Nieuwe bedrijfsgebouwen
voor akkerbouwbedrijven
i*|S
I n het vorige artikel is het ventilatiesysteem behandeld voor het be
waren van aardappelen en uien. Veel aandacht vraagt ook de bouw van
de drukvaste wanden. Deze druk is aanzienlijk, zoals blijkt uit de
volgende tabel:
I n gebouwen met te lichte spanten
of in oude Zeeuwse schuren met on
betrouwbare gebinten zijn de druk
vaste wanden te bouwen door stalen
balken in de beton te klemmen. De
stalen balken nemen dan de funktie
over van de spanten, terwijl een
groot voordeel is, dat de wand zon
der trekstangen kan blijven staan.
D e drukvaste wanden worden in
Zeeland als volgt gebouwd:
H iervoor wordt op of in de beton
vloer een stalen balk UNP 180 x 70
(22 kg per ml) bevestigd.
Geïsoleerde drukvaste
wanden
"V
j
Ut;
m
Veel eenvoudiger en niet duurder is het horizontaal aanbrengen
van 5 of 6 balken (10x27,5 cm) tussen de spanten en hiertegen
geïsoleerde panelen. Let op type spant.
De specialist boerderijbouw, van het
consulentschap
voor de Akkerbouw en de Rundvee
houderij te Goes,
J.H. van Nieuwenhuizen.
zijwaartse druk per
storthoogte strekkende meter wand
2,00 m 300 kg
2,50 m 469 kg
3,00 m 675 kg
3,50 m 920 kg
4,00 m 1200 kg
Voorbeeld: Een wand van een bewaarplaats (15 m lang en 4 m hoog)
moet bij een storthoogte van 3 m een totale druk kunnen weerstaan van
15 x 675 kg 10125 kg. Wanneer 4 meter in plaats van 3 meter hoog
wordt gestort bedraagt de totale druk op dezelfde wand 15 x 1200 kg
18000 kg. Dit betekent bijna een verdubbeling van de zijwaartse druk bij
één meter hoger storten!
Gasbetonplaten van 28 cm dik tussen stalen spanten - Een "paraplu" er omheen is gewenst.
een aantal houten balken horizon
taal te bevestigen. Bij een spantaf-
stand van 5 meter worden houten
balken van 10 x 27'A cm toegepast.
De balken liggen op een hoogte van
resp. 15 - 75 - 150 - 245 en 380 cm
(bovenkant balken). Bij een zij
wandhoogte van 430 cm resp. 15-75
- 150 - 245 - 320 en 410 cm. \n dit
geval zijn geen UN P-balken op de
vloer of op de balken meer nodig.
Tegen de horizontaal bevestigde
houten balken komen dan de sand
wichpanelen. Bij toepassing van ge
velplaten voor de buitenwanden
worden deze platen tevens aan de
üggende balken bevestigd. Afhanke
lijk van de zijwandhoogte zijn er dus
5 k 6 balken nodig. De panelen wor
den alleen gebruikt voor de zijwan
den. De drukvaste wand langs de
centrale luchtsluis wordt gebouwd
met multiplexplaten tegen de eerder
genoemde konstruktie van vertikaal
of horizontaal geplaatste houten
balken! De buitenkant van de cen
trale luchtsluis wordt dan geïsoleerd
met 8 tot 12 cm dik PS of PU schuim.
Een en ander kan het beste op enkele
bedrijven worden bekeken (vraag Uw
bedrijfsvoorlichter).
D. Gewapende wandkonstrukties
van holle bouwstenen of gasbeton
platen
B ij nieuwbouw worden overwe
gend stalen spanten toegepast, welke
4Vi k 5 meter van elkaar op beton-
poeren worden geplaatst. Tussen of
tegen de spanten komt dan de ge
metselde konstruktie met de nodige
wapening in elke voeg.
In de meeste bewaarplaatsen worden
14 of 16 cm brede holle bouwstenen
toegepast met als isolatie 10-12 cm
brede glaswol- of steenwolplaten in
de spouw. Gegevens over de dikte
van de stenen en de wapening wor
den door de fabrikant gratis ver
strekt: Nehobo, Nehobolaan 1 te
Heukelom (Z.H.).
Vroeger werden veel gasbetonstenen
toegepast. De fabrikanten geven nu
de voorkeur aan de gewapende gas
betonplaten (Durox, Ytong, Siporex)
ter breedte van 28 cm. De gasbeton
platen zijn o.a. 5 meter lang en 60 of
75 cm hoog en worden tussen of
tegen de stalen spanten bevestigd.
Het is gewenst om de platen aan de
buitenzijde te beschermen met bij
voorbeeld gevelplaten en in de
spouw een extra isolatie aan te bren
gen van glaswol- of steenwolplaten
of platen polystyreen of polyuret-
haan. In veel gevallen worden alleen
28 cm brede gasbetonplaten toege
past zonder gevelbeplating. De pla
ten zijn wit en moeten veelal worden
geverfd. Indien de stalen spanten
geheel of gedeeltelijk in het zicht
blijven moeten deze wel worden
verzinkt en dat kost bij een over
spanning van 20 meter vanaf
500,— per spant exklusief
B.T.W.
Voor gemetselde konstrukties moe
ten fundering en spanten aangepast
en berekend zijn op de zijwaartse
druk van de aardappelen of uien.
