punt daarover d.w.z. bepaald terug
houdend. Een "amendement" op de
uitvoering van de wet, bedacht door
de algemeen sekretaris van de Z.L.M.
zal nog op "haalbaarheid" getoetst
worden.
S prekend over prijzen en prijs
voorstellen ging zijn overzicht over
in mineur: De prijzen van vrijwel al
le akkerbouwprodukten zijn en blij
ven onveranderd slecht. Daarente
gen (of beter gezegd: daarenboven)
vertonen de direkte- zowel als de in-
direkte kosten een niet aflatende
stijging die in kalkulaties en plan
ning niet meer bij te benen is 200
a 300 per ha ekstra kosten vooï
bieten overzaaien was zéér zeker in
die planning niet opgenomen). De.
E.E.G. perspublikatie dat de Neder
landse boeren tot de best betaalden
in Europa zouden horen is dan ook
voor wat betreft de akkerbouwers
een bijzonder grove leugen. Het
tegendeel is namelijk waar.
W at de suiker betreft mogen we
vaststellen, aldus de heer van der
Maas, dat voor oogst 1980 de natio
nale quota onaangetast zullen blij
ven terwijl de A-quotum toewijzing
in '80 op 14x/i zal liggen i.p.v. de
voorlopig gehanteerde 73%. De
voorstellen voor na 1980 betekenen
momenteel:
D e kurk waar we als akkerbouwers
op zouden kunnen blijven drijven, de
D e voorzitter van de veehouderij
kommissie, de heer W. v. Veldhuizen
gaf een overzicht van de situatie in
deze bedrijfstak. De grasgroei, zo zei
hij, begint op gang te komen en de
veestapel, voor zover die voor wei-
degang in aanmerking komt, is of
gaat naar buiten. Het ziet er naar uit
dat de start vlotter gaat dan in '79.
Ook wat betreft de zaai van snijmais
is er een goede start gemaakt en er
zijn al veel percelen gezaaid. We zijn
blij deze optimistische geluiden te
kunnen laten horen, want het nega
tieve blijft de veehouder voorjaar
1980 niet bespaard.
D e heer M.J. Goud, gaf een beeld
van de situatie in de tuinbouw. Hij
zei daarbij verheugd te zijn dat de
prijs van Golden Delicious toch nog
niet helemaal in de goot terecht is
gekomen. De prijsvorming van pe
ren noemde hij bevredigend. Veel
fruittelers zullen zich er thans op
moeten bezinnen wat hun inplant-
beleid zal moeten zijn, dit wat betreft
met name het ras Golden Delicious.
Uitbreiden met peren heeft voorde
len maar ook nadelen. Eén van de
laatste is dat er een aantal produk-
tieloie jaren moet worden over
brugd. De heer Goud zei het te be
treuren dat de verscheidenheid van
de inplant door de overheid niet
meer wordt ondersteund dan alleen
met een overigens onvoldoende,
rentesubsidie. In de groentesektor
doen sla en komkommer het volgens
Goud de laatste tijd wat beter. Een
waarschuwende vinger meende hij
op te moeten steken voor een door
gaande uitbreiding van het areaal
bollen en met name van Gladiolen
want anders komt men ook hier door
een overproduktie in de problemen.
Dit geldt overigens in eerste instantie
alleen nog maar voor de IJsselmeer-
polders.
D e voorzitter van de tuinbouw-
kommissie besloot zijn kort overzicht
met te wijzen op het kritieke stadium
waarbij bakterievuur wel of niet toe
slaat. Volgens Goud schijnt er mo
menteel een spuitmiddel tegen bak
terievuur te zijn dat wel resultaat
heeft. Overigens moeten de fruitte
lers zeer attent blijven op het voor
komen van bakterievuur en het ont
dekken ervan direkt doorgeven.
D e heer M.C.J. Kosten gaf een
nadere toelichting op de stand van
zaken betreffende de arbeidsvoor
waarden in de land- en tuinbouw.
Ondanks de loonpauze bestaan er
hier en daar spanningen. Mogelijk
zou hiervoor een oplossing te vinden
zijn middels een aanvulling op de
klassifikatie. Daar wordt echter zeer
verschillend over gedacht. Dhr.
Kosten pleitte voorts met klem voor
het behoud van de zgn. kommissies
van advies bij de kleinère arbeids
bureaus. In ieder geval moet de
landbouw vertegenwoordigd blijven
in de resterende kommissies. Beslo
ten werd dit ook landelijk te beplei
ten.
N aar aanleiding van een aantal
mededelingen en diverse verslagen
kwamen nog de volgende zaken aan
de orde. Besproken werd het pro
gramma van de op 2 juni 1980 te
houden ledenraad. Deze vergadering
wordt gehouden in de kring West-
Brabant. Toelichting werd er gege
ven op het bezoek van het Hoofdbe
stuur van het KNLC aan het werk
gebied van de Z.L.M. Dit vindt
plaats op 30 juni en 1 juli. De exkur-
sie gaat door het gebied Altena-
Biesbosch en Sprang-Capelle. In het
kader van het projekt kader-training
voor afdelingsbesturen zullen er deze
winter 6 kursussen voor in totaal 25 a
30 afdelingen worden gehouden.
Algemene situatie in de land
en tuinbouw
Grondgebruik
Akkerbouw
Veehouderij
Persmedia
"Tuinbouw
Bakterievuur
Arbeidsvoorwaarden
Overige zaken
Z oals te doen gebruikelijk gaf de
heer H.C. van der Maas als voorzitter
van de akkerbouwkommissie een met
veel cijfers onderbouwd betoog over
de zorgelijke situatie in de akker
bouw. Hij begon overigens met een
optimistisch geluid: De zaai- en
pootperiode is achter de rug. Dit be
langrijke onderdeel van de akker-
bouwbedrijfsvoering is onder redelijk
goede omstandigheden uitgevoerd
kunnen worden. Behoudens dan het
feit dat van de maart-zaai van suiker
bieten. met name op de lichtere
gronden ten gevolge van korstvor-
ming door extreme regenval vorige
week grote arealen overgezaaid zijn.
Als Engeland alsnog geen spaken in
het wiel steekt lijkt het erop dat een
E.E.G.-landbouwprijsverhoging van
(gemiddeld over alle sektoren) 5%
gerealiseerd gaat worden. Volgens
persberichten vindt van Agt deze
"100% méér" dan het kommissie-
voorstel een vorstelijke beloning
voor de Nederlandse boeren en een
zeer pijnlijke verhoging van de Ne
derlandse E.E.G.-bijdrage. En: vindt
Braks deze 5% te hoog Een even
tueel te realiseren 5% zal voor Ne
derland 4% betekenen. Doch voor
Frankrijk daarentegen 8 a 9%. Over
igens ook 8% (dus het COPA-voor-
stel) zou volgens van der Maas voor
de Nederlandse akkerbouwer géén
soulaas bieden ter opvulling van de
steeds dieper wordende put van kos-
ten-opbrengstenverhoudingen. Ik
heb dat (ook hier) reeds meermalen
verkondigd.
En wat zal anderzijds de theoretische
5% nuchter bekeken werkelijk bete
kenen in de portemonnaie van de
landbouwer? Hoogstwaarschijnlijk
minder dan nul! Trouwens, 4 a 5%
voor de suiker zal méér dan nodig
zijn om de kostenstijgingen in de
suikerindustrie te kompenseren (en
hetzelfde geldt - naar verhouding -
voor de graanverwerkende bedrij
ven). Terwijl daarenboven bij de
granen (zowel als bij de suiker) reële
of dreigende kommissievoorstellen
het effekt van de prijsbesluiten vol
ledig of zelfs veelvoudig teniet zullen
doen in direkte zin.
]^.ekapitulerend: De 7,9% prijsver-
hogingsvraag betekende voor de Ne
derlandse akkerbouw al 8 a 9% bene
den de nullijn.
Slechts 5% (=4%) prijsaanpassing
(in plaats van bijna 8) betekent dan 11
a 12% beneden de nullijn.
De niet-realisering van dit prijsbeleid
in de boerenportemonnaie (voorna
melijk ten gunste van een inkrimpend
marktbeleid) daarbij "negatief' op
geteld is dan totaal: 15 a 17% beneden
de nullijn.
We spraken dan nog alleen maar over
1980 vergeleken met vorig jaar! En
niet over het "Brusselgat" van 40%
over de laatste 10 jaar voor Neder
landse akkerbouwomstandigheden.
"V olgens de voorzitter van de ak
kerbouwkommissie zou het toch mi
nimaal gezien wel een goede zaak
zijn om van Agt, Braks en "den Vol-
ke" kond te doen van deze zeer ne
gatieve realiteit.
Met name het marktbeleid en het
marktmechanisme voor granen is
onderhevig aan dreigende en fnui
kende kommissiebesluiten.
De vervanging van de A-interventie
(op referentieprijs voor bakwaardige
tarwe) door een B-interventie, zowel
voor de overgangsvoorraden van de
oude oogst voor een periode van drie
maanden als voor nog nader te be
palen hoeveelheden van de nieuwe
oogst zal betekenen een geweldig
negatieve prijsdruk op de markt voor
granen, ook voor de nieuwe oogst.
Wij blijven dus hameren op de
noodzakelijkheid van het openstel
len van de A-ïnterventie i.p.v. de
"bevriezing" van tarwe middels par-
tikuliere opslagkontrakten. Deze
"opslag" tarwe blijft immers volledig
boven de markt hangen en moet uit
eindelijk door de teler betaald wor
den.