Over het algemeen zijn gemetselde
wandkonstrukties duurder dan de
houten wandkonstrukties, mede
door de grotere eisen aan de funde
ring en de spanten (bij voorkeur
verzinkte spanten).
De houten wandkonstrukties met de
sandwichpanelen zijn vooral ge
schikt voor doe-het-zelvers. Dit geldt
vooral in oude gebouwen, maar ook
bij nieuwbouw bij toepassing van
gevelplaten voor d& buitenwanden.
E. Stalen balken in de beton geklemd
Een stevige betonvoet met wapening
aan de betonvloer is wel nodig. De
stalen balken worden 5 éi 6 houten
balken (7!4 x W/i cm) horizontaal
bevestigd en hiertegen weer multi
plexplaten of geïsoleerde panelen.
In een aantal gevallen zijn tussen de
stalen balken 14 cm brede holle
bouwstenen gemetseld (bij 16 cm
brede holle bouwstenen HE-A 200
nodig).
Genoemde konstruktie wordt veel
toegepast voor scheidingswanden.
De stalen balken staan 100 cm diep
in de grond - betonvoet 60 x 60 cm.
Houten balken tussen stalen balken - Hiertegen geïsoleerde pa
nelen of multiplexplaten met isolatie échter de balken.
Gewapende holle bouwstenen tussen stalen spanten - 12 cm
isolatie in de spouw - Buitenblad van bakstenen - Constructie
vraagt veel arbeidsuren.
a. houten wanden tegen vertikaal
geplaatste houten balken;
b. geïsoleerde panelen tegen verti
kaal geplaatste houten balken;
c. geïsoleerde panelen tegen hori
zontaal geplaatste houten balken;
d. gewapende wandkonstrukties
van holle bouwstenen of gasbe
tonplaten;
e. konstrukties met in de beton ge
klemde stalen balken.
A. Geïsoleerde houten wanden tegen
vertikaal geplaatste houten balken
Bij gebruik van stenen, die gemak
kelijk doorregenen bestaat de kans
dat een UNP in de vloer vol water
loopt!
De stalen UNP balken worden op de
betonvloer bevestigd met bouten (f
16 mm - 20 cm lang - 100 cm van
elkaar).
In de Stalen UNP worden houten
balken geplaatst van IVi x 17!4 cm
(liever TA x 20 cm). Afhankelijk van
de ruimte tussen de spanten komt op
drca 380 cm hoogte een stalen of
houten koppelbalk.
De koppelbalk wordt aan de spanten
of in oude gebouwen aan de gebin
ten bevestigd. Het is ook mogelijk
om op 2 meter hoogte échter de
houten balken een stalen UNP 160
aan de stalen spanten te bevestigen,
waardoor de balken lichter kunnen
zijn (7Vi x 15 cm).
Tot voor kort werden tussen de bal
ken als isolatie glaswol- of steenwol
platen aangebracht. Gebleken is
echter dat het aanbrengen van de
isolatie tussen de balken veel arbeid
vraagt en vaak te slordig gebeurt.
Daarom is het beter om de isolatie
échter de balken aan te brengen in
de vorm van 12 cm brede glaswol
platen (Isoverbel - type P.I. 156 - 60 x
120 cm) of steenwolplaten (Rock-
wool - Lapinus - type 211 - 60 x 100
cm) of 12 cm brede platen polysty
reen (tempex) of 8 cm brede platen
polyurethaan (o.a. Dupanel).
Alle platen PS of PU met tweezijdig
aluminiumfolie en messing en groef
bestellen. Tegen de balken komen
dan bij voorkeur als bekleding 19
mm brede multiplexplaten (dik tri
plex). Deze platen zijn veelal 122 x
244 cm groot en niet duurder dan
goede houten planken. De balken
staan 61 cm hart op hart van elkaar
in de UNP 180.
B. Geïsoleerde panelen tegen verti
kaal geplaatste houten balken
In plaats van multiplexplaten en
isolatie achter de balken worden de
laatste tijd steeds meer geïsoleerde
panelen tegen de balken bevestigd.
Deze panelen hebben een kern van
polystyreen (tempex) of polyuret
haan en zijn aan weerszijden bekleed
met o.a. 4,8 mm dik extra hard ma-
sonite (hard board). De panelen
moeten tegen vocht tweezijdig wor
den behandeld met PU-impregneer
en worden door inklemming aan de
staande balken bevestigd (dus geen
spijkers of houtdraadbouten). De
geïsoleerde panelen zijn 10,— /m2
duurder dan de onder A genoemde
konstruktie, maar veel sneller te be
vestigen, terwijl de isolatie veel beter
en minder kwetsbaar voor ongedier
te is aangebracht. De panelen zijn
120 cm breed en in diverse lengten te
leveren. De vertikaal geplaatste bal
ken staan nu 60 cm hart op hart van
elkaar in de UNP 180. Om de pane
len te beschermen moet tegen de pa
nelen een hard houten plint worden
aangebracht (3,2 x 15 cm). Bij een
breedte van 15 meter zijn de stalen
spanten IPE 240 met hoeksteun of
IPE 270 zonder hoeksteun en bij 20
meter breedte resp. IPE 270 en 300.
C. Geïsoleerde panelen tegen hori
zontaal geplaatste houten balken
In plaats van vertikaal geplaatste
houten balken is de laatste ontwik
keling om tussen de stalen spanten