R. esumerend: A-interventie (dus
verplichte interventie) dient onveran
derd toegepast te blijven worden.
Deze verplichte interventie dient vol
gens van der Maas voor volwaardige
tarwe het gehele seizoen opengesteld
te worden (i.p.v. alleen de eerste drie
maanden een - tot nu toe - kleine
mogelijkheid tijdelijk in het voorjaar.
N.B. momenteel beweegt de markt
prijs voor tarwe zich aanmerkelijk
onder de referentieprijs.
De bewaarstaffel dient aangepast te
worden aan de hoge rentestand. Ter
wijl ook de eksport naar "derde" lan
den agressiever aangepakt zal moe
ten worden.
a. handhaving nationale A-quota;
doch een korting op de B-quota, wat
voor Nederland (op basis van de
twee beste produktiejaren uit de
laatste 5) een teruggang tot 20% B-
quotum zou betekenen ofwel van
190.000 ton B naar 138.000 ton B.
(Meer dan 120.000 hektare zullen we
dan gezamenlijk zeker niet meer
kunnen of/en willen telen).
b. De zelf-fïnanciering van de sui
kermarktordening door de bietente
lers (waar ook Braks het klaarblijke
lijk van harte mee eens is) zou bete
kenen een verhoging van de B-
heffing van 30% tot 40%. Dus een
aanzienlijke verlaging van de B-prijs.
De nieuwste "geluiden" uit Brussel
behelzen een handhaving van de
30% B-heffing doch dan wel een
heffing op het A-quotum als alter
natief. Dit laatste zou nog nadeliger
zijn voor Nederlandse omstandighe
den. Wij telen immers verhoudings
gewijs méér A- en minder B-bieten
dan onze kollega's in de partnerlan-
den. Zorgelijk is, zo zei van der
Maas, ook de situatie op de markt
van konsumptieaardappelen.
aardappelen, die kurk is sinds onze
vorige vergadering nog verder naar de
bodem gezonken: een extreem slech
te markt- en prijsvorming is momen
teel voor de konsumptieaardappelen
een feit.
De heer van der Maas besloot zijn
betoog met de volgende konklusie:
Het ging niet meer goed in de akker
bouw in de zeventigerjaren. Het gaat
nu bar slecht met de akkerbouw en
(voor de toekomst) de hellende lijn,
die leidt tot uiteindelijke bedrijfs
beëindiging zet zich steeds sterker
door terwijl we van de E.E.G. niks
hebben te verwachten!
Voor de akkerbouw is het "vijf voor
twaalf', meer dan tijd om onze ge
rechtvaardigde (nationale) eisen in
Den Haag duidelijk en hard kenbaar
te maken. Eisen die dit voorjaar nog
geformuleerd dienen te worden. En
eisen waar in ieder geval de "fiskali-
teit" hoofdmoot van uit dient te ma
ken.
Aldus van Veldhuizen die dat on
derstreepte met het volgende:
De afzet van nuchtere kalveren
gaat gepaard met zeer lage prij
zen, terwijl gebruiksvee maar
matig in prijs is met een slechte
vraag en voor weide- en jongvee
is zeer weinig animo. Het slacht
vee en speciaal uitstoot melkvee
houderij is zeer moeilijk tot
waarde te brengen.
In de varkenshouderij pakken
donkere wolken zich samen. De
prijzen brokkelen nog steeds af en
bewegen zich thans rond de
3,50/kg. geslacht gewicht.
Hierdoor is het rendement in de
varkenshouderij geheel verdwe
nen. Redenen zijn o.a. een sterk
terug gelopen konsumptie alsme
de moeilijkheden met de export
naar Italië. Als exporterend land
zullen zij moeten trachten zaken
als in Italië (salmonella) te voor
komen.
Sprekend over de prijsvaststelling in
Brussel zei de voorzitter van de vee
houderijkommissie o.m. dat deze
voor het nieuwe zuiveljaar weer is
opgeschort. Wat er nu nog te ver
wachten is geeft geen reden tot opti
misme. Alle berekeningen ten spijt
gaat men op de politieke toer, waar
bij de landbouw krijgt toebedeeld
wat er overschiet. Het zuivelbeleid
kost te veel dus moet er in die sektor
gekapt worden. De zuiveloverschot-
ten kosten geld en dat is er tekort.
Het konsumentenbelang moet veilig
gesteld en de producent moet het
gelang betalen.
D e superheffing, in eerste instantie
afgewezen ook door de Landbouwmi
nisters blijkt opeens weer bespreek
baar indien hij maar aangepast wordt.
In politieke kringen blijkt de mening
te bestaan dat kost wat kost de over-
produktie in de zuivel terug gedron
gen moet worden. Een liter melk mag
niet zoveel gaan kosten als een liter
frisdrank of een liter benzine. Dat de
e.g.-top de Landbouw prijsvoorstellen
zonder meer van de tafel geveegd
heeft, is weinig hoopgevend voor de
landbouw en voor de betreffende mi
nisteries, zo besloot van Veldhuizen
zijn overzicht.
In aansluiting op het veehouderij
overzicht werd er gediskussieerd over
de zgn. superheffing. De standpunten
daarover binnen de georganiseerde
landbouw lijken verdeeld. Met zorg
werd door het Hoofdbestuur de scha-
penproblematiek besproken. Het Ne
derlandse belang daarin lijkt niet aan
de orde te komen.
In het spoor van de op het
hoofdbestuursvergadering
door de heer Doeleman geuite
kritiek op de wijze van ver- i
slaggeving over landbouw-
aangelegenheden door diver- i
se persmedia werd er ook een
brief ontvangen van de kring
Axel van de Z.L.M. Vanuit
het Hoofdbestuur werd er met
name ook kritiek geuit op de i
wijze waarop het N.O.S.- j
journaal recentelijk de land- J
bouw verslaggeving vanuit i
Brussel heeft verzorgd. Beslo
ten werd de leden het advies te
geven tegen een dergelijke i
gang van zaken direkt telefo- J
nisch te protesteren bij de be
treffende media. Het tele- i
foonnummer van het N.O.S.- J
journaal is 035-779111. Dit
advies geldt overigens ook
voor andere media zoals "de
dagbladpers.
In de diskussie over de tuinbouw-
aangelegenheden stelde het Z;L.M.-
bestuur vast dat wat de fruitteelt be
treft de promotie en met name de
begeleiding van de afzet benadrukt
moet worden. Inmiddels is er voor de
fruittelers een aangepaste rijks
groepsregeling (RZ) in de maak en is.
er óok een instruktie opgesteld voor
de bijzondere rentesubsidieregeling
voor de fruitteelt. De vraag is nog of
deze zal werken. Overigens is deze
instruktie nog niet bij de sociaal-
ekonomische voorlichtingsdienst van
de Z.L.M. bekend. Bij de glastuin
bouw is er frik tie ontstaan over de
recente gasafspraken. Gewaar
schuwd werd er tenslotte voor het
gevreesde bakterievuur. De bloeipe
riode is het kritieke stadium. Er is
een speciale bespuiting mogelijk die
uitsluitend met ontheffing van de
P.D. mag worden toegepast.
Met instemming
nam het Z.L.M.-bestuur kennis van
de mededeling dat er in een aantal
vakatures bij de dienst bedrijfsvoor
lichting in Zeeland voorzien wordt of
kan worden voorzien.
Tenslotte liet het Z.L.M.-bestuur
weten geen behoefte te hebben aan
een prognose over de uitzaai van
landbouwprodukten. Wat betreft de
exakte gegevens zal er op moeten
worden toegezien dat deze voor alle
partijen gelijktijdig bekend worden
gemaakt. Dit standpunt zal ter ken
nis worden gebracht van de direktie
van de S.T.U.L.M.
Het Z.L.M.-bestuur besprak uitvoerig de na de mislukte Eu
ro-top ontstane situatie in de land- en tuinbouw. In deze
diskussie stond de versterking van de Nederlandse konkur-
rentiepositie centraal. Met name ook de situatie in de akker
bouw werd als "zorgelijk" en "somber" gekenschetst. Er zijn
al zeer veel bedrijven verdwenen en de "slag" zou weieens op
de hoge kosten definitief verloren kunnen worden. Ook de
fruitteelt is daardoor op het eind van zijn mogelijkheden ge
komen. De landbouworganisaties zullen nu hun geloofwaar
digheid naar hun leden toe waar moeten maken. De ingezette
lijn zal daarom moeten worden doorgetrokken maar ook de
konkurrentievervalsing zal moeten worden aangepakt. Be
sloten werd de "Brusselse lijn" vooralsnog door te trekken
met een zwaarder aksent op het marktbeleid. Daarnaast zal
nationaal een fundamenteel pakket maatregelen ontwikkeld
moeten worden ter verbetering van de konkurrentiepositie van
de Nederlandse land- en tuinbouw. In Brussel zal daarom
onder meer gepleit moeten worden voor een beter graanbe
leid, een evenwichtig zuivelbeleid en handhaving van het sui
kerbeleid. Nationaal zal er wezenlijk iets moeten gebeuren
aan het fiskaal en sociaal beleid voor zelfstandigen. Daar
naast heeft de Nederlandse overheid de taak de afzet te sti
muleren, soepeler te zijn met de graaninterventie en met name
de kostenstijgingen in de hand te houden.
14
